İçeriğe atla

Partitio terrarum imperii Romaniae

Partitio terrarum imperii Romaniae veya Partitio regni Graeci [1], 1204 yılı Konstantinopolis Kuşatması sonrası Haçlılar ile Bizans arasında imzalanan, Bizans topraklarının paylaşılmasını konu edinen bir antlaşma.

1204'te böylece Latin İmparatorluğu kurulmuş ve Bizans topraklarının Haçlı Seferi katılımcıları arasında nominal olarak bölünmesini sağlanmıştır. En büyük hak sahibi olan ülke Venedik Cumhuriyeti olmuştur. Bununla birlikte, Haçlılar İmparatorluğun çoğunu kontrol etmedikleri için, yerel Bizans Yunan soyluları Bizans ardıl krallıkları olan İznik İmparatorluğu, Trabzon İmparatorluğu ve Epir Despotluğunu kurdular. İznik İmparatorluğu 1261'de Konstantinopolis'i geri alarak Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurdu.

Mart 1204'te, nisan ayında Konstantinopolis'in yağmalanmasından kısa bir süre önce, Haçlılar Bizans topraklarının kendi aralarında paylaşılması konusunda bir ön düzenleme yaptılar.[2] Haçlı Seferi'nin başlıca liderleri, Venedik Doge'si Enrico Dandolo, Montferrat'lı Bonifacio, I. Baudouin ve Blois Kontu Louis arasında imzalanan bu metin, Papa III. Innocentius'un mektupları arasında korunmuştur. [1] Anlaşmanın şartlarına göre, Venedikliler Bizans imparatorları tarafından verilen önceki ayrıcalıklarını koruyacak ve eşit sayıda Venedikli ve Haçlıdan oluşan ortak bir komite, fetihten sonra kurulacak Latin İmparatorluğu için bir imparator seçecekti. Latin İmparatoru, şehirdeki Blaherne ve Boukoleon saraylarının yanı sıra tüm bölgelerin dörtte birini alacaktı. Bizans topraklarının kalan dörtte üçü Venedik ve diğer Haçlılar arasında eşit olarak bölünecekti.[2] 9 Mayıs'ta I. Baudouin, Haçlı Seferi'nin önceki lideri Montferrat'lı Bonifacio'nun yerine Latin İmparatoru seçildi.[2]

Partitio Romaniae, çoğunlukla Fransa ve İtalya'dan gelen Katolik Batı Avrupa soylularının eski Bizans topraklarında devletler kurduğu ve çoğunlukla Ortodoks yerlileri yönettiği Frankokrasi veya Latinokrasi olarak bilinen Yunanistan tarihinin bir dönemini başlatmıştır. Partitio Romaniae hükümleri tam olarak yerine getirilmemiştir; Bizans krallığının çoğu, başkenti yağmalayan Haçlıların değil, Bizans ardılı devletlerin (Epir Despotluğu, İznik ve Trabzon İmparatorluğu) eline geçti. Haçlılar da kendi aralarında kavga ettiler. Konstantinopolis, Trakya ve Marmara Denizi'ni çevreleyen bölgeden oluşan Latin İmparatorluğu'nun kendisi de güçlü İkinci Bulgar İmparatorluğu ile feci bir çatışmaya sürüklendi. Latin egemenliği, Achaea Prensliği ve Atina Dükalığı olarak güney Yunanistan'da ve büyük ölçüde Venedik'in kontrolü altına giren Ege adalarında kuruldu ve uzun süre varlığını sürdürdü.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İznik İmparatorluğu</span> 1204te Bizans İmparatorluğunun Haçlılar tarafından yıkılmasından sonra kurulan Bizans ardıl devleti

İznik İmparatorluğu ya da İznik ''Rum'' İmparatorluğu, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Batı Avrupalı ve Venedikli orduların 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan Yunan devletlerinden en büyüğüdür. 1204 ile 1261 arası hüküm sürmüştür. İznik Rum İmparatorluğunun resmen, kültürel ve dinsel başşehri İznik olmakla beraber, ikinci hükümdar olan III. İoannis ve sonraki imparatorlar hükümdar sarayı yerleşkesi ve efektif idari merkezi olarak Kemalpaşa’yı kullanmışlar ve bu imparatorluk Kemalpaşa’dan idare edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dördüncü Haçlı Seferi</span> Bizans başkenti Konstantinopolisin ele geçirilip yağmalanmasıyla sonuçlanan Haçlı seferi (1204)

Dördüncü Haçlı Seferi, 1202-1204 yılları arasında gerçekleşen ve Papa III. Innocentius tarafından çağrılan bir Latin Hristiyan Haçlı seferiydi. Seferin amacı, öncelikle Mısır'a hakim olan güçlü Eyyûbî Sultanlığı'nı yenerek Müslümanların kontrolündeki Kudüs şehrini yeniden ele geçirmekti. Ancak, bir dizi ekonomik ve siyasi olay; Haçlı ordusunun başlangıçta planlandığı gibi Mısır'ı fethetmek yerine, 1202'de Zara'yı kuşatması ve 1204'te Konstantinopolis'i yağmalamasıyla sonuçlandı. Bu durum, Frankokrasi ya da Yunancada "Frankların yönetimi" olarak bilinen bir döneme yol açtı. Bu dönem, Bizanslılar tarafından Partitio terrarum imperii Romaniae olarak adlandırılır ve Bizans İmparatorluğu'nun Haçlı ve Venedikli müttefikleri tarafından bölünmesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Latin İmparatorluğu</span> Katolik Latinlerin 1204te Konstantinopolisi işgal ettikten sonra kurdukları devlet (1204–1261)

Latin İmparatorluğu ya da Konstantinopolis Latin İmparatorluğu, Latinlerin 1204 yılında Dördüncü Haçlı Seferi'nin neticesinde Konstantinopolis'i işgal ederek kurduğu bir devlettir. Haçlıların Romanya adını verdiği bu devlet 57 yıl ayakta kalmış, 25 Temmuz 1261 tarihinde İznik İmparatoru VIII. Mihail'in Konstantinopolis'i Haçlılardan geri almasıyla ortadan kalkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dukas Hanedanı</span>

Dukas veya Dükas Hanedanı Bizans İmparatorluğu'nu 1059-1081 yılları arası yönetmiş ve tarihin çeşitli dönemlerinde var olmuş bir hanedan.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksios</span> Bizans imparatoru

III. Aleksios Angelos 1195-1203 döneminde Bizans imparatoru olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinos Laskaris</span>

Konstantinos Laskaris 12 Nisan 1204'te Konstantinopolis'in Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latin ve Venedik Haçlı orduları tarafından kuşatma altında bulunduğu zaman V. Aleksios'ın Trakya'da Bizans direnişini organize etmek için şehirden kaçması üzerine, şehri savunan ordu mensupları tarafından imparator seçilmiş ve ertesi gün 13 Nisan 1204'te şehrin Haçlılar'ın eline geçmesi nedeni ile gerçekte tek bir gün Bizans İmparatorluğu imparatoru olmuştur. Bazı tarihçiler 1205'te ölünceye kadar imparator olduğunu kabul etmektedirler. Fakat taç giyme töreni yapılmamıştır ve tarihçilerin çoğu tarafından imparator olduğu kabul edilmemektedir. Bu nedenle kendi ismi bir sayı ile bilinmemekte ve XI. Konstantinos olarak anılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Aleksios</span> Bizans imparatoru

IV. Aleksios Angelos veya IV. Alexius Angelus, Ağustos 1203 ile Ocak 1204 yılları arasında Bizans imparatoru olarak babası II. İsaakios ile eşit yetkilerle ortak imparatorluk yapmıştır. İmparator II. İsaakios'un birinci karısı İrini'nin oğludur. Babası doğumundan sonra 1185'te bir darbe ile tahta çıkmış ve 1195'te tahttan bir saray darbesi ile indirilmiştir. Saray darbesini yapan amcası III. Aleksios olup, 1203'te bir Venedik donanması ile Konstatinopolis'e getirilen Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latin ve Venedik ordularının 1203'te ilk hücumundan sonra amcası tahtan indirilip; II. İsaakios ve oğlu IV. Aleksios tahta geçirilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (1204)</span> IV. Haçlı seferi sırasında bir muhasara

Konstantinopolis Kuşatması (1204) Haçlılarca ele geçirilen Bizans İmparatorluğu'nun başşehri Konstantinopolis'in bir kısmı tahrip edildi.

<span class="mw-page-title-main">Epir Despotluğu</span> Orta Çağda kurulmuş bir prenslik

Epir Despotluğu ya da Epir Prensliği,, Dördüncü Haçlı Seferi'ne çıkmak üzere Latin'lerin 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip; şehri kuşatıp; talan edip; kendi Katolik Hristiyanlar idaresinde Latin İmparatorluğu'nu kurduktan sonra, Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan İznik İmparatorluğu ve Trabzon İmparatorluğu dışındaki devletlerden biridir. 1337 yılında Sırbistan Krallığı tarafından varlığına son verilmiştir. 1356 yılında yeniden kurulmuş ve 1479 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından fetih edilene kadar yaşamıştır.

I. Mihail Komnenos Doukas ya da Comnenus Ducas, sıklıkla yanlış olarak Mihail Angelos olarak adlandırılır, bu ismi hiçbir zaman kullanmamıştır. Epir Despotluğu'nun kurucusu ve 1205 yılından öldüğü 1215 yılına kadar ilk hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Baudouin (Latin imparatoru)</span> Konstantinopolisin Latin İmparatoru

I. Baudouin, Konstantinopolis'te kurulan Latin İmparatorluğu'nun ilk imparatoru. Konstantinopolis'in ele geçirilmesi ve Bizans İmparatorluğu'nun büyük çoğunluğunun fethedilmesi ile sonuçlanan Dördüncü Haçlı seferi'nin en etkili liderlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Henri (Latin imparatoru)</span>

I. Henri, Konstantinopolis'te kurulan Latin İmparatorluğu'nun 1206 ile 1216 tarihleri arasında ikinci imparatoru. Hainaut Kontu V. Baudouin ile Alzas Kontu I. Filip'in kızkardeşi Flandre Kontesi I. Margaret'in oğludur. Latin İmparatorluğu'nun ilk imparatoru I. Baudouin'in kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Roma ve Bizans imparatoriçeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Roma İmparatoru eşi ya da Roma İmparatorluğu hükümdarı olan Roma İmparatoriçeliği yapmış kadınların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş savaşlar ya da Harici ihtilafların listesidir. Dahili ihtilaflar için, Bizans isyan ve iç savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Latin imparatorları listesi</span> Wikimedia liste maddeleri

Latin imparatorları listesi, Latin İmparatorluğu hükümdarlarını içerir. Dördüncü Haçlı Seferi'nden (1204) sonra Konstantinopolis'te kurulup 1261 yılında Bizans Rumları tarafından geri alınmasına kadar Haçlıların krallığının tarihsel düzenidir. İsmi, Katolik ve Batı Avrupa ("Latin") tabiatından türemiştir. Resmi unvanı Imperium Romaniae olan İmparator, topraklarının çoğu Haçlılar tarafından alınıp paylaşılan Doğu Roma İmparatorluğu'nun doğrudan varisi olduğunu iddia etmiştir. Fakat bu iddia Bizans Rumları'nın halife devletleri, İznik İmparatorluğu, Trabzon İmparatorluğu ve Epir Despotluğu, tarafından da öne sürülmüştür. Bu üçü arasında, İznikliler 1261 yılında Latin imparatorlarını yerini almayı başarıp Bizans İmparatorluğu'nu tekrar kurmayı başarmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Nymphaeum Antlaşması (1214)</span>

Nymphaeum Antlaşması, 1214 Aralık ayında, Bizans İmparatorluğu'nun ardılı İznik İmparatorluğu ile 1204 yılında Dördüncü Haçlı Seferi sonrasında kurulan Latin İmparatorluğu arasında imzalanan barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nymphaeum Antlaşması (1261)</span>

Nymphaeum Antlaşması, 1261'de Nymphaion'da İznik İmparatorluğu ile Ceneviz Cumhuriyeti arasında imzalanan bir ticaret ve savunma paktıdır. Bu antlaşmanın, hem daha sonra restore edilecek Bizans İmparatorluğu hem de Ceneviz Cumhuriyeti üzerinde ertesi yüzyıllarda büyük bir etkisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Selanik Krallığı</span>

Selanik Krallığı, Dördüncü Haçlı Seferi'nden sonra kurulmuş bir Haçlı devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nun gerilemesi</span>

Bizans İmparatorluğu, 7. yüzyılın İslam'ın yayılışı sırasında büyük kayıplar da dahil olmak üzere, yaklaşık bin yıl boyunca birkaç büyüme ve bozulma döngüsü yaşadı.