İçeriğe atla

Passiflora edulis

Passiflora edulis
Mor meyveli tipi
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Takım: Malpighiales
Familya: Passifloraceae
(Çarkıfelekgillergiller)
Cins: Passiflora
Tür: P. edulis
Passiflora edulis
Sims, 1818

Passiflora edulis, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin en yaygın olan türüdür. "Maruçya" olarak da adlandırılmaktadır.

Çarkıfelek adıyla bilinen meyveleri insanlarca tüketildiği için tropik bölgelerde ziraati yapılır. Bitki, asma sülüğü gibi helezonik tutmaçlarla tutunarak hızlı büyür. Ömrü yaklaşık 6-7 yıldır. Soğuğa dayanıklı değildir. En fazla -1 ilâ -2 derecelere kadar dayanabilmektedir.

Meyveleri kek ve pastalara katıldığı gibi meyve suyu yapımında da kullanılır. Güney Afrika'da meyveli yoğurt yapımında gözdedir. İsrail'de "sicar" adlı şarap yapılır.

Sarı ya da Mor meyveli iki ana tipi vardır. Mor meyveli çarkıfelek daha küçük ve çok tatlı olmasına karşılık, sarı meyveli çarkıfelek ondan oldukça büyük fakat daha az tatlıdır. Verimli olduğu için sarı meyvelisi daha yoğun olarak yetiştirilir.

Meyve galerisi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Üzüm</span> meyve, cins için Q191019 kullanın, türler için Q30046 kullanın

Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beze (yiyecek)</span> Çırpılmış yumurta akı ve şekerden yapılan tatlı

Beze yumurta akı ve pudra şekerinden yapılan bir köpük kurabiye türüdür. Fransızcası "'baiser'" olup anlamı öpücüktür. İsviçre ve Fransa'da "'Meringue'" olarak da bilinir. 100 °C ısıtılmış fırında 1-2 saat arasında adeta kurutularak yapılır. Bu karışıma limon suyu ilave edildiğinde bezeler daha katı bir kıvam kazanacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Şerbet</span> tatlı içecek

Şerbet, şekerli, ballı, güllü, baharatlı veya meyve aromalı ferahlatıcı içecek veya tatlı yapımında kullanılan şekerli sıvı.

<span class="mw-page-title-main">Çarkıfelek (bitki)</span> bitki cinsi

Çarkıfelek (Passiflora), çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından 550'den fazla türden oluşan asma ya da sarmaşık tipte bitki cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Passiflora incarnata</span>

Passiflora incarnata, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin en kuzeyde yetişen türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Passiflora caerulea</span>

Passiflora caerulea, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin Güney Amerika'da yetişen türüdür.

<i>Passiflora alata</i>

Passiflora alata, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin Brezilya'nın Amazon bölgesine özgü türü.

<i>Passiflora quadrangularis</i>

Passiflora quadrangularis, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin tropikal Amerika'ya özgü türü.

<span class="mw-page-title-main">Passiflora tripartita var. mollissima</span>

Passiflora tripartita var. mollissima, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin bir varyetesi.

<i>Passiflora ligularis</i> bitki türü

Passiflora ligularis, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin Amerika'ya özgü türü.

<i>Passiflora subpeltata</i>

Passiflora subpeltata, çarkıfelekgiller familyasından çarkıfelek cinsinin bir türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Passiflora maliformis</span> Çarkıfelek çiçeğinin bir türü

Passiflora maliformis, çarkıfelekgiller familyasından çarkıfelek cinsinin bir türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Passiflora laurifolia</span> Bitki türü

Passiflora laurifolia, çarkıfelekgiller familyasından çarkıfelek cinsinin bir türüdür.

<i>Psidium littorale</i>

Psidium littorale, Myrtaceae familyasından guava türüdür. Bu tür Cattley guavası olarak da adlandırılmakla bu ad Sir William Cattley adlı bir gezgin, kültür bilimcisi adına bu bitkiye ithaf edilmiştir. Çoğunlukla Peru guavası (2–6 m uzunluğunda bir çalı veya ağaç şeklinde boy gösterir.,ekşi fakat reçel yapımında kullanılan kimi zaman yenebilen sarı veya kırmızı meyveler verir. Kırmızı meyve veren türe Çilek guavası adı verilir. Sarı meyve verene limon guavası adı verilir, Hawaii'de waiawī adıyla anılır. Brezilya ve tropik kuşağa yakın Güney Amerika memleketidir, elma guava ile yakın akrabadır. Hawaii'de Çin guavası adıyla da bu türler anılmaktadır. Aşırı uyum sağladıkları ortamlarda işgalci ve kolay yayılan yok edilmesi zor türlerdir. Hawaii gibi tropik bölgelerde bu bitkiler yetiştirilmesi yanında yerel bitki örtüsüne zarar vermemesi için sürekli bir mücadelede sürmektedir. Guava türleri arasında soğuğa en dayanıklı türlerden biridir; hele çilek guavası, bilinen elma guava'dan daha dayanıklı türlerdir. Olgunluğa erişmiş Çilek Guavası ağacının, Limon Guavası türüne göre soğuğa daha iyi mukavemet gösterdiği ve -5,5 derecelik soğuklara dayanabildiği bilinmektedir. Yine anti oksidan bakımından çilek Guavası Limon guavasına göre daha üstün durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Acai üzümü</span>

Acai (

<span class="mw-page-title-main">Passiflora cincinnata</span> bitki türü

Passiflora cincinnata, çarkıfelekgiller (Passifloraceae) familyasından çarkıfelek cinsinin türüdür. 4,5 metre boya olgunlaştığında erişebilmektedir. 7–12 cm çapında mor-koyu mavi renkli çiçekleri ve gelişmiş halde 5 loba kadar çıkabilen yaprakları ile ünlüdür. Olgunlaşmamış hali ile yeşil olgunlaştığında ise portakala dönen 5 cm çapında yenilebilir meyvelere sahiptir. Meyveleri lezzetli olduğundan dolayı çiğ olarak yenebildiği gibi taze olarak da tüketilir. Anavatanı Brezilya, Bolivya ve Paraguay dır. Buradan çeşitli ülkelere yayılmıştır.-5 dereceye kadar olan soğuklara dayanabildiği görülmüştür. Bu türle Passiflora incarnata türünü melezleyerek soğuğa dayanıklı, yenilebilen 3–6 cm çapında meyveli Passiflora xincense hibrit türü oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mors (içecek)</span> kızılcık şerbeti

Mors karbonatlı olmayan Rus meyveli bir içecektir. Özellikle İsveç kirazı, kızılcık. Meyveleri şekerle kaynatmak veya sadece saf suyu tatlı suyla karıştırmak suretiyle yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Meyveli buz</span> su temelli donmuş bir dondurulmuş tatlı

Meyveli buz, su bazlı donmuş bir dondurulmuş tatlıdır. Ayrıca buzlu şeker, donmuş pop, buzlu lolly veya buzlu pop, buz bloku, buzlu direk (Avustralya), buz damlası (Filipinler) veya chihiro isimleri ile de bilinir. Genellikle bir çubuk etrafındaki aromalı sıvının dondurulmasıyla yapılır. Sıklıkla, meyve suyu yapay olarak renklendirilir. Sıvı, dondurarak, katı hale geldikten sonra, çubuk buzu tutmak için bir tutamak olarak kullanılabilir. El şekilli buz parmak türü de vardır. Bir buz popunun sopası olmadığı zaman, freezie denir.

<span class="mw-page-title-main">Paprika</span> Capsicum annuumun kurutulmuş meyvelerinden yapılan baharat

Paprika, Capsicum annuum bitkisinin daha tatlı çeşitlerinin kırmızı meyvelerinin kurutulmasıyla yapılan öğütülmüş bir baharattır. Geleneksel olarak acı biberi de içeren Longum grubundaki Capiscum annuum bitkisinin çeşitlerinden yapılır. Paprika yapımında kullanılan biberler, klasik acı biberlere göre daha tatlıdır ve eti daha incedir.

<span class="mw-page-title-main">Barbados mutfağı</span>

Barbados mutfağı, Barbados ile alakalı yemek kültürünü ve çeşitlerini belirtir ve açıklar. Barbados mutfağı, çevre ülkelerden birtakım farklılıklara sahiptir ve dünya mutfağı ile ilgilenenler tarafından rağbet görmektedir.