İçeriğe atla

Papaz yahnisi

Papaz yahnisi
Ülke(ler)Türkiye
YaratıcısıOsmanlı mutfağı
TürüYahni

Papaz yahnisi (Soğan yahnisi) bir çeşit yahnidir. Mecmuâ-i Fevâid de isminin sebebinin keşiş ve papazların perhiz yemeği olmasından dolayı bu isimle adlandırıldığı yazılmaktadır.[1] Papaz yahnisi Kırklareli mutfağının yemeklerinden birisidir.[2]

Osmanlı Mutfağındaki Çeşitleri

Melceü’t-Tabbâhînde Dana etinden papaz yahnisi, Uskumru balığından papaz yahnisi, Nev'-i dîğer (Balık papaz yahnisi) tarifleri verilmiştir.[3]Mecmuâ-i Fevâid de iki çeşit papaz yahnisi tarifi yazılmıştır.Bu tariflerin ilkinde uskumru diğer tarif kefal balıklarından yapılmıştır.[4] Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesinde,[5] Yeni Usûl Yemek Kitabında[6] yine tarifi verilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20, sy. 2 (Aralık 2016): 175-205". Güldane Gündüzöz. Osmanlı Tekke Mutfak Kültürü ve Mecmuâ-i Fevâid. s. 187. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  2. ^ "Papaz Yahnisi – Trakya Gezi". 4 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  3. ^ "MELCEÜ'T- TABBÂHÎN" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  4. ^ "Osmanlı Tekke Mutfak Kültürü ve Mecmuâ-i Fevâid". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  5. ^ "Türk Mutfağının İkinci Yazılı Eseri: Ali Eşref Dedenin Yemek Risalesi". 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 
  6. ^ "Yeni Usûl Yemek Kitabı". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Su böreği</span> börek çeşidi

Su böreği, Türk mutfağında bir tepsi böreği çeşididir. Haşlanmış yufka katmanları arasına su böreğinin çeşidine göre kıyma veya beyaz peynir harcı serpiştirilip en üstü yumurtalanmış bir şekilde fırınlanarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Yahni</span>

Yahni, sebze, et, baharat veya deniz ürünlerinin, et suyu veya kemik suyu ya da sos ile pişirilmesiyle yapılan ana yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Revani (tatlı)</span> Arap mutfağından şerbetli tatlı

Revani, Türk mutfağındaki tatlılardan biridir. Osmanlı döneminde Ermenistan'ın ve Erivan'ın fethedilmesi şerefine Saray aşçılarının icat ettikleri ve Erivan zaferi sebebiyle "Revani" adı verdikleri bir tatlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarator</span> Balkan ve Kıbrıs usulü cacık

Tarator, Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit mezedir. Günümüzde ise tarator, toroto veya taratuar; bazı Balkan ülkelerinde ve Kıbrıs Adası'nda yapılan ve cacıktan esinlenmiş, ona benzeyen soğuk yemek olarak bilinir. Kıbrıs'ta talatur olarak tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mutfağı</span> Osmanlıdaki mutfak, yemek ve sofra kültürü

Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.

Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı)(ملجأ الطباخين), Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şâhâne hocalarından Mehmed Kâmil’in yazdığı ve 1844’te taşbaskı halinde yayımlanan ilk yemek kitabıdır. Çorbalar, kebaplar, et yemekleri, külbastılar, yahniler, köfteler, pilakiler, börekler, sıcak ve soğuk tatlılar, zeytinyağlılar, pilavlar, hoşaflar, şuruplar vs. olmak üzere on iki fasıldan oluşmaktadır.

Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi, Osmanlı'da yazılan ikinci yemek kitabıdır.1856 - 57 yıllarında Ali Eşref Dede, Melceü’t-Tabbâhîn yemek kitabından on iki on üç sene sonra bu kitabını yazmıştır.İçindekiler çorbalar, salata ve turşular, kebaplar, külbastılar, helvalar ve kadayıflar, paluzeler ve dondurmalar, kurabiyeler, revani ve benzerleri, turşular, hamurdan yapılan yemekler, lalanga ve börekler ,dolma çeşitleri, patlıcandan yapılmış paçalar ve mücverler, köfteler, ıspanak ve kabak türü sebze yemekleri, ilik yapımı ve yahniler,pilav çeşitleri, hoşaflar ve kompostolar ve suyu buz dondurmanın yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Osman kebabı</span>

Hacı Osman kebabı, Osmanlı mutfağında yer alan bir çeşit kebaptır. Melceü’t-Tabbâhîn de tarifi verilmiştir. Aynı isimde Hatay'da yapılan bir kebap çeşidi daha vardır. Selanik mutfağında yapılan ayrıca bir çeşidi daha vardır.

<span class="mw-page-title-main">Koyun ve kuzu külbastısı</span>

Koyun ve kuzu külbastısı, koyun ve kuzu eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uskumru balığı külbastısı</span>

Uskumru balığı külbastısı Uskumru balığı eti ile yapılan bir külbastıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı yahni</span>

Kırmızı yahni Osmanlı mutfağında yapılan bir çeşit yahnidir.

Mecmuâ-i Fevâid, Sultan II. Mahmud devrine ve Hüdâyî Tekkesi Vakfı’na ait eserdir. Mecmuâ-i Fevâid’de imârethâne ve diğer kurumlarda çalışan görevliler ve muhasebe kayıtlarının yanında imârette kullanılan mutfak eşyaları ve yemek tarifleri de yer almaktadır. Söz konusu eser o dönemde Hüdâyî Vakfı imâretinde pişirilen yemekler hakkında detaylı bilgi vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dana etinden papaz yahnisi</span>

Dana etinden papaz yahnisi bir çeşit dana eti ile yapılan papaz yahnisidir.Dana etinden papaz yahnisi Rum, Ermeni, Gürcü ve Osmanlı mutfağının ortak bir lezzeti olarak karşımıza çıkar. Kuşbaşı doğranmış et ile arpacık soğan yemeğin ana karakterini oluşturur. İçerisine katılan sirke ise soğana tatlı bir lezzet verir.

<span class="mw-page-title-main">Uskumru balığından papaz yahnisi</span>

Uskumru balığından papaz yahnisi bir çeşit uskumru balığı ile yapılan papaz yahnisidir.

<span class="mw-page-title-main">Balık papaz yahnisi</span>

Balık papaz yahnisi bir çeşit balık papaz yahnisidir.Melceü’t-Tabbâhînde yapımı en kolay papaz yahnisidir. Türk mutfağında balık buğulama olarak da bilinir.Günümüz tarifinde limon dilimler halinde konulur.

<span class="mw-page-title-main">Gelin ödü tatlısı</span>

Gelin ödü tatlısı Osmanlı mutfağında yapılan bir çeşit tatlıdır. Mecmuâ-i Fevâid de Rumeli'de gelin evde mi olarak isimlendirildiği yazılmaktadır. Mecmuâ-i Fevâid ve Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesinde revaniye benzeyen bir tatlı olduğu yazılmaktadır. Malzemeleri sade yağ, has un, süzme bal, küllü sudur.

<span class="mw-page-title-main">Ninem duymasın helvası</span>

Ninem duymasın helvası, bir çeşit helvadır. İstanbul'da leb-i dilber adıyla bilinir. Rumeli'de buna yengem duymasın helvası, ninem duymasın helvası veya çangi denilir.

<span class="mw-page-title-main">Patlıcan dolması</span>

Patlıcan dolması, patlıcan içerisine bulgur ya da pirinç başta olmak üzere yöresine göre değişen diğer iç malzemeleri konarak yapılan bir yemektir. Zeytinyağlı patlıcan dolması ya da kıymalı patlıcan dolma sı şeklinde farklı çeşitleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Köse pilavı</span>

Köse pilavı, bir çeşit pirinç pilavıdır. Evliya Çelebi Nahçıvan (şehir) yöresini ziyaretinde bu pilavdan bahseder.

<span class="mw-page-title-main">Özbek helvası</span>

Özbek helvası, bir çeşit un helvasıdır. Malzemeleri has un, şeker, sadeyağdır.