İçeriğe atla

Pankration

Pankration (/pænˈkrtiɒn, -ˈkrʃən/; Yunanca: παγκράτιον), MÖ 648'de Yunan Olimpiyat Oyunlarında başlayan, çok az kuralı olan, çıplak elle yapılan bir boyun eğme sporuydu. Sporcular, modern karma dövüş sanatlarına benzer şekilde boks ve güreş tekniklerinin yanı sıra, tekme, tutuş, eklem kilitleri ve yerde boğma gibi diğer teknikleri de kullandılar.[1] Terim Yunanca παγκράτιον [paŋkrátion], yani 'gücün tümü', πᾶν (pan) 'hepsi' ve κράτος (kratos) 'kuvvet, kudret, güç' kelimelerinden gelmektedir.[2]

Yunan mitolojisinde Herakles ve Theseus'un, rakipleriyle olan karşılaşmalarında hem güreş hem de boksu kullanmaları sonucunda pankrationu icat ettikleri söylenir. Theseus'un, Labirentteki korkunç Minotaur'u yenmek için olağanüstü pankration becerileri kullandığı söyleniyordu. Herakles'in Nemea aslanına pankration kullanarak boyun eğdirdiği söylenir ve genellikle bu olay antik sanat eserlerinde tasvir edilirdi.[1]

Ana akım akademik görüşe göre pankration MÖ 7. yüzyılın arkaik Yunan toplumunda gelişti.[3] Bununla birlikte, bazı kanıtlara göre pankration hem sportif hem de dövüş olarak Yunanistan'da MÖ 2. binyıldan beri uygulanmış olabilir.[4]

Antik çağda uygulandığı şekliyle Pankration, hem boks (pygmē/pygmachia – πυγμή/πυγμαχία) hem de güreş (palē – πάλη) teknikleri içeriyordu ve bunun yanı sıra bacaklarla da saldırı yapılıyordu, günümüzün karma dövüş sanatları yarışmalarına benzer geniş bir dövüş sporuydu. Nakavtların yaygın olmasına rağmen, pankration yarışmalarının çoğunda boyun eğildiğine dair kararlar vardı. Aşırı durumlarda, bir pankration yarışması, rakiplerden birinin ölümüyle sonuçlanabilirdi.

Antik Olimpiyat pankration şampiyonları ve ünlü pankratiastlar

Bir pankratiastin bronz portresi.
Helenistik dönemden bir Pankratiast'ın bronz heykelciği, şu anda Paris'teki Louvre Müzesi'nde tutuluyor.
  • Theagenes of Thasos
  • Arrichion
  • Kleitomachos
  • Polydamas of Skotoussa
  • Dioksippus
  • Delphili Timasitheus
  • Sicyon'lu Sostratus
  • Hysmon
  • Arcadia'lı Antiochus
  • Timanthes of Cleonae[5][6]
  • Atinalı Callias (Καλλίᾳς), heykeli Micon tarafından yapılmıştır.[7]
  • Erkekler arasında iki zafer kazanan Lochaeus'un (Λοχαίος) oğlu Mainalo'lu Androsthenes (Ἀνδροσθένης). Bir heykeli Mainalo'lu Nicodamus tarafından yapılmıştır.[7]
  • İskenderiyeli Strato (Στράτων).[8]
  • Elis'in Caprus'u (Κάπρος)[9]
  • Rodoslu Aristomenes (Ἀριστομένης)[9]
  • Menderes üzerinde Magnesia Protophanes (Πρωτοφάνης)[9]
  • İskenderiyeli Marion (Μαρίων)[9]
  • Aristeas (Ἀριστέας) of Stratoniceia[9]
  • Kilikya'nın Nicostratus (Νικόστρατος)[9]
  • Tralles'li Artemidorus (Ἀρτεμίδωρος).[10]
  • Dorieús, Diagoras veya Rodos'un oğlu[11]

Modern pankration

Olimpiyat Oyunlarının yeniden canlanması sırasında (1896), pankrasyon bir Olimpiyat etkinliği olarak yeniden kurulmadı.

Neo-pankration (modern pankration) ilk olarak 1969'da Yunan-Amerikalı dövüş sporcusu Jim Arvanitis tarafından tanıtıldı ve daha sonra 1973'te Black Belt dergisinin kapağında yer alarak dünya çapında teşhir edildi. Arvanitis, orijinal kaynaklara atıfta bulunarak sporun yeniden canlandırmasını sürekli olarak geliştirdi. Çabaları aynı zamanda karma dövüş sanatlarında (MMA) öncü olarak kabul edilir.[12]

Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), pankrasyonu Olimpik sporlar arasında saymaz, ancak Pankration Athlima'nın kurucusu Savvidis EA Lazaros'un çabalarıyla spor 2010 yılında FILA tarafından kabul edildi[13]

Kaynakça

  1. ^ a b "Pankration - A Historical Look at the Original Mixed-Martial Arts Competition". 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "παγκράτιον" 7 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus project
  3. ^ Poliakoff, Combat Sport in the Ancient World 7 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ "Pankration – An Olympic Combat Sport". pankration.info. 22 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Suda, § tau.593". 24 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Pausanias, Description of Greece, 6.8.4". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ a b "Pausanias, Description of Greece, 6.6.1". 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Pausanias, Description of Greece, 5.21.9". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b c d e f "Pausanias, Description of Greece, 5.21.10". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Pausanias, Description of Greece, 6.14.2". 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ History of Greece, Vol. 9. 1852. 
  12. ^ The Original Martial Arts Encyclopedia – Tradition, History, Pioneers. 1993. ISBN 0961512636. 
  13. ^ The Origins of Martial Arts: Pankration. 2008. ss. 5-6, 60. ISBN 9781471658617. 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dünya Güreş Birliği</span> uluslararası spor yönetim organı

Dünya Güreş Birliği, 1912 yılında İsveç'te kurulmuştur. UWW İngilizce "United World Wrestling"in kısaltmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bruce Lee</span> Hong Konglu-Amerikalı dövüş sanatları ustası ve sinema oyuncusu (1940 – 1973)

Bruce Lee Hong Konglu ve Amerikalı bir dövüş sanatçısı, dövüş sanatları eğitmeni, oyuncu, yönetmen, senarist, yapımcı ve filozoftu. Modern karma dövüş sanatlarının (MMA) yolunu açmakla tanınan, farklı dövüş disiplinlerinden gelen hibrit bir dövüş sanatları felsefesi olan Jeet Kune Do'nun kurucusuydu. Lee; eleştirmenler, medya ve diğer dövüş sanatçıları tarafından tüm zamanların en etkili dövüş sanatçısı ve Doğu ile Batı arasındaki uçurumu kapatan, 20. yüzyılın pop kültürü ikonu olarak kabul edilir. Hong Kong aksiyon sinemasını tanıtmasıyla ve Asyalıların Amerikan filmlerinde sunulma şeklini değiştirmesine yardımcı olmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Kung fu (terim)</span> çin dövüş sanatları ve savunma

Kung Fu, Çin Mücadele Sanatlarının bilinen yaygın adıdır. Ancak bu sanatın ana vatanı olan Çin'de kültür devriminin ardından Kung Fu yerine Wu Shu adı tercih edilmiştir. Günümüzde Kung Fu tüm dünyada Wu Shu Federasyonu adı altında bir spor dalı olarak uygulanmaktadır. Kung Fu, bir mücadele için gerekli olan savunma ve saldırı hareketlerini bünyesinde barındırır. Kung Fu birkaç farklı açıdan alt stillere ayrılır: 1.Kuzey ve Güney Stilleri 2.Dışsal ve İçsel Stiller 3.Yumuşak ve Sert Stiller Shaolin ve Wudang Kung Fu'nun iki dini merkezi konumundadır. Kung Fu'nun din ile içli dışlı olması ona sadece mücadele sanatı olmanın ötesinde farklı bir boyut kazandırmıştır. Bu boyut zaman zaman Kung Fu Felsefesi adı altında dünyaya yayılmaktadır. Kung Fu hakkında birçok efsane vardır. Bu efsanelerde Kung Funun ya da daha ileri giderek bazen bütün mücadele sanatlarının Shaolin Tapınağında doğduğu anlatılır: "Varolan tüm savaş sanatlarının kaynağı olan Shaolin öğretisi" Bu anlatım yanlış ve eksiktir. Çin savaş sanatları üzerine yapılan bilimsel araştırmalar bu yanlışlığı ortaya koymuştur.

<span class="mw-page-title-main">Güreş</span> Boğma türü tekniklerini içeren dövüş sporu formu

Güreş, uygulayıcılarının birbirlerine vurmaksızın rakiplerini yenmeye çalıştıkları bir dövüş sporu türü. Güreş tarihteki en eski sporlardan biridir ve zamanla farklı stil ve formları geliştirilmiştir. Güreş genellikle dövüş sanatları arasında değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Dövüş sanatları</span>

Dövüş sanatları veya savaş sanatları, çeşitli kurallara bağlanarak sistemleştirilmiş fiziksel mücadele ve talim geleneklerinin ve spor dallarının ortak adı. Günümüzde bu sporlar; fitness, kendini koruma, zihinsel disiplin, karakter gelişimi, kendine güven ve karşılıklı mücadele amacıyla yapılmaktadır. Bir kısmı özel silah ve ekipmanlar gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Karma dövüş sanatları</span>

Karma dövüş sanatları, tarafların karşılaşmalarda üstünlük sağlamak için her türlü dövüş sanatı tekniğinden faydalanabildiği dövüş sporu. Grappling, karate, boks, kick boks, Brezilya Jiujitsusu, güreş, hapkido, judo, sambo, sumo, tekvando, jujutsu, pankration, capoeira, Muay Thai gibi popüler dövüş sanatlarını birleştirir. En çok tanınan karma savaş sanatları organizasyonları; Ultimate Fighting Championship ve Pride Fighting Championships'tir.

<span class="mw-page-title-main">Kick boks</span> eldivenli yarışmacıların çıplak ayakla yumruk ve tekme atabilecekleri tam temaslı dövüş sporu

Kick boks, yumruk, tekme, diz ve sınırlı clinch uygulamalarının bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş eklektik bir yakın dövüş stili ve dövüş sporudur. Egzersiz sistemi olarak uygulanabildiği gibi tam temaslı bir mücadele sporu olarak da uygulanabilmektedir. Bu spor dalının küresel federasyonu WAKO'dur.

Melez dövüş sanatları, çeşitli dövüş sanatlarından teorileri ve teknikleri bir araya getirerek oluşturulmuş dövüş sanatları.

İstmiya Oyunları, Antik Yunanistan´da Korint Kanalı çevresinde her iki yılda bir kutlanan Panhellenik oyunlardır.

Antik Yunanistan'da Olimpiyat Oyunları ya da kısaca Antik Olimpiyat Oyunları, dönemin şehir devletleri arasında düzenlenen, atletizm ile ilgili yarışmaların yapıldığı spor oyunlardır. Yapılmaya MÖ 776 yılında Yunanistan'ın Olimpiya şehrinde başlanmış ve 393 yılına kadar yapılmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cynthia Rothrock</span>

Cynthia Ann Christine Rothrock, Amerikalı film yapımcısı ve dövüş sanatları oyuncusu.

Yunan mitolojisinde, Oecles (Οἰκλῆς<) veya Oecleus (Grekçe: Οἰκλεύς) Argos'un kralı, Amphiaraos'un babası, Antiphates'in veya Mantius'un oğlu ve Melampus'un torunu.

<span class="mw-page-title-main">Magnesia (Aydın)</span>

Magnesia veya Menderes Magnesia'sı, tarihi İyonya bölgesinde yer almış bir Antik Yunan kenti. Kent kalıntıları günümüzde Aydın ilinin Germencik ilçesinde yer alan Ortaklar-Söke kara yolu üzerinde, Ortaklar'a 4 km mesafede bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şampiyon kemeri</span>

Şampiyonluk kemeri, geniş, abartılı tasarlanmış bir kemerdir. Boks, karma dövüş sanatları ve profesyonel güreş gibi birçok dövüş sporu türlerinde kazanana verilir. Diğer sporlarda ise kupa gibi, promosyon veya şirketin şampiyonlarını belirtmek için kullanılır.

Apaturia Yunan mitolojisi'nde birden fazla tanrıçaya verilen bir sıfat. Kelime anlamı olarak "aldatıcı" anlamına geliyor.

Yunan mitolojisinde, Pittheus Troezen kralıdır ve şehre kardeşinin adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sparta (mitoloji)</span>

Yunan mitolojisinde, Sparta, onun onuruna adlandırılan antik Sparta kentinin kraliçesiydi. Lakonya kralı Eurotas'ın iki kızından biriyd; kız kardeşi Tiasa idi. Pausanias'ın kaydettiği hikâyelere göre, babasının hiçbir erkek vârisi olmadığı için krallığını Lakedaimon'a miras bırakmıştır. Lakedaimon kral olduğunda, ülkenin adını Lacedaemon'a ve sakinlerini Lacedaemonianlar olarak anılacak şekilde değiştirdi ve karısının adını verdiği Sparta Şehri'ni kurdu. Lakedaimon'dan Amyclas ve Eurydice'nin annesi olmuştur. Eurydice de, Argos Kralı Acrisius'un karısıdır. Sparta, Apollon ve Zephyros tarafından sevilen, ancak bir disk atma oyunu sırasında Zephyros'un kıskançlığı nedeniyle ölen Hyacinthos'un büyükannesi oldu. Ayrıca Sparta Kralı Tyndareos ve kardeşi İkarios ile onların çocukları Clytemnestra, Kastor ve Penelope'nin de atasıydı.

Herkül, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında görünen kurgusal bir süper kahramandır.

<span class="mw-page-title-main">Japon dövüş sanatları</span>

Japon dövüş sanatları, Japonya'da oluşmuş çeşitli dövüş sanatlarına verilen isimdir. En az üç Japonca terim, Türkçe ifade "Japon dövüş sanatları" anlamında değişken olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Dövüş sporu</span> spor türü

Dövüş sporu, genellikle bire bir mücadeleyi içeren bir bireysel spor ve temas sporudur. Birçok dövüş sporunda, bir yarışmacı rakibinden daha fazla puan alarak, rakibini durdurarak, rakibini devre dışı bırakarak (nakavt) veya rakibe belirli bir teknikle saldırarak kazanır. Dövüş sporları tatami veya ring'de yapılır. Çeşitli koruyucu ekipmanlar da kullanılmaktadır. En popüler dövüş sporlarına grappling, karma dövüş sanatları, melez dövüş sanatları, profesyonel boks, kick boks, karate, pankration, judo, güreş ve başkaları dahildir.