İçeriğe atla

Paraben

Parabenin kimyasal yapısı

Paraben, ilaç ve kozmetik sektöründe kullanılan koruyucu bir kimyasal maddedir. Bu bileşikler ve tuzlar özellikle bakterisid ve fungusit özellikleri nedeniyle kullanılır. Şampuan, saç kremi, nemlendirici krem, tonik, deodorant, parfüm, tıraş jeli, bronzlaşma kremi, makyaj malzemeleri, güneş koruyucusu ve diş macununda bulunur.[1]

Koruyucu madde olarak etkisi, düşük maliyeti ve doğal seçeneklerden greyfurt tohum özünün etkisizliği[2] parabenin uzun bir süredir yaygınca kullanılmasının nedenleridir. Meme kanserine yakalananların tümörlerinde doku başına 20 nanogram paraben tespit edilmiştir.[3] Parabenler ayrıca östojeni taklit eden madde olarak bilinir. Parabenlerle kanser arasında nedensel ilişki kurulmamıştır.[4]

Kimyasal

Parabenler, para-hidroksibenzoik asitin esterleri olup, adını buradan almıştır. Yaygın parabenler, metilparaben (E numarası E218), etil paraben (E214), propilparaben (E216), bütilparaben ve heptilparaben (E209) kapsamaktadır. Daha az yaygın olarak parabenler izobütilparaben, izopropilparaben, benzilparaben ve onun sodyum tuzu olarak bulunmaktadır.Parabenin genel yapısı sayfanın sağ üstünden belirtilmiş olup, R ile gösterilen kısım metil, etil, propil ve bütil gibi alkil gruplarını belirtmektedir.

Bulunuşu

Bazı parabenler bitkisel kaynaklı olarak bulunabilmektedir. Örneğin, metilparaben, antimikrobiyal ajan olarak yabanmersininde bulunur.

Sentezi

Bazı doğada bulundukları bilinen türlerin dışında tüm ticari kullanımlı parabenler sentetik olarak üretilir. Metanol, etanol ya da n-propanol gibi uygun bir alkolle para-hidroksibenzoik asitin esterleştirilmesiyle üretilir. para-Hidroksibenzoik asit, endüstriyel olarak Kolbe-Schmitt reaksiyonun bir çeşit modifiyeli hâli olarak, potasyum fenoksit ve karbon dioksit kullanılarak üretilmiş hâlidir.

Kaynakça

  1. ^ "Vücudumuzdaki düşman. Haberlink. 30 Mayıs 2011 tarihinde erişildi". 6 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2011. 
  2. ^ ["Aspects of the antimicrobial efficacy of grapefruit seed extract and its relation to preservative substances contained. von Woedtke T. Eczacılık Enstitüsü, Almanya. Haziran 1999. 30 Mayıs 2011 tarihinde erişildi. (İngilizce)". 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2011.  Aspects of the antimicrobial efficacy of grapefruit seed extract and its relation to preservative substances contained. von Woedtke T. Eczacılık Enstitüsü, Almanya. Haziran 1999. 30 Mayıs 2011 tarihinde erişildi. (İngilizce)]
  3. ^ ["Harvey, Phillip W. Significance of the detection of esters of p-hydroxybenzoic acid (parabens) in human breast tumours. Ocak 2004. 30 Mayıs 2011 tarihinde erişildi. (İngilizce)". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2011.  Harvey, Phillip W. Significance of the detection of esters of p-hydroxybenzoic acid (parabens) in human breast tumours. Ocak 2004. 30 Mayıs 2011 tarihinde erişildi. (İngilizce)]
  4. ^ ["Golden, Robert. A Review of the Endocrine Activity of Parabens and Implications for Potential Risks to Human Health Informa. 2005. 30 Mayıs 2011 tarihinde erişildi. (İngilizce)". 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2011.  Golden, Robert. A Review of the Endocrine Activity of Parabens and Implications for Potential Risks to Human Health Informa. 2005. 30 Mayıs 2011 tarihinde erişildi. (İngilizce)]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antibiyotik</span> bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde ve önlenmesinde kullanılan ilaç

Antibiyotik, bakterilere karşı aktif olan bir tür antimikrobiyal maddedir. Bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmak için en önemli antibakteriyel ajan türüdür ve antibiyotik ilaçlar bu tür enfeksiyonların tedavisinde ve önlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bakterileri öldürebilir ya da büyümelerini engelleyebilirler. Sınırlı sayıda antibiyotik de antiprotozoal aktiviteye sahiptir. Antibiyotikler soğuk algınlığı veya gribe neden olan virüsler gibi virüslere karşı etkili değildir; virüslerin büyümesini engelleyen ilaçlar antibiyotik yerine antiviral ilaçlar veya antiviraller olarak adlandırılır. Mantarlara karşı da etkili değildirler; mantarların büyümesini engelleyen ilaçlara antifungal ilaçlar denir.

Omega-3 yağ asitleri, aynı zamanda Omega-3 yağları, ω-3 yağ asitleri veya n−3 yağ asitleri olarak da adlandırılır, kimyasal yapılarında terminal metil grubundan üç atom uzaklıkta bir çift bağın varlığı ile tanımlanan çoklu doymamış yağ asidi'lerdir (PUFA'lar). Doğada yaygın olarak dağılmışlardır, önemli olduklarından hayvan lipid metabolizması bileşenleridir ve insan diyetinde ve insan fizyolojisinde önemli bir rol oynarlar.

<span class="mw-page-title-main">Karbonhidrat</span> sadece karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan organik bileşik

Karbonhidrat, karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarından oluşan, genellikle hidrojen-oksijen atomu oranı (suda) 2:1 olan bir biyomoleküldür ve dolayısıyla ampirik (deneysel) formülü Cm(H2O)n şeklindedir. m, n'den farklı da olabilir olmaya da bilir. Ancak, tüm karbonhidratlar bu kesin stokiyometrik tanıma uymaz (örneğin üronik asitler, fukoz gibi deoksi şekerler) ve bu tanıma uyan tüm kimyasallar otomatik olarak karbonhidratlar (örneğin formaldehit ve asetik asit) olarak sınıflandırılmaz.

<span class="mw-page-title-main">Bağışıklık sistemi</span> canlılarda hastalıklara karşı koruma sağlayan biyolojik savunma sistemi bütünü

Bağışıklık sistemi, bir canlıdaki hastalıklara karşı koruma yapan, patojenleri ve tümör hücrelerini tanıyıp onları yok eden işleyişlerin toplamıdır. Sistem, canlı vücudunda geniş bir çeşitlilikte, virüslerden parazitik solucanlara, vücuda giren veya vücutla temasta bulunan her yabancı maddeye kadar tarama yapar ve onları, canlının sağlıklı vücut hücrelerinden ve dokularından ayırt eder. Bağışıklık sistemi, çok benzer özellikteki maddeleri bile birbirinden ayırabilir, örneğin; bir amino asidi farklı olan proteinleri bile birbirinden ayırabilecek özelliğe sahiptir. Bu ayrım, patojenlerin konak canlıdaki savunma sistemine rağmen enfeksiyon yapmaları için yeni yollar bulmalarına, bazı uyumlar sağlamalarına neden olacak kadar karmaşıktır. Bu mücadelede hayatta kalmak için patojenleri tanıyan ve onları etkisizleştiren bazı mekanizmalar gelişmiştir. Doğadaki tüm canlılar kendilerinden olmayan doku, hücre ve moleküllere karşı savunma sistemlerine sahiptirler. Hatta bakteriler gibi basit tek hücreli canlılarda da onları viral enfeksiyonlara karşı koruyan enzim sistemleri bulunur. Yüksek canlılardaysa çok daha karmaşık bir bağışıklık sistemi vardır. Omurgalılarda bağışıklık sistemi özel işlevlere sahip çok sayıda farklı hücre ve molekül içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Endokrin sistem</span>

Hayatta kalmak, büyümek ve çoğalmak için, insan dahil çok hücreli bir organizmanın, fizyolojik talepleri ve çevresel zorlukları karşılamak için dokular, organlar ve organ sistemleri arasında etkili bir uyuma sahip olması gerekmektedir. Endokrin sistem, iç ve dış koşullara yanıt vermektedir. Ayrıca kanalsız organ ve dokulardaki salgı hücreleri tarafından üretilen hormonlar aracılığıyla iletişim kurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aktinyum</span> simgesi Ac ve atom numarası 89 olan kimyasal bir element

Aktinyum, simgesi Ac ve atom numarası 89 olan kimyasal bir elementtir. İlk olarak 1899'da Fransız kimyager André-Louis Debierne tarafından izole edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Thatcher</span> Birleşik Krallık başbakanı (1979–1990)

Margaret Hilda Thatcher, Britanyalı siyasetçi. Birleşik Krallık'ta en uzun süre başbakanlık yapan kişi ve ülkenin ilk kadın başbakanı. Yakın tarihte ülkeyi en çok etkileyen kişilerden oldu. Uyguladığı politikalar nedeniyle hem büyük destek gördü, hem de ciddi bir muhalefetle karşılaştı.

Ultraviyole (UV) veya morötesi; dalga boyu görünür ışıktan kısa, ancak X-ışınlarından uzun olan bir elektromanyetik radyasyon şeklidir. Güneş ışığında bulunur ve Güneş'ten çıkan toplam elektromanyetik radyasyonun yaklaşık %10'unu oluşturur. Ayrıca elektrik arkları, Çerenkov radyasyonu, cıva buharlı lambalar, bronzlaşma lambaları ve siyah ışık gibi kaynaklar tarafından üretilir. Uzun dalga boylu UV fotonları atomları iyonize edecek enerjiye sahip olmadığı için iyonlaştırıcı bir radyasyon olarak kabul edilmese de, kimyasal reaksiyonlara neden olabilir ve birçok maddenin parlamasına neden olabilir. Kimyasal ve biyolojik etkiler de dahil olmak üzere pek çok pratik uygulama, UV radyasyonunun organik moleküllerle etkileşime girmesinden türer. Bu etkileşimler emilimi veya ısıtma dahil moleküllerdeki enerji durumlarının ayarlanmasını içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Hidroklorik asit</span> hidrojen klorürün toksik sulu çözeltisi

Hidroklorik asit, hidrojen ve klor elementlerinden oluşan, oda sıcaklığı ve normal basınçta gaz hâlinde olan hidrojen klorürün sulu çözeltisine verilen ad. Halk arasında tuz ruhu olarak da bilinir. 9. yüzyılda simyacı Câbir bin Hayyân tarafından keşfedildi ve sonrasında simya alanında kullanıldı. Sanayi Devrimi sırasında, sanayideki önemi keşfedilen asit, önce Leblanc işlemi, sonrasında Solvay işlemi ile sanayi alanında üretilmeye başladı. Hidroklorik asit, tarihte yeni kolaylıkların keşfinde önemli roller üstlendi. Günümüzde PVC'den demir-çeliğe, organik madde üretiminden gıda sektörüne kadar hemen hemen tüm alanlarda hidroklorik asit kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Joe Hahn</span>

Joseph "Joe" Hahn, bilinen sahne ismiyle Mr. Hahn, Linkin Park müzik grubu üyesi Kore asıllı Amerikalı DJ, turntablist ve yönetmendir.

Greatest Hits (<i>Lost</i>) Lost dizisinin 3. sezonunun 21. bölümü (2007)

"Greatest Hits", Lost dizisinin üçüncü sezonunun yirmi birinci; dizinin toplamda yetmişinci bölümüdür. Bölüm, yardımcı-yönetici yapımcı Edward Kitsis ile Adam Horowitz tarafından yazılırken Stephen Williams tarafından yönetildi. 16 Mayıs 2007 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nde ABC kanalında; Kanada'da CTV'de yayımlandı. Amerika Birleşik Devletleri'nde 12 milyon kişi tarafından izlenilen bölüm hakkında eleştirmenler tarafından olumlu eleştiriler yapıldı. Lost'un editörleri bu bölümle Golden Reel Ödülleri'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Meyan</span>

Meyan, yaklaşık 120–150 cm'e kadar boylanabilen, Baklagiller ailesinden çok yıllık bir çalımsı bitkidir. Anavatanı Rusya ve Çin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ruj</span>

Ruj, dudağa renk vermesi için kullanılan ve içinde pigmentler, yağlar, balmumu ve yumuşatıcı maddeler içeren bir kozmetik ürünüdür. Çeşitli renklerde, ışıltılı, simli olabilir. Makyaj ürünlerinin en çok tercih edilen ürünüdür. Dudak kalemi, dudak parlatıcısı ve dudak renklendiricisi ile beraber kullanılır. Ruj kelimesi Fransızcada "kırmızı" anlamına gelen "rouge" kelimesinden gelmektedir. Rujun içinde ozokerit, lanolin ve ceserin mumları, balmumu, kastor yağı, beyaz mineral yağı, lanolin yağı, hidrolenmiş bitkisel yağlar, oleil alkol ve bromo asitler bulunmaktadır. Dünyada her üç kadından biri ruj kullanmaktadır ve hayatı boyunca bir kadın ortalama altı gram ruj yutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Etil asetat</span>

Etil asetat (sistematik adıyla etil etanoat, kısa yazımla EtOAc veya EA), CH3COOCH2CH3 formüllü bir organik bileşiktir. Bu renksiz sıvı bileşiğin bazı yapıştırıcılar ve oje gibi tatlı bir kokusu vardır. Zehirli değildir. Etil asetat, etanol ve asetik asitin esteri olup, sanayide güçlü bir çözücü olması nedeniyle sık üretilen bir maddedir. Yapıştırıcılar, ojeler, oje çıkarıcılar ve kahveden kafeinin çıkarılmasında sıklıkla kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kevin Johnson</span> Amerikan basketbol oyuncusu

Kevin Maurice Johnson eski Sacramento belediye başkanı. Johnson Sacramento'nun ilk Afrikalı-Amerikalı belediye başkanıdır. Politikaya girmeden önce Johnson NBA'de oynayan bir basketbolcuydu, Cleveland Cavaliers ve Phoenix Suns takımlarında gard mevkiinde oynamaktaydı. Basketbol oyuncusu olarak, üç kere NBA All-Star' ve beş kere All-NBA Takımı'na seçildi. Üniversitedeyken, Johnson iki kez All-Pac 10 Conference oyuncusu oldu, aynı zamanda Associated Press spor yazarları tarafından All-American mansiyon ödülü verildi.

Bu, gıda katkı maddelerinin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hoechst boyası</span>

Hoechst boyaları floresans mikroskopisinde ve akış sitometresinde DNA'yı işaretlemek için kullanılan floresan boyalardandır. Bu boyalar DNA'yı işaretlediği için, ayrıca mitokondrileri boyamakta da kullanılır. bis-benzimid türü olan bu boyalardan iki tanesi yaygın olarak kullanılır: Hoechst 33258 ve Hoechst 33342.

<span class="mw-page-title-main">Osteokalsin</span>

Osteokalsin, başka bir adla kemik gama-karboksiglutamik asit içeren protein (BGLAP), kemik ve dentinde bulunan ve ilk olarak civciv kemiğinde kalsiyum bağlayıcı protein olarak tanımlanan küçük (49-amino-asit) kollajenöz olmayan protein yapılı bir hormonudur.

Doymuş yağ, yağ asidi zincirlerinin tümü veya ağırlıklı olarak tek bağlara sahip olduğu bir yağ türüdür. Bir yağ iki çeşit daha küçük molekülden yapılır: gliserol ve yağ asitleri. Yağlar uzun karbon (C) atom zincirlerinden yapılır. Bazı karbon atomları tek bağlarla (-C-C-) ve diğerleri çift bağlarla bağlanır. Çift bağlar, tek bağlar oluşturmak için hidrojen ile reaksiyona girebilir. Buna doymuş denir çünkü ikinci bağ kırılır ve bağın her yarısı bir hidrojen atomuna (doymuş) bağlanır

Bağışıklık uyarıcılar bağışıklık sisteminin veya bileşenlerinin aktivasyonunu indükleyerek veya bileşenlerinden herhangi birinin aktivitesini arttırarak uyaran maddelerdir. Dikkate değer bir örneği, granülosit makrofaj koloni uyarıcı faktördür.