İçeriğe atla

Parmakkapı Sinagogu

Koordinatlar: 41°02′25″K 28°57′08″D / 41.04028°K 28.95222°D / 41.04028; 28.95222
Parmakkapı Sinagogu
Harita
Temel bilgiler
KonumBeyoğlu, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°02′25″K 28°57′08″D / 41.04028°K 28.95222°D / 41.04028; 28.95222
İnançYahudilik
MezhepSefarad Ortodoks

Parmakkapı Sinagogu, veya Abudara Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogdur. Geçmişte Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı Hasköy semtinde bulunan ve Sefarad Yahudileri tarafından kurulan[1] sinagogun ne zaman yapıldığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. 1804 yılında bölgede etkili olan bir mahalle yangınında bu yapının da zarar gördüğü bilinmektedir.[2] Yangın sonrası onarım çalışmaları sırasında Hahambaşılık sinagogunda onarılması için başvuruda bulunmuş; II. Mahmut'un 6 Ekim 1804 tarihli bir fermanıyla yapımın onarımına izin verilmiştir.[2] Onarım çalışmalarında yapı aslına uygun biçimde yeniden yapılmıştır. Yalnızca ahşap olan çatı, onarım sırasında kâgir tonoza çevrilmiştir. Sinagog yıllar içinde cemaatinin azalması nedeniyle kapatılmıştır.[2] 1950'li yıllarda üretim atölyesi olarak kullanılan sinagog, 2017 yılında bir ibadet ile yeniden açılmış ve tadilata girmiştir.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Açan, Özge (2006) "Hasköy’de Tarihi Çevre Koruma Ve Sıhhileştirme Önerileri". Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi.
  2. ^ a b c "Parmakkapı Sinagogu". 26 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010.  (WebCite®[])
  3. ^ "Abudara Sinagogu'nda 60 Sene Sonra İlk Buluşma". Rika Kuriel. Avlaremoz. 3 Nisan 2017. 10 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki sinagoglar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İstanbul'daki sinagoglar, ilk olarak Bizans döneminde şehre gelen Musevilerin dinî gereksinimleri için kurdukları ibadethanelerdir. Kayıtlarda, İstanbul'da ilk sinagoğun MS 318 yılında, bakırcılıkla uğraşan Musevilerin yoğun olarak yaşadığı Halkopratia semtinde inşa edildiği geçmektedir. Bu sinagog, II. Theodosius döneminde kiliseye çevrilse de, şehrin çeşitli noktalarında sinagoglar her dönemde varlığını sürdürmüştür. İstanbul'un 1453 yılında Türkler tarafından ele geçirilmesinin ardından da, Museviler İstanbul'daki varlıklarını sürdürmüşlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun 1492 yılında İspanya'dan sürgün edilen Musevilere sığınma hakkı vermesiyle, Osmanlı topraklarındaki Musevi nüfusu büyük oranda artmıştır. Türkiye'de cumhuriyet ilan edildikten sonra, ülkenin dört bir yanındaki pek çok Musevi, İstanbul'a yerleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Balat, Fatih</span> Fatih, İstanbul, Türkiyede mahalle

Balat, İstanbul'un Avrupa Yakası'da Fatih ilçesinde, Haliç kıyısında, Ayvansaray ile Fener semtleri arasında yer alan bir semttir. Balat adı, Rumca saray anlamına gelen palation kelimesinden gelmektedir; surlardaki Blaherna Sarayı'na yakınlığından ötürü semte bu isim verilmiştir.

Bet İsrael Sinagogu, Neve Şalom Sinagogu Vakfı'na bağlı Şişli, İstanbul'da bir sinagog. 1920'lerde kurulan sinagog 1950'lerde bölgede çoğalan Yahudi nüfusu ve Nazilerden kaçan Yahudiler sebebiyle genişletilmiştir. Türkiye'de en sık kullanılan sinagogdur. 15 Kasım 2003'te terör saldırısına hedef olan bu sinagog, Neve Şalom Vakfı'ndan randevu alınarak ziyaret edilebilir.

Bakırköy Sinagogu, İstanbul'un Bakırköy ilçesinde bulunan bir sinagogdur. 1800'lü yılların sonlarından beri aktif olan olan sinagog bölgede azalan Yahudi nüfusu nedeniyle sadece Şabat ayinleri için hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Aşkenaz Sinagogu</span>

İstanbul Aşkenaz Sinagogu, Galata Kulesi'nin yakınlarında bulunan bir Ortodoks Yahudilik Aşkenaz sinagogudur. Avusturya-Macaristan'dan Osmanlı'ya yerleşen Aşkenaz Yahudileri tarafından 1900'de kurulmuştur. Modern Türkiye'deki toplam Yahudi popülasyonunun %4'ünü oluşturan Aşkenazların kurduğu üç sinagogtan ayakta kalan tek sinagogdur.

<span class="mw-page-title-main">Bet Yaakov Sinagogu (Üsküdar)</span> İstanbulun Kuzguncuk semtinde bulunan bir sinagog

Bet Yaakov Sinagogu, İstanbul'un Kuzguncuk semtinde bulunan bir sinagogdur. 1878'de inşa edilen sinagog bir Rum Ortodoks kilisesinin yanında bulunur. Kuzguncuk'taki Yahudi nüfusu başka bölgelere yerleşmelerine rağmen Kuzguncuk kökenliler Cumartesi sabahları Şabat ayini için düzenli olarak bu sinagoga gitmektedir.

Caddebostan Bet El Sinagogu ya da Caddebostan Sinagogu, Kadıköy'de 1953'te inşa edilmiş bir sinagogdur. Hahambaşılığının Türk otoritelerine başvurusu sonrası 1 Nisan 1961'de ibadete açılmıştır. Binanın mimarı Albert Arditi'dir. Bölgede artan Yahudi nüfusuyla İstanbul'un Anadolu yakasında en çok ziyaret edilen sinagogu haline gelmiştir. Sinagog, Hahambaşılıktan izin alınarak ziyaret edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Hemdat İsrael Sinagogu</span>

Hemdat İsrael Sinagogu Haydarpaşa'da 1899 yılında inşa edilmiş bir sinagogdur. Sinagog, Hahambaşılıktan izin alınarak ziyaret edilebilir.

Büyükada Sinagogu olarak da bilinen Hesed Le Avraam Sinagogu, Büyükada'da bulunan bir sinagogdur. Yaz aylarında İstanbul'dan Büyükada'ya tatile giden Yahudi ailelere hizmet verdiğinden sadece yaz mevsimlerinde açıktır.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Sinagogu</span>

Kal de los Frankos olarak da bilinen İtalyan Sinagogu, Haliç'in kuzeyinde bulunan bir sinagogdur. İstanbul'un Comunità Israelitico-Italiana di Istanbul isimli İtalyan Yahudi cemaati tarafından 1800'lerde kurulmuştur. 1931'de eski sinagog yıkılıp aynı yere ikincisi inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maalem Sinagogu</span>

Maalem Sinagogu Hasköy'de Haliç'i gören yamaçlarda ve Yahudi Yaşlılar Yurdu'nun yanında bulunur. Eskiden Yahudilerin sıkça bulunduğu bu muhitte bugün Yahudiler ikamet etmemesine rağmen sinagog hafta içi ve Şabat dualarına açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Bet Yaakov Sinagogu (Heybeliada)</span> Heybeliadada sinagog

Bet Yaakov Sinagogu, İstanbul'un adalarından Heybeliada'da bulunan bir sinagogdur. 1940'larda yaz aylarında tatil için Heybeliada'ya giden Yahudilerin sayısı 250 aileyi geçince adada bir sinagog ihtiyacı duyuldu. Bunun üzerine alınan izinle 1953'te Bet Yaakov Sinagogu yaptırıldı.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki Musevi mezarlıkları</span>

İstanbul'daki Musevi mezarlıkları, şehirde sayıları 20 bini bulan Musevi cemaatinin kullanımına tahsis edilmiş gömü alanlarıdır. İstanbul'da 2010 yılı itibarıyla Musevi cemaatine ayrılan 8 gömü alanı vardır. Bunlar:

Ezger Sinagogu ya da Esgher Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Hasköy semtinde, Haliç kıyılarına yakın bir konumdaydı. Sinagogun inşa ediliş tarihine ilişkin kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Adının rastlandığı en eski kaynak, 1912 yılına tarihlenen Annuaire Orientale adlı yıllıktır. Yapının mimari özellikleri, tuğla büyüklükleri ve cephe düzenlemeleri, yapının 19. yüzyılın ilk yarılarında inşa edilmiş olabileceği konusunda ipuçları vermektedir.

Çıksalın Sinagogu, İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan bir sinagogtu. Geçmişte Musevilerin yoğun olarak yaşadığı Çıksalın semtinde bulunan sinagog, 19. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir. Çıksalın Sinagogu, Hasköy Musevi Mezarlığı'na en yakın sinagog idi.

Selaniko Sinagogu, Selanik Sinagogu, Sığrı Sinagogu ya da Sigiri Sinagogu, İstanbul'da bulunan metruk bir sinagogtur. Fatih ilçesinde, geçmişte önemli oranda bir Musevi nüfus barındıran Balat semtinde yer alan sinagog, Fatih Sultan Mehmet döneminde Selanik'ten İstanbul'a göç eden ve Balat'ta yerleştirilen Museviler tarafından yaptırılmıştı.

Unkapanı Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Fatih ilçesinin Cibali semtinde, Abdülezelpaşa Caddesi üzerindeydi. 1698 yılında Avram Paşa adında bir Musevi tarafından yaptırılmıştı. II. Mahmut'un 1837 yılına tarihlenen bir fermandan, bu yılda büyük bir onarım geçirdiği öğrenilmektedir. İkinci kapsamlı onarımını 1931 yılında geçiren sinagog, 1968 yılında bir yangın nedeniyle kullanılamaz hâle gelmiş ve son olarak 1976'da yeniden onarılmıştır. 18 Temmuz 1985 tarihinde, Haliç ve çevresini düzenleme projesi çerçevesinde yıkılmıştır.

Sinyaro Sinagogu, geçmişte İstanbul'da bulunan bir sinagogtu. Beyoğlu ilçesinin Hasköy semtinde yer alan sinagog, ilk olarak 1660 yılında inşa edilmişti. 6 Ekim 1804 yılına tarihlenen bir fermandan, sinagogun bu tarihte büyük bir onarım geçirdiği öğrenilmektedir. Onarımda yapının eski hâli korunarak yeniden yapılandırıldığı bilinmektedir. Sinagog uzun yıllar kullanıldıktan sonra bir yangınla kullanılamaz hâle gelmiş ve terk edilmiştir.

500. Yıl Vakfı, Sefaradların 1492 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na gelişini kutlamak için 1989 yılında İstanbul'da kurulan vakıf.

<span class="mw-page-title-main">Güzelyurt, Konak</span>

Güzelyurt, İzmir ilinin Konak ilçesine bağlı bir mahalledir. Kemeraltı ve İkiçeşmelik arasında uzanır. Üzerinde 9 sinagog bulunan Havra Sokağı mahallede yer almaktadır. Geçmişte Yahudilerin yoğun yaşadığı bir mevki iken günümüzde birçok tarihi yapı işyerlerine dönüşmüştür.