İçeriğe atla

Patagonlar

Fransız kâşif Jules Dumont d'Urville'in "Voyage au pole sud et dans l'Oceanie…" isimli eserinden 1840'larda yapılmış bir resim. Hayalî Patagon şefi savaş giysileri ile Macellan Boğazı'nın yanında.

Patagonlar veya Patagonya devleri, ilk defa zamanın az bilinen bölgesi ve sahili olan Patagonya'da rastlanan efsanevi insan ırkıdır. İlk Avrupalıların kayıtlarına göre, boylarının normal insan boyunun iki katını geçtiği, hatta bazı kayıtlara göre 3,5 - 4,5 metreyi bulduğu söylenir. Yaşamış olması mümkün olmayan bu insanların varlığı, bölgedeki Avrupalıların akıllarında, 18. yüzyılın sonlarında büyük ölçüde çürütülene dek 250 yıl kadar kalmıştır. Ancak Güney Amerika efsaneleri birkaç dev kabile soyundan bahseder. Örneğin, ortalama 7 fit (2,134 metre) boyunda ve kızıl saçlı oldukları söylenen Peru'nun Çancasları veya Çanakları.[1]

Patagonlar hakkındaki ilk bilgi, 1520'lerde dünyanın etrafını dolaşan Ferdinand Magellan ve mürettebatının onları Güney Amerika sahillerinde gördüklerini iddia etmeleridir. Magellan'ın uzun yolculuğunun tarihçisi ve yolculuktan sağ çıkan az sayıdaki kişiden biri olan Antonio Pigafetta yerlilerle karşılaşmalarını ve boylarının normal insanın iki katı olduğunu yazmıştır:

"Bir gün aniden çıplak ve dev boyutlarda bir adamı limanın sahilinde gördük, dans ediyordu, şarkı söylüyordu ve kafasına toprak atıyordu. Kaptan-general Magellan, adamlarımızdan birini devin yanına yolladı, o da aynı hareketleri barış işareti olarak yapacaktı. Bunu yaparak, devi kaptan-generalin beklediği adacığa getirdi. Dev, kaptan-generalin ve bizim yanımızda çok şaşırdı ve gökten geldiğimizi düşünerek parmağını havaya kaldırarak işaretler yaptı. O kadar uzundu ki ancak beline geliyorduk ve orantılıydı..."

Pigafetta ayrıca Magellan'ın bu insanlara "Patagão" (veya Patagoni ) adını verdiğini kaydetmiş fakat bunun nedenlerini açıklamamıştır. Pigafetta'nın zamanında bu ismin kaynağı olarak pata veya ayak olarak düşünüldüğü ve "Patagonia" kelimesinin "Büyük Ayak Toprakları" anlamına geldiği şeklinde yorumlanmıştır. Ancak, bu da köken bilimi açısından tartışmalıdır, -gon sonekinin anlamı da açık değildir. Yine de, "Patagonia" ismi ve yerli halkın dev olduğu fikri, sabit kalmıştır. Yeni Dünya'nın daha sonra yapılan ilk haritalarında bölge regio gigantum ("devlerin bölgesi") olarak adlandırılmıştır.

1840'larda yapılmış Patagon karargâhı. Fransız kâşif Jules Dumont d'Urville'in "Voyage au pole sud et dans l'Oceanie…" isimli eserinden bir resim

1579'da, Francis Drake'in gemi papazı Francis Fletcher, Patagonyalılarla uzun buluşmasını yazmıştır.

1590'larda Anthonie Knivet Patagonya'da 3,5 metre uzunluğunda cesetler gördüğünü iddia etmiştir.

1766'da, tuğamiral John Byron'ın kaptanlığındaki HMS Dolphin'in İngiltere'ye geri dönüşünden sonra, dünyanın etrafını dolaşırken Patagonya'da 9 ayak uzunluğunda bir yerli kabilesi gördükleri söylentisi yayılmıştır. Ancak, seferin kayıtlarının 1773 yılında tekrar düzenlenerek yazıldığı metinde, Patagonyalıların sadece 1,98 metre boylarında olduğu yazılmıştır; belki uzun, fakat kesinlikle dev değil.

Byron'ın karşılaştığı insanlar büyük ihtimalle bölgenin yerlileri Tehuelçelerdir. Daha sonraki dönemlerin yazarları, Patagonya devlerinin bir aldatmaca veya en azından abartma ve bölge hakkında ilk bilgi veren Avrupalıların notlarının yanlış yorumlanması olduğunu düşünmüşlerdir.

Ayrıca bakınız

  1. ^ "Çancas efsanesi". 5 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2006. 

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kristof Kolomb</span> İtalyan kaptan, kâşif ve sömürgeci (1451–1506)

Kristof Kolomb, Atlantik Okyanusu'na yaptığı dört seferi tamamlayarak coğrafî keşifleri başlatan ve Amerika'nın kolonizasyonunun yolunu açan Cenevizli kaptan ve kâşiftir. Katolik hükümdarlar tarafından desteklenen keşifleri; Karayipler, Orta Amerika ve Güney Amerika ile Avrupalıların ilk temâsı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya</span> Güney Yarımkürede yer alan kıta ülkesi

Avustralya, resmî adıyla Avustralya Milletler Topluluğu, Güney Yarımkürede yer alan bir kıta ülkesidir. Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasında uzanır. Okyanusya kıtasında bulunur ve kıtanın çok büyük bir bölümünü kaplar. Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır. Başkenti Canberra, en büyük şehri ise Sidney'dir.

<span class="mw-page-title-main">Patagonya</span> Güney Amerikada bölge

Patagonya, Şili ve Arjantin'in güneyindeki bölgedir. Arjantin'deki Rio Colorado ile Şili'deki Bio Bio nehirlerinin güneyi ile Macellan Boğazı'nın kuzeyi arasında kalır. Magellan Boğazının güneyindeki Ateş Toprakları da Patagonya'ya dâhil edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kocaayak</span> bazılarının Himalayalarda yaşadığına inandığı, primat-benzeri, büyük bir yaratık

Kocaayak veya Yeti, bazılarının Himalayalar'da yaşadığına inandığı, primat-benzeri, büyük bir yaratıktır. Her ne kadar varlığına inananlar mevcut olsa da bilim adamlarının çoğu, yetinin var olduğu ihtimalinin eldeki verilere göre çok zayıf olduğunu ve bu nedenle onun efsanevi bir yaratık olduğu fikrindedir. Batı'da ona verilen isim, yeti, Tibetçe yeh-teh lafından gelmektedir ki bunun anlamı "dağ hayvanı" olup ayrıca Meh-Teh, Miçe, Dzu-teh, Migoi, Mirka Kang Admi adlarıyla da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ateş Toprakları</span> Güney Amerikanın güneyindeki takımadalar

Ateş Toprakları, Macellan Boğazı boyunca, Güney Amerika anakarasının en güney ucundaki bir takımadadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika</span> Tek bir kıta veya kara kütlesi olarak birlikte ele alındığında Kuzey Amerika ve Güney Amerika

Amerika veya Amerika Kıtası, Batı Yarımküre'de Yeni Dünya olarak adlandırılan bölgede, Kuzey Amerika, Orta Amerika, Güney Amerika ve bunlara bağlı adalardan meydana gelen kıtalar ve adalar topluluğu. Amerika Kıtası, Batı Yarımküre'deki kara alanının çoğunu kapsar ve Yeni Dünya'yı oluşturur. Amerika sözcüğü birçok dilde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) anlamında da kullanıldığı için kavram karmaşasına neden olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerigo Vespucci</span> İtalyan kaşif ve kartografyacı

Amerigo Vespucci, İtalyan kâşif, kartograf.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Macellan</span> dünyanın çevresini ilk kez dolaşan Portekizli kaşif

Ferdinand Macellan, 1519'dan 1522'ye kadar Doğu Hint Adaları'na beraber sefer düzenlediği dostu Juan Sebastián Elcano ile birlikte, dünyanın çevresini dolaşan ilk insan olan Portekizli kaptan ve kâşiftir. İspanyol İmparatorluğu'nun desteğiyle denize açıldı. Hikâyesi, bu seyahate eşlik eden Antonio Pigafetta'nın anılarını yazması sayesinde günümüze ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haliç</span> Boğaziçi girişindeki Tarihî yarımada ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi

Haliç, İstanbul'un Avrupa yakasını kaplayan Çatalca Yarımadası'nın güneydoğu ucunda, Boğaziçi girişinde, İstanbul ve Beyoğlu platolarını birbirinden ayıran deniz girintisi. Denizin kendisine ulaşan akarsu yatağının bir bölümünü istila etmesiyle meydana gelen yapının jeomorfolojik adı olan Arapça haliç sözcüğü, İstanbul halicinin kent açısından taşıdığı önemden dolayı Osmanlılar döneminden bu yana bir özel isim haline gelmiş, birçok semti kapsayan bir kent bölgesi adı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Los Glaciares Ulusal Parkı</span> Arjantinin Patagonya bölgesinde bulunan bir ulusal park.

Los Glaciares Ulusal Parkı Arjantin'in Patagonya bölgesinde Santa Cruz eyaletinde bulunan ulusal parktır. 726.927 hektar (7.27 km2) bir alanı kaplamaktadır. Arjantin'in en büyük ikinci ulusal parkıdır. 11 Mayıs 1937'de kurulan park, Macellan subpolar ormanlarına ve Patagonya bozkırlarının biyoçeşitliğine sahiptir. 1981 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

Avustralya yerlileri ya da Avustralya Aborjinleri, Avustralya kıtası yerlilerine verilen ad. Aborjinler, Avustralya'ya Güneydoğu Asya'dan gelmişlerdir. Bir göçebe hayatı sınırları boyunca hareket halinde yaşamışlardır. Avlanırken mızrak ve bumerang, balık avında ise kanolar kullanmışlar, meyve ve sebze toplamışlardır. Yazılı bir dilleri olmamasına rağmen şarkılar yoluyla ağızdan ağza birçok bilgi aktarılmıştır.

Kâşif ya da bulucu, var olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran, keşfeden kimsedir. Daha çok coğrafi keşifleri yapan kişiler için kullanılmaktadır.

<i>Giganotosaurus</i> dev teropod

Giganotosaurus, Geç Kretase döneminin erken Senomaniyen çağında Güney Amerika'da yaşamış bir teropod dinozor cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Kolomb öncesi Amerika</span>

Kolomb öncesi Amerika, Amerika olarak adlandırılan bölgede Avrupalı sömürgecilerin varlığının hissedilir derecede olan döneme kadarki tarihsel dönemi kapsar. Bu uzun dönem Eski Taş Çağından Orta Çağa kadar uzanır. Teknik olarak Kolomb öncesi dönem Kolomb'un 1492 ile 1504 yılları arasında yaptığı yolculuklara vurgu yapsa da bu tarihsel dönem yerli Amerika halkların egemenliğinin Avrupalılarca sona erdirilmesine kadar sürer, bu bazı durumlarda Kolomb'un Yeni Dünya'ya gelişinden sonra birkaç yüzyıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Redwood Ulusal ve Eyalet Parkları</span>

Redwood Ulusal ve Eyalet Parkları Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinin kuzey kıyıları boyunca uzanan bir ulusal parktır. Park etkileyici uzun ağaçların bulunduğu orman ile kaplıdır. Parkta Del Norte Sahili, 133.000 dönüm (540 km²) Jedediah Smith ve Prairie Creek kombineleri ile Redwoods Eyalet Parklarından oluşmaktadır. Tamamı Del Norte ve Humboldt ilçeleri içinde bulunan dört parkla birlikte, en az 38.982 dönüm kıyı şeridinde %45'i koruma altındaki Sekoya ağaçları bulunur. 2006 yılında 700 ila 800 yaşında olduğu değerlendirilen, 115,8 metre uzunluğunda Dünyanın en uzun ağacı olan dev sekoya burada bulunmuştur. Ağaçların yanı sıra parkta diğer yerli flora, fauna, mera, çayır ile nehirler ve dereler bulunmaktadır. Parkın 60 km uzunluğundaki sahil şeridi de parkın dikkat çekici unsurudur..

<span class="mw-page-title-main">Virginia Kolonisi</span> 1607den Amerikan Devrimine kadar bütün bir 17. yüzyıl boyunca İngilterenin Kuzey Amerikadaki kolonilerinden biridir

Virjinya kolonisi 1607'den Amerikan Devrimine kadar bütün bir 17. yüzyıl boyunca İngiltere'nin Kuzey Amerika'daki kolonilerinden biridir. Virjinya adı (İngilizce:Virginia) 1584 yılında Sir Walter Raleigh tarafından, hiç evlenmemiş olan Kraliçe I. Elizabeth'e ithafen verilmiştir. 17. yüzyılın ortalarındaki İngiliz İç Savaşı'ndan sonra II. Charles, koloninin kraliyete ne kadar sadık olduğunu vurgulamak için başına Eski Dominyon eki koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">Maip</span>

Maip Geç Kretase döneminde bugünkü Patagonya'daki Santa Cruz ili içinde yer alan Chorrillo Oluşumundan bilinen büyük megaraptorid bir dinozor cinsidir. Cins, eksik ve dağınık bir iskeletten bilinen tek bir tür içerir ve Maip'in Güney Amerikalı en büyük megaraptorid olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Megaraptor</span> tükenmiş dinazor cinsi

Megaraptor Geç Kretase çağlarında yaşamış büyük bir teropod dinozor cinsidir. Fosilleri, Güney Amerika'da Arjantin'in Patagonya'daki Portezuelo Formasyonu'nda keşfedilmiştir. Başlangıçta dev bir dromaeosaur benzeri coelurosaur olduğu düşünüldü, önceki filogenlerde bir neovenatorid allosauroid olarak sınıflandırıldı, ancak daha yeni filogeni ve ilgili megaraptoran cinslerinin keşifleri onu bazal bir tyrannosauroid veya bazal bir coelurosaur olarak yerleştirdi, ayrıca hala onu bir neovenatorid olarak düşünen bazı çalışmalar vardı.

<span class="mw-page-title-main">Rokh Kuşu</span>

Roc, Rokh, Rukh, Ruh, Orta Doğu'nun popüler mitolojisinde yer alan dev boyutlardaki mitolojik efsanevi bir yırtıcı kuştur. Arap coğrafyalarında ve doğa tarihinde yer alan Roc kuşu, Arap masallarında ve denizcilerin folklorunda popüler hale gelmiştir.Binbir Gece Masalları'nda sık sık geçer. Denizci Sinbad'ın ikinci ve beşinci seyahatlerinde ortaya çıkar. Alaaddin'in Sihirli Lambası'nın bazı versiyonlarında Roc kuşunun yumurtası cinlerin efendisi olarak geçer. İbn Battuta, Çin Denizleri üzerinde havada süzülen bir dağdan söz eder. Binbir Gece Masallarının çoğu Türkçe çevirisinde Anka ile karıştırılır ve öyle anılır. Oysa Anka'dan farklı özelliklere sahiptir. Yeniden doğan Anka güneş ve ateşle bağlantılı olup herhangi bir boyutta olabilir. Rokh'un tek önemli özelliği devasa boyutu olup, bulutlar gibi güneşi gölgeleyebilecek kudur uzun kanatları ve av olarak filleri ve dev yılanları yakalayabilen ve iri kayalar fırlatabilen dev pençeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Macellan keşfi</span>

Macellan keşfi veya Macellan-Elcano keşfi, Portekizli kaşif Ferdinand Macellan tarafından planlanan ve yönetilen 16. yüzyıldan kalma bir İspanyol keşif gezisiydi. Keşif Çağı'ndaki ve keşif tarihindeki en önemli yolculuklardan birinin amacı Atlantik ve Pasifik okyanuslarını geçerek günümüz Endonezya'sındaki Maluku veya Baharat Adaları ile bir ticaret yolu açmaktı. Keşif gezisi 1519'da İspanya'dan ayrıldı ve Macellan'ın Filipinler'deki ölümünden sonra Hint Okyanusu'nu geçen İspanyol denizci Juan Sebastián Elcano liderliğinde 1522'de oraya geri döndü. Toplam 60.440 km'yi bulan yaklaşık üç yıllık yolculuk, tarihteki ilk devrialem başardı. Aynı zamanda Pasifik Okyanusu'nun büyüklüğünü de ortaya çıkardı ve gemilerin batı deniz yolu üzerinden dünyanın çevresini dolaşabileceğini kanıtladı.