Ekmek, çeşitli tahıl unundan yapılmış hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan temel gıda. Tek başına tüketilebildiği gibi, yemeğin yanında veya yemeklere ya da yağlara banarak da tüketilebilmektedir.
Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.
Künefe, kıyılmış filo hamuru, veya alternatif olarak ince irmik hamuruyla yapılan, şeker bazlı şurupla beslenen ve tipik olarak peynir veya pıhtılaşmış krema, fıstık veya fındık gibi diğer malzemelerin dahil edilmesiyle yapılan, geleneksel bir Ortadoğu tatlısı. Arap Ligi'nde, özellikle Levant ve Mısır'da, Filistinliler arasında popülerdir. Buna ek olarak Türkiye, Yunanistan, Balkanlar ve Güney Kafkasya'da varyantları ve popülerliği bulunmaktadır.
Waffle, Belçika asıllı bir hamur tatlısıdır. Üzerinde erimiş çikolata (pralin), krem şanti ve taze meyveler ile servis yapılan waffle, Belçika'da "Brüksel usulü" olarak adlandırılır. Yine Belçika'nın bir kenti olan Liège ise waffle hamurunun tek başına fırından çıktığı haliyle yenmesine verilen addır. Hamuru biraz daha altın sarısındadır, kremalize olan şekerin gevrekliği hamurun üstünde tadılabilir. Belçika usulü waffle hamuru dikdörtgen, Liège usulü ise uçları erimiş dikdörtgen görünümündedir. Her ikisi de kare şeklindeki derin çukur gözenekleri ile meşhurdur. Bu gözeneklerin derinlikleri 1 cm'yi bulur.
Revani, Türk mutfağındaki tatlılardan biridir. Osmanlı döneminde Ermenistan'ın ve Erivan'ın fethedilmesi şerefine Saray aşçılarının icat ettikleri ve Erivan zaferi sebebiyle "Revani" adı verdikleri bir tatlıdır.
Pişi diğer adlarıyla bişi, bavırsak, bavursak, tuzlu lokma, halka, mayalı hamurun kızgın yağda pişirilmesi ile yapılan bir yiyecektir. Orta Asya, Idel-Ural, Moğolistan ve Orta Doğu mutfaklarında bulunur. Anadolu'da genellikte arife günü yapılarak komşulara dağıtılır. Üçgen veya bazen küre şeklinde şekil verilerek servis yapılır. Hamuru için un, maya, süt, yumurta, margarin, tuz, şeker ve yağdan kullanılır. Tacik bavursağı genellikle kızartmadan önce küçük bir süzgecin alt kısmına basılarak çapraz bir desenle süslenir.
Laz böreği ; yufka, tereyağı, muhallebi ve şerbet ile yapılan bir tatlı çeşididir. Türkiye'de Doğu Karadeniz bölgesinde ve özellikle Lazların yaşadığı Artvin, Rize ve Trabzon illerinde yapılır. Yunanistan'da ise "sütlü börek" anlamına gelen galaktobureko adıyla, yufka yerine irmik lapası kullanılarak yapılır. Günümüzde yufka yerine milföy, muhallebi yerine krema kullanılarak yapılanları da mevcuttur. Krema ya da muhallebi; limon, portakal veya gül suyu ile tatlandırılabilir.
Elmalı turta dünyanın en popüler turtalarından biridir. Bir elmalı turtanın ana maddesi elma ve hamurdur. Bunun dışında bazen krema ya da dondurma koyulur veya çedar peyniri yanında servis edilir. Elmalı turta genellikle "à la Mode" tarzında servis edilir. Pastada genellikle çift taraflı pasta yapımı ile üst ve altta hamur kullanılır; üst taraf çapraz şeritler dokunmuş dairesel veya pasta kafesi olabilir. Turtada esas kullanılan Bramley, İmparatorluk, Kuzey Spy ya da Granny Smith gibi elma türleri, daha sade ve normal elmalardan daha asidiktir. Pasta meyvesi taze, konserve veya kurutulmuş elma olabilir.
Hamur işi, un, su ve katı yağdan oluşan bir hamurdur. Şekerli hamur işleri genellikle şekerleme ürünü olarak da tanımlanır. "Hamur işleri" sözcüğü, un, şeker, süt, tereyağı, katı yağ, kabartma tozu ve yumurta gibi maddelerden yapılmış birçok pişirilmiş ürünleri bildirir. Küçük tartlar ve diğer tatlı pişmiş ürünler de hamur işleri olarak adlandırılır. Fransızca kelime pâtisserie de aynı yiyecekler için kullanılır. Ortak hamur işleri turta, tart, kiş hamuru ve etli börek türlerini içerir.
İzmir bombası, kısaca bomba veya pralin dolgulu çikolatalı kurabiye , Türk mutfağında yer alan, çikolatalı krema ve türevlerini içeren bir bisküvi türüdür. Tatlı dış kısmında çıtır bir hamur katmanına, içerisinde ise akışkan bir krema dolgusuna sahiptir. Tatlı Türk ve Osmanlı mutfağına geleneksel olan kurabiye içine nutella konularak ilk yapılmıştır. Osmanlı mutfağındaki Murabbalı mecidiye kayısı murabbalı (marmelât) çeşididir. Türk mutfağında içi dolgulu birçok çeşit dolgulu kurabiye bulunmaktadır. Fındık ezmeli çeşidi bunlardan biridir. Kurabiye içerisinden tereyağ yerine sıvı yağın ekonomik nedenlerle eklenmesi ve yumurtanın çıkarılması ile daha ince yapılı kurabiye hamuru elde edilmiştir. Orijinal tarifinde tereyağ ve yumurta vardır. Tatlının Türkiye'de yaygınlaşmasında sosyal medyada paylaşılan fotoğrafların etkisi olduğu düşünülmektedir. Google Trendler'e göre 2020 yılında Türkiye'de aranmış en popüler 6. yemek tarifini İzmir bombasının yapımı oluşturmuştur. Bomba kurabiyesinin ilk kim tarafından yapıldığına ait medyada farklı haberler çıkmıştır.
Ukrayna mutfağı, Ukrayna halkının uzun yıllar biriktirdiği çeşitli yemek pişirme geleneklerinin bir koleksiyonudur. Mutfak, bileşenlerinin geldiği zengin koyu topraktan (chornozem) büyük ölçüde etkilenir ve çoğu zaman birçok bileşeni içerir.
Şu hamuru, Pataşu hamuru veya Choux hamuru Fransız mutfağı'na ait bir hamur türüdür. Profiterol ve ekler gibi tatlıların yapımında kullanıldığı için profiterol veya ekler hamuru olarak da isimlendirilir. Aynı zamanda Türk mutfağı'ndaki tulumba ve İspanyol-Portekiz mutfağındaki churro'nun yapımında da pataşu hamuru kullanılır. Fransız Mutfağı'nda Paris-Brest ve Krokan Bush gibi tatlıların yanı sıra Gougère gibi tuzlu atıştırmalıklarda da kullanılır.
Gougère, Fransız mutfağı'nda bulunan, peynir ve baharatlarla karıştırılmış şu hamurunun fırında pişirilmesiyle elde edilen hamur işi türüdür. Tarifinde genellikle Gravyer, Comté veya Emmental gibi peynirler kullanılsa da farklı peynirler tercih edilebilir.
Karpatka, Polonya mutfağına özgü vanilyalı puding veya muhallebi ile doldurulmuş bir tatlı türüdür. Bazı tariflerde iki farklı hamur tipi beraber kullanılır. Bunlardan birincisi taban kısmında kullanılan tart hamuru ikincisi ise şu hamurudur. Taban kısmı için tart veya şu hamurundan herhangi biri kullanılabilir. Tatlının tabanı marmelatla hafifçe kaplanır ve ardından muhallebi veya kremayla doldurulur daha sonra ise üstüne bir tabaka şu hamuru yerleştirilir. Tatlının üstüne konulan şu hamurunun üzerine serpiştirilen pudra şekerinin Karpat Dağları'nın karla kaplı zirvelerini anımsatması nedeniyle tatlı Karpatka olarak isimlendirilmeye başlamıştır. Geleneksel olarak yapılan karpatka, çay ve kahvenin ile beraber servis edilir.
Tart hamuru, tart, kiş, turta yapımında kullanılan bir hamur türüdür. Un, tereyağı, su ve yumurta kullanılarak yapılır. Tart hamuru, pürüzsüz ve esnek bir kıvama gelene kadar yoğrulur ardından merdane kullanılarak belirli bir kalınlığa gelene kadar açılır. Hamurun fırında pişerken şişmesini engellemek için çatal veya kürdanla üzerinde delik açılabilir.
Saint Honoré keki, Fransız mutfağında bulunan bir tatlı türüdür. Milföy hamuru, şu hamuru topları, vanilyalı pastacı kreması, karamel ve krem şanti gibi Fransız mutfağında sıkla kullanılan malzemelerin birer kombinasyonudur. Tatlı adını Fransa'da fırıncıların ve pastacıların koruyucusu Saint Honoré'den almıştır.
Biscuit Rose de Reims Fransız mutfağında bulunan tarifindeki kırmız ilavesiyle pembemsi bir renge sahip olan bisküvi türüdür. Dikdörtgen bir şekle sahiptir ve üzerine pudra şekeri serpilerek hazırlanır. Herhangi bir sıvıya batırıldığında kırılmayacak bir yapıya sahiptir bu nedenle sıklıkla şampanya ve kırmızı şaraba batırılarak tüketilir. Bisküvi temel olarak yumurta, un, şeker ve vanilyadan oluştuğu bilinse bile orijinal tarifi gizli tutulmaktadır. Fransa'nın Reims kentinde bulunan Biscuits Fossier şirketine ait bir üründür ve adını tarifinin ortaya çıktığı şehirden alır.
Kraliyet kreması ya da Royal icing, hafif bir şekilde çırpılmış yumurta akı, pudra şekeri, bazen limon veya misket limonu suyu ile yapılan sert beyaz buzlanma sosu türüdür. Noel pastaları, düğün pastaları, zencefilli kurabiye gibi bir çok kurabiye, kek ve bisküviyi süslemek için kullanılır.
Melek kanatları, kıvrılmış ince şeritler şeklinde şekillenip, derin yağda kızartılan ardından üzerine pudra şekeri serpilmiş olan hamurdan yapılan geleneksel bir hamur işi türüdür. Avrupa'nın çeşitli mutfaklarında bulunan tatlı, göçmenler tarafından Amerika gibi başka bölgelere taşınmış ve o bölgelerdeki mutfakların birer parçası olmuştur.
Bougatsa Yunan mutfağına özgü tatlı veya tuzlu olarak yapılabilen bir hamur işi türüdür. Sabah veya öğle saatlerinde atıştırmalık olarak tüketilebilir. Bougatsa'nın kıyma ve peynirle yapılan çeşitli versiyonları bulunsa bile irmikli muhallebi kullanılarak yapılan türü en popüler bougatsa türüdür. Bougatsa'nın yapısı Yunanistan'ın bölgelerine göre değişiklik gösterir. Karaferye bölgesindeki bougatsa daha fazla krema dolgusuna sahip olan tatlı bir hamur işiyken, Selanik'te yapılan türünün krema dolgusu daha azdır ve hamur işi daha çıtır bir yapıya sahiptir. Girit'te bulunan Hanya bölgesindeki bougatsa türü ise mizitra adı verilen bir peynirden yapılır, tatlı olmasa bile hamurun üzerine şeker ve tarçın serpilir.
