İçeriğe atla

Pansuman

Modern bir pansuman örneği
1490 yılında yapılan eserde yüzüne pansuman yapılmış bir adam

Pansuman, genel olarak ilk yardım ve acil tıpta yara tedavisi demektir. Yaraların mikroplardan temizlenmesi ve korunması için yapılan yıkama ve örtme işlemidir. Yara iyileşmesinin iyi, çabuk ve iz bırakmadan olması için bölgenin ölü dokulardan ve mikroorganizmalardan temizlenmesi ve dış ortamın zararlı etkilerinden korunması gerekir. Böylece hem mikropların hem de tahriş edici maddelerin yaraya ulaşması engellenmiş olur. Pansuman, ifraz maddelerini yaradan uzaklaştıran, emen, kanayan kısmı tampone eden, yaralı bölgenin anatomik ve fizyolojik durumunu muhafaza eden ve aseptik esaslar içinde uygulanan tedavidir. Yumuşak parafin pansumanlar, çinko bandajlar, esmark bandı, yapışkan bandaj, sıvı bandaj, koheziv bandaj, sargı bezi, gazlı bez yaygın kullanılan pansuman türleridir.[1]

Yara kapalı ise tentürdiyot veya mersol kullanılarak temizlenir. Makat ve üreme organları çevresindeki yaralar ile açık yaralarda, kendilerinin de tahriş edici etkileri sebebiyle kullanılmazlar.[2]

Açık yaralarda, ölü dokular temizlendikten sonra ilk pansuman yapılır: Tuzlu su serumu (serum fizyolojik) ve soluheks denilen antiseptik madde köpürtülerek yara iyice yıkanır. Sonra tekrar serum fizyolojikle yıkama yapılır. Bunlar dokuyu tahriş etmez ve yeni ölü dokular ortaya çıkarmazlar. Bunlar yoksa yara yine bir başka antiseptik olan savlon ile yıkanır. Daha sonra yaranın özelliğine göre antibiyotikli veya başka merhem ve pomatlar tatbik edilir. Sonra yara PAD (pansuman kapayıcı pamuk ve onu saran gazlı bez) ile örtülüp üzeri filasterle yapıştırılır veya sargı beziyle sarılır.[3]

Pansuman setinde steril olarak gazlı bezler, gazlı bezleri tutarak yarayı yıkamak için kullanılacak pens ve penset, ölü dokuları kesmek için makas veya neşter, yarayı kapatmak için PAD bulunur.[4]

Pansuman yaparken antisepsi ve asepsiye (mikropsuzlaştırma ve temizliğe) dikkat edilir. Steril pansuman aletleri, yara dışında hiçbir yere dokundurulmaz.

Pansuman ile mikroplar hiçbir zaman tam olarak yok edilemediğinden, yeniden çoğalmalarını önlemek ve katılan ilaçları tazelemek için pansuman belirli aralıklarla değiştirilir.[5]

Bir de bazı deri hastalıklarında ve iyileşmeyen açık yaralarda kullanılan sulu pansuman vardır. Bunlar etkili maddelerin suda eritilmesiyle hazırlanan sıvılarla yapılır. Esas olarak, sulantılı deri hastalıklarında sızıntıyı kesmek için kullanılırlar. Su, buharlaşma özelliğinde olduğu için uygulanan bölge soğur ve damarlar büzülerek sızıntı kısa sürede durur. Ayrıca antiseptik madde katılarak mikropların öldürülmesi de sağlanabilir.[6]

Sulu pansuman için sık sık kullanılan sıvılardan birkaçı: serum fizyolojik, borik asitli su, barrow solüsyonu ve rivanol solüsyonudur. Tatbiki kolay olan sulu pansumanı sık sık hasta kendisi uygular. Temiz bir kaba konulan solüsyona gazlı bez batırılır, iyice sıkılır. Sulu değil nemli olacak şekilde iki kat olarak hasta bölgeye serilir. Beş dakikada bir aynı uygulama tekrar edilir.

Kaynakça

  1. ^ Bhoyar, Surbhi D; Malhotra, Karan; Madke, Bhushan (2023). "Dressing Materials: A Comprehensive Review". Journal of Cutaneous and Aesthetic Surgery. 16 (2): 81-89. doi:10.4103/JCAS.JCAS_163_22. ISSN 0974-2077. PMID 37554675. 
  2. ^ "10 Different Types of Wound Care Dressings and Their Uses". 28 Nis 2023. 2 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 
  3. ^ "What Are The Different Types Of Wound Dressings?". MedicalDressings. 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 
  4. ^ "Wound Dressings - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 
  5. ^ Pickering, Dianne; Marsden, Janet (24 Şub 2015). "Techniques for aseptic dressing and procedures". Community Eye Health. 28 (89): 17. PMC 4579997 $2. PMID 26435590. 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024 – PubMed Central vasıtasıyla. 
  6. ^ "Wound Dressing - How To & First Aid Advice | St John Ambulance". www.sja.org.uk. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hormon</span> İç salgı bezlerinden kana geçen ve organların işlemesini düzenleyen adrenalin, insülin, tiroksin ve benzeri fizyolojik etkisi olan maddelerin genel adı

Hormon,, çok hücreli organizmalarda fizyoloji ve davranışı düzenlemek için karmaşık biyolojik süreçler yoluyla uzak organlara veya dokulara gönderilen sinyal molekül sınıfıdır.

Kangren veya gangren, dokuların kendilerini besleyen atardamarların herhangi bir sebeple, tamamen yetersiz hale gelmesi sonucunda hayatiyetini kaybetmesi durumu.

<span class="mw-page-title-main">Antiseptik</span>

Antiseptikler enfeksiyon, septisemi veya çürümeyi önlemek amacıyla canlı dokuya uygulanan mikrop karşıtı (antimikrobiyal) maddelerdir. Vücuttaki mikroorganizmaları öldüren antibiyotikler ile canlı olmayan nesnelerde bulunan mikroorganizmaları öldürmekte kullanılan dezenfektanlarla karıştırılmamalıdırlar. Bazı antiseptikler gerçekten mikrop öldürücüyken, yani mikropları öldürebilirken (bakteriyosidal), diğerleri bakteriyostatiktir ve sadece mikropların gelişimini önler veya baskılar. Antibakteriyeller sadece bakterilere karşı kullanılabilen antiseptiklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer tıp</span> Tıbbi uzmanlık

Nükleer tıp, canlılara verilen ışın etkin (radyoaktif) maddelerin yaydıkları ışınların özel yöntemler veya aygıtlarla dışarıdan sayımı ya da görüntü olarak izlenmesi ya da tanımlanması ile tanı konulmasını sağlayan tıp dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuduz</span> Hayvanlar yoluyla bulaşan ölümcül hastalık

Kuduz, Rabies ya da Lyssa, Merkezî sinir sistemini ağır şekilde tutan viral bir zoonoz.

<span class="mw-page-title-main">Difteri</span> bulaşıcı hastalık

Difteri, halk arasında kuşpalazı olarak da bilinen, corynebacterium diphtheriae isimli mikroorganizmanın boğaz, burun, göz ve derideki yaralarda yerleşmesiyle ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalık.

<span class="mw-page-title-main">İnflamasyon</span> iltihaplanma

İnflamasyon, canlı dokunun her türlü canlı, cansız yabancı etkene veya içsel/dışsal doku hasarına verdiği sellüler (hücresel), humoral (sıvısal) ve vasküler (damarsal) bir seri vital yanıttır. İnflamasyon normalde patolojik bir durum olmasına karşın, inflamatuar reaksiyon fizyolojik olarak vücudun gösterdiği bir tepkidir. Halk arasında iltihap tabiri yangı için kullanılmasına rağmen sık sık apseler için de iltihap denmesinden dolayı inflamasyon (inflammare) terimini kullanmak daha yerinde olacaktır. Hücre dejenerasyonu ile birlikte inflamasyon konusu, hastalıkların patolojik temelini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pilonidal kist</span> özellikle kuyruk sokumu bölgesinde kıl içeren kist veya sinüs

Pilonidal kist veya pilonidal hastalık, tipik olarak kalçanın yanakları arasında ve genellikle üst ucunda kist olarak ortaya çıkan bir tür deri enfeksiyonudur. Belirtiler arasında ağrı, şişme ve kızarıklık yer alabilir. Ayrıca sıvı drenajı olabilir, ancak nadiren ateş görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Yanık</span> genellikle aşırı sıcaktan kaynaklanan et veya deri yaralanması

Yanık, ısı, elektrik, kimyasal madde, sürtünme ya da radyasyon nedeniyle et veya deri üzerinde meydana gelen bir yaralanma çeşididir. Yalnızca derinin üst katmanını etkileyen yanıklar yüzeysel veya birinci derece yanık olarak tanımlanmaktadır. Yanık bazı alt katmanlara da geçtiğinde, kısmi kalınlıkta yanık ya da ikinci derece yanık olarak nitelendirilir. Tam kalınlıkta veya üçüncü derece yanıklarda, yara derinin tüm katmanlarına geçmiş olur. Dördüncü derece yanıkta ise yara ilaveten kas veya kemik gibi daha derin dokuları da etkiler.

<span class="mw-page-title-main">Böbrek</span> omurgalılarda bulunan fasulye biçiminde boşaltım organları

İnsanlarda böbrekler, memeli böbreklerinin genellikle dış lobülasyon belirtileri göstermeyen, çok loblu, çok papiller şekilli, iki adet kırmızımsı kahverengi fasulye biçimli kan filtreleyen organlardır. Bunlar retroperitoneal boşlukta solda ve sağdadır ve yetişkin insanlarda yaklaşık 12 santimetre uzunluğundadır. Kanı eşleşmiş renal arterlerden alırlar; kan eşleşmiş renal venlere çıkar. Her böbrek, atılan idrarı mesaneye taşıyan bir tüp olan üretere bağlıdır.

Isırıklar, hayvanların ya da insanların neden olduğu dişlerle yaralanma biçimidir. Komplikasyonlar ortaya çıkmaması için bu tür yaralara gerekli tıbbi müdahale yapılmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">İlk yardım</span> Birine yapılan ilk müdahale

İlk yardım herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlilerinin yardımını sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç – gereç aranmaksızın mevcut araç - gereçlerle yapılan ilaçsız bir uygulamadır.

İlk yardım için gelişmiş araç – gereçler olması gerekmez. İlk yardım çantası içindeki malzemeler yeterlidir. Fakat ilk yardım kitabını okumadan müdahale yapmamalıyız.
<span class="mw-page-title-main">Gazlı bez</span> seyrek ve gevşek dokulu bir tür ince bez

Gazlı bez, günümüzde daha çok tıp alanında kullanım bulmuş seyrek ve gevşek dokulu bir tür ince bez.

<span class="mw-page-title-main">Yara</span>

Yara, fiziksel veya kimyasal bir etkenin vücut bütünlüğünü bozacak şekilde oluşturduğu her türlü hasara denir. Biyolojik, fiziksel ve kimyasal nedenlerle deri ya da mukoz membran bütünlüğünün bozulması, tahrip olması, dokuların kesilmesi sonucu, dokuların fizyolojik özelliklerinin geçici veya tamamen kaybolmasına yara adı verilir. Sadece cilt bütünlüğünün bozulması anlamına gelmez; örneğin, künt bir darbeyle ciltte bozukluk gözlenmeyebilir ancak kemik kırığı veya iç organ yırtığı oluşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tıbbi cihaz</span> Teşhis ve tedavi amaçlı tasarlanan cihaz, materyal, yazılım...

Tıbbi cihaz, üreticisi tarafından özellikle teşhis veya terapötik amaçlı kullanılmak üzere tasarlanan ve doğru uygulanması için gerekli olan yazılım da dahil olmak üzere, tek başına veya kombinasyon halinde kullanılan herhangi bir cihaz, alet, implant, tıbbi yazılım, materyal veya başka bir üründür. Farklı tıp dallarında tıbbi aletler kimyasal madde ve ilaçlar ile hastalarda tanı, ilk yardım, anamnez, fizik muayene, tedavi, aşılama, cerrahi, tıbbi test, tıbbi görüntüleme, tıbbi prosedürler yapılmasında uygulanır. Tıbbi cihazlar hastane, ambulans, açık alanda kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yapışkan bandaj</span> çeşitli boyutlarda bulunan yaraları koruyan bandaj

Yapışkan bandaj tam boyutlu bir bandaj gerektirecek kadar ciddi yaralanmalar için kullanılan küçük bir pansumandır. Ürün adı olmuş markalar olarak Band-Aid veya Elastoplast (İngiltere'de) olarak bilinirler. Curad ve Nexcare gibi markalar da bulunuyor. Yapışkan bandaj yara ve kabuğu sürtünme, bakteri, hasar ve kirden korur. Böylece, vücudun iyileşme süreci daha az rahatsız edilir. Sargılardan bazıları antiseptik özelliklere sahiptir. Ek bir fonksiyon, iyileşme sürecini daha hızlı yapmak için cildin iki kesik ucunu bir araya getirmektir.

<span class="mw-page-title-main">Ağız bakım suyu</span> Ağız temizliği yapmak için kullanılan bir sıvı

Ağız bakım suyu, ağızda tutulan veya ağız çevresi ile yıkanarak, perioral kasların azaltılması veya başın hareket ettirilmesiyle oluşan sıvı bir maddedir.

Earle Dickson, Yapışkan bandajı icat eden Amerikalı mucit. Hayatının büyük bir kısmını Highland Park, New Jersey'de geçirmiştir.

Konak hastalığı , bebeğin kafa derisinde kabuklu veya yağlı pullu lekelere neden olur. Durum ağrılı veya kaşıntılı değildir, ancak çıkarılması kolay olmayan kalın beyaz veya sarı pullara neden olabilir . En sık olarak ilk üç ayda başlar, ancak daha sonraki yıllarda ortaya çıkabilir. Daha büyük çocuklarda benzer semptomların kepek olma olasılığı beşik başlığından daha fazladır. Döküntü genellikle kulak, kaş veya göz kapaklarının çevresinde belirgindir. İnfantil seboreik dermatit olarak adlandırılan başka yerlerde de görünebilir. Bu durumun sadece özel ve daha iyi huylu bir durumudur. Kesin nedeni bilinmemektedir. İnsandan insana bulaşmaz. Ayrıca kötü hijyenden de kaynaklanmaz. Alerjik ve tehlikeli değildir. Genellikle birkaç ay sürer. Bazı çocuklarda durum 2 veya 3 yaşına kadar sürebilir.

Dövme işlemi veya tekniği, pigmentin derinin alt tabakasına yerleştirilmesini içerir. Geleneksel olarak, dövme genellikle pigmenti kesiklere sürtmeyi içeriyordu. Modern dövme neredeyse her zaman bir dövme makinesinin ve genellikle insan sağlığına yönelik riski azaltmak için prosedürler ve aksesuarlar kullanılmasını gerektirir.