İçeriğe atla

Pankreatik lipaz ilişkili protein 2

Pankreatik lipaz ilişkili protein 2
Tanımlayıcılar
Sembol PLRP2
Diğer Semboller PNLIPRP2
Entrez 5408
HUGO 9157
OMIM604423
PDB2OXE 2PVS
RefSeqNM_005396
UniProt P54317
Diğer bilgiler
EC numarası3.1.1.26, 3.1.1.3 EC 3.1.1.26, 3.1.1.3
LokusKr. 10 q26.12


Pankreatik lipaz ilişkili protein 2 (İngilizce Pancreatic Lipase-related protein 'den kısaltma PLRP2 olarak değinilir), insanda PNLIPRP2 geni tarafından kodlanan bir enzimdir. PLRP2, pankreatik lipaz enzimine olan benzerliğinden dolayı adlandırılmış bir lipazdır. Trigliserit, fosfolipit ve galaktolipitleri hidrolizler.

Fizyoloji

PLRP2 yeni doğan bebeklerde besindeki trigliseritlerin sindirimine yarar.[1] Yetişkinlerde ise bitkisel besinlerde çok miktarda bulunan bir lipit türü olan galaktolipitlerin sindirimine yarar.[2] Bu enzim, başlıca pankreas ve kalın bağırsakta bulunur.[3]

Gen

PNLIPRP2 geni insanda Kromozom 10 üzerinde, 10q25.3 konumunda bulunur. 2,3 ve 1,8 kB uzunluğunda iki mRNA olarak yazılır. PLRP2, lipaz gen ailesinin bir üyesidir. PLRP1 ile %63, pankreatik lipaz ile %65, gastrik lipaz ile lipoprotein lipaz ve hepatik lipaz ile ise %20-30 oranında benzeşir.

Protein

PLRP2, 469 amino asit uzunluğunda bir protein olarak hücreden salgılanır. PLRP2, pankreatik lipaz ile amino asit dizisi düzeyinde %65 benzerlik gösterir.

Biyokimya

PLRP2, pankreatik lipaza olan yapısal benzerliğine rağmen ondan daha geniş bir substrat spesifisitesi vardır. Pankreatik lipaz sadece trigliseritleri sindirmesine karşın, PLRP2 trigliseritleri, fosfolipitleri ve galaktolipitleri hidrolizler.

PLRP2 aşağıdaki reaksiyonları katalizler:

triasilgliserol -> diasilgliserol + yağ asidi
diasilgliserol -> monoasilgliserol + yağ asidi

PLRP2, fosfolipitleri de hidrolizler; fosfatidilkoline kıyasla fosfatidilgliserol ve fosfatidiletanolamini tercih eder:[4]

diasilfosfatidilgliserol → monoasilfosfatidilgliserol + yağ asidi

Ayrıca, fizyolojik şartlarda pankreatik lipaz ve PLRP2 (ama PLRP1 değil) bir A vitamini öncülü olan retinil palmitatı hidrolizler:[5]

retinil palmitat → retinol + yağ asidi

galaktosildigliseridler üzerindeki etkinliği (EC 3.1.1.26) diğer lipitlerden çok daha yüksek olduğu bulunmuştur:[2]

galaktosildigliserit → galaktosilmonogliserit + yağ asidi

Bu yüzden bu enzimin fizyolojik fonksiyonunun bitkisel galaktolipitlerin sindirimi olduğu önerilmiştir. Galaktolipitlerde bitki hücrelerinde en sık bulunan lipitlerdir.[6]

PLRP2, etkin olmak için pankretik lipaz gibi kolipaza gerek duymaz.[7] Safra tuzları tarafından çalışmaz hale getirilir ve kolipaz onu tekrar aktive etmez.[8] PLRP2, pankratik lipaz inhibitörü orlistat tarafından inhibe olur.

Pankreatik lipaz misel içinde yer almayan trigliseritleri sindiremez, buna karşın PLRP2 suda çözünebilen küçük trigliserit moleküllerini de hidroliz edebilir. Bunun nedeni, pankreatik lipazdan farklı olarak, bu enzimin lipit-su arayüzlerinde etkinleşmeye gerek duymamasıdır.[7]

Kaynakça

  1. ^ D'Agostino D, Lowe ME (2004). "Pancreatic lipase-related protein 2 is the major colipase-dependent pancreatic lipase in suckling mice". J. Nutr. 134 (1). ss. 132-4. PMID 14704305. 
  2. ^ a b Sias B, Ferrato F, Grandval P; ve diğerleri. (2004). "Human pancreatic lipase-related protein 2 is a galactolipase". Biochemistry. 43 (31). ss. 10138-48. PMID 15287741. 
  3. ^ Eydoux C, Aloulou A, De Caro J; ve diğerleri. (2006). "Human pancreatic lipase-related protein 2: tissular localization along the digestive tract and quantification in pancreatic juice using a specific ELISA". Biochim. Biophys. Acta. 1760 (10). ss. 1497-504. PMID 16887271. 
  4. ^ Roussel A, Yang Y, Ferrato F, Verger R, Cambillau C, Lowe M (1998). "Structure and activity of rat pancreatic lipase-related protein 2". J. Biol. Chem. 273 (48). ss. 32121-8. PMID 9822688. 
  5. ^ Reboul E, Berton A, Moussa M, Kreuzer C, Crenon I, Borel P (2006). "Pancreatic lipase and pancreatic lipase-related protein 2, but not pancreatic lipase-related protein 1, hydrolyze retinyl palmitate in physiological conditions". Biochim. Biophys. Acta. 1761 (1). ss. 4-10. PMID 16497549. 
  6. ^ De Caro J, Sias B, Grandval P; ve diğerleri. (2004). "Characterization of pancreatic lipase-related protein 2 isolated from human pancreatic juice". Biochim. Biophys. Acta. 1701 (1-2). ss. 89-99. PMID 15450178. 
  7. ^ a b Jennens ML, Lowe ME (1995). "Rat GP-3 is a pancreatic lipase with kinetic properties that differ from colipase-dependent pancreatic lipase". J. Lipid Res. 36 (11). ss. 2374-82. PMID 8656075. 
  8. ^ Jayne S, Kerfelec B, Foglizzo E; ve diğerleri. (2002). "Activation of horse PLRP2 by bile salts does not require colipase". Biochemistry. 41 (26). ss. 8422-8. PMID 12081491. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lipit</span> Katı ve sıvı yağ

Lipit, tüm canlıların yapısında bulunan temel organik bileşiklerden biridir. Lipitler, doymuş ve doymamış yağlar olarak ayrılır. Doymamış yağlar, oda sıcaklığında sıvı hâlde bulunan lipitler; doymuş yağlar ise oda sıcaklığında katı hâlde bulunan lipitlerdir. Biyolojik önemi olan lipitler için yağ asitleri, nötr lipitler (trigliserit), fosfolipitler ve steroitler örnek gösterilebilir. Lipitler, insan ve hayvanların temel besinleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Lipaz</span> Lipitleri hidroliz eden enzim

Lipaz, lipitlerin ester bağlarının hidrolizini katalizleyen bir enzimdir. Lipazlar esterazların bir alt sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Trigliserit</span>

Trigliserit ; gliserol (gliserin) ve üç yağ asidinden oluşan bir esterdir. Bitkisel ve hayvansal yağların ana bileşenidir.

Çok Düşük Yoğunluklu Lipoproteinler plazma lipoproteinlerinin yoğunluğu 0,95-1,006 g/mL arasında olan bir alt grubudur. VLDL, karaciğerde oluştuktan sonra taşıdıkları trigliseritleri vücuttaki çeşitli dokulara aktarırlar, bu sürecin sonunda LDL'ye dönüşürler.

Kimya ve biyokimyada, yağ asidi, genelde uzun, alifatik kuyruklu bir karboksilik asittir. Uzun karboksilik yağ asitlerinden 4 karbonlu ve daha uzun zincirlileri yağ asidi olarak sayılır; doğal yağları (trigliseritleri) oluşturan yağ asitlerinden söz ederken ise bunların en az 8 karbonlu olduğu varsayılabilir. Çoğu doğal yağ asitlerinin çift sayılı karbon atomu vardır, çünkü bunların biyolojik sentezlerinde iki karbon atomlu asetat kullanılır.

Yağ asitleri birçok organizma için önemli enerji kaynaklarıdır.Artmış glukoz sıklıkla yağ asidine çevrilerek depo edilmektedir. Trigliserdiler aynı miktardaki karbonhidrat ve proteinlerden yaklaşık 2 kat daha fazla enerji vermektedirler. Tüm hücre zarları iki tabakalı fosfolipitlerden oluşur. Yağ asitleri aynı zamanda protein modifikasyonunda da kullanılırlar. Bu nedenle yağ asidi metabolizması, yağ asitlerinin primer metabolitlerinin ve enerjinin oluştuğu katabolizmalarını ve biyolojik olarak oldukça önemli bileşiklerin sentez edildiği anabolizmalarını kapsar.

Bir kolesteril ester, kolesterolün bir asit ile tepkiyerek oluşturduğu bir esterdir. Lipit metabolizmasında kolesterol ester terimi yaygın olarak kolesterolün yağ asitleri ile oluşturduğu kolesteril asil esterleri için kullanılır. Kolesterolün esterleşmesi onun hücre içinde depolanmasını ve kanda taşınmasını sağlar. Aterotik plakaların oluşumu sırasında içlerinde kolesteril esterler birikmesi aterosklerozun ilk aşamalarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Kolesteril ester transfer proteini</span>

Kolesteril ester transfer proteini, lipoproteinler arasında nötr lipitler, yani kolesteril ester ve trigliseritler taşıyan bir plazma proteinidir. Fizyolojik rolü, VLDL veya LDL taneciklerindeki trigliseritler ile HDL'deki kolesteril esterlerin yer değiştirmesini sağlamaktır. Aslında çoğu zaman kolesteril esterler ile kolesteril esterleri, trigliseritlerle trigliseritleri de birbiriyle değiştirir, ama bu değişimlerin net bir etkisi olmaz.

<span class="mw-page-title-main">Fosfatidilkolin</span>

Fosfatidilkolinler baş grubunda kolin parçası içeren bir fosfolipit sınıfıdır. Diğer fosfolipitler gibi, baş grubunun hidrofilik, kuyruk kısmının hidrofobik olması sonucu bu molekül, lipit çiftkatman oluşturur. Kolin grubu artı yüklü, fosfat grubu eksi yüklü olduğundan baş grubunun net yükü yoktur. Molekülün hidrofobik kısmını oluşturan yağ asitleri doymuş veya doymamış olabilir.

Lipoprotein lipaz, şilomikron ve VLDL lipoproteinlerindeki trigliseritleri bir monoasilgliserol molekülü ve serbest yağ asitlerine hidrolizleyen, lipaz türü bir enzimdir. Reaksiyon ürünleri dokunun kullanımına yarar. Kofaktör olarak apolipoprotein C-II'ye gerek duyar.

Endotel lipaz (EL) veya endotel hücre kaynaklı lipaz endotel hücreler tarafından salgılanan bir lipazdır.

Hepatik trigliserit lipaz veya hepatik triasilgliserol lipaz, yaygın adıyla da Hepatik lipaz, karaciğer, adrenal bezler ve yumurtalıkta, ayrıca makrofajlarda bulunan bir lipazdır. LIPC geni tarafından kodlanan hepatik lipazın iki işlevi vardır: trigliserit lipaz ve reseptör aracılıklı lipoprotein alımı.

<span class="mw-page-title-main">Pankreatik lipaz</span>

Pankreatik lipaz, pankreasın duktal hücreleri tarafından salgılanan, trigliserit moleküllerini hidroliz eden, lipaz türü bir enzimdir. Kofaktör olarak kolipaz ve safra asitleri kullanır. Hidroliz reaksiyonu sonucu açığa monoasilgliserol ve yağ asitleri oluşur. Trigliserit hidroliz ürünleri ince bağırsak tarafından emilir, epitel hücrelerinde başka enzimler tarafından tekrar trigliserite dönüştürülürler, sonra da vücuda dağıtılmak üzere, kilomikronlar içinde lenf sistemine salgılanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Karboksil ester lipaz</span>

Karboksil ester lipaz (KEL), diğer adları ile safra tuzu bağımlı lipaz veya safra tuzu uyarılı lipaz, hayvanlarda pankreas ve süt bezleri tarafında salgılanan ve yağların sindirimine yarayan bir enzimdir. Ayrıca trombositlerde de bulunur. KEL, tip B karboksilesteraz/lipaz ailesinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çevrim sonrası değişim</span> Biyolojik süreç

Çevrim sonrası değişim, bir proteinin çevriminden (translasyonundan) sonra kimyasal değişime uğramasıdır. Çoğu protein için bu değişimler, protein biyosentezinin son adımlarındandır.

Bir digliserit veya diasilgliserol (DAG), bir gliserol molekülüne ester bağları ile kovalent bağlı iki yağ asidi zincirinden oluşmuş bir gliserittir. Bir örnek, sağdaki şekilde görülen 1-palmitoyl-2-oleoyl-gliserol'dur, bu molekülde palmitik asit ve oleik asitten meydana gelmiş yan zincirler bulunmaktadır.

Hormona duyarlı lipaz, insanlarda LIPE geni tarafından kodlanan bir enzimdir. LIPE, çeşitli esterleri hidroliz edebilen bir hücreiçi enzimdir. Enzimin kısa ve uzun olmak üzere iki tipi vardır. Uzun biçimi steroid üreten dokularda bulunur, steroid hormon üretimi için kolesteril esterleri kolesterole dönüştürür. Kısa biçimi, en çok adipositler olmak üzere, çeşitli dokularda bulunur; adipositlerde depolanmış olan trigliseritler bu enzim aracılığıyla yağ asitleri ve gliserole dönüştürülür.

Sterol O-asiltransferaz (SOAT) veya asil-KoA kolesteril asil transferaz, EC 2.3.1.26 asil transferaz sınıfı bir enzimdir. İnsanda iki tip ACAT enzimi vardır, ACAT1 ve ACAT2 enzimleri SOAT1 ve SOAT2 adlı genler tarafından kodlanır. Bu enzimler kolesterol metabolizmasında ve safra tuzu biyosentezinde önemli rol oynarlar. ACAT1 enziminin geni için ACAT1 kullanılmamalıdır çünkü ACAT1 kısaltması ketotiyolaz aktivitesine sahip asetil-Koenzim A asetiltransferaz 1 enziminin genine aittir.

Lizofosfatidilkolin (lizoPC) veya lizolesitin, fosfatidilkolin'in sn-2 konumunda hidrolizi sonucu meydan gelen lipittir. İngilizce lysophosphatidylcholine 'in kısaltması lysoPC veya LPC olarak da bilinir. Lizo- öneki, Yunanca λύσις, lysis sözcüğünden, o da lyein = "ayrılmak"tan türemedir. Fosfolipaz aktivitesine sahip enzimler veya lesitin kolesteril asil transferaz (LCAT) gibi asiltransferaz mekanizmalı bazı enzimler bu lipiti oluşturabilir. Lizofosfatidilkolin oluşumu çeşitli sinyal transdüksiyon yollarının adımlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Karboksilesteraz 1</span>

Karboksilesteraz 1, insanda CES1 geni tarafından kodlanan bir karboksilesteraz enzimidir. Bu enzim, ester, tiyoester veya amid bağları içeren çeşitli yabancı ve endojen bileşikleri hidroliz ederek vücuda zararlı maddeleri zararsız etmeye yarar. Bu enzim hücre içinde kolesterol esterifikasyonundan sorumludur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.