İçeriğe atla

Pano (bilgisayar)

Pano, kısa süreli veri depolama, kesme, kopyalama ve yapıştırma işlemleri tarafından kullanılan, işletim sistemi tarafından sağlanan belgeler veya uygulamalar arasında veri aktarımı için kullanılan bir veri arabelleğidir. İngilizce pano ve not panosu aynı anlamı (clipboard) verir. Genellikle, ortamdaki programların çoğundan veya tanımlanmış programlama arabirimleriyle erişilebilen, bazen yapıştırma arabelleği olarak adlandırılan, adsız, geçici bir veri ara bellek olarak uygulanır.[1] Tipik bir uygulama, tuş takımları, menü seçimleri vb. gibi kullanıcı giriş/çıkışları bu arayüzlerle eşleyerek pano işlevselliğine erişir. Pano tesisinin anlam bilimi, bir işletim sisteminden diğerine değişir ve aynı sistemin sürümleri arasında da değişebilir. Bazen farklı programlar veya kullanıcı tercihleri ile değiştirilebilirler.[2]

Bir öğe kopyalandığında veya kesildiğinde, pano kullanılabilir olan her biçimini tutar, çünkü bu noktada, içerik yapıştırıldığında hangi biçimin gerekli olduğu bilinmemektedir. İşletim sistemi tarafından sağlanan panonun temel işlevselliği, uygulamalar ve pano yöneticileri tarafından genişletilebilir.

Windows, Linux ve macOS tek bir pano işlemini desteklemektedir. Her kesim veya kopya önceki içeriğin üzerine yazar. Normalde, yapıştırma işlemleri içeriği kopyalayarak içeriğini daha fazla yapıştırma işlemi için panoda kullanılabilir halde bırakır. Pano verileri bilgisayarın RAM'inde saklanır.[3]

Sürükle-bırak işlemi, kullanıcıların bilgileri görünümden kesme, kopyalama ve yapıştırma işlevlerine benzer şekilde bir denetimden diğerine sürükleyip bırakmalarını sağlar, ancak panoyu etkilemez.

Tarihi

Küçük metin parçacıkları için arabellek olarak kullanılan panoları, ilk olarak Pentti Kanerva tarafından silinmiş metinleri geri yüklemek için saklarken kullandı. Bir kişi bir yerde bir metni silip başka bir yerde geri yükleyebildiğinden, "delete" terimi bu durumda beklenenin aksine değildi. Larry Tesler, 1973'te bu tampon için "pano" terimini kesmek, kopyalamak ve yapıştırmak olarak adlandırdı, çünkü bu tekniklerin kopyalanan veya kesilen verileri geçici olarak kaydetmek için bir panoya ihtiyacı vardır.

Veri formatları

Uygulamalar, bir nesnenin serileştirilmiş gösterimlerini ya da bir söz vermeyi (daha büyük nesneler için) pano aracılığıyla iletir.[4] Bazı durumlarda, belirli ortak veri formatlarının aktarılması soyut bir fabrikanın kullanımıyla opak bir şekilde sağlanabilir, örneğin Mac OS X, görüntünün asıl formatı olsa da panoda depolanan görüntü verilerine erişim sağlamak için NSImage adlı bir sınıf kullanır. nesneyi destekleyen veriler gizlenir. Gönderme ve alma uygulaması, aralarında transfer edilebilecek formatları, çoğu zaman kabul edilebilir tip dönüşümler sağlamaktan sorumlu olan aktif GUI widget'ı ile pazarlık eder. Çalışma alanı URL'leri, renkler, görüntüler, dizeler, atfedilen dizeler (zengin metin) ve sesler gibi genel öğelerin aktarılmasına izin verir. İşletim sistemi ve GUI araç takımı, örneğin zengin metinden düz metne ve tam tersine dönüştürme gibi bazı ortak dönüşümler sağlayabilir. Veri aktarımı için çeşitli tip tanımlayıcıları, MIME ve Uniform Type Identifier gibi tip sistemler arasında otomatik olarak kabul edilebilir eşlemeler sağlayabilen modern işletim sistemleri tarafından desteklenir.[5]

Pano yöneticisi uzantıları, bir işletim sisteminin tümleşik pano işlevlerine işlevsellik katar. Kullanıcının panoyu manipüle etmesini sağlayan uygulamalardır. Birden fazla uyumsuz GUI araç seti kullanan linux gibi platformlarda, pano yöneticileri genellikle bu gibi farklı çerçeveleri kullanan uygulamalar arasında veri aktarmak için kullanılır.[6]

Pano yönetimi ve uzantıları

Bir pano yöneticisi birden fazla kesim ve yapıştırma işlemi sağladığında, pano yeni kesimler ve kopyaları son işlemlerin listesine yerleştirilirken, yığın veya not defteri olarak değerlendirilir. Standart yapıştırma işlemi en son işlemi kopyalarken, özel yapıştırmalar diğer depolanmış işlemlere erişim sağlar. Bu yöneticiler ayrıca genellikle işlem geçmişini görüntüleyen ve kullanıcının önceki kopyaları seçmesine, düzenlemesine, biçimini değiştirmesine ve hatta aralarında arama yapmasına izin veren bir pencere sunar.[7]

Çoğu işletim sistemi (örneğin, Windows, macOS, Linux, X11, Android, iOS) pano içeriğini kalıcı bir depoya kaydetmediğinden - bir kullanıcı oturumu kapattığında veya sistemi yeniden başlattığında, pano içeriği silinir. Başka bir örnek, bir kopyala veya kesme olayında pano verilerini çevrimiçi konuma kaydederek bu verileri çevrimiçi uygulamalara yapıştırmak için kullanılabilir duruma getirerek yerel panonun çevrimiçi uygulamalarla çalışmasını sağlamaktır. Pano yöneticileri ayrıca, kopyalamayı ve yapıştırmayı desteklemeyen yazılım sınırlamasını aşmak için araçlar olarak da görev yapabilirler.[8]

Kaynakça

  1. ^ "What is a Clipboard?". 25 Haziran 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  2. ^ "Clipboard Definition". 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  3. ^ "What is a Clipboard in Computing? - Definition from Techopedia". 15 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  4. ^ "Dragging Files". 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  5. ^ "Apple Developer Documentation". 26 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  6. ^ "GitHub - dxa4481/Pastejacking: A demo of overriding what's in a person's clipboard". 24 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  7. ^ "Using a password manager on Android? It may be wide open to sniffing attacks - Ars Technica". 19 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2019. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşletim sistemi</span> bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten yazılım

İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sunucu (bilişim)</span> bilgisayar ağlarında, diğer ağ bileşenlerinin (kullanıcıların) erişebileceği, kullanımına ve/veya paylaşımına açık kaynakları barındıran bilgisayar birimi

Sunucu, bilişim alanında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar donanımları veya yazılımlarıdır. Bu mimariye istemci-sunucu modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci ağ üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında veritabanı sunucuları, dosya sunucuları, e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, web sunucuları, oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.

macOS, Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür ve Apple tarafından Macintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.

Boru hattı (pipeline), yazılım mühendisliğinde, her bir elemanın çıktısı bir sonraki elemanın girdisi olacak şekilde sıralanmış işlemler zinciridir. Genellikle, ardışık birimlerin aralarına bir miktar arabellek (buffer) konulmaktadır. Bu boruhatları arasındaki bilgi akışı çoğunlukla bayt katarları (stream) ve bit katarları şeklindedir.

Maemo, Nokia'nın akıllı telefonlar ve tablet bilgisayarlar için geliştirdiği, açık kaynaklı ve Debian tabanlı bir mobil işletim sistemidir. Maemo, tabanında Linux ailesinden olan Debian üzerine ve GUI yani görsel kullanıcı arayüzü ise yine açık kaynaklı GNOME kütüphaneleri üzerine kurulmuştur. Maemo altında pencere yöneticisi olarak Matchbox ve görsel kullanıcı arayüzü için de GTK tabanlı Hildon kullanılır. Nokia 770, Nokia N800, Nokia N810 ve Nokia N900 modellerinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">QNX</span>

QNX, gömülü sistemler pazarına yönelik Unix benzeri, gerçek zamanlı işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Qt (çalışma alanı)</span>

Qt, birden çok platformu destekleyen bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirme araç takımıdır. Genellikle GUI programları geliştirmek için kullanılsa da gelişmiş kütüphanesi GUI bileşenlerinin dışında birçok araç içermektedir. Qt, en çok KDE masaüstü ortamında, Opera ağ tarayıcısında ve Skype anlık mesajlaşma programlarında kullanılmasıyla bilinir.

Bilgi işlem platformu, bir uygulama yazılımı çalıştırmak için donanım mimarisi ve bir yazılım çerçevesi, yazılım, çeşitli bazı kombinasyon veya sıralamalarını içermektedir. Tipik platformlarda bir bilgisayar mimari, işletim sistemi, programlama dilleri ve ilgili kullanıcı arabirimi içerir.

<span class="mw-page-title-main">Root (Android)</span> İşletim sistemindeki kısıtlamaların bazılarını kaldırmaya yarayan yazılımsal işlem

Rootlama, Android cihaz kullanıcılarının genellikle akıllı telefonlar ve tabletler olmak üzere cihazın çeşitli alt sistemleri üzerinde ayrıcalıklı yetki elde edebilmeleri işlemidir. Android, Linux çekirdeğinin değiştirilmiş bir sürümünü temel aldığından, bir Android cihazının "rootlanması", Linux'ta, FreeBSD'de veya macOS gibi bir Unix benzeri işletim sisteminde olduğu gibi yönetim (root) izinlerine benzer erişim sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Canlı USB</span>

Canlı USB, önyüklenebilen tam bir işletim sistemi içeren taşınabilir bir USB'ye bağlı harici veri depolama aygıtıdır. Terim, USB flash sürücüleri anımsatır, ancak sırasıyla "canlı HDD" ve "canlı SSD" olarak adlandırılsalar da, harici bir sabit disk sürücüsünü veya yarıiletken sürücüyü kapsayabilir. Canlı CD'lerden sonraki evrimsel adımdır, ancak yazılabilir depolamanın ek avantajıyla, önyüklenen işletim sisteminde özelleştirmelere izin verir. Canlı USB'ler, sistem yönetimi, veri kurtarma veya test sürüşü için gömülü sistemlerde kullanılabilir ve USB cihazına ayarları kalıcı olarak kaydedebilir ve yazılım paketlerini yükleyebilir.

Mobil güvenlik ya da mobil telefon güvenliği, mobil işlemenin öneminin ve kullanılan akıllı telefonların sayısının artması ile birlikte öne çıkmıştır. Genel olarak bakıldığında, mobil güvenlik, mobil cihazlarda saklanan bilgilerin ve servislerin koruma altına alınması olarak değerlendirilebilir.

macOS Sierra İşletim sistemi sürümü

macOS Sierra, Apple şirketinin macintosh bilgisayarlar için tasarladığı masaüstü ve sunucu işletim sistemi olan macOS'un on üçüncü büyük sürümüdür. OS X El Capitan sürümünün bir üstü olarak çıkmıştır. macOS Sierra sisteminin ilk beta sürümü geliştiriciler için WWDC 2016 sunumunun hemen ardından yayınlanmıştır. Ayrıca, bu etkinlikte iOS 10 mobil işletim sistemi de kullanıcılara sunuldu. Apple bu kez yeniden bir isim düzenlemesi yaptı, böyle ki, şirket OS X Mountain Lion versiyonunda "Mac OS X" ismini "OS X" ismine değiştirmiştir. Bu kez ise şirket Mac OS 7.6'dan beri kullanılan ve eski adlandırma şemasını hatırlatan, "macOS" ismi ile değiştirdi. Bundan başka Applenin sunucu işletim sistemi de "macOS Server" ismini aldı. Aynı watchOS ve tvOS gibi Apple'ın diğer ürünleri için kullandığı kişisel kullanım yazılımlarının isimleri ile bağdaştırabilmek için, OS X yazılım sisteminin ismi bu sürümde macOS olarak değiştirilmiştir. Bu kez de sürüme konum tabanlı isim verildi, Kaliforniyada bulunan Sierra Nevada dağlarının şerefine "Sierra" ismi verildi. Yeni sürümde özellikler Süreklilik, iCloud ve pencere geliştirmeleri ve Apple Pay ve Siri desteği üzerinde durulacak.

<span class="mw-page-title-main">Kesme, kopyalama ve yapıştırma</span>

Kesme, kopyalama ve yapıştırma, İnsan bilgisayar etkileşiminde data aktarımı için bir kullanıcı arabirimi süreçlerarası iletişim tekniği sunan ilgili komutlardır. Şu an bilgisayar ve telefonlarda en yaygın kullanılan işlemlerdendir. Bilgisayarlarda hem dosya sistemi, hem de Microsoft Office gibi yazılımlarda kulanılır. Kopyalama komutu bir kopyalama oluştururan zaman kesme komutu seçili verileri orijinal konumundan kaldırır; Her iki durumda da seçilen veriler pano denilen geçici bir yerde saklanır ve sonsuz sayda yapıştırma oluyor. Kesme komutu araç çubuğundakı "dosyayı taşı" işlemi, kopyalama komutu ise "dosyayı kopyala" işlemi ile eşdeğerdir. Pano içindeki veriler daha sonra yapıştırma komutunun verildiği yere yerleştirilir. Komut adı, bir sayfa düzeni oluşturmak için el yazması düzenlemesinde kullanılan ve fiziksel prosedüre dayanan bir arayüz metaforudur. İşlem itibarile, "kes-yapıştır" dosyayı taşımak işlemi ile, "kopyala-yapıştır" ise dosyayı kopyalamak işlemi ile aynıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çöp Kutusu (bilgisayar)</span>

Çöp Kutusu hesaplamada, bir dosya yöneticisinde kullanıcı tarafından silinmiş, ancak dosya sisteminden kalıcı olarak silinmemiş dosyalar için geçici bir saklama alanıdır. Tipik olarak, bir geri dönüşüm kutusu, kullanıcıya silinen dosyalara göz atmasına, yanlışlıkla silinen dosyaların silinmesini kaldırmasına veya silmesine olanak tanımak üzere, kullanıcıya kalıcı olarak özel bir dosya dizini olarak sunulur.

<span class="mw-page-title-main">Windows NT mimarisi</span>

Microsoft tarafından üretilen ve satılan bir işletim sistemi satırı olan Windows NT'nin mimarisi, kullanıcı modu ve çekirdek modu olmak üzere iki ana bileşenden oluşan katmanlı bir tasarımdır. Tek işlemcili ve simetrik çok işlemcili (SMP) tabanlı bilgisayarlarla çalışmak üzere tasarlanmış, önleyici, yeniden gelen bir işletim sistemidir. Giriş/çıkış isteklerini işlemek için, I / O istek paketlerini (IRP'ler) ve zaman uyumsuz G / Ç'yi kullanan paket odaklı G / Ç kullanırlar. Windows XP'den başlayarak, Microsoft Windows'un 64 bit sürümleri hazırlanmaya başladı; Bundan önce, bu işletim sistemleri yalnızca 32-bit sürümlerde mevcuttu.

<span class="mw-page-title-main">XNU</span>

XNU, MacOS işletim sisteminde kullanılmak üzere Aralık 1996'dan beri Apple'da geliştirilen ve Darwin işletim sisteminin bir parçası olarak ücretsiz ve açık kaynaklı yazılım olarak piyasaya sürülen bilgisayar işletim sistemi çekirdeğidir. Ayrıca, iOS, tvOS ve watchOS işletim sistemlerinin çekirdeği olarak da kullanılır. XNU, "X Not Unix"'in bir kısaltmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Metin tabanlı kullanıcı arayüzü</span> bir metin ekranına çıktı vermeye veya onu kontrol etmeye dayalı arabirim türü

Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.

Carbon, Macintosh bilgisayarları çalıştıran işletim sistemi olan Mac OS X için Apple'ın C tabanlı uygulama programlama arayüzlerinden (API) biridir. Carbon, Mac OS 8 ve Mac OS 9 işletim sistemlerinde çalışan programlar için iyi bir geriye dönük uyumluluk sağlamıştır. Geliştiriciler, “klasik” Mac OS ve Macintosh işletim sistemleri yazılımlarını OS X platformuna taşımak için uygulamayı azami çaba harcayarak çok az bir çaba ile kullanabilirler. OpenStep'te ortaya çıkan tamamen farklı Cocoa API sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">SparkyLinux</span> Linux dağıtımı

SparkyLinux, masaüstü odaklı geliştirilmiş, Debian tabanlı bir işletim sistemidir. Önceden yüklenmiş çeşitli masaüstü ortamı seçeneklerinden birini seçmek mümkündür. Tüm uygulamaların en güncel sürümünü temin edebilmek için SparkyLinux her sene 3-4 kez yayımlanır.

Qubes OS, izolasyon (yalıtma) yoluyla güvenlik sağlamayı amaçlayan güvenlik odaklı bir masaüstü Linux dağıtımıdır. Sanallaştırma, Xen tarafından gerçekleştirilir ve kullanıcı ortamları diğer işletim sistemlerinin yanı sıra Fedora, Debian, Whonix ve Microsoft Windows tabanlı olabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.