İçeriğe atla

Parnassos

Parnassos
KonumŞereflikoçhisar, Ankara, Türkiye
Bölgeİç Anadolu
TürAntik kent
Tarihçe
KurucuEutathios
KuruluşMS 469-470
Devir(ler)Roma, Bizans
Sit ayrıntıları
Kazı tarihleri1993, 2010
ArkeologlarMelih Arslan, Mehmet Sevim, Mehtap Türkmen, Aslı Şirin

Parnassos; Ankara'nın Şereflikoçhisar ilçesinde bulunan bir antik kenttir. Günümüzde Parlasan sınırları içerisinde yer alır.

Tarihçe

Antik kentin bulunduğu bölgedeki insan yerleşiminin tarihinin Hititler'e kadar dayandığı öngörülse de, Parnassos'un en parlak dönemini Roma İmparatorluğu devrinde yaşadığı ve kent tarihine dair en kesin bilgilerin de yine bu döneme ait kaynaklarda yer aldığı bilinir. Roma harita ve metinlerinde günümüz Parlasan Mahallesi ve civarı "Parnassos" olarak isimlendirilmiştir. Bu kentin Constantinopolis'ten başlayıp Nicaea, Ancyra, Tatta Limne, Tarsos ve Antiocheia güzergahı doğrultusunda Judaea'ya kadar uzanan kutsal yol üzerinde önemli bir durak olduğu bilinir.[1]

Keşif ve kurtarma kazıları

2010 yılında, Anadolu Medeniyetleri Müzesi öncülüğünde tarihi Tunç Çağı'na kadar dayandığı düşünülen bir höyükte kazı çalışmaları başlatılmış ve bu esnada Parnassos kentine ait kalıntılara rastlanılmıştır. İlk buluntular Roma dönemine ait büyük bir mozaik ve Grekçe bir yazıttan ibarettir. Prof. Dr. Thomas Drewbear tarafından tercüme edilen metne göre kentin Eustathios isimli bir piskopos tarafından inşa ettirildiği ve imar çalışmalarının Galatya takvimine göre 494 senesinde tamamlandığı bilgisine ulaşılmıştır. Bu da takriben MS 469–470 yıllarına tekabül etmektedir. Diğer tarihi kaynaklarda da adından sıkça söz edilen Eutathios ise 449 ve 458 yıllarında düzenlenen kilise konsillerine katılarak Parnassos kenti adına imzacı olmuştur. Kentin hem kutsal hacı yolu üzerinde yer alması hem de bir piskoposluk merkezi olması, Parnassos'un antik dönemde oldukça önemli bir yerleşim yeri olduğuna işaret eder.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Ersay Yüksel, Ayşe (2012). Çınar, Hüseyin; Müderrisoğlu, Fatih (Ed.). "Şereflikoçhisar Değirmenyolu (Parlasan) Köyü Hacı Ahmet Cami". Vakıflar Dergisi. 37 (37). Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü. ss. 225-226. ISSN 1011-7474. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zeugma</span> Türkiyede bir antik kent

Zeugma, Gaziantep'in Nizip ilçesine bağlı Belkıs köyünde bulunan antik yerleşim.

<span class="mw-page-title-main">Pergamon</span> Günümüzdeki İzmir, Bergama ilçe merkezinin yerinde kurulmuş, UNESCO dünya mirası listesinde yer alan antik kent. (Pergamon)

Pergamon, günümüzde İzmir iline bağlı Bergama ilçesinin merkezinin yerinde kurulu antik kentin adıdır. Pergamon, eski çağlarda Misya bölgesinin önemli merkezlerinden biriydi. MÖ 282-133 arasında da Pergamon Krallığı'nın başkentiydi. Pergamon adı, bir söylence kahramanı olan Pergamos'tan gelir. Pergamos'un, Teuthrania kralını öldürdükten sonra kenti ele geçirdiği ve kendi adını verdiği sanılır. Başka bir söylenceye göre de Teuthrania Kralı Grynos savaşta Pergamos'tan yardım istemiş, zaferden sonra iki kent kurdurarak birine onun onuruna Pergamon, ötekine de Gryneion adını vermiştir.

Pidasa, Muğla'nın Bodrum ilçesinde bulunan Roma dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kaunos</span> Karya bölgesinde bir antik kent

Kaunos Antik Anadolu'nun Karya bölgesinde yer alan antik bir kenttir. Muğla'nın Köyceğiz ilçesine bağlı Çandır Mahallesi sınırları içerisinde yer alır. Kaunos Kaya Mezarları en rahat Muğla'nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan mahallesinden görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Faselis</span> Likyada bulunan antik Yunan ve Roma kenti

Faselis ya da Phaselis , Likya'da bulunan antik Yunan ve Roma kentidir. Günümüzde Antalya'nın Kemer ilçesi yakınlarındadır. Faselis, tarihî özelliklerinin yanında plajlarıyla da bir deniz turizmi alanı işlevi görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Stratonikeia (Muğla)</span>

Stratonikeia, Muğla'nın Yatağan ilçesinde bulunan, Karya ve Roma dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Misis</span>

Misis (Mopsuestia), Ceyhan Nehri kenarında, tarihi İpek Yolu üzerinde kurulu bir antik şehir.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Boğaziçi, Milas</span>

Boğaziçi; Muğla'nın Milas ilçesine bağlı bir mahalledir. Güllük Körfezi ile Tuzla Kuş Cenneti kıyılarına kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsauria</span>

İsauria, Antik dönemde, Anadolu'nun orta güneyinde yer alan coğrafi bir bölgeydi. Sınırları zamanla değişmekle birlikte, genellikle Toros Dağları'nın kuzey yüzündeki engebeli arazide yer alan, Türkiye'nin Konya iline bağlı Bozkır ilçesi ve çevresini kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Parlasan</span> Şereflikoçhisar, Ankara, Türkiyede mahalle

Parlasan, Ankara ilinin Şereflikoçhisar ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Apameia Kibotos</span>

Apameia Kibotos – öncesi Kibotos, Afyonkarahisar ilinin bugünkü Dinar ilçesinde bulunan bir antik kent. Daha önceki adı Kelainai'dir. Antik Roma döneminde Pameia Kibotos adını almıştır. Şehir MÖ 6. yüzyıldan itibaren önemli bir merkez olmuştur. Efes'ten sonra ikinci büyük kent olduğu bilinmektedir. Anıtsal yapıtlardan olan stadyum ve tiyatro kısmen özelliğini koruyarak kalmıştır. Efes'le birlikte bastırdığı bronz sikkeler de vardır. Yarı özerk olarak imparator adına sikkeler bastırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antioheia (Pisidya)</span>

Antakya, Pisidya, Türkiye'nin Akdeniz, Ege ve İç Anadolu bölgelerinin kesiştiği noktadaki Göller Yöresi'nde, tarihi Pisidya ve Frigya'nın sınırında bulunan antik kenttir. Pisidya Antakyası olarak da bilinir. Isparta ilinin modern ilçesi Yalvaç'ın kuzey şeridinde 1 km'lik bir alanı kapsar. Kent, kuzeyindeki 1236 metrelik en yüksek noktası ile bir vadi görünümündedir.

<span class="mw-page-title-main">Smirni</span> İzmirde bulunan antik şehir

Smirni, İzmir sınırları içinde iki farklı konumda yer alan tarihî kentler. Körfezin kuzeydoğusunda yer alan ve yüzölçümü yaklaşık yüz dönüm olan bir adacık üzerinde kurulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Pessinus</span>

Pessinus, Ankara-Eskişehir kara yolu üzerinde Sivrihisar'ın 16 km güneyindeki Ballıhisar'da bulunmaktadır. Eski Kral Yolu üzerinde olan antik şehrin üzerinde bugün Ballıhisar köyü kurulmuştur. Sarı Mercedes filminde Pessinus antik kentine ait kazı çalışmalarından bahsedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Metropolis (antik kent)</span>

Metropolis, kuruluşu günümüzden yaklaşık 5000 yıl öncesine dayanan, İzmir'in Torbalı ilçesinin 5 km güneybatısında bulunan bir antik kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Erithrai</span> İzmir, Türkiyede bir antik şehir

Erythrae, Erythrai veya Litri 12 İyon şehrinden biridir. İzmir ili 60 km, Çeşme'nin 22 km doğusunda Ildırı Köyü’nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Teos</span> Antik kent

Teos veya Teo, Eski İyonya'da batısından yer alan bir antik şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Tralleis</span>

Tralleis antik kenti Aydın ilinin kuzeyinde, Kestane Dağı'nın (Mesogis) güney yamacındaki geniş ve yüksek plato üzerinde konumlanır. Antik metinlerde Menderes Nehri veya Mesogis Dağı'nın sınır kabul edilmesi kentin bazen Karia, bazen de Lidya Bölgesi içinde gösterilmesine neden olmuştur. Strabon, Magnesia'dan gelerek Tralleis'e ulaşan antik yolun solunda Mesogis Dağı'nın, sağında ise Maiandros Irmağı Ovası'nın bulunduğunu ve kentin etrafı korunmuş yaşayan halkın Anadolu'daki diğer kentler kadar zengin bir halk tarafından iskan edildiğini ve kentte yaşayan bazı kişilerin başka eyaletlerde önemli mevkilere geldiğini söyler.

Apollonia Ad Rhyndacum, antik dönemde Yunan mitolojisi tanrısı Apollon'a adanmış ve Apollonia adı verilmiş Yunan kentlerinden birisidir.