İçeriğe atla

Parmaklıklar Arkasında

Başlığın diğer anlamları için Parmaklıklar Arkasında (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Parmaklıklar Arkasında
Cool Hand Luke
"Parmaklıklar Arkasında" (Cool Hand Luke) filminin özgün sinema afişi
YönetmenStuart Rosenberg
YapımcıGordon Carroll
SenaristFrank Pierson
Donn Pearce (roman)
OyuncularPaul Newman
George Kennedy
Strother Martin
MüzikLalo Schifrin
Görüntü yönetmeniConrad L. Hall
KurguSam O'Steen
StüdyoJalem Productions
Warner Bros. Pictures
DağıtıcıWarner Bros. Pictures
CinsiSinema filmi
TürüDram, suç
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1967
Çıkış tarih(ler)i1 Kasım 1967, ABD
1969, Türkiye
Süre126 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Diğer adlarıParmaklıklar Arkasında (Türkiye)
Luke la Main Froide (Fransa)
Nick mano Fredda (İtalya)
La Leyenda del İndomable(İspanya)
Der Unbeugsame(Almanya)

Parmaklıklar Arkasında,[1] 1967 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Cool Hand Luke (İng: Serinkanlı Luke) olan film Türkiye'de 1969 yılında gösterime girmişti.

Senaryosunu Donn Pearce'ın 1965 tarihli aynı adlı kendi romanından Frank Pierson'la birlikte uyarlayıp yazdıkları filmi Stuart Rosenberg yönetmiştir. Kendi de bir zamanlar kalpazanlık, sahtecilik ve kasa hırsızlığı gibi suçlardan hapiste yatmış olan Donn Pearce'ın (d. 1928 - ö. 2017) Oscar'a aday olan senaryosu kendi hayatından izler taşımaktadır.[2] Baş rollerinde Paul Newman, George Kennedy ve Strother Martin'in oynadığı filmde Jo Van Fleet'ten Harry Dean Stanton'a, Anthony Zerbe'den Dennis Hopper'a kadar çok geniş bir yardımcı oyuncu kadrosu yer almıştır. Filmin Oscar'a aday gösterilen müziğini Lalo Schifrin yapmıştır.

Filmde otoritenin duyarsız ve katı doğruculuğu ile bu otoriteye karşı direnişin sembolü olmuş, kaybederken kazanan bir adamın çatışmasının hikâyesi anlatılır. Bu alegorik hapishane filminde Paul Newman sinema tarihinin en unutulmaz otorite karşıtı anti-kahramanlarından birini canlandırıyordu. Aynı zamanda bu rol Newman'ın oyunculuk kariyerindeki en unutulmaz rollerinden birisidir. Benzer bir performans da 1975 yılında Guguk Kuşu (One Flew Over the Cuckoo's Nest) filmindeki "McMurphy" rolü ile Jack Nicholson'dan geldi.

Hapishane müdürünün (Strother Martin) kaçma girişiminden sonra Luke'a (Paul Newman) güneyli aksanı ile söylediği şu cümle aynı zamanda filmin tanıtım sloganı da olmuştur; " Buradaki sorunumuz...iletişim eksikliği "dinle. Bu söz Amerikan Film Enstitüsü (AFI) tarafından en ünlü film replikleri arasında 11'inci sırada ilan edilmiştir.[3]

Filmdeki "Dragline" rolü için George Kennedy'ye En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü verildi. Film ayrıca 'En iyi erkek oyuncu', 'en iyi müzik' ve 'en iyi uyarlama senaryo' dallarında Oscar'a aday gösterildi.

2005 yılında Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek ABD Ulusal Film Arşivi'nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[4]

Olay Örgüsü

Asi ruhlu, başına buyruk ama sicili temiz bir genç olan Luke (Paul Newman) sarhoş olduğu bir gece ortada bir neden yokken kasabanın parkmetrelerine zarar verdiği için hapse gönderilir. Yer ABD'nin güney eyaletlerinden birindedir ve 1960'lı yıllarda bu bölgede hapishaneler bir nevi toplama kampını andırır. Mahkûmlar bütün gün yol yapımı gibi ağır işlerde çalıştırılırlar. Şartlar çok çetin disiplin ise sıkıdır. Aslında başarılı bir askerlik geçmişi de olan Luke fazla bir ceza da almamıştır, ancak buna rağmen defalarca kaçma girişiminde bulunur. Her girişiminde cezası daha da arttığı gibi kamp yöneticilerinin gittikçe vahşileşen baskılarına da maruz kalmaya başlar. Bütün bunlar soğukkanlı duruşunu (Zaten lakabı da "Cool hand" dir), inatçılığı ve iradesini kırmaya yetmez. Bu özellikleriyle diğer mahkûmların idolü haline gelir. Onların yapamaya cesaret edemediğini yapmış, baskı ve kaba kuvvete karşı özgürlüğün sembolü haline gelmiştir. İşte bu nedenle idareciler onun iradesini diğer mahkûmların önünde kırmayı denerler ve başarır gibi de olurlar. Önceleri tamamen teslim olmuş gözüken bir Luke diğer mahkûmların umutlarını kırsa da son bir kaçma girişimiyle onların gözünde tekrar bir kahraman haline gelir ama bu kez yöneticiler daha ileri gitmesine izin vermeyecekler ve onu vuracaklardır.

Film hakkında notlar

  • "Parmaklıklar Arkasında" Anthony Zerbe'nin ilk filmidir. Zaten filmin geniş yardımcı oyuncu kadrosunda yer alan ve bugünün tanınmış starları olan oyuncuların çoğu o tarihte sinemada oldukça yeniydiler. Örneğin Harry Dean Stanton ve Dennis Hopper o yıllarda (1967) daha çok TV dizilerinde rol alıyor bazı sinema filmlerinde de önemsiz rollerde gözüküyorlardı.
  • Filmin asıl yapımcı şirketi olan "Jalem Productions" ın sahibi aktör Jack Lemmon'dı.

Oyuncu kadrosu

Filme ait bu lobi kartında Paul Newman iddia üzerine 1 saatte 50 haşlanmış yumurtayı yediği sahnede filmin diğer oyuncuları ile bir arada görülüyor.
Oyuncu Rolü
Paul NewmanLuke
George KennedyDragline
J.D. Cannon"Sosyete" Red
Lou AntonioKoko
Robert Drivas"Geveze" Steve
Strother MartinŞef (Hapishane müdürü)
Jo Van FleetArletta (Luke'un annesi)
Clifton JamesCarr
Morgan Woodward"Patron" Godfrey
Luke Askew"Patron" Paul
Marc CavellRabbitt
Richard DavalosBlind Dick
Robert Donner"Patron" Shorty
Warren Finnerty"Dövme"
Dennis HopperBabalugats
John McLiam"Patron" Keen
Wayne Rogers"Kumarbaz"
Harry Dean Stanton"Serseri"
Charles Tyner"Patron" Higgins
Ralph Waite"Mazeret"
Anthony ZerbeKöpekçi
Buck KartalianDinamit
Joy HarmonAraba yıkayan kız

Kaynakça

  1. ^ http://www.imdb.com/title/tt0061512/releaseinfo 18 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans
  2. ^ en:Donn Pearce
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2008. 
  4. ^ "National Film Registry" (İngilizce). en.wikipedia.org. 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Brad Pitt</span> Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu

William Bradley Pitt, Amerikalı oyuncu ve film yapımcısıdır. Yapım şirketi Plan B Entertainment ile yapımcı olarak bir Akademi Ödülü ve Primetime Emmy Ödülü'nün yanı sıra oyunculuğuyla iki Altın Küre Ödülü ve bir Akademi Ödülü de dâhil olmak üzere birçok ödül almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bruce Willis</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Walter Bruce Willis, Emmy ve Altın Küre ödüllü Amerikalı emekli sinema oyuncusu ve müzisyen. Filmleri dünyada 3,05 milyar dolar gişe yapmıştır.

Prison Break, ABD yapımı bir aksiyon dizisi. Hikâyesi Paul Scheuring tarafından ortaya atılmış ve FOX şirketi tarafından 2005 yılında dizi olarak hayatına adım atmıştır. Dizi genel olarak işlemediği bir suçtan dolayı idam cezası almış Lincoln Burrows 'u ve Lincoln'ün kardeşi Michael Scofield 'ın kardeşini kurtarmak için tüm yasal yolların tükendiğini fark edip onu hapishaneden çıkarmak için bir kaçış planı yapması ve sonrasında gelişen olayları konu alır. Dizinin yapımcılığını Adelstein-Parouse Productions, Original Television ve 20th Century Fox Television iş birliğiyle üstlenmiştir.

<i>8½</i> film

8+1⁄2 (İtalyanca: İtalyanca: Otto e mezzo, yönetmenliğini Federico Fellini'nin, senaristliğini Fellini'yle beraber Tullio Pinelli, Ennio Flaiano ve Brunello Rondi'nin yaptığı 1963 yapımı İtalyan gerçeküstücü komedi-drama film. Marcello Mastroianni, bir bilimkurgu filmi çekmekle görevlendirildiği sırada bir ilham kriziyle mücadele eden ünlü İtalyan yönetmen Guido Anselmi karakterini canlandırır. Görüntü yönetmeni Gianni Di Venanzo tarafından siyah-beyaz çekilen filmin müzikleri Nino Rota, kostüm ve sahne tasarımları Piero Gherardi tarafından üstlenildi.

<i>Yeşil Yol</i> (film) 1999 yapımı Amerikan dram ve gizem filmi

Yeşil Yol, 1999 yılında çekilen ABD yapımı bir dram filmidir. Yönetmeni ve senaristi Frank Darabont'tur. Film, Amerikalı ünlü bilimkurgu yazarı Stephen King'in aynı adlı romanından uyarlanmıştır.

<i>Schindlerin Listesi</i> Steven Spielberg filmi

Schindler'in Listesi, yönetmenliğini Steven Spielberg'in yaptığı, 1993 ABD yapımı bir filmdir. II. Dünya Savaşı sırasında Naziler'in uygulamış olduğu soykırımdan binin üzerinde Polonya Yahudisinin kurtarılmasında rolü olan Oskar Schindler'i ve bu kurtarmayı konu edinen film, 321 milyon dolar gişe hasılatı elde etmiş ve Akademi, Altın Küre, BAFTA ve Grammy ödülleri kazanmıştır. "Tüm zamanların en iyi filmleri" konulu çeşitli listelerde üst sıralarda bulunan film, Amerikan Film Enstitüsü'nün güncel listesinde 9. sırada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Newman</span> Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu (1925 – 2008)

Paul Leonard Newman, Amerikalı oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">John Cusack</span> Amerikalı oyuncu ve yapımcı

John Paul Cusack, Amerikalı oyuncu, yapımcı ve yazar. BAFTA, Altın Küre ve Ekran Oyuncuları Derneği adaylıkları mevcuttur. 20 yıldan uzun bir süre boyunca eleştirmenler tarafından beğenilen, veya gişede başarılı olan popüler ve kült filmlere imza atmıştır. Genelde seçiciliği ve Hollywood ünlüsü olmaktan uzak durması ile bilinen oyuncu, buna rağmen 2010 senesinde Hollywood Walk of Fame'de bir yıldız sahibi olarak onurlandırılmıştır.

<i>Doktor Jivago</i> (film)

Doktor Jivago, 1965 ABD yapımı dramatik dönem filmidir. Üç buçuk saat uzunluğundaki bu uzun soluklu tarihi filmin özgün adı Doctor Zhivago'dur. Film Türkiye'de 28 Aralık 1968 tarihinde gösterime girmiş ve aylarca gösterimde kalmıştı.

<i>Parayı Al ve Kaç</i>

Parayı Al Ve Kaç, 1969 ABD yapımı film. Woody Allen'ın senaryosunu yazıp yönettiği ve başrolünü oynadığı film mokümanter (mockumentary) tarzı bir komedi filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Jim Sheridan</span> İrlandalı film yönetmeni

Jim Sheridan İrlandalı film yönetmeni. 6 kez Oscar'a aday gösterilmiştir. My Left Foot, In the Name of the Father ve Yeni Bir Ülkede filmleri ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Antikahraman</span>

Antikahraman, edebiyat ve sinema başta olmak üzere günümüzün popüler kültüründe idealleri, amaçları ve kişiliği alışılageldik kahramanların tam zıddı olan başkarakterleri tanımlamada kullanılır. Olumsuz nitelikleri olan baş kahraman şeklinde de tarif edilebilir. Bir anti-kahraman tipik olarak "karanlık üçlü" kişilik özelliklerinden birini sergiler: narsisizm, psikopati ve makyavelizm.

<i>Bir Erkek... Bir Kadın... Ve...</i>

Bir Erkek... Bir Kadın... Ve... 2002 Fransa - İngiltere ortak yapımı dramatik aşk filmdir. Özgün adı And Now... Ladies and Gentlemen... dir. (İngilizce: Ve Şimdi Bayanlar ve Baylar)

<i>Tommy</i> (film)

Tommy 1975 İngiltere yapımı fantastik müzikal filmdir. Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de özgün adı ile gösterilmiştir.

<i>Kahraman Şerif</i> (film) film

Kahraman Şerif 1952 ABD yapımı dramatik western filmidir. Özgün adı Türkçede "tam öğle vakti" anlamına gelen High Noon dur.

<span class="mw-page-title-main">En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü</span> ödül

En iyi film müziği akademi ödülü, 1934 yılından beri dağıtılmaktadır.

<i>Büyük Firar</i>

Büyük Firar, 1963 yapımı bir ABD filmi. IMDb İnternet sitesi en iyi 250 film sıralamasında 99. sıradadır. Paul Brickhill'ın aynı adlı kitabından James Clavell tarafından senaryosu yazılmıştır. Senaryo ve kitap yaşanmış bir olaydan esinlenerek yazılmış ve film bu kaçışta ölen 50 subaya adanmıştır. 1964 yılı Oscar ödülüne En İyi Film Düzenleme dalında aday olsa da kazanamamıştır. Ama Moskova Uluslararası Film Festivali'nde başrol oyuncusu Steve McQueen'e En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'nü getirmiştir.

<i>Ray</i> (film)

Ray 2004 yapımı başrollerini Jamie Foxx ve Tequan Richmond'ın paylaştığı Ray Charles'ın hayatını anlatan biyografi türünde bir ABD filmidir.

<span class="mw-page-title-main">George Kennedy</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1925 – 2016)

George Harris Kennedy, Jr., Amerikalı oyuncudur. 1967 yapımı Parmaklıklar Arkasında başlıklı filmdeki rolüyle Oscar'a layık görülmüştür. Çıplak Silah film serisinde canlandırdığı Komiser Ed Hocken karakteriyle dünya çapında şöhret kazandı. TV'de kült olmuş Dallas dizisinde canlandırdığı Carter McKay karakteriyle de hatırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Jo Van Fleet</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1915 – 1996)

Catherine Josephine Van Fleet Amerikalı bir sahne, film ve televizyon oyuncusuydu. Kırk yıla yayılan uzun kariyeri boyunca, genellikle gerçek yaşından çok daha yaşlı karakterleri canlandırdı. Van Fleet 1954'te Broadway yapımı The Trip to Bountiful'daki performansıyla Tony Ödülü kazandı ve ertesi yıl East of Eden'deki yardımcı rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.