Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.
Döviz yabancı ülkeler tarafından kullanılan para birimidir. Döviz kuru ise bir birim ülke parasının diğer bir ülke parası cinsinden fiyatına, değerine denir. Bu kavram iki taraflı bir ilişkiyi içerir, bu yüzden iki taraflı (nominal) döviz kuru olarak da adlandırılır.
Nümismatik veya meskûkât, sikke veya kâğıt para koleksiyonculuğu ve paraları inceleyen çalışma sahası. Sikkecilik olarak da adlandırılır. Bu alanda uzman kişilere "nümismat" adı verilir. Nümismatik; kaybolmuş uygarlıkların, kentlerin ve yerleşim yerlerinin kesin olarak belirlenmesine katkı sağlar, tarihsel süreç içinde yok olmuş anıt ve yapılara ilişkin kanıtları bizlere anlatır. İmparatorların saltanatlarının başlangıç tarihlerinin, almış oldukları unvanların, imparatorluk dönemleri boyunca yaptıkları işlerin, kazandıkları zaferlerin ya da yenilgilerin kesin biçimde belirlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda nümizmatik Antik Sikke darbında kullanılan madenin türüne göre o toplumun, o dönemdeki ekonomik durumu konusunda ciddi ipuçları sağlamaktadır. Bir arkeoloğun kazı çalışmasında bulabileceği en iyi şeylerden biri Antik Sikkedir. Bulunmuş olan bir Antik Sikke yapılan arkeolojik çalışma katmanı için anında bir tarih sağlayabilir. Ek olarak Antik Sikkeler ticaret, ekonomi, sosyal organizasyon, mitoloji, ideolojiler, şahsiyetler, liderlik, askeri, önemli olayları anlatmaktadır. Antik Sikkelerin hangi devlet döneminde, hangi yıllarda, hangi İmparator adına darb edildiği gibi bulgular tarihsel gerçeklerin ortaya çıkarılmasında önemli rol oynamaktadır.
Madenî para veya eski dilde sikke; altın, gümüş, bakır, bronz, alüminyum vb. madenlerin alaşımından yapılan para. İlkel çağlardan beri ticarette geçerli olan değiş-tokuş yöntemleri yerine, daha kullanışlı bir değişim aracı olarak icad edilmiştir. Sikke kavramı daha çok tarihî madenî paraları tanımlamak için kullanılır. Günümüzde madenî paraları tanımlamak için bozuk para kavramı da kullanılır ancak bozuk para kavramı her zaman 'sadece' madenî paraları kapsamayabilir.
Türk lirası, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde resmî olarak, Suriye Geçici Hükûmetinin ve Suriye Kurtuluş Hükûmetinin kontrol ettiği bölgelerde ise gayriresmî olarak kullanılan para birimidir. Alt birimi kuruş olan Türk lirasının basma ve yönetme faaliyetleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından sürdürülür.
Döviz, dar anlamda yabancı parayı temsil eden belgeler. Türkçede yabancı ülkelerin paralarına da döviz denmektedir. Herhangi bir ülkenin parasının, başka bir ülkenin parasına dönüştürülmesiyle ilgili işlemlere de döviz işlemi veya kambiyo işlemi denir. Döviz kelimesi Türkçeye Fransızcadaki deviseden geçmiştir. Genel olarak döviz dendiğinde milletlerarası ödemelerde kullanılan ödeme araçlarının tamamı ifade edilir.
Banknot ya da kâğıt para; taşıyana üzerinde yazan miktarın ödenmesi basan kurum tarafından garanti edilen, faiz taşımayan, yasal bir ödeme aracı. İngilizcedeki bank ve note yani banka ve not kavramlarının birleşiminden gelir. Banknotun, altın, gümüş, döviz gibi menkul kıymetlerden teşekkül eden bir karşılığı bulunmayabilir. Eskiyen para tedavülden çekilerek imha edilir.
Libya Dinarı Libya'nın resmi para birimidir. Bir Libya Dinarı 1000 dirhemdir.
Konvertibıl mark ya da değiştirilebilir mark, Bosna-Hersek'in para birimidir. Kısaltması KM'dir. 1 avro = 1,95583 KM olarak sabitlenmiştir. Ülkede euro da satıcılar tarafından kabul edilebilmektedir.
İran riyali, İran'da kullanılan para birimidir. 1932 yılından bu yana tedavüldedir. Bu tarihten önce İran Dinarı kullanılmaktaydı. İran riyalinin kısaltması IRR ve uluslararası numarası da 364 olarak kayıtlarda yer almaktadır. 1 Riyal 100 dinara bölünmüştür. Riyalin değersiz olmasından kaynaklı dinar'ın kullanım alanı yoktur. İran'da enflasyon oranı 2007 yılında %17 olmuştur. 2019 yılında ise %42 olmuştur. Tuman (Tümen), ulusal para birimi olmamasına karşın paranın miktarını söylemek için kullanılmaktadır. Bir tuman 10 Riyal'a eşittir.
Irak dinarı ya da kısaca dinar, Irak'ta kullanılan para birimidir. Irak Merkez Bankası tarafından dağıtılmaktadır. Bir tane dinar 1.000 tane fils (فلس)'e bölünür, fakat enflasyon sebebiyle artık filsler kullanılmamaktadır.
Bahreyn dinarı, Bahreyn'de kullanılan para birimidir. 1965 yılından bu yana tedavüldedir. Bahreyn Dinarı uluslararası numarası 48'dir. 1 Bahreyn Dinarı 2,65 Amerikan Doları'na ve 1 Amerikan Doları da 0,376 Bahreyn Dinarı'na sabitlenmiştir ve uzun yıllardır bu seviyeden işlem görmektedir. Bahreyn Merkez Bankası tarafından basılır. Dinarın alt birimi fils (فلس) ve bir tane dinar, 1.000 tane filse bölünür. "Dinar" sözcüğü, Latince denarius sözcüğün türetiyor.
Ürdün dinarı, 1950 yılından bu yana Ürdün'de kullanılan para birimidir. Ürdün Merkez Bankası tarafından dağıtılır. Bir dinar, 10 tane dirhem, 100 tane kirş ya da 1000 tane fils'e bölünür. 1 Ürdün Dinarı 1,41 Amerikan Doları'na ve 1 Amerikan Doları da 0,709 Ürdün Dinarı'na denk olacak şekilde konumlandırılmıştır.
Kuveyt dinarı, Kuveyt'te kullanılan para birimidir. Kuveyt Merkez Bankası tarafından dağıtılır. Dinarın alt birimi filstir ve 1 dinar, 1.000 tane filse bölünür. 2023 yılı itibarıyla Kuveyt dinarı, dünyanın en yüksek değeri olan para birimidir ve 1 Kuveyt Dinarı - 3,26 ABD Dolarına eşittir.
Cezayir dinarı, Cezayir'de kullanılan resmî para birimidir. Cezayir Bankası tarafından dağıtılır. Dinarın alt birimi santîm (سنتيم) ve bir dinar 100 tane santîme bölünür, fakat santîmler dağıtılmamaktadır. Cezayir dinarı genellikle "د.ج" ya da "DA" olarak simgelenir.
Tunus dinarı, Tunus'ta kullanılan resmî para birimi. Dinar türlerindendir. 1960'tan beri kullanımdadır. Genelde Fransızca "dinar tunisienne"'den alınan DT şeklinde kısaltılır.
Denar Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nın para birimi. Makedon denarı uluslararası numarası 807 olarak kayıtlarda yer almaktadır. Makedon denarı alt para birimi "deni" olup; 1 Makedon denarı 100 deniye bölünmüştür.
Para Osmanlı İmparatorluğu'nda kullanılan bir para birimidir. Türkiye, Karadağ, Arnavutluk ve Yugoslavya'da kullanılmıştır. Günümüzdeki Sırp Dinarı'nın alt birimidir.
Yugoslav dinarı, 3 Yugoslav devletinin ana para birimiydi. 1918-45 arası Yugoslavya Krallığı'nın, 1945-1992 arası Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin, 1992-2003 arası ise Yugoslavya Federal Cumhuriyeti'nin para birimi olmuştur Madeni ve kâğıt paralardan oluşmaktadır. Yugoslavya dinarı bazı yenilemelerle 1918'den 2003'e kadar kullanılmıştır.
1926'da Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı, 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 Türk lirası değerindeki birinci emisyon banknotları tedavüle sürdü. Birinci emisyon, üzerinde hem Fransızca hem de Arap alfabesiyle yazılmış Türkçe metinlerin basılı olduğu son emisyondur. Banknotların ön yüzünde ise Mustafa Kemal Atatürk portresi yer almaktadır.