Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)

Pasifik Cephesi
II. Dünya Savaşı
Sol üstten saat yönünde: Iwo Jima'da Amerikan bayrağı dalgalanıyor Şanghay'da gaz maskeli Japon askerler İmparatorluk Donanma Hava Kuvvetleri, Pearl Harbor'a yapılacak saldırı öncesi kalkış hazırlığında Britanya kolonisi Birmanya'da Hint birlikleri USS Bunker Hill, kamikaze pilotları tarafından vuruluyor Atom bombasının ardından Nagasaki'den yükselen mantar bulutu
Tarih 7 Temmuz 1937 - 9 Eylül 1945 Bölge Çin, Güneydoğu Asya, Pasifik Okyanusu adaları ve komşu ülkeler Sonuç Müttefik güçlerin zaferi Japonya teslim oldu Hiroşima ve Nagasaki'ye atom bombası atılması ile II. Dünya Savaşı sona erdi Asya'da ülke sınırları değişti
Taraflar
ABD Çin Cumhuriyeti Birleşik Krallık Avustralya Özgür Fransa Hollanda Yeni Zelanda Kanada Sovyetler Birliği	Japonya Mançukuo Filipinler Tayland Burmanya Azad Hind Moğol Özerk Hükûmeti
Komutanlar ve liderler
Franklin D. Roosevelt Douglas MacArthur Çan Kay Şek Winston Churchill Aleksandr Vasilevski	Hirohito Hideki Tōjō Kuniaki Koiso Aisin-Gioro Puyi Subhas Chandra Bose
Kayıplar
~ Toplam: 4.015.076 ölü ABD: 196.265 ölü Çin: 3.800.000 ölü Birleşik Krallık: 86.838 ölü SSCB: 12.031 ölü	~ Toplam: 1.740.955 ölü
17.000.000 Çinli sivil öldü.

Pasifik Cephesi, Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asya'yı ve Çin'i kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir. Cephenin 7 Temmuz 1937'de Çin-Japon Savaşı ile açıldığı kabul edilir. Savaşın en önemli olayı; Japonya'nın çeşitli ülkelere saldırması sonrasında 7 Aralık 1941'de Pearl Harbor'da ABD güçlerine yaptığı Pearl Harbor Saldırısı'dır. Bu saldırıyla beraber ABD savaşa katılmış ve savaş gerçek anlamıyla bir dünya savaşı halini almıştır. Bugün Japonların çoğu tarafından bu savaş Pasifik Savaşı olarak bilinir.

Çin-Japon Savaşı (Çince: 八年抗战 veya 中国人民抗日战争, Japonca: 支那事変 Shina Jihen "Çin Olayı" veya 日中戦争 Nichhū Sensō, Japon-Çin Savaşı, İngilizce: Second Sino-Japanese War "İkinci Çin-Japon Savaşı", ayrıca Japonya'da Mukden Olayı'ndan Japonya'nın teslimiyetine (1945) kadar süren "15 Yıllık Savaşı" (十五年戦争 Jūgo Nen Sensō)" adlandırması ve Japonya'nın Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerini Batılı Sömürgecilerden kurtuluş bir savaşı gerçekleştirdiğini iddia eden tarih anlayışına dayanarak "Büyük Doğu Asya Savaşı" (大東亜戦争 Dai Tōa Sensō) diyen de var.

Çin'in iç istikrarsızlığından istifade eden Japonya'nın özellikle Kantō Ordusu kurmay subaylarının yayılma siyasetinden kaynaklanmış ve Çin'de sömürgeci çıkarlarına sahip olan Batı Dünyası'nın hoşnutsuzluk ve kıskançlıklarından uzatılmıştır. Kuomintang lideri Çan Kay Şek, bir yandan Japonların ilerlemesini önlemeye çalışırken diğer yandan da komünistlerin kökünü kazımaya çalışmıştır.

Bu savaşlarda Japon Ordusu'nun göz yaşartıcı gazı Chloroacetophenone (Kod adı: Midori=Yeşil), hapşırmacı gazı Diphenylcyanoarsine (Kod Adı: Aka=Kırmızı) kullanmıştı. Ayrıca hardal gazı (Kod Adı: Kii=Sarı)'nın kullanıldığına dair raporlar da mevcuttur.

7 Aralık günü erken saatlerde, Japon donanması uçak gemileri'nden kalkan uçaklarla Pearl Harbor Deniz Üssü'ne operasyon düzenledi. Operasyonun amacı, Büyük Okyanus'ta kuvvetle muhtemel olan bir Amerikan askerî müdahalesini önlemektir. Saldırı sonucu 12 Amerikan savaş gemisini ciddi şekilde hasara uğratmış veya batırmış ve 188 savaş uçağını imha etmiş ve 2.403 Amerikan askeri ile 68 sivilin ölümüne neden olmuştur.

Bununla beraber Pasifik Filosu'nun üç uçak gemisi, üssün önemli tankerleri, denizaltılar ve fabrika gemileri gibi unsurları limanda değildi ve zarar görmekten kurtuldu. Bu bakımdan, saldırı askeri olarak başarılı sayılmamaktadır.

Müttefik ordularının Malaya'da yenilmesinin ardından durumun umutsuzluğunu gören Müttefik orduları komutanı korgeneral Arthur Percival 27 Ocak'ta kalan kuvvetlere;Malay yarımadası'ndan bir boğazla ayrılan ve yıllar içerisinde çeşitli savunma mevzileriyle iyi bir şekilde tahkim edildiği düşünülen Singapur'a çekilme emri verdi. 7 Şubat'ta Singapur üzerine saldırıya geçen Japonlar 1 hafta içerisinde kenti ele geçirdiler. 15 Şubat 1942'de kalan müttefik ordularının da teslim olmasıyla savaş sona erdi. Dönemin Büyük Britanya Başbakanı Winston Churchill gelişmeleri şöyle özetlemiştir: "Singapur'un düşüşü, ülkemizin tarihinde yaşadığı en kötü felaket ve en büyük teslim olma olayıdır."

Nisan 1942 sonlarında Japonlar, Yeni Gine'nin güneydoğusundaki Port Moresby'de ve Solomon Adalarının güneyindeki Tulagi'de hava üsleri kurarak Avustralya ve Yeni Kaledonya arasındaki Mercan Denizinin denetimini ele geçirmeye hazırlanıyorlardı.

Japonların Port Moresby'yi ele geçirme planını haber alan Müttefikler eldeki bütün hava ve deniz kuvvetlerini alarma geçirdiler.Japonların 3 Mayıs'ta Tulagi'ye çıkarma yapmaları üzerine, Tuğamiral Frank J. Fletcher komutasındaki keşif kuvvetine bağlı bir uçak gemisinden havalanan ABD uçakları Japon çıkarma grubuna saldırarak bir destroyeri, birkaç mayın tarama ve çıkarma gemisini batırdı.

4 Mayıs'ta Rabaul'den yola çıkan asıl Japon kuvvetlerini oluşturan deniz birliklerinin çoğu doğuya doğru dolambaçlı bir yol izledi.

İki tarafın uçak gemileri 5-6 Mayıs günlerini birbirlerini aramakla geçirdi. 7 Mayıs sabahı Japon uçak gemisinden havalanan uçaklar bir ABD destroyeriyle tankerini batırdı.Fletcher'ın uçakları da Japon hafif uçak gemisi Şoho'yu ve bir kruvazörü batırdı. Ertesi gün Japon uçakları ABD uçak gemisi Lexington'ı batırdı ve Yorktown'a büyük hasar verdi. Buna karşılık ABD uçakları da büyük Japon uçak gemisi Shokaku'yu savaşamayacak ölçüde ağır hasara uğrattı.

Çok uçak kaybeden Japonlar, hava korumasının yetersizliği ve karadan havalanan Müttefik bombardıman uçaklarının saldırıları karşısında Port Moresby'ye giden kuvvetlerini Rabaul'de geri çekmek zorunda kaldılar. Zaferle sonuçlanan çarpışmalar boyunca yalnızca uçakları kullanan Müttefik deniz kuvvetleri, hiçbir zaman Japon savaş gemilerine atış menziline girecek kadar yaklaşmadı.

Midway Muharebesi (ミッドウェー海戦, Midway Kaisen / Midway Deniz Muharebesi) (Japon kod adı: MI Harekâtı, MI作戦 / Emu Ai Sakusen), Muharebenin amacı stratejik Midway adası'nı almak ve Amerikan uçak gemilerini yok etmekti. Bu amaçla toplanan Japon armadasında 200 parçalık Japon filosunda 8 uçak gemisi ve 11 zırhlı bulunuyordu. Buna karşılık Amerikalılar 3 uçak gemisi etrafında 76 parçalık bir filo hazırlayabilmişlerdi.

Ne var ki Japonlar güçlerini dağıttılar. İki uçak gemisini, Amerikalıları kuzeye çekmek için Aleut Adaları'na doğru göndermişler, iki uçak gemisini de esas filonun çok gerisindeki çıkarma filosuna tahsis etmişlerdi. Japon şifresini çözen Amerikalılar birçok bocalamaya ve USS Yorktown (CV-5)’ın bu sefer batmasına rağmen, Japon İmparatorluk Filosu’nun belkemiği olan en önemli dört Japon uçak gemisini batırdılar. Bu savaşın Amerikalılar lehine sonuçlanmasındaki en önemli etken Amerikan ordusunun Japon şifreleme sistemini çözmeleri ve Japonların bundan haberi olmamasıdır. Japon uçak gemilerinin batırılmasındaki etken ise Japon amiralinin hazırda bekleyen silahları yüklenmiş muharebe uçaklarının saldırı filosu geri dönmedi diye bombardıman cephanesi yüklemek amacıyla hangara indirmesi ve bu sırada Amerikan uçaklarının gemilere saldırmasıdır.

Bu savaşta ve sonraki savaşlarda Japon donanmasının yenilmesindeki en önemli etkenlerden biri Japon gemilerinde radar bulunmaması olacaktır.

Tarawa Muharebesi (İngilizce: Battle of Tarawa), Gilbert Adaları'nda bulunan Tarawa Adası üzerinde 20 Kasım 1943 ile 23 Kasım 1943 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş Pasifik Cephesi'ne dahil edilen bir muharebedir. Muharebe sadece 76 saat sürmesine karşın 6.000 kadar asker ölmüş, 2.296 asker yaralanmıştır.

Makin Muharebesi (İngilizce: The Battle of Makin, Japonca: マキンの戦い / Makin no Tatakai), Gilbert Adaları'nda bulunan Makin Mercan Adası üzerinde 20 Kasım 1943 ile 24 Kasım 1943 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş Pasifik Cephesi'ne dahil edilen bir muharebedir.

Aleut Adaları Seferi'nin sonun gelmesi ve Solomon Adaları'na doğru gerçekleşen ilerleme, asker ve malzeme olanaklarının artmasıyla birleşince, 1943 yılı sonlarında Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri'ne, Orta Pasifik'e bir baskın gerçekleştirme olanağı sağlamıştır. Amiral Chester W. Nimitz bu baskının 1943'ten daha önce yapılması gerektiğini savunmuştur, fakat söz konusu baskının Bismarck Adaları'nda yapılmakta olan ve Rabaul'un kuşatma altına alındığı Cartwheel Harekâtı'yla eş zamanlı olarak gerçekleştirme olanağı bulunmamakta idi. Japonya'nın sahip olduğu adalara yaklaşma planı "Island Hopping (Ada zıplaması)" şeklindeydi: gerçekleştirilecek saldırıları desteklemek için adaların bir grubuna deniz ve hava üssü kurmak. Gilbert Adaları bu zincirdeki ilk adımdı.

Pearl Harbor'a düzenlenen saldırıdan üç gün sonra 10 Aralık 1941'de, 300 Japon askeri ve Gilbert Baskını Özel Çıkarma Kuvvetleri denilen birliğin işçileri, Makin Mercan Adası'na varmışlar ve direniş olmadan burayı işgal etmişlerdir. Marshall Adaları'nın doğusunda uzanan Makin, mükemmel bir deniz uçağı üssü olabilirdi, Howland Adası, Baker Adası, Tuvalu ve Phoenix yakınlarında bulunan Japon hava devriyelerine uzanmaktaydı, hepsi Müttefik Devletler tarafından tutuluyordu ve bir Mihver devletleri saldırısından doğu Japon çevresi kanadını korumaktaydı.

Guadalcanal Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda Japonya'nın 3. Ana Savunma Hattının bulunduğu bölge olarak bilinir. Amerika Birleşik Devletleri Donanması Midway zaferinden sonra gözünü Guadalcanal'a çevirdi. Sahil çıkartmasında oldukça zorlanıcaklarını sanıyorlardı. Fakat Japon askerlerinden çıkartma anında hiçbir ses gelmedi. O anlık Amerikan askerleri kendilerini şanslı hissettiler. Guadalcanal'da yaşayan yerliler sayesinde Japonların bulunduğu mevzilere kadar ilerlediler. Guadalcanal Operasyonu oldukça yeşillik bir ortamda gerçekleşti. Japonlar bu ortamın avantajından yararlanarak askerleri kolayca uzaklaştırabildiler. Askerler ilerlerken birden çimenlerin altından çıkan askerleri görünce ölmekten kurtulamadı. Amerika gemilerden topçu ve uçak bombardımanları sayesinde Guadalcanal mevzilerini kısa bir sürede ele geçirmeyi başardı.

Iwo Jima Muharebesi (Japonca: 硫黄島の戦い Iwo Tō no tatakai / Iwo Jima no tatakai, İngilizce: Battle of Iwo Jima), 16 Şubat 1945 - 26 Mart 1945 tarihlerinde Pasifik Okyanusunda bulunan Iwo Jima adlı küçük bir adada Japon İmparatorluğu ile Amerika Birleşik Devletleri arasında meydana gelen çatışmadır. 1945 yılı Şubat ayında Amerikan birlikleri Japon anavatanından sadece 1200 km uzaktaki bir adaya toplanmaştı. Iwo Jima; 21 km² büyüklüğünde volkanik bir ada. Ama Japon anavatanının istilası için hayati önem taşıyan 2 havaalanına sahipdi. İkinci Dünya Savaşı'nın sembol fotoğrafı olan ABD askerlerinin bayraklarını bir tepeye dikmelerini gösteren fotoğraf bu muharebe esnasında çekilmiştir.

ABD'nin deniz ve hava kuvvetleri üstünlüğü ile kuşattığı adayı Japonlar'a ağır kayıp verdirerek almıştır. Japonlar bu küçücük adaya asker yığmış, tüneller ve mağaralar kazmıştır. Ama hiçbiri ABD deniz güçlerinin açtığı ateşten kurtulamamıştır. Amerikan zayiatının Japon zayiatını geçtiği tek cephe Iwo Jima olmuştur.

• 
  Iwo Jima seferi başkomutanı Koramiral Richmond Kelly Turner (Çıkarma komuta gemisi USS Eldorado, AGC-11'de)
• 
  56. TF komutanı Deniz Piyade Korgeneral Holland McTyeire "Howlin' Mad" Smith

Okinawa Muharebesi (Japonca: 沖縄戦 Okinawa Sen), Pasifik Savaşı'nın son aşamasında 1945 yılında Okinawa Adalarına çıkarma yapan Amerika Birleşik Devletleri ile Japon İmparatorluğu arasında meydana gelen savaştır.

Bu muharebe Japonya'da sivillerin de öldürülmüş olduğu en büyük kara savaşı ve Amerika ile Japonya arasındaki son büyük çatışma olmuştur. Deniz harekâtları 18 Mart 1945'te, Kara savaşı Amerika'nın çıkarma harekâtıyla 1 Nisan'da başlamıştır.

Müttefik kuvvetler 1 Nisan 1945'te Yontan ve Kadena havalanının bulunduğu yere çıkartma yapmıştır. Adanın %80'i sadece 15 günde alınmıştır. Japonlar bu muharebe sırasında Kamikazeleri çok kullanmıştır. Yamato savaş gemiside bu muharebede batmıştır. Deniz piyadeleri bu savaşın kazanılmasında önemli rol oynamış olup Shuri Kalesi gibi çok sayedi önemli noktayı ele geçirmiştir. 23 Haziran'da Japonların örgütsel direnişinin tükenmesiyle bitmiştir. Amerika'nın kullandığı kodadı "Buzdağı harekâtı (Operation Iceberg)" olup hedefi Japonya'nın ana yurduna saldırmak için gerekecek hava ve lojistik üssülerini elde etmesiydi. Bu muharebeyle beraber Pasifik Cephesi'ndeki Amerikan zaferi kesinleşmiş oldu.

• 
  10. Ordu Korgeneral Simon B. Buckner, 18 Haziran'da vurularak öldü.
• 
  32. Ordu komutanı Korgeneral Mitsuru Ushijima, 22 Haziran'da harakiri yöntemiyle intihar etti.
• 
  USS Bunker Hill uçak gemisinin 30 saniye içinde iki Japon kamikaze tarafından Kyūshū yakınında 11 Mayıs 1945'te vuruldu. (2.600 kişilik mürettebattan 346'sı öldü, 43'ü kayboldu ve 264'ü yaralandı.)

Hiroşima'ya atom bombası saldırısı, II. Dünya Savaşı'nın son aşamasında 6 Ağustos 1945 saat 08:15'te Amerika Birleşik Devletleri'nin Uranyum-235 tipi atom bombası "Little Boy" (Küçük Oğlan) ile gerçekleştirdiği saldırı. Nagasaki'ye düzenlenen atom bombası saldırısı ile birlikte askerî tarihinde gerçekleştirilen yegane nükleer saldırısıdır. Amerika Birleşik Devletleri önceden Japonların hayat ve hareket tarzlarını araştırarak onların en çok dışarıda oldukları saatini saptamış ve saldırı saatini sabah 08:15 olarak kararlaştırmıştı.

Japonya 10 Temmuz 1945'te Yüksek Savaş Yönetimi Kongresinde Sovyetler Birliği aracılığıyla mütareke yolunu aramak üzere Fumimaro Konoe'yi özel elçi olarak yollamayı kararlaştırarak Sovyetlere teklif ettiyse, 17 Temmuz 1945'te Almanya'nın Potsdam kentinde Müttefikler liderleri Harry S. Truman, Winston Churchill ve Josef Stalin'in katılımıyla Potsdam Konferansı açıldı ve ertesi gün Sovyetler Birliği Japon özel elçinin yollanmasını reddetti.

26 Temmuz 1945'te Müttefikler "Potsdam Demeci" ile Japonya'yı teslim olmaya çağırdı. Ancak ilanın taslağında var olan İmparatorluk sisteminin korunmasına dair madde kaldırıldığı için Japon Başbakanı Kantarō Suzuki Potsdam Demecini kabul edemedi. Böylece Japonya'nın teslim isteği geri çevrilmiş oldu. Amerika Birleşik Devletleri Hiroşima'daki saldırısından sadece 3 gün sonra 9 Ağustos 1945 saat 11:02'de Nagasaki'de Plütonyum-239 tipi atom bombası "Fat Man" (Şişko Adam) ile ikinci saldırı gerçekleştirdi.

Nagasaki'ye atom bombası saldırısı, Amerika Birleşik Devletleri, II. Dünya Savaşı'nın son günlerinde Hiroşima'ya atom bombasını attıktan 3 gün sonra 9 Ağustos 1945 (Amerikan kaydına göre 10:58'de, Japon kaydına göre saat 11:02'de), Plütonyum-239 tipi atom bombası "Fat Man" (Şişko Adam, resmî adıyla Mark III) ile ikinci katliâmı gerçekleştirdi.
Bu atom bombasıyla Nagasaki'nin toplam nüfusu yaklaşık 240.000 kişi içinde 74.000 kişi hayatını kaybetti ve binaların yüzde 36'sı tamamen yok edildi. 2007'de, Nagasaki belediyesinin resmî listesine göre, o an öldürülen veya daha sonra atom bombasının etkisiyle ölenlerin toplam sayısı 143.124'a ulaşmıştı.

• Pasifik Savaşı Çevrimiçi Ansiklopedisi 17 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)