İçeriğe atla

Paradeniz

Paradeniz
Harita
Havza
KonumSilifke, Mersin, Türkiye
Koordinatlar36°17′40″K 33°59′52″D / 36.29444°K 33.99778°D / 36.29444; 33.99778
Genel bilgiler
Akarsu (giden)Akdeniz
Göl türüLagün gölü
Yüzölçümü6 km2 (2,3 sq mi)[1]
Ortalama derinlik1,5 m (4,9 ft)[2]
En derin noktası1,75 m (5,7 ft)[3]
Wikimedia Commons
Türkiye üzerinde Paradeniz
Paradeniz
Paradeniz (Türkiye)

Paradeniz, Göksu Deltası'nda, Mersin ili sınırlarında bulunan lagün gölüdür. Deltada bulunan dört gölden birisidir.

Coğrafya

Silifke ilçesi sınırlarında, 36°18′K 34°00′D / 36.300°K 34.000°D / 36.300; 34.000 konumunda bulunur. Göksu Nehrinin Akdeniz'e döküldüğü alanın hemen batısında yer alır. Kuzeydoğusunda Arkum, kuzeyinde Kurtuluş mahalleleri, batısında deltanın diğer büyük gölü olan Akgöl yer alır. Suları hafif tuzludur, tuzluluk % 0,20-0,30 civarıdır.[2] Komşu Akgöl balıkçıların açtığı kanalla Paradeniz'e bağlıdır.[4] Lagünü Akdeniz'den ayıran kumul sırtlarında iki deniz kaplumbağa türü (Caretta caretta ve yeşil denizkablumbağası) yumurtlamaktadır.[3]

Paradeniz ile Akgöl arasında Kuğu Gölü, Paradeniz'in doğusunda oldukça tuzlu olan Arapalanı Gölü yer alır.[4]

Jeoloji

Göl, KD-GB doğrultusunda uzanır. Doğu kıyısı Akdeniz sahiline yaklaşık 50 m uzaklıkta ve kıyıya paraleldir. KD köşesinde dar bir kanal ile Akdeniz'e bağlantısı bulunur. Göle alüvyon taşınmasından dolayı sığlaşma devam etmektedir.

Ekoloji

Paradeniz'inde yer aldığı Göksu Deltası su kuşları için önemli bir üreme ve kışlama alanıdır. Lagün çevresinde 302 kuş türü tespit edilmiştir. Gölün denize bağlantısını sağlayan dar kanal kontrol altına alınarak dalyan balıkçılığı yapılır. Alanda mavi yengeç avı önemlidir. Göl içinde bitki bulunmaz.

Akgöl ile Paradeniz'in yer aldığı alan yaban hayatı koruma sahasıdır. 1994'te Paradeniz'i de kapsayan 15.000 hektarlık alan Ramsar alanı, 1996'da I. derece doğal sit alanı ilan edilmiştir.

Paradeniz'de kefal türleri, sazan, levrek, yılan balığı ve çipura avlanır. Gölde; deniz levreği, çipura, sivriburun karagöz, sinagrit, melanurya, çizgili mercan ve sarıgöz yaşamaktadır.[4]

Ayrıca bakınız

  • Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi
  • Türkiye'deki göller

Kaynakça

  1. ^ ZOR, Mehmet. "TÜRKİYE'NİN SULAK ALANLARI". 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2017. 
  2. ^ a b ERGENE, Serap. "Göksu Deltas'ndaki Akgöl-Paradeniz Lagünlerinde Yaşayan Liza ramada (Risso, 1826)'nin Büyüme Özellikleri" (PDF). 22 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017. 
  3. ^ a b "Göksu Deltası – MERSİN". turkiyesulakalanlari.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017. 
  4. ^ a b c "Göksu Deltası Ramsar Alanı". milliparklar.gov.tr. s. 52-53. 13 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dalyan, Ortaca</span> Dalyanın mahallesi

Dalyan, Muğla ilinin Ortaca ilçesine bağlı bir mahalledir. Türkiye'de Dalyan adında birçok yer bulunmaktadır. Dalyan kelimesi Rumca olup özel balık yakalama düzenekleri olan doğal sahalara denmektedir. Genelde deniz kenarında sazlık doğal yapısında olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Göksu</span> Türkiyede akarsu

Göksu Antalya, Konya, Karaman ve Mersin illerinden akan ve Mersin ili Silifke ilçesi güneyinde Akdeniz'e dökülen bir nehirdir. Göksu Nehri'nin uzunluğu 260 km, havza alanı 10.000 km²'dir. Aşağı yukarı aynı uzunlukta iki kolu vardır: Kuzey kolu Gökçay, güney kolu ise Gökdere'dir, ikisinin kaynağı da Toros Dağları'ndaki Geyik Dağları'ndan çıkar. Geyik Dağları Antalya-Gündoğmuş ve Konya-Hadim arasındadır ve Alanya'nın 50 km kuzeyinde bulunur. Bu iki kol Karaman-Ermenek'i geçtikten sonra Mut'un güneyinde birleşerek Göksu adını alır ve daha sonra Silifke güneyinde Paradeniz adıyla bilinen deltada Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Doğal Hayatı Koruma Derneği</span>

Doğal Hayatı Koruma Derneği ya da kısa adıyla DHKD, 1975 yılında kurulan, merkezi İstanbul'da olan bir Sivil toplum kuruluşu'dur. 1986'da "Kelaynak'tan haberler" adlı bir bülten yayımlayan DHKD, adını duyurmaya yönelik ilk kampanyasını Turkish Times de gerçekleştirdi. Kuruluşundan on beş yıl sonra, Bakanlar Kurulu kararıyla "kamu yararına çalışan dernek" statüsü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Akyayan Gölü</span> Adanada göl

Akyayan Gölü, Çukurova ovasının güneydoğusunda Ceyhan Irmağının denize döküldüğü yerin batısında yer alan bir göldür. İdari olarak Adana il sınırları içerisindedir. Bölgede herhangi bir koruma statüsü yoktur. Ceyhan nehrinin yatak değiştirmesi, deniz hareketleri ve Ceyhan nehrinin taşıdığı alüvyonların birikmesi ile bugünkü halini almıştır. Alüvyal baraj gölüdür.

Göksu Deltası veya Silifke Ovası, Göksu Nehri'nin, Mersin ili, Silifke ilçe sınırlarında Akdeniz'e döküldüğü alanda oluşturduğu deltadır. Türkiye için, Çukurova'dan sonra Akdeniz kıyısındaki ikinci büyük deltadır. 1994'te Ramsar alanı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Millî Parkı</span> Türkiyede bir milli park

Dilek Yarımadası - Büyük Menderes Deltası Millî Parkı, Aydın il sınırları içinde Dilek Dağı'nın Ege Denizi'ne uzandığı son noktada yer alan millî parktır. 27.675 hektarlık bir alana sahiptir. Bu alanın 10.985 hektarı 19.05.1966 yılında Millî Park ilan edilen Dilek Yarımadasına, 16.690 hektarı 1994 yılında Millî Park ilan edilen Büyük Menderes Deltasına aittir.

<span class="mw-page-title-main">Tuna Deltası</span>

Tuna Deltası Avrupa’nın en büyük ikinci nehir deltasıdır. En büyük delta İdil Deltası’dır. Deltanın büyük kısmı Romanya’da, kuzey kesiminin batı tarafı ise Ukrayna’da yer alır.

Yumurtalık Lagünü, Türkiye'nin Adana ilinin Yumurtalık ilçesinde yer alan bir lagündür. 21 Temmuz 2005'te Ramsar alanı olarak belirlenen lagün, 16 Aralık 2008'de millî park ilan edildi. Öncesinde tabiatı koruma alanı olarak sınıflandırılan Yumurtalık Lagünü 2008 yılında millî park yapılmış, Danıştay bu değişikliği iptal etse de 2016 yılında tamamlanan mahkeme süreciyle lagünün statüsü millî park olarak kesinlik kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Akyatan Gölü</span> Çukurova delta ovasındaki Türkiyenin en büyük lagün gölü

Akyatan Gölü, Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu Çukurova delta ovasında yer alan Türkiye'nin en büyük lagün gölüdür. Delta alanlarının deniz kıyısına yakın alanlarda göller, bataklıklar ve lagünler oluşur. Göl Adana ilinin Karataş ilçesi sınırlarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Balık Gölü (Samsun)</span>

Balık Gölü, Samsun ilinde, Kızılırmak Deltasında yer alan kıyı set gölüdür.

Kızılırmak Deltası, diğer adıyla Bafra Ovası, Kızılırmak'ın Karadeniz'e döküldüğü yerde, taşıdığı alüvyonlarla oluşturduğu, delta ovası ve sulak alanlar kompleksidir. Samsun ilinde Ondokuzmayıs, Bafra ve Alaçam ilçeleri sınırlarındadır. 56.000 hektarlık alanıyla Türkiye'nin en büyük deltalarındandır.

Yeşilırmak Deltası ya da Çarşamba Ovası, Samsun'da, Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'ın oluşturduğu delta. Çarşamba ve Terme ilçelerinin kurulu olduğu delta 90.000 km²'lik alanı ile Karadeniz'in en büyük deltasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Saloum Deltası</span>

Saloum Deltası ya da Sine-Saloum Deltası, Senegal'de yer alan bir nehir deltası olup Saloum Nehri'nin Kuzey Atlantik Okyanusuna aktığı noktada yer almaktadır. Delta 180.000 hektar kapsar. 72,5 kilometre sahil şeridine sahip olan deltanın genişliği 35 kilometredir.

<span class="mw-page-title-main">Camargue</span>

Camargue, Fransa'nın güneyinde Akdeniz ve Rhône Nehri deltasının iki kolu arasında yer alan bir bölgedir. Bölge 930 km² yüzölçümü ile Batı Avrupa'nın en büyük nehir deltasıdır. Camargue, büyük tuzlu lagünler veya étang 'lardan oluşmaktadır ve sazlı bataklıklar ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Gediz Deltası</span> İzmir, Türkiyede bir delta

Gediz Deltası, Gediz Nehri'nin İzmir'in Çiğli, Menemen ve Foça ilçeleri sınırlarında, İzmir Körfezi'nin doğusundan Ege Denizi'ne döküldüğü yerde oluşturduğu deltadır. Pek çok kuş türüne ev sahipliği yapan delta, Ramsar alanı, Önemli Kuş Alanı ve Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak koruma altına alınmıştır. Alanda yoğun tarım ve hayvancılık faaliyeetleri yapılmakta, sanayi tesisleri, kentsel ve kırsal yerleşimler bulunmaktadır. Gediz Deltası ayrıca farklı statülerde doğal ve tarihi sit alanlarına sahiptir. Alandaki en önemli tehditler yapılaşma baskısı, avcılık, kirlilik ve kuraklıktır.

<span class="mw-page-title-main">Dalyan kanalı</span>

Dalyan kanalı, , Muğla ilinde bulunan, Köyceğiz Gölü'nün sularını denize ulaştıran, gölün gideğeni olan akarsu. Uzunluğu 10 km, Gölden çıkan sular menderesler çizerek denize ulaşır. Dalyanın yaklaşık son 5 km'si dalyan deltası içinde akar. Dalyan kanalının doğusunda Ortaca ilçesi Dalyan kasabası kuruludur. Alan 1988 yılında Türkiye'de ilk olan, Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırlarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Butrint Millî Parkı</span> Milli Park

Butrint Ulusal Parkı güney Arnavutluk'da bir millî parktır. Park 9,424 hektar (0,09424 km2) bir alan kapsıyor. 9,424 hektar (0,09424 km2) tatlı su gölleri, sulak alanlar, tuz bataklıkları, açık ovalar, sazlıklar ve adaların bulunduğu bir arazi. Parkda 1.200'den fazla hayvan ve bitki türü bulunuyor. Koruma altında olan alan butari gölü ve lagünü, Vivari'nin doğal kanalı, Ksamil adaları ve bir arkeolojik site içerir.

<span class="mw-page-title-main">Beymelek Lagünü</span>

Beymelek Lagünü, Akdeniz kıyılarında, Antalya ili, Demre ilçesi, Beymelek mahallesi doğusunda yer alan lagün. Dalyan balıkçılığı yapılan lagün 36°16′K 30°03′D konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Sasık Gölü</span>

Sasık veya Kunduk, güney Ukrayna'daki Tuna Deltası yakınında yer alan bir lagün veya limandır. Göçmen, üreyen ve tüy döken kuşlar için önemli olan ve Ramsar listesinde yer alan sulak bir alandır. Yaklaşık 25.000 çift sulak alan kuşu yuvalarını bu alanda yapar ve kuşların mevsimsel nüfusları 100.000 bireye kadar ulaşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Gümüşkum Tabiat Parkı</span> Tabiat Parki (05.01.0100)

100. Yıl Tabiat Parkı veya Gümüşkum Tabiat Parkı, Mersin ilinde bulunan bir tabiat parkıdır.Park Davultepe bölgesindedir. Akdeniz kıyısında yer almaktadır. Mersin'in 12 km güneybatısında, Mersin-Silifke kara yolu D.400 üzerindedir. 1977 yılında Akdeniz kıyısındaki koru mesire yeri ilan edilmiştir. 7 Kasım 2011 tarihinde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından bölge tabiat parkı ilan edilmiştir. Ancak bakanlık, daha sonradan tabiat parkı statüsüne son vermeye karar vermiştir ve bu konuda tartışmalar yaşanmıştır.