İçeriğe atla

Pan-Afrikanizm

Pan-Afrikan bayrağı.
Eski Etiyopya bayrağı.

Pan-Afrikanizm, sosyo-politik bir görüştür. Amacı dünya çapında, farklı etnisitelerden, tüm Afrikalıların birlik ve beraberliği olan bir ideolojidir.

Pan-Afrikanizm, Henry Sylvester Williams tarafından kıtasal Zenci Afrika kültür ve ülkelerinin birliği olarak tanımlanmıştır. Kavram daha sonraları, Zenci Afrika kökenli tüm insanları, ABD, Karayipler, Latin Amerika ve diğer bölgelere yayılmış tüm siyahi Afrika kökenli insanları kapsayacak şekilde gelişmiş ve genişlemiştir.

Pan-Afrikanizm aslen Afrika kıtasında değil de Karayiplerde, Batı Hint Adaları'nde başlamıştır. Williams terimi 1900 Pan-Afrikan Kongresi ile yaygınlaştımış ve resmîleştirmiştir.

Pan-Afrikanizm, tüm Zenci/Afrika kökenli insanların, etinisite, kültür veya milliyetleri gözetilmeksizin, birleşmesini amaçlar. Marcus Garvey, Edward Wilmot Blyden, W.E.B DuBois, Kwame Nkrumah, Fela Kuti, Malcolm X, Steve Biko, Patrice Lumumba, Cheikh Anta Diop, Julius Nyerere, Bob Marley, C.L.R. James ve Abdias do Nascimento ünlü Pan-Afrikanistlerden bazılarıdır. Jamaika'daki Rastafari hareketi, Pan-Afrikanizmden türemiştir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belize</span> Orta Amerika ülkesi

Belize, Orta Amerika'nın kuzeydoğu kıyısında bir Karayip ülkesidir. Kuzeyinde Meksika, batı ve güneyinde Guatemala, doğusunda ise Karayip Denizi yer almaktadır. Yüzölçümü 22.970 km² ve nüfusu 2020 verilerine göre 419.199'dur. Ülke toprakları doğu-batı ekseninde 110 km, kuzey-güney ekseninde ise 290 km uzunluğundadır. Orta Amerika'nın en düşük nüfusa ve nüfus yoğunluğuna sahip ülkesidir. Buna karşın yıllık %1,87'lik nüfus büyüme hızı Belize'yi Batı Yarımküre'nin en hızlı kalabalıklaşan ülkelerinden biri yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Curaçao</span> Karayiplerde bulunan ada, Hollanda Krallığını oluşturan dört ülkeden biri

Curaçao, Karayip Denizi'nin güneyinde ve Venezuela'nın kuzeyinde yer alan bir ada. Hollanda Krallığı'nı meydana getiren dört ülkeden biridir. Başkenti Willemstad şehridir. Yüzölçümü 444 km2 (171 sq mi) olan adanın nüfusu 150.000'den fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Porto Riko</span> ABDnin Karayiplerdeki özerk bölgesi

Porto Riko ya da resmî adıyla Porto Riko Topluluğu, ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bölgedir. Karayipler denizinin kuzeydoğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin doğusundadır. Adı İspanyolcada zengin liman anlamına gelir.

Rastafari, 1930'larda Jamaika'da ortaya çıkan ve dünya çapında yayılan, Hıristiyanlıktan doğmuş ve Eski Ahit'ten birçok kavram ve ögeler barındıran toplumsal hareket, alt kültür ve inançtır. Rasta Hareketi, Haile Selassie'ye tanrılık atfeder ve Marcus Garvey'in Afrika'da zencilerin kurtuluşuna liderlik edecek zenci bir kralın tahta çıkacağına yönelik kehanetinin gerçekleşeceğini iddia eder. Rasta inanışının en önemli dinî ritüellerinden biri, esrar kullanımıdır. Bazı Rastalar, saçlarını halk arasında rasta adı verilen bir türde örerler. Rastafaryanizm, ataerkil, heteronormatif bir dünya görüşüdür ve hiçbir türlü eşcinselliği tasvip etmez.

<span class="mw-page-title-main">Kwame Nkrumah</span> Ganalı siyasetçi

Kwame Nkrumah, Ganalı siyasetçi. Nkrumah, Afrika ülkesi Gana'nın kurucusu ve ilk devlet başkanı olarak bu makama gelmiştir. Nkrumah, Afrika'nın sömürgecilik karşıtı ve 20. yüzyılın en etkili Pan-Afrikacı liderlerinden biri olmuş,

<span class="mw-page-title-main">Pan Arabizm</span> Arapları birleştirmeye çalışan ideoloji

Pan-Arabizm veya Pan-Arapçılık, Kuzey Afrika'dan Batı Asya'ya, Atlantik Okyanusu'ndan Umman Denizi'ne kadar olan geniş bir coğrafyada Arap halkları arasında birlik ve beraberlik hedefine sahip, büyük oranda seküler ve sıklıkla sosyalist bir hareket. Genelde farklı, zengin ve çarpıcı bir Arap dili, tarihi ve kültürünün varlığından köken alır ve bu nedenle bir kültürel milliyetçilik biçimidir.

<span class="mw-page-title-main">Dominika</span> Karayipler, Küçük Antillerde yer alan bir ülke

Dominika, resmî adıyla Dominika Topluluğu, Karayipler'de bir ada ülkesidir. Başkenti Roseau adanın batı kıyısındadır. Coğrafi olarak Küçük Antiller'in güneyini oluşturan Rüzgârüstü Adaları'nda bulunur. Kuzeyinde Guadeloupe, güneyinde Martinik bulunur. Dominika'nın yüzölçümü 750 km², en yüksek noktası 1447 m'lik Morne Diablotins'tir. 2011 verilerine göre adada 71.293 kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız sömürge imparatorluğu</span> 17. asırdan 20. asıra kadar sürdüğü düşünülen Fransa sömürgesi altındaki Afrika bölgeleri

Fransız sömürge imparatorluğu, 19. ve 20. yüzyılda Britanya İmparatorluğu'nun ardından Dünya'nın en büyük ikinci sömürge imparatorluğuydu. İmparatorluğunun yüzölçümü, anavatan ile birlikte 1900 ile 1939 yılları arasında 13.500.000 km²ye ulaştı. Bu büyüklük toplam karasal alanının %10'u idi. İlk Fransız sömürge imparatorluğu, zirvesinde (1680), 10.000.000 km²'nin üzerine yayıldı, o zamanlar dünyanın sadece İspanyol İmparatorluğu'nun arkasındaki en büyük ikinci imparatorluğu. Fransız Sömürge İmparatorluğu'nun toplam alanı, birinci ve ikinci Fransız sömürge imparatorluklarının bir araya gelmesiyle, dünyanın en büyük ikinci olan 24.000.000 km²'ye ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Kwanzaa</span>

Kwanzaa, çoğunlukla ABD'de yaşayan Afrika kökenlilerin aile, toplum, kültür gibi unsurlarının kutlandığı, dini öğeler taşımayan bir kış bayramıdır. Aslında Pan-Afrikancı bir bayram olsa da, büyük ölçüde Amerika Birleşik Devletleri'nde kutlanır ve Afrika kökenli ABD vatandaşlarıyla özdeşleşmiştir. 26 Aralık - 1 Ocak tarihleri arasında kutlanır. Bu yedi günlük kutlama sırasında mum yakılır, "içilen içkinin bir kısmının tanrının şerefine yere dökülmesi" anlamına gelen "libations" işlemi yapılır, ziyafetler ve hediyeler verilir.

Politik doğruculuk, farklı dil, din, kültür ve cinsiyetten kişileri incitmemek amacıyla, özenle kullanılan ifade, düşünce ve uygulamaları tanımlamak amacıyla kullanılan bir terimdir. "Siyaseten doğruculuk" olarak da bilinir.

Ortak pazar, ürün düzenlemeleri ve üretim faktörleri üzerine birtakım ortak politikalarla dolaşım serbestliği getirilmesini sağlayan bir tür gümrük birliğidir. Pazarda ortaklığın amacı, ortak ülkeler arasında anapara, işgücü, mallar ve hizmetin olabildiğince hızlı hareket edebilmesidir. Bu ortaklık iktisat literatüründeki ekonomik entegrasyonun dördüncü aşamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Siyahiler</span> orta ila koyu kahverengi tenli insan ırkı

Siyahî ya da zenci, antropolojide insanların ayrıldığı ırklardan biri. Bu kavram yalnızca belirli milletleri değil, derileri siyah olan tüm insanları kapsar. Batılı devletlerde yaygın olarak kullanılan Afro (Afrikalı) ve Karayipli sözcükleri de zaman zaman Türkçede kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Gana bayrağı</span> Ulusal bayrak

Gana bayrağı, Gana'nın Etiyopya bayrağından esinlenerek oluşturduğu, günümüzdeki hâli ile de ilk olarak 6 Mart 1957 yılında kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gine-Bissau bayrağı</span> Ulusal bayrak

Gine Bissau bayrağı resmî olarak 24 Eylül 1973 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Betty Williams</span> Kuzey İrlandalı barış aktivisti (1943-2020)

Betty Williams, Kuzey İrlandalı barış gönüllüsü. Mairead Corrigan ile birlikte kurucularından olduğu; Kuzey İrlanda'daki sorunların barışçıl bir şekilde çözümünü teşvik amacıyla kurulan bir örgüt olan Barış İnsanları Topluluğunda yaptığı çalışmalardan dolayı1976 yılında Nobel Barış Ödülü kazanmıştır. Williams, Küresel Çocuk Vakfı ve Dünya Çocuklara Merhamet Merkezi'nin başkanıdır.

Afrosentrizm siyah insanların ırksal kendi kendini teyit etme ideolojisi.

<span class="mw-page-title-main">Pan-Afrika renkleri</span>

Pan-Afrika renkleri terimi, üç renkten oluşan iki farklı grup anlamına gelebilir. Kırmızı, sarı ve yeşil Etiyopya bayrağından ilham almıştır. Afrika ve Amerika'daki çeşitli ülke ve bölgelerin bayraklarında ve diğer amblemlerinde Pan-Afrikalı ideolojiyi temsil etmek için kullanılırlar. Rastafaryan hareketi ve birçok Pan-Afrika organizasyonu da sıklıkla renkleri kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika milliyetçiliği</span>

Afrika milliyetçiliği, özellikle Sahra Altı Afrika'da bulunan ve ulusal kendi kaderini tayin etme ve ulus devletlerin kurulması fikrine dayanan bir grup siyasi ideolojiyi ifade eden şemsiye bir terimdir. İdeoloji, Avrupa sömürge yönetimi altında 19. ve 20. yüzyıllarda ve Avrupa'dan gelen milliyetçi fikirlerden ilham alarak ortaya çıkmıştır. Başlangıçta, Afrika milliyetçiliği, kaderini tayin taleplerine dayandırıyordu ve Afrika'nın dekolonizasyon sürecini zorlamada önemli bir rol oynadı. Bununla birlikte, bu terim çok çeşitli ideolojik ve siyasi hareketleri ifade eder ve Afrika'daki birkaç veya tüm ulus devletlerin federasyonuna başvurabilecek Pan-Afrikanizm ile karıştırılmamalıdır.

Siyahi milliyetçiliği veya Siyah milliyetçiliği, Siyahların bir ırk olduğu inancını benimseyen ve Siyah ırksal ve ulusal bir kimlik geliştirmeye ve sürdürmeye çalışan bir milliyetçilik veya panmilliyetçilik türüdür. Siyah milliyetçisi aktivizm, özellikle beyaz kültüre asimilasyona direnmek ve belirgin bir Siyah kimliğini korumak için Siyah toplulukların ve insanların sosyal, siyasi ve ekonomik olarak güçlendirilmesi etrafında döner.