İçeriğe atla

Panzanella

Panzanella
Alternatif isimPanmolle
Ülke(ler)İtalya
BölgesiToskana
TürüSalata
Servis türüSoğuk
Ana malzemelerEkmek, Domates
Panzanella.

Panzanella ya da panmolle Toskana mutfağı'na ait, ekmek ve domatesle hazırlanan, yaz mevsiminde tutulan bir salata türüdür. Hazırlanışında ıslatılmış bayat ekmek yumruları ve domates bazen soğan ve fesleğen kullanılır, zeytinyağı ve sirke katılarak hazırlanılır. Toskana dışında İtalya'nın bazı diğer merkezi bölgelerinde de beğenilerek tüketilmekte olan bir salata türüdür.

Tarihçe

1500'lü yıllarda sanatçı ve şair Bronzino Floransa'da yazdığı bir şiirinde tostla birlikte sunulan soğan ve sirke karışımıyla oluşturulan salatadan bahseder.[1][2] Bir sayfa sonrasında soğan ve salatalıkla hazırlanan bir salatayı anlatmaya devam eder. Bu anlatım genellikle panzanella salatasının temeli olduğu biçiminde yorumlanır.[3]

Malzemeler

Panzanella en başta soğanla hazırlanır ve 20. yüzyıla değin domates kullanılmazdı.[4] Günümüzdeki panzanella, suda ıslatılmış ve suyu ezilerek çıkarılmış bir günlük bayat ekmek, domates, zeytinyağı, sirke, tuz ve kara biber kullanılarak hazırlanır. Soğan ve semizotu sıklıkla eklenir.

Diğer malzemelerden olarak marul, zeytin, mozzarella peyniri, beyaz şarap, kebere meyvesi, hamsi, kereviz, havuç, kırmızı şarap, kırmızı soğan, salatalık, tuna balığı, maydanoz, kaynamış yumurta, nane, dolmalık biber, limon suyu ve sarımsak bazen kullanılır ancak Floransa geleneklerinde bu malzemeler bulunmaz.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "In lode delle cipolle", Capitoli faceti editi ed inediti di Mess. Agnolo Allori detto il Bronzino..., Venice, 1822 text 12 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Village Family Mag, Panzanella Salad[]
  3. ^ a b Marco Bazzichi, "Panzanella, tra tradizione e le varianti «immigrate»", Corriere Fiorentino 18 agosto 2010 text 9 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Panzanellada ilk kez domates kullanılmasına değinen kaynak 1928 tarihli Le vie d'Italia adlı kitaptır.(Revista mensile del Touring Club Italiano 75

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batırık</span> Salata türünde bir yiyecek

Batırık(Batırma); bulgur ile yapılan bir çeşit sulu salatadır. İçindeki domates, salatalık ve bulgurdan ötürü kısırı andırır. İç Anadolu bölgesinin güneyi ve Akdeniz bölgesinde Toros dağlarına yakın bölgelerde,Karaman,Bozkır, Ermenek ile Mersin'in ilçeleri Tarsus, Erdemli, Mut, Aydıncık, Anamur, Bozyazı, Silifke ve Gülnar'da yapılır. Yapılışı bölgelere göre küçük farklılıklar gösterse de, genelde ince bulgur, tahin, domates çeşitli baharatlarla karıştırılır ve yoğrulur.

<span class="mw-page-title-main">Kısır (yemek)</span> Türk mutfağından meze ve çay saati tabağı

Kısır, Türk mutfağında bulunan bulgur bazlı bir salatadır. Ana malzemeleri ince öğütülmüş bulgur, maydanoz ve salçadır. Yaygın olarak kullanılan ilave malzemeler arasında soğan, sarımsak, nar ekşisi, zeytinyağı, limon suyu, salatalık, kornişon ve baharatlar yer alır. Marul yapraklarıyla servis edilebilir. Domates salçası karışımından dolayı kırmızımsı bir renk alır. Oda sıcaklığında garnitür veya meze olarak servis edilir.

<span class="mw-page-title-main">Cacık</span> Türk mutfağından soğuk çorba ve meze

Cacık, yoğurt, su, salatalık ve sarımsak ile yapılan soğuk Türk mezesi olarak bilinse de içine birçok sebze katılarak yapılan çeşitleri vardır. En çok bilinen çeşidi salatalık cacığıdır.Nane, yeşil soğan, kekik, dere otu, zeytinyağı vb malzeme ile zenginleştirilebilir. İçine rendelenmiş havuç ve marul katılan cacığa ise kış cacığı denir. Yunan mutfağında Τζατζίκι (caciki) olarak bilinen bir çeşidi yapılır. Daha kıvamlı olup sos ya da meze olarak tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Adana kebabı</span> Adana menşeili bir kebap türü

Adana kebabı, Adana'ya özgü, "zırh" adı verilen, satıra benzer bir bıçak ile elde kıyılan parça etten yapılan Türk mutfağında bir kebap veya şiş köfte çeşidi.

<span class="mw-page-title-main">Gavurdağı salatası</span> Türk mutfağından salata

İnce küp şeklinde kıyılmış salata malzemelerine nar ekşisi ve ceviz eklenerek yapılan bir salata türüdür. Kökeni Gaziantep Mutfağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Salata</span>

Salata, genellikle sebze veya meyvelerden oluşan sade karışım ya da üzerine yoğurt ya da salata sosu dökülmesiyle hazırlanan ve yemeklere eşlik eden yiyecek karışımı. Kimi zaman içine et ya da peynir gibi yiyecekler de konulur. Mevsimine ve yapıldığı yöreye özgü sayısız çeşidi yapılır. Antik Çağda Romalılar, Yunanlar ve Persler ot ve yeşillikleri karıştırarak karışık salata benzeri bir yemek yapmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Çılbır</span> Türk mutfağından sarımsaklı yoğurtlu bir yumurta yemeği

Çılbır, çıpıl, çırpır, çiğ yumurtanın kaynayan suya kırılıp pişirilmesiyle hazırlanan, Türk mutfağına ait bir tür yemektir. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve kızdırılmış tereyağlı-pul biberli sos dökülerek servis edilir. Ahmed Vefik Paşa'nın 1876'da yazdığı Lehce-i Osmani adlı kitabında çıpıl, çırpırın yoğurtlu yağsız yumurta taamı olarak geçmektedir.

Arnavutluk tarih boyunca birçok devletin yönetimi altına girmiş, bu süreçte yalnızca siyasi veya askeri olarak değil, aynı zamanda kültürel açıdan da etkilenmiştir. Bu sebepten dolayı Arnavut mutfağı başta Türk, İtalyan ve Yunan mutfakları olmak üzere genel itibarıyla Akdeniz mutfağından izler taşımaktadır. Bugün Arnavut halkı tarafından sıkça tüketilen ve yapılan baklava, aşure, kadayıf gibi tatlılar; dolma, yaprak sarma, tarator gibi aperitifler ve ayran, siyah çay, Türk kahvesi gibi içecekler Osmanlı zamanından başlayarak Türk mutfağından Arnavut kültürüne geçen yiyecek ve içeceklerden bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fettuş</span> sebze yaprakları ve karışık yeşilliklerle hazırlanan salata

Fettuş فتوش veya Fattoush, fetuş, fatuş, fattouche) kızartılmış veya fırınlanmış pita ile yapılan Levant mutfağı ve Türk mutfağı'na ait bir salata türüdür. Salata içeriği sebze yaprakları ve karışık yeşilliklerle kombine edilerek hazırlanmaktadır. Fettuş, fatta veya fattat olarak bilinen yemek grubuna ait bir ürün olup bayatlamış yassı ekmek kullanılarak hazırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Irak mutfağı</span> Vikimedya liste maddesi

Irak mutfağı, Irak'ın ulusal mutfağıdır. Arap kültürünün mirasçısı olan Irak mutfağı Orta Doğu mutfaklarından etkilenmiştir. Ayrıca Irak mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Irak mutfağı, Kuzey Irak mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Irak mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, ırak mutfağı İran, Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Irak'ın her yerinde şavurma lokantalarından ırak otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Hızlı yiyecekler, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. ırak mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, Lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye mutfağı</span>

Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Arap ve Kürt kültürünün mirasçısı olan Suriye mutfağı Orta Doğu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Suriye mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, Suriye mutfağı Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Suriye'nin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Fast Foodlar, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Suriye mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova mutfağı</span>

Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tavşan yahnisi</span>

Tavşan yahnisi tavşan eti ile hazırlanan bir sulu yemektir.

Toros salatası Türk mutfağında Antalya yöresine özgü bir salata türüdür. Közlenmiş patlıcan ve fırında pişirilmiş kırmızı biber ile hazırlanan Toros salatası soğan, sarımsak, ince kıyılmış maydanoz, fesleğen, nane, limon suyu, zeytinyağı ve sirke içerir.

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Pico de gallo</span>

Pico de gallo, salsa fresca ve salsa cruda olarak da adlandırılır, Meksika mutfağında yaygın olarak kullanılan bir salsa türüdür. Geleneksel olarak doğranmış domates, soğan, serrano biberlerinden, tuz, limon suyu ve kişniş ile yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Picadillo</span>

Picadillo birçok Latin Amerika ülkesinde ve Filipinler'de geleneksel bir yemektir. Kıyma, domates, kuru üzüm, zeytin ve bölgeye göre değişen diğer malzemelerle yapılır. Genellikle pirinçle servis edilir veya taco, tuzlu hamur işleri veya kroket gibi yemeklerde dolgu olarak kullanılır. İsim, "kıymak" anlamına gelen İspanyolca picar kelimesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan yemekleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İtalyan mutfağı, kökleri MÖ 4. yüzyıla kadar uzanan yüzyıllar boyunca sosyal ve politik değişikliklerle gelişmiştir. İtalyan mutfağının kökenleri Etrüsk, eski Yunan ve antik Roma mutfaklarından gelmektedir. Yeni Dünya'nın keşfi ve artık mutfağın merkezinde olan ancak 18. yüzyıla kadar miktar olarak tanıtılmayan patates, domates, dolmalık biber ve mısırın piyasaya sürülmesiyle önemli değişiklikler meydana geldi. İtalya mutfağı, bölgesel çeşitliliği, lezzet farklılıklarının bolluğu ve yurtdışındaki etkileriyle dünyanın en popüler mutfaklarından biri olduğu bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Macar mutfağı</span> Macaristanın mutfak gelenekleri

Macar mutfağı, Macaristan ulusunun ve onun birincil etnik grubu olan Macarların mutfağının karakteristik özelliklerini ortaya koyar. Geleneksel Macar yemekleri öncelikle et, mevsim sebzeleri, meyveler, ekmek, süt ürünleri ve peynirlere dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cacciatore</span>

Cacciatore; İtalyanca "avcı" anlamına gelir. Mutfakta alla cacciatora soğan, otlar, genellikle domates, sıklıkla dolmalık biber ve bazen de şarapla "avcı usulü" hazırlanan bir yemeği ifade eder.