İçeriğe atla

Pantokrator İsa (Kariye Müzesi)

Pantokrator İsa Mozaiği, Kariye Camii, İstanbul

Kariye Camii'sine batıdan girildiğinde, dış narteksten esonartekse (içiçe iki giriş mekanından içte kalanına) geçişi sağlayan kapının üzerinde yer alan bir Pantokrator İsa sahnesidir.

Burada İsa, evrenin hakimi olarak tasvir edilmiştir.[1] Sağ eli takdis ederken[2] sol eli ile yasayı simgeleyen kutsal kitabı tutar. Altın sarısı zemin üstünde maviler içinde sakallı olarak tasvir edilen İsa, karşısındaki Meryem figürüne bakar. Elindeki kitap değerli taşlarla bezenmiştir. Başının sütündeki hâlede haç bulunur. İçinde haç bulunan hâle, yalnız İsa betimlemelerinde kullanılmaktadır.[1] Solunda "Khora" sağında "İsa, Yaşamın mekânı" yazmaktadır.

İsa tasvirinin kapı üzerinde yer alması, Yeni Ahit'teki şu ifade ile ilişkilendirilir: "Kapı Ben'im. Bir kimse benim aracılığımla içeri girerse kurtulur."[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c Keykubatlı, Sercan. "İkonlarıyla Khora Manastırı Katholikonu". Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi seminer ödevi, Antalya, 2018. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020. 
  2. ^ ""The Land of the Living"". churchofchora.com sitesi. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (Trabzon)</span> Türkiyenin Trabzon şehrinde yer alan bir cami

Ayasofya ya da eskiden Ayasofya Kilisesi, Trabzon'un Fatih Mahallesi'nde bulunan tarihi yapı.

<span class="mw-page-title-main">Kariye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Edirnekapı semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesi ve müze.

<span class="mw-page-title-main">Çarmıh</span> Eski bir darağacı türü

Çarmıh, birbiri üzerine çapraz konmuş iki tahtadan oluşan darağacı. Geçmişte suçluların üzerine bağlanmak veya çivilenmek suretiyle cezalandırılmasında yaygın olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halki Kapısı</span> Bizans dönemi Konstantinopolisteki Büyük Sarayın kapısı

Halki Kapısı, Bizans döneminde Konstantinopolis şehrinde, Büyük Saray'ın ana törensel girişi. "Bronz kapı" anlamına gelen bu adın, bronz kapı kanatları ya da çatısında bulunan yaldızlı bronz döşemeler yüzünden verildiği düşünülmektedir. İç tarafı mermer ve mozaiklerle süslenmiş; dış yüzüneyse birçok heykel yerleştirilmiştir. Bunların en baskını, Bizans İkonoklazmı sırasında ana sembol olmuş İsa ikonudur. 10. yüzyılda kapının hemen yanına inşa edilmiş bir şapel vardır. Kapı, 13. yüzyılda yıkılmıştır. Şapel ise 19. yüzyıl sonuna kadar ayakta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Chartres Katedrali</span>

Chartres Katedrali, Paris'in 80 km güneybatısında bulunan Chartres kentinde 13. yüzyılda kurulmuş olan; Romanesk mimari teknikleri ile yapılmış olmasına rağmen Gotik mimariyi en iyi temsil eden ve günümüze kadar özgün heykelleri, vitrayları ve döşemeleri ile en çok korunmuş olan bir anıt eserdir. Bu iki mimari tarzın birbirlerinden ayrı değil, ama birbirlerinin devamı olduğunu gösteren en iyi örnektir. Günümüze kadar korunarak gelen katedral, daha önce yangınla yok olan katedralin yerine 1193 ile 1250 yılları arasında yapılmış olan ve 4. yüzyıldan itibaren aynı yerde inşa edilen beşinci katedraldir.

Azize Tereza Kilisesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir Katolik kilisesidir. İsmi, Lisieuxlü Azize Tereza'dan gelmektedir.

<i>Güzel Bahçıvan Kız</i> İtalyan rönesans sanatçısı Rafael tarafından 1507 yılında çizilen tablo

Güzel Bahçivan Kız, İtalyan rönesans sanatçısı Rafael tarafından 1507 yılında çizilen tablo. Yağlı boya ile apşap üzerinde yapılmıştır. Tabloda Aziz Yahya, Meryem ve oğlu İsa resmedilmiştir. Resim şu anda Paris'teki Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Marko Manastırı</span> Makedonyada bir manastır.

Marko Manastırı, Kuzey Makedonya'da, Üsküp'ün güneybatısında, şehre yaklaşık 18 km uzaklıktaki Markova Sušica köyünde bulunan manastırdır. Manastırın inşasına Sırp Kral Vukašin önderliğinde 1345 yılında başlanmış olsa da, içindeki freskler dönemde yaşanan Osmanlı akınları ve iç karışıklıklar nedeniyle oğlu Prens Marko tarafından yaklaşık 30 yıl sonra tamamlanabilmiştir. Manastırın Katholikon'u Aziz Dimitrios kilisesidir ve bu kilise manastır kompleksinin merkezini oluştur.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Aziz Apollinare Bazilikası</span> Geç antik çağda bir bazilika

Yeni Aziz Apollinare Bazilikası (Sant’Apollinare Nuovo), 35 metre uzunluğunda ve 21 metre genişliğinde, Teoderik tarafından 500lü yıllarda inşa ettirilen bir geç antik çağ bazilikasıdır. Yapıyı ilginç kılan özelliklerinden birisi Konstantinopolis'ten getirilen Prokonnesos mermeri yapımı olan sütunları ve yapı içerisindeki eşşiz mozaiklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Deisis (Kariye Müzesi)</span>

Kariye Camii iç narteksinin güney bölümü, doğu duvarı üzerindeki geniş bir kemer açıklığında yer alan,14. yüzyılda mozaik pano şeklinde yapılmış bir deisis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">Metokhites’in Kilise’nin Maketini İsa’ya Sunması (Kariye Müzesi)</span>

Kariye Camii'sine batıdan girildiğinde iç nartekste asıl yapıya (naos) giriş kapısının dış kısmının üstünde yer alan ve yapının kurucusu Theodoros Metokhites'i, İsa’ya kilisenin inşasını tamamlayıp maketini sunarken gösteren mozaikle işlenmiş sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem’in Ölümü (Kariye Camii)</span>

Günümüzde Kariye Camii olarak kullanılanı Azize Kurtarıcı Hora Manastır ana ibadet binası (naos) kapısının üzerinde bulunan mozaik tekniğinde yapılmış koimesis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa mozaiği (Kariye Camii)</span>

İsa mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde ana ibadet binasının (naos) bölümünde, günümüze ulaşmış üç adet mozaik panodan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yol Gösterici Meryem mozaiği (Kariye Camii)</span> Kariye Müzesinde bir mozaik

Yol gösterici (Odigitria) Meryem mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde ana ibadet binasının (naos) bölümünde, günümüze ulaşmış üç adet mozaik panodan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa ve Ataları (Kariye Camii)</span>

İsa ve Ataları mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün güney kubbesinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Anna ve Yoahim'in Buluşması (Kariye Camii)</span>

Anna ve Yoahim'in Buluşması mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin olduğu bölüm ile bu bölümün güneyindeki tonozlu kısım arasındaki kemer karnının doğusunda yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Doğumu (Kariye Camii)</span>

Meryem'in doğumu mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kısımda yer alan ikinci kemerin doğusunda bulunan mozaik sahne.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Takdis Edilmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in takdis edilmesi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün bulunan bir mozaik sahnedir.

Kutsal Kalp, Hristiyanlık'ta İsa Mesih'in yüreğinin "Tanrı'nın insanlığa olan sınırsız ve tutkulu sevgisinin" yansıması olarak kabul edilen sembolik bir ifadedir.

Meryem'e Müjde sahnesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinin kuzey kubbesinde bir geçiş ögesi olarak kullanılan pandantifinde görülen bir mozaik sahne.