İçeriğe atla

Pasinler (halk)

Pasinler (Gürcüce: ფაზიელები Pazielebi; Yunanca: Φασιανοί Phasianoi; Latince: Phasiani) Pontus'un doğusunda yaşamış Kolhis halklarından biriydi. Anadolu'dan Karadenizin kıyısına doğru yaptığı yürüyüşte (MÖ 401–400) bu halka karşılaşan Yunan komutan Ksenofon, Pasinlerin Fasis Nehrinin kıyısında yaşadığını belirtmiştir. Ksenofon'un bahsettiği Fasis Nehri, Greko-Romenlerin Gürcistan'daki Rioni Nehrini tanımlamak için kullandıkları Fasis değil, günümüzde Kuzeydoğu Türkiye'de bulunan Aras nehridir.[1] Ksenofon'un onlarla karşılaştığı dönemde, Pasinler Çilligül Dağının kuzeyindeki uzun vadinin kontrolünü elinde tutuyordu.[1] Pasinler, ön Gürcü halklardan olduğu tahmin edilen Chalybes ve Taokhlarla komşuydu.[2]

MÖ 400 yılında, Yunan doktor Hipokrat, klasik On Airs, Waters, and Places adlı eserinde Pasinleri şöyle anlatmıştır: "bölgedeki diğer erkeklerden farklı bir yapıları vardır; uzun boyları ve iri yarı yapılarından dolayı eklemleri ve damarları gözükmemektedir; sanki karamsarlıktan dolayı solgun gözüken derileri vardır. Bütün erkekler arasında en sert seslere sahipler, nefesleri puslu ve nemlidir; bedensel yorgunluklarından dolayı oldukça durgun bir yapıları var."

Bu halktan, farklı bölgelerde farklı şekillerde bahsedilmektedir: Gürcüce Basiani, Yunanca Phasiane, Ermenice Basean ve Türkçe Pasin.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b Edwards, Robert W. (1988), The Vale of Kola: A Final Preliminary Report on the Marchlands of Northeast Turkey, p. 127. Dumbarton Oaks Papers, Vol. 42.
  2. ^ Suny, Ronald Grigor (1994), The Making of the Georgian Nation: 2nd edition, p. 9. Indiana University Press, 978-0-253-20915-3
  3. ^ Sadona, A. G. (2004), Archaeology at the North-East Anatolian Frontier, p. 58. Peeters Publishers, 978-90-429-1390-5.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anadolu</span> Türkiye topraklarının büyük bölümünü oluşturan Batı Asya yarımadası

Anadolu, Anadolu Yarımadası veya coğrafi olarak Asya Kıtası'nın tüm özelliklerini içerdiğinden Küçük Asya, Asya kıtasının en batısında Karadeniz, Akdeniz ve Ege denizi arasında kalan yaklaşık 755.000 km²'lik bir alanı kaplayan dağlık bir yarımadadır.

<span class="mw-page-title-main">İskender</span> MÖ 336–323 yılları arasındaki Makedonya kralı

İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ksenofon</span> Yunan tarihçi, yazar, filozof ve asker

Ksenofon, Sokrates'in öğrencisi olan Yunan filozof, yazar, tarihçi ve asker.

Basiani, Türkiye'nin doğu kesiminde, Aras Irmağı'nın kaynaklandığı yörede bölgeye verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">İyonya</span> Anadoluda bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağda verilen ad

İyonya, Anadolu'da bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağ'da verilen addır. Dor istilası sonucu Yunanistan'dan kaçan Akalar tarafından Ayvalık, Efes, Foça, İzmir, Kuşadası, Milet ve Milas çevresinde kurulmuşlardır. Dünyanın yedi harikası arasında gösterilen Efes Artemis Tapınağı İyonyalılar döneminde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan</span> İlk Çağdaki Yunan medeniyeti

Antik Yunanistan, bugünkü Yunanistan toprakları ile Küçük Asya'da (Anadolu) yaşayan toplumların kurduğu devlet ve uygarlıkların, MÖ 756 ile MÖ 146 tarihleri arasında hüküm sürdükleri bölgenin adı.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kafkas dilleri</span> Kafkas Dağlarının güneyinde konuşulan Gürcüce, Megrelce, Lazca ve Svanca dilleri

Güney Kafkas dilleri, Kafkas dillerine bağlı ve Kafkas Dağları'nın güneyinde konuşulan Gürcüce, Megrelce, Lazca ve Svancadan oluşan dil ailesidir. Dünya çapında yaklaşık 5.2 milyon konuşanı vardır. Diğer hiçbir dil ailesi ile ilişkisi tespit edilemeyen Güney Kafkas dilleri, dünyanın birincil dil ailelerinden biridir. Güney Kafkas dillerinde yazılmış en eski edebi kaynak, Asomtavruli harfleriyle yazılmış Eski Gürcüce Bir el Qutt yazıtlarıdır. MS 430 yılına tarihlenen yazıt, Beytüllahim yakınlarındaki bir Gürcü manastırında bulunmuştur. Gürcücenin yanı sıra, yazı dili gelişmemiş olan diğer Güney Kafkas dilleri de Gürcü alfabesiyle yazılır. Bunun yanında Türkiye ve Avrupa'daki Lazlar için Latin alfabesinden geliştirilmiş Laz alfabesi kullanılır.

Antik Yunanistan'da Olimpiyat Oyunları ya da kısaca Antik Olimpiyat Oyunları, dönemin şehir devletleri arasında düzenlenen, atletizm ile ilgili yarışmaların yapıldığı spor oyunlardır. Yapılmaya MÖ 776 yılında Yunanistan'ın Olimpiya şehrinde başlanmış ve 393 yılına kadar yapılmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Taohiler</span>

Taokhlar Antik Çağda Anadoluda yaşamış, Greko-Romen etnografyası ile bilinen bir halktır. Taokhlar, Karadenizin dağlık bölgelerinde, Gürcistan, Ermenistan ve Türkiye'nin mevcut sınırlarında yaşamıştır. Taokhların ülkesi çelik ve sülünlerin ülkeleri ile çevrelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kolhis</span> Antik Çağdaki bir krallık ve tarihsel bölge

Kolhis ya da Kolhis Krallığı, Karadeniz'in doğu kıyılarında, bugünkü Gürcistan'ın batısında kurulmuş Antik Çağ krallığıdır.

Greko-Romen, İlk Çağ sonlarında Akdeniz havzasına egemen olan kültürdür.

<span class="mw-page-title-main">Makronlar</span> Eski bir Kolhis boyu

Makronlar Pontus'un doğusunda bulunan Mosçiçi Dağları civarında yaşamış antik bir Kolhis boyuydu.

<span class="mw-page-title-main">Rioni Nehri</span> Gürcistanda bir nehir

Rioni veya Rion Nehri Gürcistan'ın batısındaki başlıca nehirdir. Raça bölgesindeki Kafkas Dağları'ndan doğan nehir, Poti şehrinin kuzeyinden geçerek batıya doğru ilerler ve Karadeniz'e akar. Bir zamanlar Kolhis'in antik kentlerinden olan Kutaisi şehri, nehrin yanına kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fasis (şehir)</span> şehir

Faş veya Fasis Doğu Karadeniz kıyısında kurulan Antik dönem ve Erken Orta Çağ kentiydi. MÖ 7. veya 6. yüzyılda Miletli Yunanlar tarafından Kolhis'deki aynı adı taşıyan nehrin ağzına kurulmuştur. Günümüzde, şehrin bulunduğu yerde Gürcistan'ın liman kentlerinden Poti bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tibarenler</span>

Tibarenler Herodot, Ksenofon, Strabon ve diğer klasik antik dönem yazarlarının söz ettiği bir topluluktur. Tibarenlerin proto-Kartveli veya İskit kökenli olduğuna inanılmaktadır. Strabon, Tibarenlerin Moschici ve Colchici Dağları arasında kalan bölgede yaşadığını ve en önemli şehirlerinin Cotyura (Ordu) olduğunu yazmaktadır. Tibarenlerden tüm görevlerini neşe içinde yerine getiren zararsız ve mutlu insanlar olarak bahsedilmektedir. Savaş ekipmanları tahta miğferler, küçük kalkanlar ve uzun uçlu kısa mızraklardan oluşuyordu. Ksenofon ve ordusu onların ülkesinde üç gün geçirmiştir. Tibarenler, M.Ö. 6. ve 5. yüzyıllarda Ahameniş İmparatorluğu tarafından yenilgiye uğratıldı ve XIX. Satraplığa dahil edildi.

Mahelonlar Fasis Nehri'nin güney taraflarında yaşamış, Kolhis Krallığı'ndaki topluluklardan biriydi. Onlardan bahseden birkaç farklı klasik kaynak vardır. Bu topluluk, Plinius'un Ophis Nehri ile Prytanis nehirleri arasında yaşadıklarını iddia ettiği Makronlar olabilir.

Driller antik bir Kolhis halkıdır. Karadeniz'in güneydoğu kıyılarında dağlık bölgelerde yaşarlardı. Driller, Trabzon'un iç kesimlerinde Trabzonlularla kronik olarak savaş halindeydi. Antik Yunan asker ve tarihçi Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde belirttiğine göre, MÖ 401'de Drillerin toprakları paralı Yunan askerleri tarafından işgal edilmiştir. Ksenofon, bu halkın dağlık ve erişilmez topraklarda yaşadığını ve en çok Pontik halklara karşı savaştığını belirtir. Ayrıca, kalelerinin çok iyi güçlendirildiğini ve deneyimli Yunan askerlerinin bile ele geçiremediğini ifade etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mosinikler</span>

Mosinikler Antik Yunanların, Pontus'ta yaşayan halkı tanımlamak için kullandığı isimdi.

<span class="mw-page-title-main">Heniohiler</span>

Heniohiler Kolhis'in kuzeybatı kıyılarında ve bazı görüşlere göre Fasis bölgesinde yaşamış antik bir halktır. Bu halkın ülkesinin adı Henioheia idi.

Skvitinler, Ksenofon'un Anabasis adlı eserinde geçen, Güneybatı Kafkasya'da yaşamış halklardan biriydi. Skvitinler, Kaçkar Dağları'nın güney yamaçlarında, Çoruh'un batısından Trabzon'a kadar olan bölgede yaşıyordu. İyidere Deresi, Skvitinler ve Chalybes halkı arasındaki doğal sınırı oluşturuyordu.