İçeriğe atla

Parseğ Şahbaz

Parseğ Şahbaz
Parseğ Şahbaz
Doğum1883
İstanbul, Osmanlı Devleti
ÖlümNisan/Mayıs 1915
Harput, Osmanlı Devleti
MeslekAvukat, Sivil aktivist, gazeteci ve köşe yazarı

Parseğ Şahbaz (ErmeniceԲարսեղ Շահբազ), (d. 1883, İstanbul - ö. 1915, Harput) Osmanlı Ermenisi avukat, gazeteci ve köşe yazarı.

Hayatı

Temmuz 1883 tarihinde Kostantiniyye çevresinde olan Sarıyer'in Boyacıköy adlı Ermeni köyünde dünyaya geldi.[1] Bir Ermeni yazar, sosyal hizmet uzmanı ve toplum aktivisti olan Zaruhi Şahbaz Bahri'nin kardeşiydi. İlk eğitimini Kostantiniyye'nin içinde olan Mayr Varjaran, Getronagan ve Mıhitaryan okullarda gördükten sonra Venedik'e (bugünkü İtalya) yerleşti ve orada eğitimini San Lazzaro degli Armeni kolejinde devam etti. İtalya'da Ermeni Devrimci Federasyonu'nda (Taşnagsütün) üye oldu. Kostantiniyye'ye geri döndü ve Tsağig gazetesini çıkardı. 1903'te İstanbul Ermeni Patriği Mağakya Ormanyan'ın suikast amacı'ndan dolayı bütün Taşnaksütüncüler suçlandı ve Parseğ Şahbaz Mısır İskenderiye'ye yerleşti. Oradaki Azad Hosk, Grag, Mdrag ve Haçün Batı Ermenice gazeteler için yazar oldu.

1908 Jön Türk devriminden sonra Osmanlı İmparatorluğa geri dündü. Sonra ise ilk önce Bulgaristan ve sonra Mısır'a gitti ve 1912 yılında evlendi. Fransa'nın Paris kentindeki hukuk fakültesinde okumak için gitti.[1]

24 Nisan 1915'te Parseğ Şahbaz 2234 arkadaş ile beraber Kostantiniyye'deki evinde tutuklandı ve ilk önce Çankırı'ya, sonra ise Ankara vilayeti'ndeki Ayaş'a sürdürüldü. Kırımda sağ kalan Yervant Odyan sadece bir kat altında oturmuştu. Neden tutuklandığından haberi yoktu, son defa Antep'den mesaj gönderdi. Mamuretülaziz Mezre'deki hapis katliamının sekiz gün sonra Parseğ Şahbaz'da hapise atıldı ve bir hafta süre için yemeksiz bırakıldı. Dövüldü ve sonunda Teşkilât-ı Mahsusa ve Jandarma tarafından Harput'ta işkence çektirilerek öldürüldü. Cesedi bulunmadı, mezarı büyük ihtimal ile yok.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c Lapçinciyan, Teotoros (1919). Houshartsun nahadoug medavoraganouti (Ermenice). s. 22. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kirkor Zohrab</span>

Kirkor Zohrab Efendi, Osmanlı Ermenisi yazar, akademisyen, siyasetçi ve avukat. Ermeni Kırımı'nın başlangıcında Osmanlı hükûmeti tarafından İstanbul'da tutuklandı ve yargılanmak üzere Diyarbakır'da bir askeri mahkemeye gönderildi. Yolculuk esnasında 15-20 Temmuz 1915'te Urfa yakınlarındaki Karaköprü'de Çerkez Ahmet, Halil ve Nazım'ın başını çektiği bir grup eşkıya tarafından öldürüldü.

Zaven Biberyan, Ermeni asıllı Türk sosyalist yazar.

<span class="mw-page-title-main">Rupen Zartaryan</span>

Rupen Zartaryan Osmanlı Ermenisi yazar, eğitimci ve siyasi aktivist. 1915 Ermeni Kırımı sırasında öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Siamanto</span> Ermeni şair (1878-1915)

Siamanto veya Adom Yarcanyan Osmanlı Ermenisi şair ve yazar. Ermeni Kırımı sırasında tutuklanıp ve işkence görerek öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Rupen Sevag</span>

Rupen Sevag veya Rupen Çilingiryan, Osmanlı Ermenisi hekim, şair ve nesir yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Keğam Parseğyan</span>

Keğam Parseğyan, Osmanlı Ermenisi yazarı, köşe yazarı, öğretmen, editör ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Hagop Terziyan</span> Ermeni kırımı kurbanı Osmanı Ermenisi eczacı.

Hagop Terziyan, Osmanlı Ermeni eczaneci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Hayig Tirâkyan</span>

Hayig Tirâkyan veya Tiryakiyan, Osmanlı Ermeni ziraat mühendisi ve siyasetçi. Trabzon doğumludur.

<span class="mw-page-title-main">Levon Kirişçiyan</span>

Levon Larendz Kirişçiyan, Osmanlı Ermeni yazar, çevirmen, öğretmen ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Yenovk Şahen</span> Ermeni aktör

Yenovk Şahen Yepranosyan, Ermeni aktör ve tiyatro oyuncusu. 1915 Ermeni Kırımı sırasında sürgün edildiği Ankara Ayaş'ta öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Harutün Cangülyan</span>

Harutyun Cangülyan, Osmanlı Ermenisi tarihçi ve siyasetçi. 1890'daki Kumkapı Gösterisi'nin organizatörü idi. 1915 Ermeni Kırımı'da öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Armen Doryan</span>

Armen Doryan, gerçek adıyla Hraçya Surenyan, Osmanlı Ermenisi şair ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Jak Sayabalyan</span>

Jak Sayabalyan, yazar adıyla Paylag (Փայլակ), Osmanlı Ermenisi gazeteci, çevirmen ve muavin konsolos.

<span class="mw-page-title-main">Krikor Torosyan</span>

Krikor Torosyan, yazar adıyla Gigo (Կիկօ), Osmanlı Ermenisi mizahçı, karikatürist ve yayımlayıcı. Osmanlının ilk resimli illüstrasyon ansiklopedisini çıkarmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Karekin Çakalyan</span> Ermeni gazeteci yazar, siyasal etkinci ve eğitmen

Karekin Çakalyan veya Garegin Hajag, Ermeni yazar, öğretmen ve gazeteci. Rus vatandaşı olduğuna rağmen 1915 Ermeni Kırımı'nda öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sarkis Minasyan</span> Ermeni gazeteci

Sarkis Minasyan, gerçek adıyla Aram Aşot,, Osmanlı Ermenisi yazar, öğretmen, gazeteci ve Sivil aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Yervant Odyan</span> Ermeni-Osmanlı şair (1869-1926)

Yervand Odyan, Osmanlı gazeteci, mizah yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Aram Açıkbaşyan</span> Ermeni siyasetçi

Aram Açıkbaşyan, gerçek adıyla Krikor Garabedyan, Osmanlı Ermenisi hukukçu ve siyasetçi. 1915 Ermeni Kırımı kurbanlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Mari Beyleryan</span>

Mari Beyleryan Ermeni asıllı Osmanlı yazar, öğretmen, hatuncu, halk figürü ve Ermeni Soykırımı kurbanı.

<span class="mw-page-title-main">Yervant Sırmakeşhanlıyan</span>

Yervant Sırmakeşhanlıyan, Osmanlı Ermenisi yazar, çevirmen ve gazeteci.