İçeriğe atla

Pasaj

Pasaj (Fransızca : passage [geçit]), içerisinde dükkânların yer aldığı ve bir bina kompleksi içerisinden geçen üstü kapalı bir geçit. Pasajlar genellikle birbirine paralel sokaklar arasında bulunur. Pasaj kültürü 19. yüzyılda Fransa'da gelişmiştir.

Tarihçe

19. yüzyılda, günümüzdeki alışveriş merkezlerinin kökenlerini oluşturan pasajlar bağımsız bir bina tipine dönüştü. Walter Benjamin, hazırladığı kültürel-tarihi bir çalışmada, Paris'teki ilk pasajlarının yaratılmasını şöyle anlatmıştır:

“Paris pasajlarının çoğu 1822'den sonraki 15 yıl içerisinde yaratıldı. Ortaya çıkmalarının ilk koşulu tekstil ticaretindeki patlamadır. [...] Pasajlar, büyük mağazaların öncülleridir. […] Pasajlar, gazlı aydınlatmanın ilk örneklerinin sergilendiği yerlerdir. Pasajların yaratılması için ikinci koşul demir ile inşaatın başlangıcıdır."[1]

Şehir içindeki pasajların bir kısmı 20. yüzyılda gelişen büyük mağaza kültürü, araba dostu şehirleşme ve alışveriş merkezlerinin rekabeti sonucunda yok oldu. 1980'lerden beri, şehir merkezlerini canlandırma çabaları ve postmodern mimarinin ortaya çıkışının bir parçası olarak, 19. yüzyıl pasajlarının mimarisini baz alan alışveriş merkezlerinin inşası artmıştır.

Tarihi pasajlar listesi

Passage des Panoramas, Paris
Milano'daki Galleria Vittorio Emanuele II
Bükreş'teki Macca Villacrosse pasajları
  • Passage du Prado, Paris (1785; 1925)
  • Pasajul Macca-Villacrosse, Bükreş (1798; 1863)
  • Passage des Panoramas, Paris (1800)
  • Burlington Arcade, Londra (1819)
  • Galerie Vivienne, Paris (1823)
  • Passage du Grand-Cerf, Paris (1825)
  • Passage Brady, Paris (1828)
  • Westminster Arcade, Providence, ABD(1828)
  • Passage de Choiseul, Paris (1829)
  • Passage Lemonnier, Lüttich (1836–1838)
  • Passage Pommeraye in Nantes (1840–1843)
  • Pasaje Matheu, Madrid (1843–1847)
  • Passage Jouffroy, Paris (1845)
  • Pasaj (Пассаж, Passaş), Sankt Petersburg (1846–1848)
  • Galeries Royales Saint-Hubert / Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen in Brüssel (1846)
  • Paddock Arcade, Watertown (New York), ABD(1850)
  • Pasajul Englez, Bükreş (1855)
  • Ferstel Sarayı'ndaki pasaj, Wien (1855)
  • Passage de Mirès, Paris (1860)
  • Königin-Augusta-Passage, Köln, Hohe Straße (1863)
  • Galleria Vittorio Emanuele II, Milano (1864–1867)
  • Royal Arcade, Melbourne, Avustralya(1869)
  • Kaisergalerie, Berlin (1873)
  • Çiçek Pasajı, İstanbul (1876)
  • Haagse Passage, Lahey (1885)
  • GUM, Moskova (1890–1893)
  • Galleria Umberto I, Napoli (1887–1891)
  • Passatge de Bacardí, Barselona (1860)
  • Castle Arcade, Cardiff, Galler (1887)
  • Silver Arcade, Leicester, Birleşik Krallık (1889)
  • Cleveland Arcade, Cleveland, ABD (1890)
  • Block Arcade, Melbourne, Avustralya (1891–1893)
  • The Strand Arcade, Sidney, Avustralya (1892)
  • Victoria Quarter, Leeds, Birleşik Krallık (um 1900)
  • Dayton Arcade, Dayton, Ohio, ABD(1902)
  • Petrovsky Pasajı (Петровский пассаж), Moskova (1903–1906)
  • Friedrichstraßenpassage, Berlin (1907–1908)
  • Alsterarkaden'de Mellin Passage, Hamburg (1900)
  • Mädlerpassage, Leipzig (1912)

Kaynakça

  • Johann Friedrich Geist: Passagen: Ein Bautyp des 19. Jahrhunderts. 3., ergänzte Auflage, Prestel, München 1979, ISBN 3-7913-0487-9
  1. ^ Walter Benjamin: Illuminationen – Ausgewählte Schriften 1, Suhrkamp, 1977, darin: ‚Paris, die Hauptstadt des XIX. Jahrhunderts‘ (S. 170–184), S. 170

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Victor Hugo</span> French romancı ve şair (1802–1885)

Victor Marie Hugo Romantizm akımına bağlı Fransız şair, romancı ve oyun yazarı. En büyük ve ünlü Fransız yazarlardan biri kabul edilir. Hugo'nun Fransa'daki edebi ünü ilk olarak şiirlerinden sonra da romanlarından ve tiyatro oyunlarından gelir. Pek çok şiirinin içinde özellikle Les Contemplations ve La Légende des siècles büyük saygı görür. Fransa dışında en çok Sefiller ve Notre Dame'ın Kamburu romanlarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Beyoğlu</span> İstanbul ilçesi (Avrupa Yakası)

Beyoğlu veya eskiden Pera, İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan ilçelerinden biridir. Kuzeybatıda Şişli ve Kâğıthane, doğuda Beşiktaş ve İstanbul Boğazı, güneyde ve batıda ise Haliç ile sınırlı ilçenin yüzölçümü 8,76 km2'dir ve 45 mahalleden oluşmaktadır. İsmini Pera da denen, Tünel–Taksim arasında uzanan İstiklal Caddesi ve ona açılan sokakların belirlediği alanı kapsayan Beyoğlu semtinden alır.

Ressamların soyadlarına göre alfabetik listesi için bakınız:Ressamlar Listesi

Ünlü astronom ve astrofizikçiler listesi

<span class="mw-page-title-main">Jean-Léon Gérôme</span> Fransız heykeltıraş ve ressam (1824 – 1904)

Jean-Léon Gérôme, Fransız ressam, heykeltıraş ve öğretmen.

Bu binalar ve bina olmayan yapıların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alışveriş merkezi</span>

Alışveriş merkezi (AVM), büyük ve orta büyüklükteki kentlerde çeşitli ürünlerin ve yaygın markaların satışı için genelde bir firma bünyesinde bazen de kooperatif olarak faaliyet gösteren büyük satış mağazası, çarşı kompleksi. Modern anlamda alışveriş merkezleri, şehirlerin hızla büyümesi ve kent merkezlerinin alışveriş için uzak kalması nedeniyle ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">George Sand</span> Fransız romancı (1804 – 1876)

Amandine Aurore Lucile Dupin, Fransız yazar ve romancı. Bazılarınca feminist olarak görülse de, kendisi bu harekete dahil olduğunu kabul etmemiştir. Büyük çapta ünlenen ilk kadın Fransız yazar olarak bilinir.

Paris'teki Père Lachaise Mezarlığı ünlü simaların gömüldüğü yerdir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1866</span>

NGC 1866, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir mavi küresel kümedir. Gökyüzünde Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde bulunur. İskoç astronom James Dunlop tarafından 1826 yılında 22,86 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1867</span>

NGC 1867, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesidir. Gökyüzünde Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde bulunur. OCL tipi bir açık yıldız kümesidir. İngiliz astronom John Herschel tarafından 1837 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

Türkiye topraklarında 17000 üzerinde yaşayan Annelida türü vardır. Nemli toprak, deniz ve tatlı suda yaşarlar. 1997'den beri yapılan çalışmalar, bilim insanlarının Annelida soyağacı hakkındaki görüşlerini radikal olarak değiştirmiştir, ancak yine de birçok kitapta geleneksel sınıflandırma kullanılır. Türler aşağıdakilerden oluşmaktadır:

  1. Achoela astericola
  2. Aktedrilus monospermathecus
  3. Allolophora immaculata
  4. Amaea trilobota
  5. Amage adspersa
  6. Amage gallasii Marion, 1875
  7. Amphicteis gunneri
  8. Amphictene auricoma
  9. Amphiglena mediterranea
  10. Amphitrite cirrata
  11. Amphitrite edwardsi
  12. Amphitritides gracilis
  13. Amphitrite rubra
  14. Amphitrite variabilis
  15. Aonides oxycephala
  16. Aphrodita aculeata
  17. Arabella iricolor
  18. Abarenicola claparedei
  19. Arenicolides grubii
  20. Arenicola marina
  21. Aricidea fauveli
  22. Armendia cirrhosa
  23. Armendia polyophthalma
  24. Asyelis biceps
  25. Audounia anchylochaeta
  26. Audounia filigera
  27. Audounia tentaculata
  28. Autolgtus prolifer
  29. Axiothea constricta
  30. Branchiomma vesiculosum
  31. Brania clavata
  32. Capitella capitata
  33. Ceratonereis costae
  34. Ceratonereis hircinicola
  35. Chaetopterus variopedatus
  36. Chloeia venusta
  37. Chone collaris
  38. Chone filicaudata
  39. Chrysopetalum debile
  40. Chrysopetalum fragile
  41. Cirratulus chrysoderma
  42. Cirratulus cirratus
  43. Cirratulus filiformis
  44. Ctenodrilus serratus
  45. Dasybranchus caducus
  46. Dasybranchus carneus
  47. Dasybranchus gajolae
  48. Dasychona lucullana
  49. Dendrobaena bruna
  50. Dendrobaena fridericae
  51. Dendrobaena nivalis
  52. Dendrobaena perula
  53. Dendrobaena proandra
  54. Dinophilus gyrociliatus
  55. Dioparta neopolitana
  56. Ditripa arietina
  57. Dodecaceria conchorum
  58. Drilonereis filum
  59. Ehlersia ferrugina
  60. Ephesia gracilis
  61. Euclymene affinis
  62. Euclymene collaris
  63. Euclymene gracilis
  64. Euclymene lombricoides
  65. Euclymene lophoseta
  66. Euclymene oerstedii
  67. Euclymene palermitana
  68. Euclymene praetermissa
  69. Eulalia kosswigi
  70. Eulalia macroceras
  71. Eulalia songuinea
  72. Eulalia viridis
  73. Eunereis longissima
  74. Eunice harassi
  75. Eunice oerstedi
  76. Eunice aphroditois
  77. Eunice pennata
  78. Eunice rubrocincta
  79. Eunice torquata
  80. Eunice violacea
  81. Eunice vittata
  82. Eupanthalis kinbergi
  83. Euphrosine foliosa
  84. Euphrosine armadillo
  85. Eusyllis assimilis
  86. Exogone gemmifera
  87. Fabricia sabella
  88. Flabelligera diplochaitus
  89. Genetyllis nana
  90. Glossiphonia complanata
  91. Glossiphonia heteroclita
  92. Glycera alba
  93. Glycera capitata
  94. Glycera tridactyla
  95. Goniada emerita
  96. Glycera gigantea
  97. Glycera rouxii
  98. Glycera tesellata
  99. Glycera unicornis
  100. Grubea clavata
  101. Grubea limbata
  102. Gyptis capensis
  103. Haementeria costata
  104. Haemopis sanguisuga
  105. Haplosyllis spongicola
  106. Harmothoe areolata
  107. Harmothoe boholensis
  108. Harmothoe imbricata
  109. Harmothoe impar
  110. Harmothoe longisetis
  111. Harmothoe reticulata
  112. Harmothoe spinifera
  113. Healyella boluana
  114. Healyella naja
  115. Healyella zapparolii
  116. Hediste diversicolor
  117. Helobdella stagnalis
  118. Hemiclepsis marginata
  119. Hermione hystrix
  120. Hermodice carunculata
  121. Herpobdella octoculata
  122. Hesione pantherina
  123. Hesionidae flexuosus
  124. Hirudo medicinalis
  125. Hyalinoecia bilineata
  126. Hyalinoecia brementi
  127. Hyalinoecia fauveli
  128. Hydroides affinis
  129. Hydroides dianthus
  130. Hydroides elegans
  131. Hydroides lunulifera
  132. Hydroides norvegica
  133. Hydroides pseudouncinata pseudouncinata
  134. Janua pseudocarrugata
  135. Johnstonia clymenoides
  136. Kefersteinia cirrata
  137. Lagisca extenuata
  138. Lanice eoculeaga
  139. Laonice cirrata
  140. Leanire ihleni
  141. Lepidonotus carinulatus
  142. Lepidonotus clava
  143. Lepidasthenia maculata
  144. Lepidonotus squamatus
  145. Leptonereis glauca
  146. Loimia medusa
  147. Lumbriconereis debilis
  148. Lumbrineris funchalensis
  149. Lumbrineris gracilis
  150. Lumbrineris impatiens
  151. Lumbriconereis nordonis
  152. Lumbrineris fragilis
  153. Lumbrineris latreilli
  154. Lycastoides pontica
  155. Lysidice ninetta
  156. Macroclymene santanderensis
  157. Magelona papillicornis
  158. Maldane glebifex
  159. Manayunkia aestuarina
  160. Marionina subterranea
  161. Marphysa bellii
  162. Marphysa fallax
  163. Marphysa sanguinea
  164. Melinna palmata
  165. Mercierella enigmatica
  166. Microspio mecznikowianus
  167. Mysta picta
  168. Myzostoma cirriferum
  169. Myzostoma glabrum
  170. Nainereis laevigata
  171. Nematonereis unicornis
  172. Nephtys caeca
  173. Nephthys ciliata
  174. Nephthys cirrosa
  175. Nephthys hombergi
  176. Nephthys hystricis
  177. Nephthys incisa
  178. Nephthys longosetosa
  179. Nephthys paradoxa
  180. Nephtys scolopendroides
  181. Neanthes caudata
  182. Neanthes irrorata
  183. Nereis falsa
  184. Nereis pelagica
  185. Nereis rava
  186. Nereis succinea
  187. Nereis zonata
  188. Nerilla mediterraneum (Schlieper, 1925
  189. Nerine cirratulus
  190. Nerine foliosa
  191. Nerinides cantabra
  192. Nicolea venustula
  193. Notomastus latericeus
  194. Notomastus lineatus
  195. Notophyllum foliosum
  196. Onuphis conchylega
  197. Onuphis eremita
  198. Onuphis tubicola
  199. Ophiodromus agilis
  200. Ophiodromus pallidus
  201. Ophelia bicornis
  202. Orbinia cuvieri
  203. Owenia fusiformis
  204. Palola siciliensis
  205. Panthalis oerstedi
  206. Paradoneis lyra
  207. Petaloproctus terricola
  208. Pectinaria auricoma
  209. Pectinaria koreni
  210. Pectinaria pusilla
  211. Pontogenia chrysocoma
  212. Perinereis cultrifera
  213. Phyllodoce madeirensis
  214. Phyllodoce mucosa
  215. Nereiphylla paretti
  216. Phyllodoce rubginosa
  217. Phyllodoce tuberculata
  218. Pherusa eruca
  219. Pileolaria militaris
  220. Pileolaria pseudomilitaris
  221. Piscicola geometra
  222. Pista cratecea
  223. Pista eristata
  224. Platynereis coccinea
  225. Platynereis dumerilii
  226. Poecilochaetus serpens
  227. Polycirrus aurantiacus
  228. Polycirrus haematodes
  229. Polycirrus pallidus
  230. Polycirrus subatus
  231. Polydontes mexillosus
  232. Polydora caeca
  233. Polydora ciliata
  234. Polydora flava
  235. Polygordius lacteus
  236. Polymnia nesidensis
  237. Polynoe grubiana
  238. Polynoe lunuata
  239. Polyophthalmus pictus
  240. Pomatoceros lamarckii
  241. Pomatoceros triqeter
  242. Pontobdella muricata
  243. Potamilla reniformis
  244. Potamilla torelli
  245. Prionospio cirrifera
  246. Prionospio malmgreni
  247. Protodrilus purpureus
  248. Protula intestinum
  249. Protula protula
  250. Protula tubularia
  251. Pseudosyllis brevipennis
  252. Pterosyllis formosa
  253. Pygospio elegans
  254. Sabella flabellata
  255. Sabella pavonina
  256. Sabellaria alveolata
  257. Sabellaria spinulosa
  258. Saccocirrus papillocercus
  259. Salmacina dysteri
  260. Salmacina incrustans
  261. Scalisetosus pellucidus
  262. Scololepis fuliginosa
  263. Scololepis giardi
  264. Serpula aspera
  265. Serpula infundibulum
  266. Serpula vermicularis
  267. Sigambra constricta
  268. Sigambra parva
  269. Spermophorodrilus antiguus
  270. Spermophorodrilus simsoni
  271. Spermophorodrilus vignai
  272. Sphaerosyllis ovigera
  273. Sphaerosyllis bulbosa
  274. Sphaerosyllis claparedii
  275. Sphaerosyllis erinaceus
  276. Sphaerosyllis hystrix
  277. Sphaerosyllis pirifera
  278. Spio cf. decortatus
  279. Spio filicornis
  280. Spio fluginosus
  281. Spiophanes bombyx
  282. Spirographis spallanzani
  283. Spirorbis corrugatus
  284. Spirorbis pagenstecheri
  285. Spirorbis beneti
  286. Spirorbis borealis
  287. Spirorbis cornuvarietis
  288. Staurocephalus kefersteini
  289. Staurocephalus neglectus
  290. Staurocephalus rubrovittatus
  291. Staurocephalus rudolphii
  292. Sternaspis scutata
  293. Sthenelais boa
  294. Sthenelais idunae
  295. Sthenelais minor
  296. Streblosoma bairdi
  297. Syllis amica
  298. Syllis armillaris
  299. Syllis cornuta
  300. Syllis ferruginea
  301. Syllis gracilis
  302. Syllis hyalina
  303. Syllis prolifera
  304. Syllis variegata
  305. Syllis vittata
  306. Telepsavus costarum
  307. Terebella lapidaria
  308. Terebellides cornea
  309. Terebellides stroemi
  310. Thelepus cincinnatus
  311. Thelepus triserialis
  312. Theostoma oerstedii
  313. Tomopteris helgolandica
  314. Triehobranchus glacialis
  315. Trophonia pulumosa
  316. Trypanosyllis coeliaca
  317. Trypanosyllis zebra
  318. Vermilia multivaricosa
  319. Vermiliopsis infundibulum
  320. Vermiliopsis striaticeps
<span class="mw-page-title-main">Tramvay</span> raylar üzerinde hareket eden elektrikli toplu taşıma aracı

Tramvay, genel olarak yerleşim yerleri içerisinde insan taşımacılığında kullanılan, kara yolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden toplu ulaşım aracıdır. Trenlerin aksine raylar sokaklara döşenebilir ve diğer taşıtlar bu yollardan geçebilirler. Tramvay hattı tramvay veya hafif raylı sistemlerde kullanılır. Tramvay hattı, aracın çeşitli çalışma ortamlarına uyum sağlamak için farklı ray profili'ne sahip olabilir. Çoğu tramvaylar elektrik gücüyle çalışır. At veya petrol ile çalışan tramvaylar da vardır. Tramvayların çift katlı tramvay, tramvay-tren, lastik tekerlekli tramvay, alçak tabanlı tramvay gibi türleri bulunmakdadır.

<span class="mw-page-title-main">Albert Bitran</span> Fransız ressam (1931 – 2018)

Albert Bitran ressam ve heykeltıraş.

Oyun yazarları ülkelerine göre doğum tarihleri ve yazdıkları dille listelenmiştir.

Ressamlarin ilk adlarına göre alfabetik listesi için bakınız:Ressamlar Listesi.

<span class="mw-page-title-main">I. Karl (Württemberg kralı)</span>

I. Karl, 25 Haziran 1864'ten 1891 yılına kadar Württemberg kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Méry</span> Fransız yazar (1797 – 1866)

Joseph Mery Fransız yazar, gazeteci, romancı, oyun yazarı, şair ve libretto yazarıydı.

<span class="mw-page-title-main">John Macadam</span> Avustralyalı akademisyen (1827 – 1865)

John Macadam, İskoç - Avustralyalı bir kimyager, tıp öğretmeni, Avustralyalı politikacı ve kabine bakanı ile Burke ve Wills seferinin fahri sekreteriydi. Macadamia cinsine 1857'de onun adı verilmiştir. Avustralya'dan Yeni Zelanda'ya yaptığı bir yolculukta 38 yaşında denizde ölmüştür.