İçeriğe atla

Parçalanma (cephane)

II. Dünya Savaşı'nde kullanılan Amerikan yapımı Mk 2 el bombasının yivli gövdesi. El bombasının dışını örten oluklar, fırlatma sırasında el bombasının kavranmasına yardımcı olmak için kullanılır.
Çelik bilyalı parçaların teslimatında S-mine diyagramı

Parçalanma, bir bombanın, varil bombasının, mayının, topun, havanın, tank silahının veya roketin, el bombasının kabuğunun, patlayıcı maddenin infilak etmesiyle etrafa saçılmasıdır. Bu kabuk parçaları genellikle askerî olmayan medya kaynakları tarafından şarapnel olarak adlandırılır.[1]

14. yüzyıl Ming Hanedanı metni Huolongjing'den bir şarapnel bombası illüstrasyonu. Siyah noktalar demir topaklarını temsil eder.

Bombalarda parçalanma kullanımı 14. yüzyıla kadar uzanır ve Ming Hanedanlığı metni Huolongjing'de görünür. Şarapnel bombaları demir topakları ve kırık porselen parçaları ile dolduruldu. Bomba patladığında, ortaya çıkan şarapnel cildi delip düşman askerleri kör edebilme kapasitesindedir.[2]

Modern şarapnel bombası 20. yüzyılda geliştirilmiştir. İlk kez 1915'te İngiliz ordusu tarafından kabul edilen Mills bombası, I. Dünya Savaşı'nda kullanılan bir erken dönem şarapnel bombasıdır. Mk 2 bombası, Amerikan ordusu tarafından Mills bombasından ilham alan bir şarapnel bombasıydı ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılıyordu.[3]

Bir şarapnel kabuğunun patlama animasyonu

"Şarapnel" terimi genellikle herhangi bir patlayıcı silah tarafından üretilen parçalara atıfta bulunmak için kullanılır. Bununla birlikte, İngiliz Kraliyet Topçuları'nın Büyük Generali Henry Shrapnel için adlandırılan şarapnel kabuğu, modern yüksek patlayıcı mermiden önce gelir ve tamamen farklı bir süreçle çalışır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b "What is the difference between artillery shrapnel and shell fragments?". Combat Forces Journal. Mart 1952. 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  2. ^ Military Technology: The Gunpowder Epic. Cambridge University Press. 1986. ss. 180-181. ISBN 978-0-521-30358-3. 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  3. ^ The New Weapons of the World Encyclopedia: An International Encyclopedia from 5000 B.C. to the 21st Century. St. Martin's Press. 21 Ağustos 2007. s. 88. ISBN 978-0-312-36832-6. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bomba</span> yakıcı ve yıkıcı maddelerle doldurulmuş, türlü büyüklükte patlayıcı

Bomba, içi patlayıcı ve yanıcı maddeyle dolu, bir ateşleme düzeneğiyle donatılmış, çeşitli şekillerde bulunan yok edici patlayıcı silah. Son derece ani ve şiddetli bir enerji salınımı sağlamak için patlayıcı bir kimyasalın ekzotermik reaksiyonunu kullanır. Patlamalar, esas olarak, zeminden ve atmosferden iletilen mekanik stres, basınçla yönlendirilen mermilerin çarpması ve nüfuz etmesi, basınç hasarı, şarapneller ve patlamanın oluşturduğu etkiler yoluyla hasar verir. Sözcük, Latince bombus'tan gelir. Yunanca βόμβος romanlaştırılmış bombos'tan gelir, 'patlayan' ve 'uğultu' anlamlarına gelen onomatopoetik bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Zırhlı personel taşıyıcı</span> Cepheye asker taşımak için kullanılan araç

Zırhlı personel taşıyıcı veya kısaca ZPT, piyadeleri cepheye taşımak için üretilen Zırhlı savaş aracıdır. Genellikle Makineli tüfek ile silahlandırılan araçlarda kimi zaman geri tepmesiz top, güdümlü tanksavar füzesi ya da havan topundan yararlanılmaktadır. Bu araçlar doğrudan cephe savaşları için tasarlanmayıp, taşıdıkları askerleri şarapnel ve düşman pusu ateşlerinden korumak içinde üretilmiştir. Yürüyen aksamlarında genellikle tekerlek ve palet kullanılmıştır. Örneğin Birleşik Devletler Ordusuna ait M113'de (palet), Birleşik Krallık Ordusuna ait FV 432'de (palet), Fransız VAB'da (tekerlek), Alman Ordusu GTK Boxerda (tekerlek) ve Sovyet BTR'de (tekerlek) kullanmaktadır. Bu araçlardan daha zırhlı olan Zırhlı Muharebe Araçları (ZMA) ise doğrudan cephede düşmanla çarpışmak için üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Little Boy</span> Dünyada saldırı amacıyla kullanılan ilk nükleer silah

Little Boy, dünyada saldırı amacıyla kullanılan ilk atom bombası'dır. 6 Ağustos 1945 sabahı ABD tarafından, Japon İmparatorluğu'nun Hiroşima şehrine atılmıştır. Hiroşima şehrinin 550 metre üzerinde patlatılan nükleer bomba, 18.000 ton TNT (Trinitrotoluen) patlayıcıya eşdeğer gücündeydi.

<span class="mw-page-title-main">Tanksavar</span> tank imha etmek üzere tasarlanan tahrip gücü yüksek silah

Tanksavar terimi her ne kadar tank türünü işaret etse de aslında tüm askeri amaçlı ZSA sınıf araçları kapsamaktadır. Bu terim bu türden araçların imhasını veya etkisiz hale getirilmesi için kullanılan tüm silah türlerini kapsar. Bunlar başlıca yüksek namlu çıkış hızına sahip topçu sistemleri, füzeler, değişik otomatik top ve tanksavar mayınlarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Tank</span> Ateş gücü ve mobilitesi yüksek, ağır zırhlı araç

Tank; ana görevi doğrudan ateş gücü kullanımıyla düşman kuvvetlerine saldırmak olan, paletli ve zırhlı savaş aracı veya bu araçlardan oluşan birlikleri kapsayan askeri sınıf. Tankı diğer savaş araçlarından ayıran özellikleri ağır bir zırha, yüksek ateş gücüne ve her türlü arazide hızlı gidecek şekilde tasarlanmış sürüş takımlarına sahip olmasıdır. Her ne kadar masraflı ve lojistik açıdan çaba gerektiren araçlar olsa da, yer hedeflerine saldırma yeteneği ve piyadelerin moralini çökertmesi nedeniyle modern orduların vazgeçilmez unsurlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek patlayıcılı tanksavar mermisi</span> HEAT

Yüksek patlayıcılı tanksavar mermisi (ingilizcehigh-explosive anti-tank) (HEAT)içerisinde şekillendirilmiş patlayıcı taşıyan mermi türüdür. Neuman etkisi ile sahip olduğu yüksek çıkış hızını kullanarak katı zırha daha etkili vurur. Ses hızından 25 kat daha hızla hareketle zırha yüksek oranda etki eder.Merminin dış kısmı metal bir astarla kaplıdır. II. Dünya Savaşı sırasında bakır kullanılmıştır. Mermi tank zırhına gelmeden genellikle 2 metre kala parçalanarak dağılır. HEAT mermisinin etkisi savaş başlığının çapı ile orantılıdır. Zırh dışında patlayan mermi daha sonra zırhta sanki parmak ile yumruk atmak gibi bir noktaya yüksek etki yapar. Bu etki ile zırhta bir delik açılır. Genellikle mermi çapına oranla %150 ila % 250 arasında bir genişlikte alanında etkili olur. Yeni versiyon mermilerde bu oran %700 e kadar çıkmaktadır. HEAT mermisi eğer dönerse etkisini azalır. Bu yüzden merkezkaç kuvvetini azaltacak şekilde dizayn edilirler. Bu mermilerin özel dizanyları yivli toplarda ya da yivsiz toplarla atılabilir. HEAT başlıkları güdümlü füzelerde, silah bombalarında veya havan mermilerinde kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">3.7 inç dağ obüsü</span> II. Dünya Savaşında kullanılan obüs sınıfında bir top türü

3.7 inç dağ obüsü Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğu orduları tarafından I. ve II. Dünya Savaşları sırasında kullanılan obüs sınıfında bir top türüydü.

<span class="mw-page-title-main">Savaş başlığı</span> Patlayıcı Türü

Savaş başlığı, belirli bir taşıyıcı kovan içerisinde (örn. füze, roket veya torpido) hedefe taşınan patlayıcı, yanıcı ya da zehirli bir materyal ve bu materyali söz konusu kovan hedefe vardığında etkin hale getiren tetikleme mekanizmasından oluşan harp düzeneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Anti personel mayını</span>

Anti-personel mayını kara mayını sınıfı içerisinde tanksavar mayınları gibi taşıtlara karşı kullanılan türün dışındaki insan hedeflerine karşı geliştirilmiş bir mayın türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tanksavar mayını</span> tank imha etmek için zemine yerleştirilen patlayıcı

Tanksavar mayını,, bir tür kara mayını olup tank ve zırhlı savaş araçlarına hasar vermek veya imha etmek amacıyla geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hawkins bombası</span>

Number 75 Hawkins Grenade Birleşik Krallık tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında hem tanksavar mayını hem de el bombası olarak kullanılan bir patlayıcı düzenektir.

<span class="mw-page-title-main">Çanta bombası</span>

Çanta bombası çok güçlü etkiye sahip, insan tarafından taşınabilen genellikle piyade ve paraşütçü birlikleri tarafından kullanılan bir patlayıcı düzenektir.

Nötron bombası, teknik olarak gelişmiş bir taktik nükleer silahtır. Nötron bombası gelişmiş radyasyon silahları kapsamında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Varil bombası</span>

Varil bombası bir çeşit doğaçlama patlayıcıdır. Genellikle bir varilin içine çeşitli yanıcı ve patlayıcı malzemelerle şarapnel parçalarının konulmasıyla üretilir. Özellikle yüksek miktarda patlayıcının kullanılabilmesi, ucuzluğu ve yapımının kolay olması nedeniyle tercih edilir. Bu çeşit bir bombayla hedefi vurmak zor olsa da yüksek tahribat gücü bu eksikliğini kapatır. Sivillere karşı ve hiçbir hedef gözetmeksizin kullanılmasından dolayı pek çok ülke ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bu bombayı kullanan devletleri kınamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Thin Man (nükleer bomba)</span>

Thin Man atom bombası, Amerika Birleşik Devletleri’nin Manhattan Projesi sırasında geliştirdiği, plütonyum top tipi silah olması önerilen atom bombası. Plütonyumun doğal bozunma hızı silah tipi bir tasarımda kullanmak için çok yüksek olduğundan gelişimi durduruldu.

<span class="mw-page-title-main">İnsansız hava aracı saldırısı</span>

Drone saldırısı ya da insansız hava aracı saldırısı, bir veya daha fazla insansız hava muharebe aracı veya silahlı hale getirilmiş ticarî insansız hava aracı (İHA) tarafından yapılan saldırıdır. Bu saldırı şekli, genellikle hedefe füze veya bomba atarak gerçekleşir. Drone, güdümlü bombalar, misket bombaları, yangın bombaları, havadan karaya füzeler, havadan havaya füzeler, güdümlü tanksavar füzeleri, diğer hassas güdümlü mühimmat türleri, otomatik toplar ve makineli tüfekler gibi silahlarla donatılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Roket güdümlü el bombası</span>

Roket güdümlü el bombası (RPG) , omuzdan ateşlemeli füze silahıdır. Patlayıcı bir savaş başlığı ile donatılmış roketleri fırlatır. Çoğu RPG, tek bir asker tarafından taşınabilir ve sıklıkla tanksavar silahları olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Henry Shrapnel</span>

Korgeneral Henry Shrapnel, İngiliz Ordusu subayıdır.

<span class="mw-page-title-main">M67 el bombası</span>

M67 bombası, 6,5 oz bileşim B patlayıcı içeren küresel çelik bir gövdeye sahiptir. M67 bombası toplam 14 ons ağırlığındadır ve el bombası üzerindeki emniyet piminin yanlışlıkla çekilmesini önlemek için bir emniyet klipsine sahiptir. Emniyet pimi, el bombası üzerindeki emniyet kolunun veya "kaşığın" hareket etmesini ve el bombasının sigorta düzeneğini başlatan yaylı forveti serbest bırakmasını önler.

<span class="mw-page-title-main">Kayma bombası</span>

Bir kayma bombası, süzülme bombası veya stand-off bombası, daha düz bir görünüm kazandırmak için uçuş kontrol yüzeylerine sahip standoff silahtır. Bu özelliğe sahip olmayan bombalardan daha fazla süzülme yeteneğine saihptir. Bu özellik, uçağın hedefe fazla yaklaşmadan; tam üzerinden değil belli bir mesafeden bombayı bırakabilmesine olanak tanır.