İçeriğe atla

Pasaport

Başlığın diğer anlamları için Pasaport (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Çeşitli pasaportlar
Bir Osmanlı vatandaşının 24 Temmuz 1900'de çıkartılmış pasaportu
Rus ve Başkır dillerinde SSCB pasaportu, 1959

Pasaport, yabancı ülkelere gidecek olanlara yetkili kuruluşça verilen, yabancı ülke yetkililerinin kimlik incelemesinde geçerli olan belgedir.[1][2][3]

Türkiye'de bordo, pasaportlar İl ve İlçe Nüfus Müdürlükleri, yeşil ve gri pasaportlar yalnızca İl Nüfus Müdürlükleri tarafından yurt dışında ise dış temsilciliklerce (örn. konsolosluk) verilirken, siyah pasaport verme yetkisi Dışişleri Bakanlığı'ndadır. Pasaport Kanunu 15 Temmuz 1950'de kabul edilmiştir (5682 sayılı kanun). Pasaport Kanunu'na göre Türkiye'ye giriş için 3 zorunluluk vardır: giriş kapılarından girme, pasaport veya onun yerine geçen bir belge bulundurma, vize (sadece yabancılar için). Giriş çıkışlar ancak Bakanlar Kurulunca saptanır ve kara, hava, demir, deniz yollarını kapsar. Özellikle kara yolundaki giriş çıkışlarda kontrol komşu devletle karşılıklı gerçekleşir. Bakanlar Kurulunca belirlenmiş yollar dışında giriş çıkışlar yasaktır ve uymayanlar cezalandırılır. Batmakta olan bir gemiden can havliyle giriş yaparak karaya çıkanlar bundan ayrı tutulur. 1 Haziran 2010 tarihinden itibaren Türkiye'de e-pasaport sistemine geçilmiştir.

Pasaport, gerçek kişilere özgü bir belgedir. Pasaport Kanunu, Türk Vatandaşlığı Kanunu, Polis Kanunu ve Gümrük Kanunu konuyla yakından ilgilidir.

Pasaportun amaçları

  • yurttaşlığın kanıtı
  • bir devletin, uyruğuna başka ülkeye gitmede izin vermiş olduğunu göstermesi
  • pasaport sahibine gereken resmî kolaylık sağlanmasının belgesi olması
  • vizelerin üzerine işlenmesi
  • sınırlardan giriş ve çıkışlarda kanıt oluşturan damgaların üzerine vurulması. PK'ye göre, uyruk durumu düzgün olmayanlara ve yurtsuzlara da 'yabancılara mahsus damgalı pasaport' verilebilir.

2003 Kasım ayında Suriye'den 5 bin kişi 48 saatliğine bu belgeyle akrabalarını ziyaret için Hatay'a girip çıkmıştır.[] Diğer belgeler ise: gemi adamı cüzdanı, demiryolu personeli kimlik belgesi, uçak mürettebatı belgesi.

Göçmenler, hükûmet temsilcisinin verdiği vesika veya göçmen belgesi ile pasaportsuz giriş çıkış yapabilirler. Mülteciler ise, Mültecilerin Hukuki Durumuna İlişkin Sözleşme (1951)'ye göre taraf devletlerden birinin mültecisi seyahat belgesi taşır, izinsiz girişlerinde cezalandırılmaz; sözleşmeye taraf devletlerden birinde ikamet etmeyenlerin girişi ise İçişleri Bakanlığı izniyle olur. Türkiye ile KKTC ve Türkiye ile Gürcistan arasındaki geçişlerde pasaport zorunluluğu yoktur, karşılıklı olarak kimlik belgesi ile giriş yapılabilir. Diğer tüm ülkelere seyahatlerde T.C. yurttaşlarının pasaport ibraz etmesi zorunludur. Bazı Avrupa Birliği ülkelerinden (Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İspanya, İtalya, Lüksemburg, Malta, Portekiz ve Yunanistan) ayrıca İsviçre ve Lihtenştayn'dan gelen yabancıların Türkiye'ye belli bazı sınır kapılarından (örn: Atatürk Havalimanı) yaptıkları girişlerde pasaport yerine, o ülkelerin kimlik belgesini ibraz etmeleri yeterlidir. Belçika, Fransa, İspanya, İsviçre, Lüksemburg ve Portekiz pasaportları geçerliliklerini son beş yılda (Almanya - son bir yılda) yitirmiş olsalar bile Türkiye'ye giriş-çıkış yapmaya yeterlidir. Bir araçla giriş yapacakların geçerli bir pasaport ibrazı zorunludur. Pasaportsuz veya yerine geçen belgesiz olanlar ise, Türk vatandaşı iseler, yurda sokulurlar. Vatandaşlığını kanıtlayamayanlar geri çevrilirler. Sınırdışı edilenlerin masrafları kendilerine aittir. Yabancılar ise doğrudan geri çevrilirler. Pasaportunu kaybedenler hakkında İçişleri Bakanlığı soruşturması yapılır. Buna rağmen içeri girenler ağır para cezası ve 1 aydan 6 aya kadar hapisle cezalandırılırlar. Yabancı, cezasını çektikten sonra da sınırdışı edilir. Masrafını karşılayacak parası yoksa sevkini devlet yapar.[4][5][6][6]

Türkiye'de pasaport türleri

Ana madde: Türk pasaportu
  • Umumi Pasaport: Her Türk vatandaşına verilebilir. KKTC vatandaşları ile Türkiye'de ikamet eden vatandaşların da alabilecekleri en yaygın pasaport türüdür.
  • Hususi Pasaport: 1. 2. ve 3. dereceli devlet memurlarına, belediye başkanlarına, eski TBMM üyelerine, ülke için olağanüstü faaliyetlerde bulunanlara ve bunların 18 yaşına kadar olan çocukları ile evlenmemiş kız çocukları ve 25 yaşın altında olup eğitimine devam eden erkek çocuklarına ve anne - babalarına verilir.
  • Hizmet Pasaportu: Devlet tarafından görevlendirilen kişilere görevleri süresince geçerli olarak verilen kısa süreli pasaporttur.
  • Diplomatik Pasaport: Diplomatik temsilciliklerde çalışanlara, TBMM üyelerine, Yüksek Yargı üyelerine ve Kuvvet Komutanları ile Genelkurmay Başkanına verilir. Diplomatik Pasaport alma hakkı olan kişilerin 18 yaşına kadar olan çocukları ile evlenmemiş kız çocukları ve 25 yaşın altında olup eğitimine devam eden erkek çocuklarına ve anne - babalarına verilir.
  • Geçici Pasaport: Pasaportu kayıp veya çalınmış olanlara verilen tek kişilik pasaport türüdür.
  • Seyahat Belgesi: Pasaportu kayıp veya çalınmış olanlara kısa süreliğine verilir.
  • Gemi Adamı Cüzdanı: Uluslararası gemilerde görev yapan Türk mürettebata verilir.

Başka pasaport türleri

Bazı ülkelerde iç seyahatler için de pasaport gerekebilir, bazı ülkelerde dış seyahat için seyahat amacına uygun daha amaç odaklı pasaportlar verilebilir.

Yeni kimlik ispat teknolojileri pasaport alanında da kullanılmaya başlayalı biyometrik pasaport sayesinde sınırlarda giriş kontrol işlemlerinin kolaylaştırılması, internet üzerinden başka ülkelerin resmi dairelerine başvurularda kimlik doğrulanması olanağı doğmuştur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Cane, P; Conaghan, J (2008). The New Oxford Companion to Law. Londra: Oxford University Press. ISBN 9780199290543. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 
  2. ^ "ilink – USCIS". uscis.gov. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 
  3. ^ Casciani, Dominic (25 Eylül 2008). "Analysis: The first ID cards". BBC. 15 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2008. 
  4. ^ Boesche, Roger (2003). The First Great Political Realist: Kautilya and His Arthashastra (İngilizce). Lexington Books. ss. 62 A superintendent must issue sealed passes before one could enter or leave the countryside(A.2.34.2,181) a practice that might constitute the first passbooks and passports in world history. ISBN 9780739106075. 
  5. ^ China's early empires : a re-appraisal. Nylan, Michael., Loewe, Michael. Cambridge: Cambridge University Press. 2010. ss. 297, 317-318. ISBN 9780521852975. OCLC 428776512. 
  6. ^ a b Frank, Daniel (1995). The Jews of Medieval Islam: Community, Society, and Identity. Brill Publishers. s. 6. ISBN 90-04-10404-6. 
Wikimedia Commons'ta Pasaport ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk pasaportu</span> Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının yurt dışına çıkmasını sağlayan resmî belge

Türk pasaportu, 15 Temmuz 1950 tarihli Pasaport Yasası uyarınca Türk vatandaşlarına yurtdışına seyahat etmeleri için verilir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları da Türk pasaportu için başvuruda bulunabilirler. 1 Haziran 2010'dan bu yana verilen pasaportlar biyometriktir ve 10 yıla kadar geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar pasaportu</span> Bulgaristan sınırlarını kapsayan Bulgar giriş ve çıkış pasaportu

Bulgar pasaportu, Bulgar vatandaşlarına uluslararası seyahat için verilen bir dokümandır. Her Bulgar vatandaşı aynı zamanda da Avrupa Birliği vatandaşıdır. Bulgaristan içinde pasaportlar Bulgar İçişleri Bakanlığı olan MVR tarafından verilir.

<span class="mw-page-title-main">Alman pasaportu</span> Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belge

Alman Pasaportu, Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belgedir. Bir Alman pasaportu, Alman kimlik kartının yanında, Alman yetkilileri tarafından da rutin olarak Alman vatandaşlarının kimliğinin kanıtı olarak kabul edeceği diğer tek resmi olarak tanınan bir belgedir. Pasaport, kimlik ve Alman uyruklu karinesinin delili olarak hizmetinin yanında, yurt dışında Alman konsolosluk görevlileri yapacakları yardımların güvence sürecini kolaylaştırır. Pasaport Almanya için benzersiz bir sert kapaklı da olsa, standart düzeni ile diğer AB pasaportları ile bordo tasarımı paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fas pasaportu</span>

Fas vatandaşları her 5 senede bir pasaportlarını yenilemelidirler. Fas pasaportları üç tipe ayrılır:

  1. Normal pasaport: Bu, Fas vatandaşlarına normal seyahat amaçları için verilen en yaygın Fas pasaport tipidir.
  2. Diplomatik pasaport: Bu pasaport türü, Fas diplomatları ve aileleri için resmi seyahat amaçları için verilir.
  3. Özel pasaport: Bu pasaport türü, Fas hükûmet yetkilileri ve aileleri için resmi seyahat amaçları için verilir.
<span class="mw-page-title-main">Arnavut pasaportu</span> pasaport

Arnavut pasaportu Arnavutluk vatandaşlarına uluslararası seyahatlerinde kullanılmak üzere verilir. Pasaport, Arnavut kimliğinin ve Arnavutluk vatandaşlığının kanıtı olarak kabul edilir. Pasaport verme görevi ülke içerisinde İçişleri Bakanlığı'na, ülke dışında yerel büyükelçilikler ve konsolosluklara aittir. Arnavutluk pasaportları 10 yıl sürele geçerlidir ve uzatılamazlar. Pasaportun kullanım süresi dolduktan sonra yeni bir pasaport alınır. Yeni Biyometrik Arnavut Pasaportu 24 Mart 2009'dan bu yana verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova pasaportu</span>

Kosova pasaportu, kısmen tanınan Kosova vatandaşlarının yurt dışına çıkışta kullandıkları yolculuk belgesidir. Bu belge, Kosova vatandaşlığının kanıtı olarak hizmet etmeye ek olarak uluslararası yolculuğu kolaylaştırır. Dışişleri Bakanlığı ile çıkarılan diplomatik pasaportların istisnasıyla pasaportların verilmesi yalnız İçişleri Bakanlığı'nın ayrıcalığındadır. Kosova pasaportları, ICAO tarafından tavsiye edilen standart pasaport tasarımına uyar.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna pasaportu</span>

Ukrayna pasaportu, Ukrayna vatandaşlığının ana kanıtı olarak Ukrayna vatandaşlarına verilen bir belgedir. Genellikle Ukrayna hükûmeti tarafından yerli pasaport ve uluslararası pasaport olarak verilen pasaport iki türü vardır. Yerli pasaport Ukrayna içinde Ukrayna vatandaşlarının bir birincil kimlik belgesi olarak kullanılır. Uluslararası bir pasaport uluslararası seyahat için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Moldova pasaportu</span>

Moldova pasaportu Uluslararası seyahat amacıyla Moldova vatandaşlarına verilen belgedir. Pasaport Devlet Kuruluş ve Bilgi Kaynakları Merkezi "Registru" tarafından ve yurt dışında Moldova dış temsilcilikleri tarafından verilir. Pasaportun geçerlilik süresi 7 yıldır. 7 yaş altındaki çocuklar için pasaport geçerlilik 4 yıldır. 1 Ocak 2006'dan beri Moldova vatandaşları aynı anda iki pasaport alma olasılığı için yerel pasaport dairesine ibraz edilmiş yazılı bir talep yapmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çek pasaportu</span>

Çek pasaportu herhangi bir yaşta olan Çek vatandaşlarına ve Çekya tarafından verilen uluslararası seyahat belgesidir. Çek Ulusal kimlik kartı ile birlikte pasaport Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinin herhangi birine seyahat ve ikamet hakları sağlar. Pasaportun veri sayfası, Çekçe, İngilizce ve Fransızca basılmış, kalan sayfaları tüm resmi AB dilleri ile Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Vatikan pasaportu</span>

Vatikan pasaportu Uluslararası seyahat için Vatikan vatandaşlarına verilir. Vatikan tarafından verilen pasaportlar sadece diplomatik pasaport ve hizmet pasaportudur. Vatikan Pasaportu bizzat Papa tarafından verilir. Bu pasaport geçicidir. Vatikan istediği zaman tek taraflı olarak iptal edebilir. Vatikan pasaportunu almak için kişinin Katolik Kilisesi'ne kayıtlı dindar bir Katolik olması gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail pasaportu</span> Pasaport

İsrail pasaportu, uluslararası seyahat amacıyla İsrail Devleti vatandaşlarına verilir ve yurt dışında İsrail'in konsolosluk görevlilerinin korunması hakkını tanır.

Kanada pasaportu Yabancı ülkelere seyahat için Kanada vatandaşlarına verilen belgedir. Gerekirse yurt dışında Kanada konsolosluk görevlilerinin yardımı ile güvence sürecini kolaylaştırmak, uluslararası seyahat amacıyla Kanada vatandaşlarına ve Yurtdışında pasaport sahibinin korunmasını talep edilebilir. Bir Kanada pasaportu, Kanada içinde Kanada vatandaşlığınnın birincil kanıtı değildir ve bu nedenle bir vatandaşlık belgesi, bir sürücü belgesi veya kimlik kartı almak amacıyla kullanılamaz.

<span class="mw-page-title-main">Somali pasaportu</span>

Somali pasaportu Somali vatandaşlarına uluslararası seyahat için verilen belgedir. Somali Biyometrik pasaportu Somali Geçici Federal Hükümeti (TFG) tarafından 2007 yılından bu yana yayımlanmıştır.

Filistin Otoritesi pasaportu 1993 Oslo Anlaşması kapsamında Filistin Yönetimi'nin 2 Nisan 1995 yılından bu yana uluslararası seyahat amacı ile Filistin topraklarında yaşayan Filistin vatandaşları için Filistin Otoritesi tarafından verilen seyahat belgesidir. Sadece Batı Şeria'daki Filistin vatandaşlarına verilir. Filistin Otoritesi pasaportu, Filistin'de doğduğunu gösteren bir doğum belgesi ibraz eden herkes tarafından kullanılabilir. Kudüs'te yaşayan Filistinliler ancak Ürdün'den alınan geçici pasaport ve İsrail'den geçici alınma seyahat belgesi taşıyabilmektedirler. Filistin dışında doğan Filistinliler için pasaportun geçerli olup olmadığı hâlen net değildir. Bununla birlikte, pasaport verilmesi İsrail hükûmeti tarafından getirilen ek kısıtlamalara tabidir. İsrail, Geçici Anlaşma uyarınca güvenlik ihtiyaçları için gerekli olduğunu kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika pasaportu</span>

Güney Afrika pasaportu Güney Afrika Cumhuriyeti vatandaşlarına uluslararası seyahat amaçlı verilen bir seyahat belgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Filipinler pasaportu</span>

Filipin pasaportu bir seyahat belgesi ve Filipinler vatandaşlarına verilen Ulusal kimliktir. Bu bazı istisnalar dışında Dışişleri ve yurt dışında Filipin diplomatik görevlileri tarafından verilir.

Fiji pasaportu Göçmenlik Dairesi Pasaport Bölümü tarafından Fiji vatandaşlarına verilir.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece, Lübnan ziyaretçileri Lübnan'nın dış temciliklerinden vize almak zorundadır.

Vize'den muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Karadağ ziyaretçileri, Karadağ'ın dış temsilciliklerinden vize almak zorundadır. Karadağ vize politikası, Schengen Alanı'nın Vize politikasına benzer. Antigua ve Barbuda, Bahamalar, Barbados, Mauritius, Moldova ve Saint Kitts and Nevis hariç, tüm Schengen ülkelerine 90 günlük vizesiz giriş izni verir. Ayrıca Belarus, Küba, Ekvator, Kosova, Peru, Rusya, Türkiye ve Ukrayna gibi birkaç ülkelere de vizesiz giriş izni verilir.

<span class="mw-page-title-main">Seyahat belgesi</span>

Seyahat belgesi, bir toplumun başka bir ülkeden veya devletten başka bir devlete giderken pasaportsuz da gidilebilen ülkeler için pasaport polisince düzenlenen belgedir. Yurt dışında pasaportu zayi olan vatandaşlara ivedi yurda dönüş yapmak istedikleri takdirde; adlarına seyahat bileti veya rezervasyonlarını ibraz etmeleri halinde konsolosluklarca verilen geçici belgedir. Geçerlilik süresi azami bir aydır ve sadece bulunulan ülkeden dönüş için tek yön olarak verilir. Üçüncü bir ülkeye seyahat için kullanılamaz.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.