İçeriğe atla

Pars Roket Grubu

Pars Roket Grubu veya Pars Roket Takımı 2012 yılının Haziran ayında kurulmuş beş alt ekipten oluşan[1] yüksek güç roketçiliği topluluğudur.

İstanbul Teknik Üniversitesi'nin birçok mühendislik bölümünden gönüllü öğrencilerden oluşur. Tripoli Seviye 2 Roketçilik Serfitikası sayesinde Türkiye'de fırlatılabilen en güçlü roket motorlarını kullanabilme yetkisine sahip tek sivil oluşumdur. Pars'ın ana amaçları Türkiye'de ilkokuldan üniversiteye kadar roketçilik alanında bir bilinç oluşturmak, özgün görev tanımları için roket alt sistemlerini tasarlamak ve üretmektir.[2] Pars Roket Grubu kendi özgün motor kovanını üretmiş, yerli tasarım fırlatma rampasını ve motor test standını inşa etmiştir. Birçok roketin sistem tasarımını gerçekleştirmiş ve raporlama faaliyetlerini yapmıştır. Roketçilik yönetmelikleri alanında 450 sayfadan fazla Türkçe kaynak oluşturarak TBMM'ye göndermiştir. Türkiye'de ateşlenen ilk hibrit roket motorunu tasarlamış ve üretmiştir. Ülke çapında çeşitli etkinliklere katılmış olan ekip ayrıca her yıl NASA ve SpaceX'in sponsoruğunda Experimental Sounding Rocket Association kurumu tarafından düzenlenen Üniversiteler Arası Roket Mühendisliği Yarışması'a katılmaktadır.[3] Pars Roket Grubu 2016 yılının haziran ayında gerçekleşen yarışmada katıldığı kategoride MIT ve Yale gibi üniversitelerin de bulunduğu 44 takım arasından dünya 6.sı 5 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. olmuştur.[4]

Sivil roketçilik

Yönetmelik alanında çalışmalar

Türkiye'de herhangi bir sivil yönetmelik bulunmaması nedeniyle PARS üyeleri dünya çapındaki roketçilik sivil yönetmelikleri inceleyerek 450 sayfalık bir belge oluşturdu. Bu doküman TBMM'ye bir önerge olarak sunuldu, bu konudaki çalışmalar halen sürüyor.[]

Tripoli serfitikası

Pars Roket Grubu'nun 2012-2015 yılları arasında kullanılan logosu

Roketçilik faaliyetlerini düzenleyen uluslararası kuruluş Tripoli Rocketry Association, roket motorlarının üretim, kullanım ve temin edilmesi konusunda bazı kurallara sahip. Roket motorlarını kullanma yetkilerini kazanmak için adayların yazılı sınavlar ve fırlatma testlerini başarıyla tamamlamaları gerekiyor. PARS Roket Grubu kurucu üyelerden Nazmi Erdi Coşkunpınar İtalya’da 1. seviye, Amerika Birleşik Devletleri’nde de 2. seviye sertifikası için gerekli fırlatmaları gerçekleştirerek, 18 Ağustos 2012 tarihinde Türkiye'de bu sertifikaya sahip olan ilk kişi oldu.[2][5]

Tecrübe projesi

Türkiye'nin ilk roket akademisi olan Pars Roket Akademi’sini kuran ekip öncelikli olarak liselerde 2 günlük roketçilik eğitimi vererek çalışmalarına başlayıp sonrasında ilkokullarda eğitime geçmeyi planlıyor.[1]

Yarışmalar

IREC 2016'da Pars Roket Grubu standı

IREC

İlki 2006 yılında yapılan IREC, ana sponsorluğu NASA ve SpaceX tarafından gerçekleştirilen dünyanın en büyük roketçilik yarışmasıdır. Yarışma Basit ve Gelişmiş olarak iki kategoriye sahip. Basit kategoride öğrencilerin ürettiği katı yakıtlı motorlar haricindeki itki sistemleri satın alınmak zorunda, gelişmiş kategoride yarışmak için öğrencilerin kendi itki sistemlerini geliştirdikleri roketlerle 3-7 km arasında belirledikleri yüksekliğe ulaşmaları gerekiyor. Amerika Birleşik Devletleri'nin ev sahipliği yaptığı yarışmada kazanan takımlar sunumlar, güvenlik analizleri, özgün üretim oranı, roket performansı, faydalı yük fonksiyonları ve profesyonellik konularında jüri tarafından yapılan puanlamayla belirleniyor.[6] Pars Roket Grubu ülkemizden “ Advanced (Gelişmiş) " kategoride ilk kez katılım gösteren takım olmuştur.[3]

Fuarlar

Türkiye İnovasyon Haftası

2014 yılında Gaziantepte gerçekleşen etkinlikte İnovasyon, Tasarım, Bilim, Teknoloji, Kent, Marketing, AR-GE, Eğitim, İş Dünyası ve Enerji konularında dünyaca ünlü liderler, CEO'lar, uzmanlar ve akademisyenler 3 gün süresince konferans ve paneller de bir araya geldi. Pars Roket Grubu üyeleri Kaan Özen (Mekanik Tasarım Sorumlusu) ve Erdi Coşkunpınar (Takım koordinatörü) 25 dakikalık bir sunumla etkinlikte yer aldı.[7][8]

Ar-ge çalışmaları

Pars Roket Grubu'nun 2016 yılında revizyonu tamamlanan "Divorcer" isimli özgün ayrıştırma sistemi kesit görüntüsü ve görsel simülasyonu

İlk yerli deneysel kovan

Roket tasarımı konusunda temel bir altyapı oluşturmak, bu altyapıdan yararlanarak yeni ve daha gelişmiş roketler tasarlamak için atılan ilk adımdır. Motor, uluslararası "E tipi roket motorları"nın standartlarına uygun olarak imal edilmektedir.[9]

Test standı

2015 yılında TOTOMAK'tan aldığı güçlü destek sayesinde üretimlerine büyük bir ivme kazandıran ekip daha önceden tasarım çalışmalarını yaptığı test standına olan ihtiyacını arttırmıştı. Yapılan çalışmaların test edilmesi amacıyla test standının entegrasyonu tamamlandı, üretimlere devam edildi. Hibrit roket motorlarının ana testlerinden birisi olan soğuk akış testini başarıyla gerçekleştiren ekip bir sonraki test prosedürünü yani Hot Fire Test'i uygulayabilmek için standı tamamladı. Kullanılan test standı sayesinde elde edilen veriler tasarlanan motorun Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılmak üzere kaydediliyor.[10]

Türkiye'de gerçekleştirilen ilk hibrit roket motoru ateşlemesi

Fırlatma rampası

Roketlerin fırlatılma işlemlerinde ihtiyaç duyulan rampayı kendi bünyesinde tasarlayan ekip üretimini gerçekleştirdiği Türkiye'nin ilk sivil roket Fırlatma rampasını kullanmaya başladı. Fırlatılan roketlerin rampaya bağlanan kızak parçası üç boyutlu yazıcılar ile üretiliyor.[10][11]

Hibrit roket motoru

Pars roket takımı kendi tasarımı ve üretimi olan hibrit roketin ateşlemesini 07.06.2015 tarihinde gerçekleştirdi. Türkiye'deki ilk hibrit roket motoru ateşlemesini gerçekleştiren ekip ölçümlerde yüksek itki değerlerine ulaştı. İkinci başarılı test aynı test standında 8 Haziran 2015'te gerçekleştirildi.[12]

Hibrit roketler konusundaki başarılı isim Dr. Arif Karabeyoğlu'yla da düzenli toplantılar gerçekleştiren Pars Roket Takımı yetkilileri Hibrit motor projelerindeki ilerlemelere profesyonel geribildirimler almayı amaçlıyor.[10]

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  2. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  10. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :3 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Roket</span> itiş için kullanılan pirokinetik motor; yanıcı silah için bkz. Q2037215

Roket bir uzay aracı, hava aracı, araç, atkı veya bombadır. Roket, roket motorundan itme gücü elde eder. Roket motoru egzozu tamamen roket içinde taşınan roket itici yakıtından oluşur. Roket motorları etki ve tepki ile çalışır ve sadece egzozlarını yüksek hızda ters yönde dışarı atarak roketleri ileri doğru iter ve bu nedenle uzay boşluğunda çalışabilir. Etimolojik kökeni İtalyancada "bobin" anlamına gelen rocchetto olup, silindirik şekil benzerliğinden ötürü modern anlamında sahiplenilen kelimenin kullanımı 20. yüzyıl başlarında savaş gemilerinin öz itmeli ateşleme mermilerine dayanmaktadır. Türk Dil Kurumuna göre Türkçeye Fransızca roquette kelimesinden geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">N1 roketi</span>

N1 Sovyet kozmonotlarını Ay'a götürmek üzere 1960'larda geliştirilen dev uzay roketi. Dört fırlatma denemesinin de başarısız olması üzerine 1976 yılında proje resmen iptal edildi. Sovyetlerin insanlı Ay projeleri olduğunu inkâr etmeleri nedeniyle Perestroyka dönemine kadar varlığı gizli tutuldu.

<span class="mw-page-title-main">Model roket</span>

Aynı zamanda, düşük güç roketi olarak da bilinen model roket alçak irtifalara ulaşmaya göre tasarlanan ve çeşitli yöntemlerle kurtarılan küçük bir roketdir.

<span class="mw-page-title-main">SpaceX</span> Amerikan özel havacılık şirketi

SpaceX, merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. SpaceX; Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amatör roketçilik</span>

Deneysel roketçilik ya da amatör deneysel roketçilik olarak da bilinen, amatör roketçilik, bu işle uğraşanların yakıtlarını denediği ve kendi roket motorlarını yaptığı, çok çeşitli tip ve ebattaki roketlerini fırlattığı bir hobidir. Hibrit roket motorları üzerindeki önemli araştırmalarından sorumlu olan amatör roketçiler çeşitli katı, sıvı ve hibrit itici yakıtlı motorları yapmakta ve bu motorlarla uçuş gerçekleştirmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 9</span> Merkezi Kaliforniyanın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesi

Falcon 9, merkezi Kaliforniya'nın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesidir. Bu fırlatma araçları ailesi Falcon 9 v1.0, Falcon 9 v1.1, Falcon 9-R'den oluşmaktadır. Bu yörüngeye iki aşamada çıkan aracın her iki aşaması için de güç, yakıt olarak sıvı oksijen (LOX) ve roket-sınıfı kerosen (RP-1) kullanan roket motorları tarafından sağlanır. Falcon 9'un şu anki haliyle alçak Dünya yörüngesine 13150 kilogram (28990 lb) ağırlığında ve yer istasyonu transfer yörüngesine 4,850 kilogram (10,690 lb) ağırlığında görev yüklerini taşıyabilmektedir. Her üç Falcon 9 aracı da orta ölçekteki fırlatma sistemleri sınıfındadır.

<span class="mw-page-title-main">Model roket motoru sınıflandırması</span>

Model roketler ve yüksek güç roketlerine yönelik motorlar, A dan en büyük O ya kadar bir dizi harfle belirlenmiş aralıktaki toplam itici kuvvete göre sınıflandırılır. A sınıfının toplam itici kuvveti 1.26 newton-saniye ile 2.5 N•s arasındadır. Her bir sınıf önceki sınıfın toplam itici kuvvetinin iki katı olduğundan B sınıfının toplam itici kuvveti 2.51 - 5.00 N•s olur. Amatör roketçilik alanında O nun ötesinde sınıflandırılmış motorlar da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Merlin (roket motoru ailesi)</span>

Merlin, SpaceX tarafından Falcon 1 ve Falcon 9 fırlatma araçlarında kullanılmak üzere geliştirilmiş olan bir roket motorları ailesidir. SpaceX, Merlin motorlarını ayrıca Falcon Heavy fırlatma aracında da kullanmayı planlamaktadır. Merlin motorları gaz-üreteci güç döngüsü içinde roket yakıtı olarak RP-1 ve Sıvı oksijen kullanır. Merlin motoru en başta denizden kurtar(ıl)ma ve tekrar kullanım için tasarlanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek güç roketçiliği</span>

Yüksek güç roketçiliği model roketçiliğe benzer bir hobidir. En önemli farkı daha yüksek itici kuvvet aralığında olan motorların kullanılmasıdır. Yüksek güç roketçiliği genellikle 50.000 feet ile 120.000 feet arasında yükseliğe sahiptir. Ulusal Yangın Önleme Derneği (NFPA) bir yüksek güç roketini; toplam ağırlığı 1500 gramdan daha fazla ve motor ya da motorlarının itici yakıtı 125 gramdan daha fazla ve/veya toplam itici kuvveti 160 Newton-saniyeden daha fazla olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon (roket ailesi)</span>

Falcon roket ailesi, Space Exploration Technologies (SpaceX) şirketi tarafından geliştirilen ve işletilen bir dizi fırlatma aracıdır. Tamamen 21. yüzyılda tasarlanmış ilk yörüngesel fırlatma araçlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Draco (roket motoru ailesi)</span>

Draco, SpaceX tarafından fırlatma araçlarında ve uzay kapsüllerinde kullanılmak üzere tasarlanmış olan Hipergolik sıvı yakıtlı roket motoru ailesidir. Şimdiye kadar iki çeşidi üretilmiştir : Draco ve SuperDraco.

Raptor (Türkçe: Yırtıcı Kuş),SpaceX tarafından geliştirilen, Kriyojenik metan-yakıtlı roket motorları ailesinin ilk üyesidir. Özel olarak, SpaceX süper-ağır fırlatma araçlarının yüksek verimli aşağı ve yukarı aşamalarında kullanılması hedeflenmektedir. Merlin 1C & D motorlarına sahip daha önceki tüm Falcon 9 roketlerinde kullanılmış olan RP-1 kerosen ve LOX karışımı yerine; Raptor motoru yakıt olarak sıvı metan ve sıvı oksijen (LOX), kullanacaktır. Başlangıç tasarımlarında Raptor motorunun metan'dan ziyade sıvı hidrojen (LH2) kullanması öngörülüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Falcon Heavy</span>

Falcon Heavy, SpaceX tarafından tasarlanmış ve üretilmiş, kısmen yeniden kullanılabilen bir ağır yük fırlatma aracıdır. Falcon Heavy, Falcon 9 fırlatma aracının bir uyarlamasıdır ve Falcon 9 roket çekirdeğinin yanı sıra, Falcon 9 ilk aşamasından türetilmiş olan, fazladan iki adet sonradan eklenen roketten oluşmaktadır. Bu yapılandırma Alçak Dünya yörüngesine (ADY) çıkarılabilen görev yükü miktarını yaklaşık 54 tona yükseltecektir, bununla karşılaştırılacak olursa Falcon 9 v1.1 aracı 13 ton'a kadar görev yükünü ADY'ye çıkarabilmektedir. Falcon Heavy için ilk fırlatma 6 Şubat 2018 tarihinde başarılı olarak gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fırlatma aracı</span> uzaya bir obje taşımayı sağlayan roket

Uzay yolculuğu alanında fırlatma aracı ya da taşıyıcı roket bir görev-yükünü Dünya'nın yüzeyinden uzaya taşımak için kullanılan bir rokettir. Bir fırlatma sistemi fırlatma aracından, fırlatma rampasından ve diğer çeşitli altyapı bileşeninden oluşmaktadır. Genelde taşıyıcı roketler yörüngeye yapay uydu yerleştirmek için kullanılırken, araştırma roketi gibi bazı uzay uçuşları Yörünge-altı uzay uçuşu olarak sınıflandırılır. Bazı roketler ise bir uzay aracının Dünya'nın yörüngesinden tamamen kurtulamasını sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Ares I</span>

Ares I, TakımYıldız Programı'nda kabin ekibini taşımak için NASA tarafından tasarlanmaya başlandı. Ares, eski Yunan mitolojisinde olan tanrı aynı zamanda eski Roma İmparatorluğu tanrısı olan Mars anlamına da gelmektedir. Ares I, ilk başlarda kabin ekibi taşıma aracı olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı itki sistemi</span> Uzay aracını ivmelendirmeye yarayan her türlü yönteme verilen ad

Uzay aracı itki sistemi ya da Uzay aracı sevk sistemi, uzay aracını ve uyduları ivmelendirmekte kullanılan her türlü yönteme verilen addır. Pek çok farklı yöntem bulunmaktadır. Her yöntemin bazı sakıncaları ve üstün tarafı vardır ve uzay aracı sevki etkin bir araştırma alanıdır. Ancak, günümüzdeki pek çok uzay aracı, aracın arkasından/geri tarafından bir gazı roket motoru çıkışı yüksek hızda geçirmek suretiyle itki/sevk üretir. Bu çeşit bir motora roket motoru denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tanegashima Uzay Merkezi</span>

Tanegashima Uzay Merkezi (TNSC), Japonya'da bulunan bir uzay geliştirme merkezidir. Merkez adını aldığı Tanegashima Adası'nda yer almaktadır. Üs 1969 yılında kurulmuş olup Japonya'nın en büyük uzay geliştirme merkezidir ve JAXA tarafından işletilir.

<span class="mw-page-title-main">Hibrit yakıtlı roket</span>

Hibrit-yakıtlı roket, roket motorunda birbirinden farklı fazdaki farklı roket yakıtları kullanan bir rokettir. Bu yakıtlardan biri katı halde ve diğeri ise gaz ya da sıvı haldedir. Hibrit roketinin ortaya çıkışı 75 yıl öncesine kadar takip edilebilir.

Safran SA Fransız çokuluslu bir uçak motoru, roket motoru, havacılık bileşeni, savunma ve güvenlik şirketidir. Uçaklar ile roket motoru üreticisi ve havacılık bileşeni imalatçısı grup Snecma ve 2005 yılında güvenlik şirketi SAGEM'in birleşmesi sonucu kuruldu. Merkezi Paris'tedir. Şirket, Euro Stoxx 50 borsa endeksinin bir bileşenidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.