İçeriğe atla

Patagium

Kuş kanadı ve Pterodactylus kanadından farklı olan yarasa patagiumunun birbirleri ile karşılaştırılması.

Patagium, uçma derisi, uçma zarı ya da uçma membranı, bazı omurgalılarda gelişmiş, genelde kemikten desteği olmayan, kanat gibi kullanılan uçma derisi.

Her omurgalı sınıfında patagium geliştirmiş türler vardır. Bu uçma derisi ile gerçekten aktif uçabilen yaşayan tek tür yarasalardır, bütün diğerlerinin patagiumları sadece pasif şekilde ağaçtan ağaca uçurtma gibi süzülmeye veya paraşüt gibi kullanmaya yeterlidir. Çoğu türler süzülürken kanat çırpma hareketleri ile uçtukları mesafeyi az miktarda uzatabilirler. Patagiumun hangi vücut kısmından gelişmiş olması ve yapısı türden türe farklıdır.

Abalı memeliler takımından Uçan maki

Memelilerde dört ayrı patagium şekli tanılır:

  • Propatagium boyun ve ön bacaklar arasında olur.
  • Plagiopatagium ön ve arka bacaklar arasında bulunur.
  • Uropatagium kuyruk ile arka bacaklar arasında olur.

Yarasalar (Chiroptera): Ön ayakların uzamış kemikleri desteğini oluşuturduğu, Epidermis ve Corium derisi ile kaplı uçma derileri vardır.

Abalı memeliler (Dermoptera): Pro-, Plagio- ve Uropatagium

Uçan sincaplar (Pteromyinae): Plagiopatagium; Pro- ve Uropatagium çok küçük.

Düzensiz kuyruklugiller (Anomaluridae): Plagio- ve Uropatagium.

Uçar kuskusgiller (Petauridae): Ön ve arka bacaklar arasında üzerinde postlu uçma derileri (Plagiopatagium).

Uçan dragon (Draco volans)

Uçan dragon (Draco volans; Agamidae): Kaburga kemiklerinin uzantıları ile gerebildiği uçma derisi vücudunun yan taraflarındadır. Yassı vücudunun aerodinamik yapısı ve dümen olarak kullandığı kuyruğu sayesinde aşağıya doğru süzülürken 8 metre ilerleyebilir.

Uçan balık

Uçan balıklar (Exocoetidae): Büyük göğüs yüzgeçleri ile suyun içinde hızlanıp, sudan fırlayarak 1 m - rüzgâr yardımı ile 10 m kadar yükselip havada süzülebilirler.

Amfibyumlar

Endonezya uçan kurbağası (Rhacophorus): Ön ve arka bacaklarının parmakları arasında gerilen uçma derileri bulunur. Bir ağaçtan atlayınca uçma derilerini gerip havada süzülerek ilerler. Uçma derileri parmaklarında bulunduğu için, gelecekte bu türden yarasalar ve kuşlar gibi aktif ve kontrollü şekilde uçabilecek yeni türlerin oluşabilmesi mümkündür.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kartal</span> Görece büyük etobur kuş cinsi

Kartallar, atmacagiller (Accipitridae) familyasına üyedir. Kartal türleri çok geniş bir yelpazede dağılan yırtıcı kuşları kapsar. Türkiye'de genellikle dağlık bölgelerde yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Böcek</span> eklembacaklılar sınıfı

Böcekler eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin sınıfı ve tür ve takson bakımından en kalabalık hayvan sınıfıdır. 1.000.000'dan fazla olan tür sayılarıyla Dünya'daki en fazla türe sahip canlılardır. Dünya'nın hemen hemen her yerinde bulunur ve bazen çok yoğun popülasyonlarda görülebilirler. Her yıl birkaç bin böcek türü tanımlanmaktadır. Toplam tür sayısının 2.000.000 ila 30.000.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tür, cins, familya gibi taksonomik kategoriler bakımından 6-10.000.000 sayıya ulaşırlar ve Dünya'daki hayvanların %90 kadarını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Memeliler</span> kara omurgalıları sınıfı

Memeliler, hayvanlar aleminin insanların da dâhil olduğu, dişilerinde bulunan meme bezleri ve hem dişi hem erkek bireylerinde bulunan ter bezleri, kıl, işitmede kullanılan üç orta kulak kemiği ve beyinde yer alan neokorteks bölgesi ile ayrılan bir omurgalı sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yarasa</span> Chiroptera takımında sınıflandırılan memeliler

Yarasalar, ön ayakları kanat olarak uyarlanmış ve doğal olarak gerçekten uçabilen Chiroptera takımında sınıflandırılan memelilerdir. Yarasalar, üzerleri zar ve patagium ile kaplı çok uzun ve yayılmış parmaklarıyla kuşlardan daha kolay manevra yaparak uçabilirler. En küçük yaşayan memeli olduğu da iddia edilen yabanarısı yarasası 29 ila 34 mm. boyunda, 15 cm. kanat açıklığına sahip ve 2 ila 2,6 gram ağırlığındadır. En büyük yarasalar da "uçan tilki" adı verilen Pteropus cinsi yarasalardır. Acerodon jubatus türü 1,6 kg ağırlığındadır ve kanat açıklığı 1,7 m'yi bulur.

<span class="mw-page-title-main">Kuş anatomisi</span> Kuş bedeninin fiziksel özellikleri

Kuş, Aves sınıfını oluşturan; yumurtlayan, akciğerli, sıcak kanlı, vücudu tüylerle örtülü, gagalı, iki ayaklı, iki kanatlı uçucu hayvanların ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Teruzor</span> soyu tükenmiş sürüngen takımı

Teruzor veya pterozor Pterosauria takımına ait soyu tükenmiş uçan sürüngenler kladıdır. Geç Triyas'tan Kretase'nin sonuna kadar yani Mesozoyik'in büyük bir bölümünde yaşadı. Teruzorlar, uçabildiği bilinen en eski omurgalıdır. Ön ayak bileklerinden çıkan dördüncü parmak uzayarak; deri, kas ve diğer dokulardan oluşan zardan kanatlarına destek oluyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ayak</span> hareket etmek için kullanılan biyolojik organ

Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.

<span class="mw-page-title-main">Acrobatidae</span>

Acrobatidae, Phalangeriformes üstfamilyasına bağlı bir hayvan familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Daman (hayvan)</span> Hyracoidea takımından küçük, tıknaz ve otçul memeliler.

Daman, kırsıçanı veya hiraks olarak da bilinir, yaklaşık tavşan büyüklüğünde otçul hayvanlardan oluşan memeli familyası Procaviidae üyelerine verilen genel ad. Procaviidae, birbirinden çok farklı vücut yapısına sahip hayvanlardan oluşan Afrotheria üst takımına ait Hyracoidea takımının tek familyasıdır. Bazı sınıflandırmalarda yaşayan en yakın akrabaları filler (Proboscidea) ve deniz inekleri (Sirenia) ile Paenungulata adlı grupta toplanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kolugo</span> memeli takımı

Kolugolar ya da uçarmakiler, ağaçlarda yaşayan ve havada süzülerek ağaçtan ağaca hareket eden, Güneydoğu Asya'da bulunan ve en yakın akrabası primatlar olan memeli. Soyu tükenmeden günümüze gelmiş ve yaşayan yalnızca iki türü bulunan Cynocephalidae (Uçarmakigiller) familyasını ve Dermoptera takımını oluşturur. Havada süzülerek hareket eden memeliler içinde en beceriklileridir ve yüksek bir noktadan alçak bir noktaya ayakları arasındaki fazladan deri perdelerini kullanıp havada süzülerek ulaşır. Aynı zamanda uçarmaki adı da verilmesine karşın gerçek maki değildir.

<span class="mw-page-title-main">Lorisiler</span> primat üst familyası

Lorisiler, primatlar (Primates) takımının bir infra takımı veye üst familyası. Lorigiller ve Galagogiller familyalarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Uçma</span> hareket süreci

Uçma; bir canlının veya hava aracının yeryüzüne temas etmeden, atmosferde ya da uzayda mesafe katetmesi. Uçan bir varlığın havadaki veya uzaydaki yolculuğuna uçuş denir. Uçucu canlılar genellikle kanat çırparak veya kanat titreşimleri ile uçarken; hava araçları herhangi bir güç kaynağı ile, uçucu yüzeylerde oluşan basınç farklarıyla, havanın ısıtılması ile veya havadan hafif gazlardan yararlanarak uçarlar.

<span class="mw-page-title-main">Ankylosauria</span> kuş kalçalı dinozor grubu

Ankylosauria, kuş kalçalı (Ornithischia) dinozorların bir grubudur. Dört ayağıyla hareket eden ve kemik plakalardan oluşmuş zırhlı bir otçullardır. Ankilozorlar, orta Jura'da ortaya çıkmıştır ve Kretase'de dünyanın her yerine dağılmıştır. Grup genellikle Nodosauridae ve Ankylosauridae olarak iki ana gruba ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Tarsus (iskelet)</span> Ayak kemikleri

Tarsus, her ayağında tibianın alt ucu ile alt bacağın fibulası ve metatarsus arasında yer alan yedi eklem kemiği kümesi. Orta ayak ve arka ayaktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Uçan sincap</span>

Uçan sincap, sincapgiller familyasının bir oymağıdır. Kuşlar veya yarasalar gibi uçamazlar ancak el bileğinden ayak bileğine uzanan, tüylü, paraşüt benzeri bir zar olan patagium yardımıyla bir ağaçtan diğerine süzülebilirler. Uzun kuyrukları uçuşta denge sağlar. Anatomik olarak diğer sincaplara çok benzerdirler, ancak yaşam tarzlarına uyacak bir dizi adaptasyonları vardır; uzuv kemikleri daha uzundur; el kemikleri, ayak kemikleri ve distal omurları daha kısadır. Uçan sincaplar, uzuvları ve kuyrukları ile süzülme yollarını yönlendirebilir ve kontrol edebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya uçan sincabı</span>

Sibirya uçan sincabı, batıda Baltık Denizi'nden doğuda Pasifik kıyısına kadar uzanan bir dağılışa sahip bir Eski Dünya uçan sincabıdır. Avrupa'da bulunan tek uçan sincap türüdür. Avrupa Birliği'ndeki 27 ülke arasından yalnızca Estonya, Finlandiya ve Letonya'da bulunan Sibirya uçan sincapları Avrupa Birliği içinde savunmasız kabul edilmektedir.

<i>Ambopteryx</i> maniraptoran teropod

Ambopteryx, Çin'in Geç Jura döneminin Oxfordiyen aşamasına ait bir scansoriopterygid dinozor cinsidir. Hem tüyleri hem de yarasa benzeri zarımsı kanatları olan ikinci dinozordur. Bu türde keşfedilen ilk dinozor olan Yi qi, 2015 yılında tanımlanmıştır ve Ambopteryx'in kardeş taksonudur. Holotip örneğinin bir alt yetişkin veya yetişkin olduğu düşünülmektedir. Numunenin vücut uzunluğu 32 santimetre ve ağırlığı 306 gram olduğu tahmin edilmektedir. Cins yalnızca bir tür içerir: Ambopteryx longibrachium.

<i>Argentavis magnificens</i> soyu tükenmiş kuş türü

Argentavis magnificens, yeni dünya akbabaları ile ilişkili soyu tükenmiş Teratornithidae familyasından, Geç miyosen döneminde Arjantin'de yaşamış dev bir kuş türü.

<i>Aeromys tephromelas</i>

Aeromys tephromelas, Sciuridae ailesindeki bir kemirgen türüdür. Brunei, Endonezya ve Malezya'da bulunur. Habitatı, ağaç oyuklarını kullandığı birincil ve ikincil ormanlar ve bahçelerdir. Meyveler, kuruyemişler ve diğer bitkisel maddelerle beslenir. Muhtemelen tehdit altında değildir ve habitat kaybına uyum sağlayabilir. Aeromys tephromelas, diğer sincaplardan daha küçük popülasyonlara sahip olma eğilimindedir çünkü bu türün dişileri nadiren çiftleşir ve sadece küçük bir yavru doğurur.

Hylopetes sipora, Sciuridae ailesinden bir kemirgen türüdür. Endonezya'ya özgüdür. Doğal yaşam alanı subtropikal ve tropikal kuru ormanlardır. Habitat kaybı tehdidi altındadır.