İçeriğe atla

Parlamentolar Arası Birlik

Parlamentolararası Birlik (IPU), Cenevre Sekreterliği (İsviçre)

Parlamentolar Arası Birlik (PAB), İngilizce Inter-Parliamentary Union (IPU), egemen devletlerin parlamentolarından oluşan uluslararası bir örgüttür. Temel amacı, üyeleri arasında demokratik yönetimi, hesap verebilirliği ve işbirliğini teşvik etmektir; diğer girişimler arasında yasama organları arasında cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi, gençlerin siyasete katılımının güçlendirilmesi ve sürdürülebilir kalkınma yer alıyor.

Örgüt 1889 yılında Parlamentolararası Kongre adıyla kuruldu. Kurucuları, siyasi çok taraflı müzakereler için ilk kalıcı forumu yaratmaya çalışan Fransız devlet adamları Frédéric Passy ve Birleşik Krallık'tan William Randal Cremer'di. Başlangıçta PAB üyeliği bireysel parlamenterlere ayrılmıştı, ancak daha sonra egemen devletlerin yasama organlarını da kapsayacak şekilde dönüştü. 2020 yılı itibarıyla 180 ülkenin ulusal parlamentosu PAB'a üyeyken, 13 bölgesel parlamento meclisi de yedek üyedir.[1][2]

PAB, Daimi Tahkim Mahkemesi, Milletler Cemiyeti ve Birleşmiş Milletler de dahil olmak üzere temelleri güçlendirerek ve barış ve ortak fayda vizyonunu geliştirerek uluslararası hukuk ve kurumların gelişimini kolaylaştırır. Aynı zamanda uluslararası konferanslara ve forumlara sponsorluk yapar ve bunlara katılır ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda daimi gözlemci statüsüne sahiptir. Sonuç olarak, örgütle bağlantılı sekiz kişi Nobel Barış Ödülü sahibidir.

Kaynakça

  1. ^ "Members". Inter-Parliamentary Union (İngilizce). 13 Mayıs 2016. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2017. 
  2. ^ "Матвиенко избрана председателем ассамблеи Межпарламентского союза". ТАСС (Rusça). 14 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Sağlık Örgütü</span> Birleşmiş Milletlere bağlı toplum sağlığı örgütü

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ),, Birleşmiş Milletler'in uluslararası halk sağlığından sorumlu uzmanlaşmış bir kuruluşudur. Merkezi İsviçre'nin Cenevre şehrindedir ve dünya çapında altı bölgesel ofisi ve 150 saha ofisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Çalışma Örgütü</span>

Uluslararası Çalışma Örgütü ya da ILO, ülkelerdeki çalışma yasalarında ve bu alana ilişkin uygulamalarda standartları geliştirmek ve ileriye götürmek gibi bir amaçla kurulan kuruluştur. Merkezi İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Almatı Zirvesi</span>

Almatı Zirvesi, Bağımsız Devletler Topluluğu'nun kurulması kararının ardından, Sovyetler Birliği'ni oluşturan on beş cumhuriyetten on birinin katıldığı bir toplantıdır. 21 Aralık 1991'de Kazakistan'ın o zamanki başkenti Almatı'da yapılan bu toplantıya Rusya, Ukrayna, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan, Tacikistan, Ermenistan ve Moldova katıldı. Gürcistan ise gözlemci olarak iştirak etti.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi</span> BMnin uluslararası güvenliği sağlamakla görevli altı ana organından biri

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Barış</span> toplumlar, küçük zümreler ve insanlar arasındaki ilişkilerin uyumlu ve iki tarafa da zarar vermeyecek şekilde olması durumu, huzur içinde yaşanılması

Barış kelimesi genel anlamda düşmanlığın olmaması anlamında kabul görülür. Başka bir anlatımla kötülükten, kavgalardan, savaşlardan kurtuluş, uyum, birlik, bütünlük, sükûnet, sessizlik, huzur içinde yaşamak olarak da tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası kuruluş</span> hükûmetler arasında antlaşmayla kurulan kuruluş

Uluslararası organizasyon ya da uluslararası kuruluş veya uluslararası örgüt, uluslararası üyelere veya üyelik sistemine, kapsama ya da varlığa sahip kuruluşlar için kullanılan bir isim olup, uluslararası sivil toplum kuruluşu ve hükûmetler arası örgüt şeklinde iki ana türü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">NATO Parlamenter Asamblesi</span> hükümetler arası kuruluş

NATO Parlamenter Asamblesi, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne üye ülkelerden 158 parlamenter 1955 yılında Paris’te toplanarak kurdukları örgüttür. Bu örgütün ismi 1966 yılında Kuzey Atlantik Asamblesi; 1999 yılında ise NATO Parlamenter Asamblesi olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Genel Kurulu</span>

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Birleşmiş Milletlerin (BM) beş ana organından biridir ve tüm üye milletin eşit olarak temsil edildiği tek organdır. Görevleri arasında, birliğin bütçesini gözden geçirme, Güvenlik Konseyi geçici üyelerini atama, diğer bölümlerinden raporlar alma ve genel kurul kararları adı altında kararlar çıkarmak vardır. Birçok ek organı vardır.

Şu anki üyelere ek olarak Birleşmiş Milletler'in kabul ettiği uluslararası acenteler, varlıklar ve üye olmayan devletler gözlemci olarak katılabilirler. Gözlemcilerin Genel Kurul'da konuşma hakları varsa da önergelerde oy verme hakları yoktur.

<span class="mw-page-title-main">GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü</span> 1997de kurulan demokrasi ve ekonomik kalkınma örgütü

GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü; Gürcistan, Ukrayna, Azerbaycan ve Moldova gibi ülkelerin bulunduğu örgüttür. 10 Ekim 1997 yılında kurulmuştur. 1999-2005 yıllarında Özbekistan da örgüte katılmıştır. Örgütün adı, üye ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinin birleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Özbekistan'ın üye olduğu dönemde örgüt GUUAM adını taşıyordu. Örgüte üye ülkeler Gürcistan, Azerbaycan, Ukrayna, Moldovadır, örgüte sonradan Özbekistan'da katılmıştır. Türkiye ve Letonya ise gözlemci ülkeler arasında yer alır.

Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu veya kısaltılmış adıyla ABTTF, Almanya'dan Batı Trakya'ya göç eden Batı Trakya Türkleri'nin Yunanistan'daki Batı Trakya Türk toplumunun azınlık sorunları ile ilgilenmek ve çözümüne katkı sağlamak amacıyla 28 Şubat 1988'de kurulmuş bir çatı kuruluşudur.

İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamento Birliği (İSİPAB) (İngilizce: Parliamentary Union of the Organization of Islamic Cooperation Member States, Fransızca: 'Union Parlementaire des Etats Membres de l'OCI, Arapça:اتحد مخالس الدول الأضاء في منظمه التعاون الإسلامي),İslam ülkeleri arasında dayanışmanın arttırılması amacıyla kurulan İslam İş Birliği Teşkilatı (İİT)’nın parlamento ayağını oluşturur. İİT’ye üye ülkelerin parlamentolarından heyetlerin bir araya geldiği bir platformdur. Ancak, İİT’ye üye olup da İSİPAB’a henüz üye olmamış beş ülke vardır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi</span>

Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi veya eski adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), 21 Kasım 2008 tarihinde kurulan ve temeli Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi'ne dair anlaşmaya dayanan parlamentolar arası iş birliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya barışı</span>

Dünya barışı veya yeryüzünde barış, tüm uluslar ve insanlar için özgürlük, barış ve mutluluk için idealize edilen dünya görüşü. Bu dünya görüşüne göre tüm devletler ve uluslar şiddet içermeyen bir dünyada gönüllü birliktelik kurabilir. Bu dünya görüşüne göre söz konusu topluluklar farklı kültürlere, dinlere, felsefelere veya kuruluşlara sahip olsalar da, "insanlık" adına birbirine düşmanlık yapmadan bir araya gelebilirler.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz Milletler Topluluğu bölgesi</span>

Commonwealth bölgesi Milletler Topluluğu'na üye olan ve devlet başkanı olarak III. Charles'ı kabul eden, dolayısı ile anayasal monarşi ile yönetilen egemen devlettir. Diğer bölgelerden farklı bir şekilde kraliyeti sürdürür. 2021 yılı itibarıyla 15 Commonwealth bölgesi bulunmaktadır. Bunlar: Antigua ve Barbuda, Avustralya, Belize, Kanada, Grenada, Jamaika, Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Solomon Adaları, Bahamalar, Tuvalu ve Birleşik Krallık.

Birleşmiş Milletler (BM), II. Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye dahil olmak üzere 51 ülke ile birlikte kurulmuştur. Türkiye örgütün kurucu üyesi olmasının yanı sıra örgütteki en aktif üyelerden birisidir.

Uluslararası insan hakları hukuku, insan haklarını sosyal, bölgesel ve yerel düzeylerde geliştirmek için tasarlanmış uluslararası hukuk bütünüdür. Bir uluslararası hukuk biçimi olarak, uluslararası insan hakları hukuku, öncelikle egemen devletler arasında, üzerinde anlaşmaya varan taraflar arasında bağlayıcı yasal etkiye sahip olmayı amaçlayan antlaşmalardan oluşur; ve geleneksel uluslararası hukuk kapsamındadır. Diğer uluslararası insan hakları belgeleri, yasal olarak bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası insan hakları hukukunun uygulanmasına, anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur ve bir siyasi yükümlülük kaynağı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Asya Parlamenter Meclisi</span>

Asya Parlamenter Meclisi (APM), genel olarak ve özel olarak Asya bölgesinde barışı teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Asya Barış Parlamentoları Birliği ('ABPB) olarak Eylül 1999'da Şeyh Hasina tarafından kuruldu ve 2006 yılında ABPB'nin Yedinci Oturumu sırasında bugünkü adını aldı. APM, 2007 itibarıyla 41 üye parlamento ve 17 gözlemciden oluşuyordu. Her üye parlamento, nüfuslarının büyüklüğüne göre mecliste belirli bir sandalye sayısına sahiptir. Toplam sandalye sayısı ve dolayısıyla oy sayısı şu anda 206'dır. Meclis üyeleri, üye parlamentoların üyeleri tarafından seçilmelidir. APM Tüzüğü ve Tahran Deklarasyonu, Asya ülkeleri arasında bir işbirliği çerçevesi ortaya koymakta ve bir vizyona işaret etmektedir: Asya Entegrasyonu.