Salep, Orchidaceae (orkideler) ailesinin birçok türünün toprak altı yumrularından elde edilen toz ve bundan üretilen içecek. Ayrıca orkide türlerine Anadolu'da verilen genel ad. Salepgiller familyasından; tel köklü otsu bir bitkidir. Kökünde 2 tane yumru vardır. Bu yumrular nişasta benzeri polisakkarit glucomannan ismi verilen bileşikler içerir. Gövdesi, dik ve silindirimsidir. Çiçekleri salkım veya başak şeklindedir.
Patates, patlıcangiller (Solanaceae) familyasından yumruları yenen otsu bitki türüdür. Patates sözcüğü Amerika yerlilerinin dilinden İspanyolca aracılığıyla çeşitli Avrupa dillerine geçmiş, Türkçeye İtalyanca ve Yunancadan girmiştir. Türkçe eş anlamlısı olarak çisil sözcüğü bulunmaktadır. Kıbrıs ağzında patatese badadez denilmektedir. Boyu 70–80 cm'ye varan, beyazımsı-pembemsi çiçekler açan, yumruları hariç zehirli köklü bir bitkidir. Patatesi diğer sebzelerden ayıran en büyük özelliği tohum ile üreme yerine Vejetatif üreme yapmasıdır. Yani patates ile geri dönüşüm kullanılarak elde edilmesidir. Örneğin: bir patates parçasını toprağın altına koyduğunuzda bu önce kendiliğinden patates bitkisi olur sonra patatesler toprağın altında çoğalırlar.
Basit bir şeker (monosakkarit) olan glukoz yaşam için en önemli karbonhidratlardan biridir. Hücreler onu bir enerji kaynağı ve metabolik reaksiyonlarda bir ara ürün olarak kullanırlar. Glukoz fotosentezin ana ürünlerinden biridir ve hücresel solunum onunla başlar.
Nişasta, farin veya amidon, suda çözünmeyen, kompleks bir karbonhidrat. Bitkiler tarafından fazla glikozu depolamak için kullanılır. Endüstride tutkal, kâğıt ve tekstil yapımında kullanılır. Gıda sanayisinde kıvamlandırıcı, yemek yapımında sıvıları koyulaştırmakta kullanılır. Çoğunlukla tahıllardan ve patatesten elde edilen tatsız ve kokusuz bir tozdur.
Sperm ya da tam bilimsel adı ile spermatozoon (Spermatozoid), erkek bireylere ait üreme hücresidir. Hayvanlar, kamçı'lı ve spermatozoa olarak bilinen kuyruğu olan hareketli sperm üretir. Bazı kırmızı algler ve mantarlar spermatia olarak bilinen hareketsiz sperm hücreleri üretirken, bazı kırmızı algler ve mantarlar spermatozoa olarak bilinir. Kapalı tohumlular polen içinde hareketsiz sperm içerirken, eğrelti otları ve bazı açık tohumlular gibi bazı bazal bitkilerde hareketli sperm bulunur.
Votka veya orijinal ismiyle Vodka, Polonya ve Rusya menşeli, farklı çeşitlere sahip, şeffaf bir distile alkollü içkidir. Temelde su ve rektifiye etanolden oluşur, bazı diğer maddeler ve aroma izleri bulunabilir. Geleneksel olarak, fermente edilmiş tahıl tanelerinden veya patateslerden elde edilen sıvının damıtılmasıyla yapılır, ancak bazı modern markalar temel olarak meyve veya şeker kullanır. Özel bir tat ve kokusu yoktur ve renksizdir. İsminin Slavca su anlamına gelen "voda" 'dan geldiği sanılmaktadır.
Hasıda ya da Hasuda, Doğu Anadolu bölgesinde hesida, hasude ve hasıta gibi adlarla, Bingöl'de ise maliyez olarak bilinen bir tatlı çeşididir. Erzurum mutfağına aittir. Iğdır ve Kars şehirlerinin yöresel helvasıdır. Ayrıca bazı Doğu Anadolu Bölgesi şehirlerinde de mevcuttur.
Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.
Polisakkaritler, birden fazla ve ayrı monosakkaritin glikozit bağıyla birleşmesiyle oluşan kimyasal maddelerdir. Glikoz birimlerinin farklı şekilde bağlanması polisakkaritler arasında farklı özelliklerin doğmasına neden olur. Bu da kohezyonu destekler. Çok sayıda monosakkaritin “n-1” adet su molekülü kaybetmesiyle meydana gelen büyük moleküllü bileşiklerdir. “Kompleks şekerler” de denir.
Moçi, moçigome, kısa taneli yapışkan pirinç ve bazen su, şeker ve mısır nişastası gibi diğer bileşenlerden yapılan Japon pirinç kekidir. Pirinç ezilerek özel yöntemlerle hamur kıvamına ve istenen şekle getirilir. Japonya'da geleneksel olarak moçitsuki adı verilen bir törenle yapılır. Yıl boyunca yenen moçi, Japon Yeni Yılı için geleneksel bir besindir ve bu süre zarfında genellikle satılır ve yenir.
Un, tahılların öğütülmesiyle elde edilen ince toza verilen addır. Başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. Genellikle buğdaydan elde edilen toza sadece un denir. Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un ise, yaygın olarak o tahılın adıyla birlikte mısır unu, arpa unu biçiminde adlandırılır.
Biyoplastikler, bitkisel yağlar ve yağlar, mısır nişastası, saman balyası, odun yongaları, yiyecek artıkları gibi yenilenebilir biyokütle kaynaklarından elde edilen plastiklerdir. Biyoplastik, tarımsal yan ürünlerden ve ayrıca kullanılmış plastik şişelerden ve mikroorganizmalar kullanan diğer kaplardan yapılabilir. Fosil yakıtları plastikler gibi yaygın plastikler, petrol veya doğalgazdan elde edilir. Biyoplastiklerin tümü biyolojik olarak parçalanamaz ve meta fosil yakıt türevli plastiklerden daha kolay biyolojik olarak parçalanamaz. Biyoplastikler genellikle nişasta, selüloz ve laktik asit dahil şeker türevlerinden elde edilir. 2014 itibarıyla, biyoplastikler küresel polimer pazarının yaklaşık %0,2'sini temsil ediyordu.
Mısır nişastası, mısır (darı) tanelerinden elde edilen nişastadır. Nişasta, tanelerin besidokusundan elde edilir. Mısır nişastası, sosların ve çorbaların yoğunlaştırılmasında, mısır şurubu ve diğer şekerlerin yapımında kullanılan oldukça popüler bir gıda maddesidir.
Life veya Life®, daha önce sadece kepekli tahıl yulaftan yapılan, ancak şimdi aynı zamanda şeker, mısır nişastası, tam buğday unu ve pirinç unu da içeren bir kahvaltılık gevrektir. 1961'de Quaker Oats Company tarafından tanıtıldı. Tahıl, karakteristik kahverengi kareli karelerle, Chex tanesinden daha ince bir desenle ayırt edilir.
Gravy, genellikle pişirme sırasında doğal olarak çalışan ve ilave doku için buğday unu veya mısır nişastası ile kalınlaştırılmış et sularından yapılan bir sostur. Amerika Birleşik Devletleri ve Singapur'da bu terim daha geniş çeşitlilikte soslara atıfta bulunabilir. Sos, ayrıca renklendirilebilir ve sos tuzu veya sos ile kızartma, hazır küpler ve tozlar ile tatlandırılabilir veya doğal et veya sebze yerine kullanılabilir. Konserve ve anlık gravy'ler de mevcuttur. Sos, yaygın olarak rosto, köfte, rulo köfte, pirinç ve patates püresi ile servis edilir.
Nişasta helvası, ana maddeleri nişasta, su, tereyağı ve şeker olan, ünlü bir Türk tatlısıdır. Erzurum nişasta tatlısı, boncuk helvası, tık tık helvası, nişasta palızası, tenem helva, sabuniye, kırma helva, hasuda, nişasta pelezesi, kum kum helva, tez pişti, dolu helva, hoşmani, hapısa, palıza, haside, reşadiye, pesude olan çeşitleri vardır.
Paluze (Felûzec), nişasta ve şekerle yapılan ve üzerine dövülmüş ceviz serpilerek servis edilen bir tür Osmanlı tatlısıdır. Kıbrıs mutfağında yer alır. Geleneksel Türk tatlılarındandır. Bolu yöresinde palize, Şanlıurfa yöresinde palıza, Aydın yöresinde pelvize, Samsun ve yöresinde palüze Mersin yöresinde paluza, denilmektedir. Diyarbakır mutfağında yer alır.
Kissel, tatlı ve içecek olarak popüler olan kıvamlı bir meyve yemeğidir. Mors gibi tatlandırılmış meyve suyundan oluşur, ancak mısır nişastası, patates nişastası veya ararot ile koyulaştırılmıştır. Danimarka tatlısı rødgrød, İsveç tatlısı blåbärssoppa ve Alman tatlısı rote Grütze'ye benzer.
Gıda kimyası gıdada bulunan başlıca bileşenleri, gıdayı oluşturan renkleri, tatları ve meydana gelen reaksiyonlar gibi pek çok farklı konuları ele almaktadır.
Karaage, çeşitli yiyeceklerin derin yağda kızartıldığı bir Japon pişirme tekniğidir. İşlem, küçük et veya balık parçalarının un ve patates nişastası veya mısır nişastası karışımıyla hafifçe kaplanmasını ve hafif bir yağda kızartılmasını içerir. Yiyecekler kaplanmadan önce marine edilir. İşlem, marine edilmeyen ve kaplama için bir hamur kullanılan tempuranın hazırlanmasından farklıdır. Karaage genellikle tek başına veya pirinç ve rendelenmiş lahana ile servis edilir.
