İçeriğe atla

Parodi din

Makale serilerinden
Dinsizlik
Dinsizlik
Ateizm
Form ve varyasyonlar


Agnostisizm
Deizm
Nonteizm
Doğalcılık
  • Metafizik doğalcılık
  • Hümanistik doğalcılık
  • Dini doğalcılık
  • Spiritüel doğalcılık
  • Metodolojik doğalcılık
Kişiler
Kitaplar
Parodi din ile ilgili birkaç rozet: Darwin Balığı ve Uçan Spagetti Canavarı

Bir dini, mezhebi veya kültü parodileştiren (gülünç bir taklidini yapan) taklit dinlere parodi din veya taklit din denir. Bu terim aynı zamanda çok ezoterik (içrek) olduğu için görece fazla ciddiye alınmayarak "gerçek" dinlerden sayılmayan dinler için de kullanılabilir. Bir parodi din, birden çok dini, mezhebi ya da kültü aynı anda parodileştiriyor olabilir.

Bazı parodi dinlerde ana tema eğlenmek ve benzer kafada insanlarla toplumsal etkileşimde bulunmak için uygun bir araç yaratmaktır; örneğin Yarı-Dâhiler Kilisesi.

Çeşitli parodi dinler belli bir dini, mezhebi, kültü ya da dinsel girişimi hedef alır. Bu dinleri genelde ancak dalga geçilen oluşumun eski üyeleri algılayıp ilgi duyabilir.

Başka parodi dinlerin hedefi çeşitli dinsel savlardaki eksikliklere veya mantıksızlıklara dikkat çekmektir; buradaki düşünce, "eğer bu sav bir parodide de kullanılabiliyorsa kesinlikle hatalıdır" şeklindedir. Bu tipe bir örnek, fırsat eşitliği ilkesinden yola çıkarak Akıllı tasarım yaratılışçılığıyla dalga geçen Uçan Spagetti Canavarıdır.

Bir parodi din filmi olan Monty Python's Life of Brian (Monty Python'dan Brian'ın Hayatı) kendine has nadir bir örnektir.

2001'de bir internet kampanyası sonrasında İngiltere'deki resmi nüfus sayımında halkın %0,7'sinin dinlerini Yıldız Savaşları (ing.: Star Wars) isimli bilimkurgu serisindeki Jedi (Ceday okunur) dini olarak ilan etmeleri sonucu bu din de bir parodi din haline gelmiştir.

Parodi din olarak sınıflandırılan birkaç dinin, bu dinlerdeki saçma olduğu kabul edilen öğeleri ciddiye alarak ruhsal açıdan anlamlı bulan görece ciddi inananları vardır; dine gerçek anlamda postmodern bir yaklaşım içindedirler. Bu türden "şaka ama gerçek" dinlerin en önde geleni olarak Discordianizm anılabilir (ancak Discordianizmde, bu "ciddi" inananların bile aslında daha büyük bir şakanın parçası olup olmadıklarını ayırt etmek zordur. Hatta o şaka da, aydınlanmaya giden daha görkemli bir yolun parçası olabilir ve böyle gider ad infinitum [sonsuza kadar])

Parodi dinler neredeyse hiçbir zaman büyük organize dinler tarafından tanınmaz.

Önde gelen parodi dinler

Belli bazı inançların parodileri

Aşağıdakiler belli dinsel inançların parodileri olmak üzere kurulmuştur:

  • Kutsal Donut Kilisesi (ing.: Church of the Holy Donut); radyo sunucusu Bernie Ward'ın ABD'deki dinsel hakları parodileştiren vaazları
  • Eventualizm (ing.: Eventualism); Scientology'nin hafif bir parodisi.
  • Uçan Spagetti Canavarcılığı; ayrıca bilinen adıyla Pastafaryanizm, akıllı tasarımı parodileştirir.
  • Kiboloji (ing.: Kibology); Usenet tabanlı şakacı bir din yergisi, kısmen Scientology'yi parodileştirir.
  • Görünmez Pembe Tekboynuzlu At (ing.: Invisible Pink Unicorn); teistlerin tanrıcıların tanrı tanımlarını hicveder. Ayrıca, Russell'in Çaydanlığı'ndakine benzer şekilde, dinsel inancın keyfi ve yanlışlanamayan doğasına dikkati çekme amacını güder.
  • Landover Baptist Kilisesi (ing.: Landover Baptist Church); Müjdeci Hıristiyanlığı (ing.: Evangelical Christianism) parodileştirir.
  • Geçen Perşembecilik (ing.: Last Thursdayism); Omfalizmin şakacı bir sürümü, yine yanlışlanamayan inançlardaki sorunlara dikkati çeker.
  • HEDEF: Bakanlıklar (ing.: OBJECTIVE: Ministries); Köktenci Hıristiyanlığı parodileştirir.

Post-modern veya bir şekilde tuhaf olan dinler

Aşağıdakiler, 'gerçek' dinlerin detaylı parodileri kabul edilebilecek post-modern dinlerdir:

  • Bokononizm (ing.: Bokononism); Kurt Vonnegut'un Kedinin Beşiği isimli romanından bir parodi din. Buna göre insanın mutluluğu gerçekten daha önemlidir, hatta bilimsel gerçeklerden bile.
  • Ktulhu için Kampüs Cihadı (ing.: Campus Crusade for Cthulhu)
  • Emac'lerin Kilisesi (ing.: Church of Emacs); Richard Stallman'ın bir konuşmasında kendi yazdığı Emacs adlı editör ile yaptığı bir şaka.
  • Yarı-Dâhiler Kilisesi (Church of the SubGenius); bir Scientology parodisi olarak başladı, ama şimdi çok sayıda dini parodileştiriyor, hatta kendince kayda değer bir harekete dönüşmüş durumda.
  • Frizbitaryanizm (ing.: Frisbeetarianism)
  • Maradona Kilisesi (isp.: Iglesia Maradoniana; efsanevi futbolcu Diego Maradona anısına Arjantinli bir hayran grubunun kurduğu inanç.
  • MUUizm (ing.: MOOism)
  • Diskordiyanizm (ing.: Discordianism)

Yabancı Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

Deizm veya yaradancılık, din, peygamber veya vahiy aracı olmaksızın bireyin akıl, gözlem, sezgi gibi yollarla Tanrı'nın varlığına inanmasına dayalı bir felsefi görüştür.

Kült veya tarikat, popüler kültür ve akademide çok çeşitli tanımları olan, tartışmalı bir terim olup birçok disiplinden bilim insanı arasında devam eden bir tartışma konusudur. Dini hareketlerin sosyolojik sınıflandırılmasına göre kült, sosyal olarak sapkın, yeni inanç ve uygulamalara sahip dini veya sosyal bir grup olarak tanımlanmaktadır. Ancak bir grubun inanç ve uygulamalarının yeteri derecede sapkın ya da yeni olup olmadığı genelde net olmayan bir konudur. “Kült” kelimesi her zaman tartışmalı olmuştur. Zira net ve herkesçe kabul gören bir tanımı olmadığı için bu tabir, farklı doktrin ve uygulamalara sahip gruplara karşı şahsi saldırılarda kullanılan öznel bir adlandırma görevi görebilmektedir.

Ermeni dini ve mitolojisi, Ermenilerin Hıristiyanlığı kabulünden önceki ve Hristiyanlığı kabul ettikleri erken dönemlerdeki, Hristiyanlık dışı inanış, gelenek ve mitoloji bütününü ifade etmektedir. İlk dönemlerde kendine özgü karakterlerini korumakla birlikte Asyalı diğer kavimlerin ve çeşitli Anadolu uygarlıklarının inanç ve mitolojilerinden etkilenen Ermeni dini ve mitolojisi zamanla özellikle Perslerin etkisinde kalmış ve özellikle Zerdüştlüğü kendi farklı inanç, gelenek ve mitolojik yapısına adapte ederek benimsemiştir.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Scientology</span> yeni dinî hareket

Scientology (/ˌsaɪənˈtɒlədʒɪ/), Amerikalı bilimkurgu yazarı L. Ron Hubbard tarafından geliştirilen bir tarikat ve buna bağlı uygulamaların bulunduğu bir inanç akımı. Başlarda Hubbard tarafından kişisel gelişim için hazırlanan bir felsefe iken daha sonra bir dinî akıma dönüşmüştür. Scientology Kilisesi'nin dinini tanıtmak ve yaymak için kullanılmaya çalışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Metodizm</span> Protestanlığa bağlı düşünce sistemi

Metodizm, John Wesley'in yaşamından ve öğretilerinden inançlarını alan, Hristiyanlığın Protestanlık mezhebine bağlı bir manevi düşünce sistemidir. 18. yüzyıl İngiltere Kilisesi içinde bir canlanma akımı olarak ortaya çıktı ve Wesley'in ölümünden sonra ayrı bir mezhep haline geldi. George Whitefield ve John'un kardeşi Charles Wesley de akımın önemli liderleriydi. Akım, bugün dünya çapında yaklaşık 80 milyon yandaş olduğunu iddia eden güçlü misyoner çalışmaları nedeniyle İngiliz İmparatorluğu, Amerika Birleşik Devletleri ve ötesine yayıldı.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'da din</span>

Almanya'da baskın din Hristiyanlık olmaktadır ve din 4. yüzyılda modern Almanya'nın kapladığı bölgelerdeki Cermen kabilelerinin bu dini benimsemesi ile yayılmıştır. 8. ve 9. yüzyılda, Şarlman'ın hakimiyetine kadar bölge tamamen Hristiyanlaşmıştır. 16. yüzyılda Martin Luther tarafından başlatılan Reform hareketi ve Katolik Kilisesi ile yarattığı bölünme sonucunda yöre halkının önemli bir kısmı Lütercilik ve Kalvinizm başta olmak üzere Protestanlığı benimsemiştir.

En geniş tanımıyla ateizm; teizmin, yani belirli bir dine ait bir tanrı veya tanrılara olan inancın yokluğudur. Bir kişinin ateist sayılabilmesi, aynı anda monoteistik, politeistik veya nonteistik bir mezhebin taraftarı olması konusu hala devam eden teolojik bir tartışmadır. Dinî veya ruhanî sayılabilecek birtakım inançlara sahip bazı insanlar kendilerini "ateist" olarak tanımlarken; bazıları ise ateizm ve din konularının birbirinin karşıtı olduğunu iddia eder.

Cedayizm veya Jediizm, köken bağlamında Yıldız Savaşları yapımındaki Ceday karakterlerinin betimine dayalı bir felsefedir. Gerçek dünyadaki ceday hareketinin kurucusu veya merkezi yapısı yoktur. 2001 yılında kimi katılımcıların ulusal nüfus sayımında kendi inançlarını Ceday diye belirtmesiyle kamuoyunun ilgisini çekmiştir.

Sekülerite veya sekülerlik, dinle ilişkisiz veya dine karşı tarafsız olma durumudur. Latince saecularis, "dünyevi" veya "geçici" anlamına gelmekte olup devlet ve dinin ayrı olması veya özellikle bir dine bağlı veya karşı olmama anlamını taşır. Sıfat hali sekülerdir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet dini</span>

Devlet dini ya da resmî din, devlet tarafından onaylanan ve desteklenen bir dinî yapı ya da akide. Resmî dini olan bir devlet, seküler olmamasına karşın mutlaka teokratik olmak zorunda da değildir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de din</span> Çin içerisindeki birçok din

Çin, dünyanın en eski ve sürekli öğreti ve felsefi geleneklerinin beşiği olmuştur. Çin'de batıdaki anlamıyla bire bir örtüşen bir din anlayışı hiç olmamıştır. Milattan önce 6. yüzyıldan itibaren görülmeye başlayan düşünce okulları kendi içinde özgün olarak sürekli gelişmiştir. Bu yüzden Çin'de inanç sistemleri olarak Çin kültürünü tarihi boyunca şekillendiren Konfüçyüsçülük, Taoizm ve çok sonradan gelen Budizm düşünce okulları sıralanır. Bu iç içe geçmiş düşünce okulları kendi aralarında kökten farklı bir evren anlayışı taşımazlar ancak klasik anlamıyla batıda ortaya çıkan Musevilik, Hristiyanlık ve Müslümanlık dinlerinden kökten ayrıdırlar. Bu düşünce okulları öncesinde de Çin'in hem toplayıcı ve avcı şamanik toplumlarında hem de yerleşik tarım toplumları döneminde kainatın doğuşuyla ilgili anlatılan masal ve efsanelerde evrenin; klasik dinlerde olduğu gibi bir yaratıcı tarafından yaratılmasından çok her şeye hamile olan ve hiçbir şeyin henüz bir biçimi olmadığı karanlık bulamaç bir şeyden doğduğu inançları yer bulmaktadır. Bu bulamaç, karanlık hiçbir nesnenin henüz şekil almadığı ama her şeye hamile olunan bu hale masallarda Hundun, düşünce okullarında Dao denmektedir. Dao'dan Gök ve Yer yani somut ve soyut olan her şey doğar, yin ve yang değişim ilkeleriyle her şey biçim alır ve dönüşür. Günümüzde Kuantum Kuramı'nın kozmogoni görüşleri Çin'de ortaya çıkan bu evren anlayışına daha yakın durmaktadır. Gök uzayı, yer ise yıldızlar, gezegenler gibi yoğun her şeyi temsil etmektedir. Dao düşünce okulunda Gök ve Yerin ham doğası yani kendiliğindenlik hali olan Zìrán (自然)'a uyması çabasız çabayı uygulaması en uygun yönetim olarak anlatılırken, Konfüçyüsçü okullara göre ise Gök ve Yer ilişkisi hiyerarşik ele alınır, erdem ve görevlere önem verilir, dolayısıyla devletin yönetimi ve halk ile ilişkisi buna uymalıdır anlayışı hakim olmuştur. Çin imparatorları, özellikle Konfüçyüs okuluna göre Gök gibi olmalıydılar ve bu yüzden "Göğün Vekaleti"ni (Tianming) talep edip Çin efsanevi ve geleneksel pratiklerine katılırlardı. Yaygın inanç sistemi bu şekilde kendini gösterirken sonraki yüz yıllarda Batıda ortaya çıkan dinler Çin'de yayılmak istemiş olsa da halk arasında bu inanç sistemleri çok rağbet görmemiştir. Ancak günümüzde sayıları fazla olmasa da Çin'de Hristiyanlık ve müslümanlık da yaşamaktadır. 1949 Mao Zedong devriminden beri Çin, bir ateist ve Marksist kurum olan Çin Komünist Partisi tarafından yönetilmektedir. Bu dönemde bilimsel bir zemini olmayan hiçbir görüşe izin verilmedi. Dini hareketler ve kurumlar önce hükûmet kontrolü altına alındı, sonra Kültür Devrimi (1966-1976) sırasında baskıya uğradı. Devrimin yumuşama döneminde geleneksel öğretiler ve sonradan gelen dini örgütlere haklar verilmeye başlanmıştır. Hükûmet henüz beş tane öğreti ve dini resmen tanımaktadır: Budizm, Taoizm, İslam, Protestanlık ve Katoliklik. 21. yüzyılın başında kurumsal idarelerde Konfüçyüsçülük ve Çin halk gelenekleri giderek daha fazla tanınma kazanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin geleneksel dini</span>

Çin geleneksel dini, Çin halkının dinsel uygulamaları ve inançları paylaştığı bir dini gelenektir. Çin geleneksel dinleri ve diğer inançlar arasında açık bir ayrım yapmak zordur, çünkü ölülerin, yerel ruhların, klanların ruhları ve Taoizm, Konfüçyüsçülük, Budizm gibi geleneksel Doğu dinleri ile aynı zamanda batıl inanç, coğrafi durum ve Feng şui gibi unsurlara sahiptir. Hiçbir standartlaştırılmış mitoloji ya da dini önderler bulunmamaktadır ve ritüeller genellikle bir ailenin babası tarafından yapılmaktadır.

İsrail'de din, ülkenin merkezi bir özelliğidir ve İsrail kültürünü ve yaşam tarzını şekillendirmede önemli bir rol oynamaktadır. Din İsrail tarihinin merkezinde rol oynamıştır. İsrail, aynı zamanda, vatandaşların çoğunluğunun Yahudi olduğu dünyanın tek ülkesidir. İsrail nüfusunun 2016 yılı itibarıyla %74'ü Yahudi, %18'i Müslüman, %2'si Hristiyan ve %1.5'i Dürzi ve geriye kalan'ı Samiriler ve Bahâîlik gibi küçük inançlardan insanları kapsar.

İzlanda'da din, MS 9. yüzyılda İzlanda'ya yerleşmeye başlayan Orta Çağ İskandinavları arasında yaygın bir inanç olan Norveç paganizmi, MS 1000 yıllarında Hristiyanlığın yerleşmeye başlamasıyla kaybolmadı. 1530'lu yıllardan başlayarak, aslında Katolik olan İzlanda, Danimarka tacının altında, resmi olarak 1550'de sona eren İzlanda Reformasyonu altında Lüteryan oldu. Bu nedenle, İzlanda'da İzlanda Kilisesi bir devlet Kilisesi'dir ve dini özgürlük 1874'ten beri yasal bir haktır. Devlet kilisesi hükûmet tarafından desteklenmektedir, ancak kayıtlı dinlerin tümü 16 yıllık vergi mükellefleri tarafından ödenen kilise vergisinden destek almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">William Cowherd</span>

William Cowherd, İngiltere'nin Salford Şehrinde hizmet veren bir Hristiyan papaz. 1847'de kurulan Vejetaryen Cemiyeti'nin felsefi öncülerinden biridir. İncil Hristiyan Kilisesi'nin kurucusudur; Cowherd, "Cowherdites" olarak bilinen o zamanki küçük takipçilerinin üyelerini, bir ölçülülük biçimi olarak et yemekten kaçınmaya teşvik etmiştir.

Moldova'da din ağırlıklı olarak Ortodoks Hristiyandır. Moldova Cumhuriyeti Anayasası din özgürlüğünü korur ve ulusal hükûmet uygulamada bu hakka genel olarak saygı gösterir.

Din değiştirme, belirli bir dini mezhep ile tanımlanan bir dizi inancın diğerlerini dışlayarak benimsenmesidir. Dolayısıyla "din değiştirme", bir mezhebe bağlılığın terk edilmesini ve bir başka mezhebe bağlanmayı tarif edebilir. Bu, aynı din içinde bir mezhepten diğerine, örneğin Protestan Hristiyanlıktan Roma Katolikliğine veya Sünni İslam'dan Şii İslam'a olabilir. Bazı durumlarda, din değiştirme "dini kimliğin dönüşümüne işaret eder ve özel ritüellerle sembolize edilir".

<span class="mw-page-title-main">Scientology ve İnternet</span>

Scientology Kilisesi'nin, başta davalar, yasal tehditler ve paravan kuruluşlar olmak üzere çeşitli yöntemler kullanarak Scientology'yi ve internetteki örgütü eleştiren materyalleri bastırma girişimleriyle ilgili bir dizi anlaşmazlık bulunmaktadır.. 1994'ün sonlarında örgüt, L. Ron Hubbard tarafından yazılan yayınlanmamış belgelerin dağıtımını durdurmak için çeşitli yasal taktikler kullanmaya başladı. Örgüt sıklıkla "SLAPP" davalarının açılması yoluyla barrat yapmakla suçlanıyor. Kuruluşun yanıtı, dava konusu niteliğinin yalnızca telif hakkıyla korunan eserlerini ve belirli belgelerin yayınlanmamış durumunu korumak olduğu yönündedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.