Parçasal tanımlık

Parçasal tanımlık, bazı dillerde sayılamayan maddelerin (süt, kahve, şarap, et vb.) belirsiz miktarını ifade etmek için kullanılan bir tanımlıktır. Kullanılan bu tanımlık sayesinde maddenin belirsiz miktarı ile bu miktarın kökeni yani genel miktarı (süt - süt şişesi vb.) arasında bir bağ kurulur.

Giriş

Örneğin Fransızca ve İtalyanca'da parçasal tanımlık, parçanın geldiği asıl maddenin edatı (preposition, Fransızcada de / İtalyancada di) ve belirsiz tanımlık ile kurulur.

Fransızca: Fransızca: Est-ce qu'il a bu de l’alcool ?

Türkçe: O alkol içti mi?

Bu cümlede alkol ifadesiyle alkolün geldiği bütün bir şişeden ziyade, o şişeden gelen belirsiz bir miktar ifade edilir.

İtalyanca: Vuole della carne?

Türkçe: Et ister misiniz?

Aynı fenomen, aynı şekilde belirsiz bir miktarı ifade eden her sözcük ile kullanılabilir.

Fransızca: Voulez-vous du café ?

Türkçe: Biraz kahve ister misiniz? yahut Kahveden ister misiniz?

Türkçede parçasal tanımlık yoktur. Ancak parçasal tanımlığı ifade ederken çevirilerde genellikle "biraz" kelimesi yahut "-den" eki kullanılır.

Fransızca'da Parçasal tanımlık

Fransızca'da net bir biçimde belirlenmiş kurallarla kullanılan, kullanılması gereken parçasal tanımlık, tekil eril, çoğul eril, tekil dişil, çoğul dişil ad/nesneyle uyum sağlar.

Kullanım

Fransızca'da Parçasal tanımlıklar
	Tekil (singulier)		Çoğul (pluriel)
Eril (masculin)	du pain	de l'œuf de l'huile	des glaçons des tomates
Dişil (feminin)	de la farine	de l'œuf de l'huile	des glaçons des tomates

Parçasal tanımlıkları kullanırken dikkat edilmesi gereken nokta cinsiyetlerden bağımsız olarak ünlü ile başlayan kelimelerin tanımlıklarının kısaltılmasıdır. Bu durumda ünsüz ile başlayan her Eril (masculin) kelime du parçasal tanımlığını alırken, ünsüz ile başlayan her dişil (feminin) kelime de de la parçasal tanımlığını alır. Çoğul kelimeler istisnasız des parçasal tanımlığını alırlar.

Belirli tanımlık ile parçasal tanımlık arasındaki fark^[1]

Belirli ve parçasal tanımlığın birbirinden ayrımı
	Belirli Tanımlık	Türkçe çevirisi	Parçasal Tanımlık	Türkçe çevirisi
	le bébé a bu le lait	bebek sütü içti	le bébé a bu du lait	bebek süt içti
	Le chat a mangé la viande	kedi eti yedi	Le chat a mangé de la viande	kedi et yedi

Yukarıda verilen örneklerde “le” ve “la” belirli tanımlıklarının kullanılması ile belirtilen bu maddelerin bütününün tüketildiği ifade edilirken, "du" ve "de la" parçasal tanımlıklarının kullanılması ile ifade edilen belirtilen maddelerin yalnızca bir kısmının tüketildiği ve dolayısıyla geriye aynı maddeden bir kısmın daha kalması durumudur.

Genel miktar bildiren durumlar

Parçasal tanımlık kullanılmasına rağmen, genel miktarı ifade eden bazı istisnalar şunlardır.

Fransızca: il y a des gens devant le cinéma.

Türkçe: Sinemanın önünde insanlar var.

Fransızca: j'ai de la fièvre.

Türkçe: Ateşim var.

Fransızca: il y a du bruit partout.

Türkçe: Her yerde gürültü var.

İtalyanca'da Parçasal tanımlık

Fransızcanın aksine parçasal tanımlık İtalyancada çoğu zaman kullanılmaz yahut farklı biçimlerde ifade edilir.

Kaynakça

^ Bu başlığı yazarken kullanılan örnekler "S. Demiral - M. Kaya, Fransız dilinin tipik özellikleri, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi; Cilt 6 Sayı 2/1 (2016) S. 365" kaynağından alınmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fransızca</span> Romen dili

Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.

Kahve, kökboyasıgiller (Rubiaceae) familyasının Coffea cinsinde yer alan bir ağaç ve bu ağacın meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesi ile elde edilen tozun su ya da süt ile karıştırılmasıyla yapılan içecektir.

Tanrı ya da ilah, Klasik teistik inanç sistemlerinde Mutlak Varlık, Mutlak Benlik ve tüm varoluşun temel kaynağı olarak görülen varlık. Tek tanrılı inançlarda evrenin tek yaradanı ve yöneteni olarak kabul edilir. Çok tanrılı inançlarda genelde ilahların cinsiyeti bulunur ve eril olanlarına tanrı, dişi olanlarına tanrıça denir. Tektanrılı ve henoteistik inançlardaki Tanrı kavramını tanımlamak için ise sadece tanrı sözcüğü kullanılabilir.

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

İtalyanca, çoğunluğu İtalya ve İsviçre'nin güneyindeki Ticino kantonunda yaşayan 61 milyon kişi tarafından konuşulan Hint-Avrupa dil ailesine mensup bir Latin dilidir. İtalyan asıllı göçmenlerce Amerika Birleşik Devletleri'nde, Arjantin'de, Brezilya'da, Kanada'da ve Avustralya'da da sıkça konuşulur.

Abhazca, Kuzeybatı Kafkas dillerinden biridir. Esas olarak Abhazya, Türkiye’de, Suriye, Almanya, Hollanda, Rusya ve Acaristan 'da konuşulur. Abhazya Cumhuriyeti’nin Rusça ile birlikte resmi dilidir. Abhazca, Abhazya’da yaklaşık 150 bin kişi tarafından konuşulur.

Litvanca, Litvanya'nın resmî dili. 1918'de Litvanya'nın resmî dili olarak kabul edilen Litvanca, Hint-Avrupa dillerine özgü ortak biçimlerden hareketle direkt olarak açıklanabilecek tek yaşayan dildir. Günümüzde yaklaşık 4 milyon kişi Litvancayı anadili olarak konuşmaktadır.

Hélène Cixous, Fransız akademisyen, felsefeci, romancı, şair, oyun yazarı ve eleştirmendir.

Cümle veya tümce; bir ifade, soru, ünlem veya emiri dile getiren; kendi başına anlamlı sözcükler dizisi. Çoğunlukla özne, tümleç ve yüklemden meydana gelir. Bazen yan cümleciklerle anlamı pekiştirilir veya genişletilir.

Litvanca dil bilgisi, Litvancayı konuşabilmeyi sağlayan kurallar bütünüdür. Litvanca dil bilgisi aşırı derecede karmaşık ve eskidir. Sözcükler kullanımda çok fazla farklı biçimlere bürünürler ve çoğu zaman bu farklılık çok büyük olur.

Sıfat ya da ön ad; isimlerin ya da diğer sıfatların önüne gelerek onları miktar, sıra, konum, renk, biçim, bıraktığı izlenim gibi çeşitli yönlerden tanımlayan, tarif eden kelime türüdür. Sıfat ile nitelediği veya belirttiği ismin oluşturduğu kelime grubuna "Sıfat Tamlaması" denir. Her sıfat, bir Sıfat Tamlaması kurar. Sıfatın olduğu heryerde aynı zamanda Sıfat Tamlaması'ndan da sözedilir. Sıfat Tamlaması'nın çeşitleri yoktur.

Eski Anadolu Türkçesi veya Eski Türkiye Türkçesi, 13. yüzyılın başlarında oluşup sonrasında Anadolu ve Rumeli'de kullanılan Oğuz Türkçesi temelindeki ölü dildir. Batı Türkçesinin ilk dönemini teşkil eden Eski Anadolu Türkçesine Batı Türkçesinin bir oluş, bir kuruluş devresi olarak bakılmaktadır. Batı Türkçesini Eski Türkçeye bağlayan birçok bağlar bu devrede henüz kendisini iyice hissettirmektedir. Bu devreden sonraki Türkçede görülen birçok yeni şekiller bu devrede henüz Eski Türkçedeki eski şekillerinin izlerini taşımaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Tanımlık</span>

Tanımlık, tanım edatı, harf-ı târif veya artikel; bir isimle birlikte kullanılan bir sözcük olup o isme nasıl değinildiğini belirtir. O sözcüğün belirli veya belirsiz, bilinir veya bilinmez olduğuna ilişkin bilgi verir. Türkçede olmayan tanımlık sınıfı, Hint-Avrupa dillerinin birçoğunda bulunur.

Huri veya Arapça kullanım şekliyle Hûr, Cennet kadınlarını ve bu kadınların güzelliğini ifade eden bir tabir.

Fransızca dil bilgisi, diğer Latin dilleri dil bilgileriyle benzerlikler barındıran, Fransızcanın yani Fransız dilinin kullanımındaki kuralların bütünü, dil bilgisidir.

Vokatif, Türkçede olmayan ismin hâllerindendir. Kişiye, hayvana ya da eşyaya hitap için bazı dillerde kullanılmaktadır. Vokatif bir ifade hitabın altını çizen bir söz yöneltme şeklini içerir. Mesela "Bilmiyorum, Ahmet" cümlesinde Ahmet vokatif bir ifade olup "Bilmiyorum Ahmet" cümlesindeki Ahmet gibi "bilmek" fiiline bağlı düz tümleç olmayıp tersine kime hitap edildiğini belli eder.

Ge'ez (ግዕዝ), Eritre ve Kuzey Etiyopya'da konuşulmuş eski bir Sami dilidir. Dil Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi'nin ayin dili olup Ge'ez alfabesi ile yazılmaktadır.

Sorani dilbilgisi, Irak ve İran'da konuşulan bir Kürtçe lehçesi olan Soranicenin dilbilgisidir.

Esperanto dilbilgisi, kuralları aşırı şekilde düzenli olması için tasarlanmıştır. Eklemeli bir dil olan Esperanto'nun kelime dağarcığı Hint-Avrupa dil ailesi, özellikle de Latin, Slav ve Germen dilleri esas alınarak hazırlanmıştır. Esperanto serbest cümle dizimine sahiptir, cümledeki ögelerin yerleri değiştirildiğinde cümlenin anlamı değişmez.

Sek, alkollü bir içeceğin tatlılığının düşük olduğunu belirtir. Bunun nedeni, içeriğinde şeker eksikliğine, tatlılığı maskeleyen diğer tatların varlığına veya ağızdaki enzimler tarafından şekere dönüştürülebilen düşük düzeydeki basit karbonhidratlara bağlı olabilir. "Sek" terimi çoğunlukla şarapta karşımıza çıksa da herhangi bir alkol türü için kullanılabilir. Örneğin; bira, cin, likör, şampanya, elma şarabı (cider), vermut gibi damıtılmış ve fermente edilmiş alkollü içkiler için kullanılmaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.