İçeriğe atla

Paris, Texas (film)

Paris, Texas
Paris, Texas
"Paris, Texas" filminin Almanya'da basılmış bir sinema afişi.
YönetmenWim Wenders
YapımcıAnatole Dauman
Don Guest
SenaristSam Shepard
L.M. Kit Carson
OyuncularHarry Dean Stanton
Nastassja Kinski
Dean Stockwell
MüzikRy Cooder
Görüntü yönetmeniRobby Müller
KurguPeter Przygodda
CinsiSinema filmi
TürüDram
RenkRenkli
Yapım yılı1984
Çıkış tarih(ler)i19 Mayıs 1984, Cannes Film Festivali (İlk gösterimi)
Nisan 1985, Türkiye
Süre147 dakika
ÜlkeFransa Fransa
Almanya Batı Almanya ortak yapımı
Dilİngilizce
Diğer adlarıMotel Chronicles (Almanya)
Resmî sitesi

Paris, Texas, 1984 Fransa - Batı Almanya ortak yapımı dramatik yol filmdir.

Amerikalı oyuncu ve yazar Sam Shepard'ın yazdığı hikâyelerini topladığı ve 1983 yılında yayınladığı Motel Chronicles, City Lights [1] adlı kitabından Senaryosunu L.M. Kit Carson'la birlikte uyarlayıp yazdıkları filmi Wim Wenders yönetmiştir. "Paris, Texas" ın başlıca rollerinde Harry Dean Stanton, Nastassja Kinski, Dean Stockwell, Aurore Clément ve Hunter Carson oynamışlardır. Filmin müziklerini gitarı ile Ry Cooder yapmıştır. Görüntüleri ise Robby Müller'e aittir.

Amerikan yaşam biçimine olan tutkusu ve sempatisi ile bilinen Wim Wenders, çoklarınca başyapıtı olarak nitelendirilen "Paris, Texas" ta da Amerika'ya bir Avrupalı gözüyle bakar. Teksas eyaletinin çöllerindeki ıssız otoyollarda sürekli olarak yürüyen, hiç konuşmayan, çevresi ile iletişim kurmayan, adeta hayata küsmüş orta yaşlı bir adamın (Harry Dean Stanton) dramının anlatıldığı "Paris, Texas" aynı zamanda ABD sinemasının ikinci sınıf filmlerinde hep yan rollerde oynamış olan Harry Dean Stanton'ın usta oyunculuğunu ispat ettiği ve sinemada parladığı bir film olmuştur.

Alman yönetmen Wim Wenders'in çektiği "Paris, Texas" bir Fransız - Batı Alman ortak yapımıdır ama tamamen ABD'de ve İngilizce çekilmiştir. Filmin adında geçen Paris'in Fransa'nın başkentiyle bir ilgisi yoktur. Burada bahsi geçen Paris ABD'nin Teksas eyaletinin kuzey doğusunda küçük bir yerleşim biriminin adıdır. Ancak filmin tek bir sahnesi bile burada çekilmemiştir. Zaten bu kent filmin geçtiği yerler gibi bir çöl bölgesi değil aksine ormanlık bir bölgedir. Filmin kahramanı Travis çölde satın aldığı küçük bir araziye bu adı vermiştir.

Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ve FIPRESCI ödüllerini kazanan filme aynı yarışmada bir de jüri özel ödülü verildi. Ertesi yıl Wim Wenders "En iyi yönetmen" BAFTA ödülünü aldı. Bunlardan başka filme aralarında Bodil ve David di Donatello ödüllerinin de bulunduğu tam 14 ödül verilmişti. Yine aralarında "En iyi film" Altın Küre adaylığının da bulunduğu 5 ödüle de aday gösterilmişti.

Olay örgüsü

Filmin hemen başında pejmürde kıyafeti, uzamış sakalları ve başında beyzbol şapkası ve ayağında lastik ayakkabılar olan olan Travis Henderson'ı (Harry Dean Stanton) Texas çöllerinden birinde yol kenarından yürürken görürüz. Bitkin, halsiz ve sağlıksız bir görünüşü vardır. Bu ıssız bölgede rastladığı bir bara ayağını sürüyerek girer ve yere yığılır kalır. Getirildiği hastanede cüzdanından çıkan bir adrese telefon edilir. Bu telefon Los Angeles'ta inşaat işleri yapan ağabeyi Walt'a (Dean Stockwell) aittir. Karısı Anne (Aurore Clément) ve 8 yaşındaki oğlu Hunter'la (Hunter Carson) birlikte yaşayan Walt zaten tam 4 yıldır kayıp olan ağabeyini aramaktadır. Derhal Texas'a uçan Walt kardeşi Travis'i alarak Los Angeles'a kendi evine getirir. Travis önceleri hiç konuşmaz, aile bireylerine soğuk davranır adeta aklını yitirmiş gibidir. Ancak kardeşinin ve yengesinin anlayışlı ve sıcak davranışları onu yavaş yavaş kendine getirmeye başlar. Bu arada Hunter'ın aslında kendi öz oğlu olduğu da anlaşılmıştır. Hiç çocukları olmamış olan ağabeyi Walt ve yengesi Anne, anne ve babasının terk ettiği Hunter'ı evlat edinmişlerdir. Artık konuşmaya da başlayan Travis tekrar hayata ısınmaya başlamıştır ve gerçeği bilen oğlunu tekrar kazanmak için bütün gücüyle çabalar ve hep sakladığı bir fotoğrafı oğluna gösterir. Bu 4 yıl önce onu ve oğlunu terkedip giden karısı Jane'nin (Nastassja Kinski) fotoğrafıdır. Sonra evde birlikte eskiden çekilmiş 8mm'lik amatör filmleri izlerler, bu filmlerde Jane çok mutlu ve sevecen gözükmektedir, ama neden birdenbire çekip gitmiştir? Bir süre sonra oğlu Hunter'ı da yanına alan Travis kendilerini 4 yıl önce terkeden karısını bulabilmek için yola çıkar ve birlikte kasaba kasaba, kent kent dolaşarak Jane'i ararlar. Amacı Jane ile yüzleşip onun kendilerini neden terk etmiş olabileceğini öğrenmektir. Nihayet bu kentlerden birinde "peep-show" yapılan bir seks dükkânında Jane'in izini bulur. Jane müşterileri görmediği ama müşterilerin onu gözetleyebildiği küçük kabinlerde para karşılığında bir nevi seks gösterisi yapmaktadır, müşterilerle bir telefon aracığı ile açık saçık konuşarak onları doyuma ulaştırmaktadır. Travis bir müsteri gibi bu kabinlere girer ve Jane ile konuşmaya başlar, mutlu bir ailenin nasıl dağılmış olabileceği gibi konular üzerinde sohbet yoğunlaşır. Önceleri Travis kimliğini belli etmez ama ziyaretler artıp sohbet ilerledikçe Jane yavaş yavaş tek yönlü aynanın arkasındakinin kimliğini anlamaya başlar. Ancak bu oldukça uzun süren (neredeyse yarım saate yakın) ve sancılı peep-show sahnesinin sonunda bu iki mutsuz ve yalnız insanın birleşmesinin artık imkânsız olduğu anlaşılır.

Oyuncu kadrosu

Travis Henderson'ın (Harry Dean Stanton) çöldeki biteviye yürüyüşü.
Oyuncu Rolü
Harry Dean StantonTravis Henderson
Nastassja KinskiJane Henderson
Dean StockwellWalt Henderson
Hunter CarsonHunter Henderson
Aurore ClémentAnne Henderson
Edward FaytonHunter'ın arkadaşı
Bernhard WickiDoktor Ulmer
Sam BerryBenzin istasyonu görevlisi
Claresie MobleyAraba kiralama şirketinde tezgahtar
VivaTV'deki kadın
Socorro ValdezCarmelita
Justin HoggHunter - 3 yaşında
Tom FarrellBağıran adam
John LurieSlater
Jeni ViciStretch

Film hakkında notlar

  • Filmin senaryo yazarı Sam Shepard (d.1943) çok yönlü bir sanatçıdır. Daha çok rol aldığı filmlerle tanınmakla birlikte aynı zamanda oldukça verimli bir yazar, senaryo yazarı ve film yönetmenidir. Hatta yazdığı oyun "Buried Child" (Tr: Gömülü Çocuk) ona 1979 yılında Pulitzer ödülünü kazandırmıştı.[2] "Paris, Texas" ın senaryosunu da kendi hikâyelerinden derleyerek L.M. Kit Carson'la birlikte yazmışlardı. Ayrıca filmde çok küçük de bir rolü vardır (Tanıtım yazılarında geçmez)[3] Shepard müzikle de ilgilenmiştir, 1960'larda bir orkestrada bateri çalmış ayrıca Bob Dylan'la beraber "Brownsville Girl" adlı parçayı yazmışlardır.
  • "Paris, Texas" ın müziklerini yapan Amerikalı besteci ve gitarist Ry Cooder, "Kör" Willie Johnson'ın 1927'de bestelediği "Dark Was the Night" adlı parçasını yeniden yorumlayarak filmin tema müziği haline getirmiştir. Ry Cooder parçayı slide guitar ile çalmıştır, yani cam (örneğin bira şişesi) veya metal bir nesneyi gitar telleri üzerinde kaydırarak yapılan ve daha çok blues ya da country müziğinde kullanılan bir gitar çalma tekniğini kullanmıştır.(İngilizce'de Slide: Kaydırma)

Kaynakça

  1. ^ Motel Chronicles, City Lights, Sam Shepard. 1983, ISBN 0-87286-143-0
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2008. 
  3. ^ http://us.imdb.com/title/tt0087884/fullcredits#cast []

Dış bağlantılar

Önce gelen:
Narayama Türküsü
(The Ballad of Narayama)

Cannes Film Festivali- Altın Palmiye
1984
Sonra gelen:
Babam İş Gezisinde

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wim Wenders</span>

Ernst Wilhelm ("Wim") Wenders Alman film yönetmeni, oyun yazarı, fotoğraf sanatçısı, yapımcı.

<i>Yeşil Yol</i> (film) 1999 yapımı Amerikan dram ve gizem filmi

Yeşil Yol, 1999 yılında çekilen ABD yapımı bir dram filmidir. Yönetmeni ve senaristi Frank Darabont'tur. Film, Amerikalı ünlü bilimkurgu yazarı Stephen King'in aynı adlı romanından uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Akademi Ödülleri</span> filmler kapsamında her yıl düzenlenen ödül töreni

Akademi Ödülleri veya popüler adıyla Oscar ödülleri, film endüstrisindeki sanatsal ve teknik başarılara verilen ödüllerdir. Ödüller, Kaliforniya merkezli Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından yılda bir kez verilir. Akademi üyelerinin oylarıyla verilen ödüller, sinema dünyasında uluslararası bir başarı göstergesi olarak kabul edilir. Ödül kazananlara verilen heykelciğin resmi adı "Akademi Liyakat Ödülü" olmasına rağmen heykelcik çoğu zaman "Oscar" lakabıyla anılır. Heykelcik, art deco üslubunda tasvir edilmiş bir şövalyedir.

<i>Buena Vista Social Club</i> (film)

Buena Vista Social Club, 1999 yılında bitirilmiş belgesel film. Alman yönetmen Wim Wenders tarafından çekilmiştir. Unutulmuş ve 90'lı yaşlarındaki Kübalı müzisyenlerin Ry Cooder tarafından bir araya getirilmesini konu alan belgesel, grubun yaptığı albüm ve çıktıkları konserlerin görüntülerini de barındırır. Albüm ve grubun bütün dünyada tanınmasına yol açmış ve belgesel sinemada son derece nadir görülen bir popülariteye kavuşmuştur.

<i>Beterböcek</i>

Beterböcek, 1988 ABD yapımı fantastik komedi filmidir.

<i>Katliam</i> (film)

Katliam, 1986 tarihli ABD yapımı geniş bütçeli korku filmi. Serinin ikinci filmi olup ilk filmin devamı niteliğindedir. Bir Cannon Films yapımı olan filmin yönetmeni, ilk filmin de yönetmeni olan Tobe Hooper'dır. Senaristliğini L.M. Kit Carson üstlenmiştir. Özel efektler ise Tom Savini tarafından yapılmıştır. Oskarlı aktör Dennis Hopper filmde "Lefty" rolünü canlandırmıştır. Bunun dışında filmde Caroline Williams, Jim Siedow, Bill Johnson ve Bill Moseley gibi oyuncular yer almaktadır.

Parmaklıklar Arkasında, 1967 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Cool Hand Luke olan film Türkiye'de 1969 yılında gösterime girmişti.

<i>Kahraman Şerif</i> (film) film

Kahraman Şerif 1952 ABD yapımı dramatik western filmidir. Özgün adı Türkçede "tam öğle vakti" anlamına gelen High Noon dur.

<i>Two-Lane Blacktop</i> film

Two-Lane Blacktop, 1971 ABD yapımı kült yol filmidir. Filmin İngilizce özgün adı çift şeritli asfalt yol anlamına gelmektedir.

<i>Yanlış Davranış</i>

Yanlış Davranış, 1975 Batı Almanya yapımı dramatik yol filmidir. Özgün adı Falsche Bewegung olan bu film ABD'de The Wrong Movement, İngiltere'de ise The Wrong Move adlarıyla gösterime girmişti.

<i>Günaha Son Çağrı</i> (film) 1988 ABD yapımı dinsel epik film

Günaha Son Çağrı, 1988 ABD yapımı dinsel epik filmdir. Özgün adı The Last Temptation of Christ olan film 1989 Nisan ayında 8. İstanbul Film Festivali kapsamında gösterildi.

<i>Öldüren Şüphe</i> (film, 1963) 1963 ABD yapımı romantik komedi filmi

Öldüren Şüphe, 1963 ABD yapımı, gerilim unsurları da taşıyan bir romantik komedi filmidir. Özgün adı olan "Charade" İngilizcede "sessiz sinema oyunu" anlamına gelen film 1965 yılının Kasım ayında Türkiye'de de gösterime girmişti.

<i>My Foolish Heart</i>

My Foolish Heart, 1949 ABD yapımı sinema filmi. Filmde bir kadının, hayatında meydana gelen kötü olayları anlatışı yer alır. Mark Robson'ın yönettiği filmde başrollerde Dana Andrews ve Susan Hayward yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Harry Dean Stanton</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1926 – 2017)

Harry Dean Stanton, Amerikalı oyuncu ve müzisyen. Sinema kariyerine 1950'lerde başlayan Stanton, Cool Hand Luke, Kelly's Heroes, Dillinger, The Godfather Part II, Alien, Escape from New York, Paris, Texas, Repo Man, Pretty in Pink, The Last Temptation of Christ, Wild at Heart, Straight'in Hikayesi, The Green Mile ve Inland Empire gibi filmlerde rol almıştır. Ayrıca 2000'lerin sonlarında HBO'un dizisi Big Love’da da yer almıştır.

En İyi Hikâye Akademi Ödülü, Akademi Ödülleri'nin başlangıcından 1957 yılına kadar Akademi Ödülü'ne layık görülerek, En İyi Özgün Senaryo için Akademi Ödülü lehine kaldırıldı.

24. Ekran Oyuncuları Derneği Ödülleri, Ekran Oyuncuları Derneği (SAG) tarafından 2017 yılına ait film ve televizyon performanslarındaki en iyi başarıları onurlandırmak için 21 Ocak 2018 tarihinde düzenlenen ve TNT ile TBS kanallarında yayınlanan bir törenle verilen ödüllerdir. 4 Aralık 2017'de, ödül töreninin yirmi dört yıllık tarihinde ilk kez bir sunucusu olacağı ve aktris Kristen Bell'in sunucu olarak sahne alacağı duyuruldu. Adaylar 13 Aralık 2017'de kamuoyuna açıklandı. 22 Ağustos 2017'de Morgan Freeman'ın 2017 SAG Yaşam Başarı Ödülü'ne değer görüldüğü ilan edildi.

37. Cannes Film Festivali 11 - 23 Mayıs 1984 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Altın PalmiyeParis, Texas, Wim Wenders tarafından yönetilen Paris Teksas'a gitti.

51. Akademi Ödülleri töreni Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi (AMPAS) tarafından 1978'de vizyona giren filmleri ödüllendirmek amacıyla 9 Nisan 1979'da Los Angeles'taki Dorothy Chandler Pavilion'da yapıldı. Bu tören ile AMPAS, 22 kategoride Akademi Ödüllerini sahiplerine sundu. Amerika Birleşik Devletleri'nde ABC tarafından yayınlanan törenin yapımcılığını Jack Haley Jr., yönetmenliğini Marty Pasetta üstlendi. Komedyen ve talk show sunucusu Johnny Carson ilk kez gösteriye ev sahipliği yaptı. Törenden üç gün önce Beverly Hills, California'daki The Beverly Hilton'da düzenlenen ayrı bir törenle, Teknik Başarı Akademi Ödülleri, sunucular Gregory Peck ve Christopher Reeve tarafından takdim edildi.

Travis, esas olarak Fransız kökenli bir İngiliz eril verilen isimdir. "Geçici" veya "geçmek" kelimesinden türetilmiştir ve bir köprünün veya geçidin yanında duran gişe görevlilerine verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nastassja Kinski</span> Alman aktris

Nastassja Aglaia Kinski Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde 60'tan fazla filmde rol almış bir Alman aktris ve eski modeldir. Dünya çapında tanınması Stay as You Are (1978) filmi ile oldu. Daha sonra Roman Polanski'nin yönettiği Tess (1979) filminde baş karakter olarak Altın Küre Ödülü kazanan performansıyla dünya çapında üne kavuştu. Rol aldığı diğer filmler arasında Francis Ford Coppola'nın müzikal romantik filmi One from the Heart (1982), Paul Schrader'ın erotik korku filmi Cat People (1982) ve Wim Wenders'ın drama filmleri Paris, Texas (1984) ve Faraway, So yer alıyor. Kapalı! (1993). Ayrıca biyografik drama filmi An American Rhapsody'de (2001) rol aldı. Alman aktör Klaus Kinski'nin kızıdır.