İçeriğe atla

Pan-Afrikan orojenezi

Pan-Afrikan orojenezi, yaklaşık 600 milyon yıl önce süper kıtalar Gondvana ve Panotya'nın oluşumuyla yakından ilgili bir dizi büyük Neoproterozoyik orojenik olaydı.[1] Bu orojenez Pan-Gondvanan veya Saldanian Orojenezi olarak da bilinir.[2] Pan-Afrikan orojenezi ve Grenville orojenezi, Dünya üzerindeki bilinen en büyük orojenez sistemleridir.[3] Pan-Afrikan orojenezi ve Grenville orojenezinde oluşan kıtasal kabuğun toplamı, Neoproterozoyik Zaman'ı yerküre tarihinde kıtasal kabuğun çoğunu üreten zaman kılar.[3]

Kaynakça

  1. ^ Glossary.
  2. ^ van Hinsbergen 2011
  3. ^ a b Rino (2008). "The Grenvillian and Pan-African orogens: World's largest orogenies through geologic time, and their implications on the origin of superplume". Gondwana Research. 14 (1–2): 51-72. doi:10.1016/j.gr.2008.01.001. 

Bibliyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Himalayalar</span> Dünyanın en yüksek sıradağları

Himalaya Dağları, dünyanın en büyük ve en yüksek sıradağları arasında zirveyi çeker. Asya'nın orta güney kısmında, doğu-batı doğrultusunda uzanır. Dünyanın en yüksek zirvesi Everest'i içine alır. Everest Tepesi, Nepal ile Tibet (Çin) sınırında yer alır. Everest tepesi Nepal'in sınırları içerisindedir. Himalayalar, levha tektoniği kuramına göre, iki kıtasal levhanın yani Hindistan levhası ve Asya levhasının çarpışması sonucu oluşmuştur ve bu oluşum hâlen devam etmektedir.

Paleozoyik Zaman, Fanerozoyik Üst Zaman'ın üç jeolojik zamanından en eskisidir. Paleozoyik adı İngiliz jeolog Adam Sedgwick tarafından 1838'de Yunanca palaiós (παλαιός), "eski" ve zōḗ (ζωή), "yaşam" anlamına gelen sözcükleri birleştirilerek oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Devoniyen</span> Paleozoyik Zamanın dördüncü dönemi

Devoniyen, Paleozoyik Zaman içinde 419,2 milyon yıl önce sonlanan Silüriyen'den, 358,9 milyon yıl önce Karbonifer'in başlangıcına kadar süren jeolojik bir dönem ve sistemdir. Bu döneme ait kayaçların ilk olarak incelendiği yer olan İngiltere'nin Devon bölgesine atfen adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Permiyen</span> Paleozoyik Zamannın altıncı ve son dönemi

Permiyen, jeolojik zaman cetvelinde, yaklaşık 298,9 milyon yıl öncesinden 251,9 milyon yıl öncesine kadar süren ve kayda değer çevresel değişikliklere sahne olan bir jeolojik dönemdir. Bu dönemde kara yaşamında bir dönüşüm görülmesine ek olarak hayvanlar ve bitkilerin evrimsel tarihinde dikkate değer olaylara sahne oldu. Permiyen Dönemi'nin adı, Rusya'da Ural Dağları çevresindeki çalışmalar sırasında, İngiliz jeolog Roderick Impey Murchison tarafından 1841 yılında tarihe kazandırıldı. Permiyen Dönemi, Karbonifer Dönemi ile Triyas Dönemi arasında yer alır ve bu dönemde gerçekleşen çeşitli birçok olaydan dolayı karada yaşayan canlı türlerinin evriminde ve çeşitliliğinde bir dönüm noktası olarak görülür.

<span class="mw-page-title-main">Kıtasal çarpışma</span>

Kıtasal çarpışma Dünya'nın yakınsak sınırlarında meydana gelen bir levha tektoniğidir. Kıtasal çarpışma yitim zonu üzerinde olan bir olaydır, bu çarpışma süreci boyunca yitim bölgesi yok edilir ve bu sayede dağlar oluşur, iki kıta bir araya gelir. Kıtasal çarpışma sadece; bu gezegende bilinen farklı kabukların, okyanus ve kıta arasında, nasıl davrandığını gösteren ilginç bir örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Victoria Adası (Kanada)</span> Kanadada bulunan ada

Victoria Adası Kanada Arktik Adaları içerisinde yer alan bir adadır. Nunavut ve Kanada'nın Kuzeybatı Bölümü arasında yer alır. Dünya'nın en büyük 8. adası ve Kanada'nın en büyük 2. adasıdır. Newfoundland adasının iki katı büyüklüğünde ve Büyük Britanya adasından biraz daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Pasif kıta kenarı</span> yakınsayan levha sınırına karşılık gelmeyen kıta kenarı

Pasif kıta kenarı yakınsama (konverjans) sahsı olmayan, diğer bir deyişle, yakınsayan levha sınırına karşılık gelmeyen kıta kenarı. Burada kıtasal levhadan okyanusal levhaya normal, tedrici bir geçiş bulunur.

Proto-Tetis Okyanusu geç Edikara'dan Karbonifer'e kadar (550-330 myö.) var olmuş antik bir okyanustur.

Cocos Levhası, Orta Amerika'nın batı kıyısındaki Pasifik Okyanusu'nun altında, üzerinde bulunan Cocos Adası tarafından adlandırılan genç bir okyanusal tektonik plakadır. Cocos Levhası, yaklaşık olarak 23 milyon yıl önce Farallon levhası iki parçaya ayrıldığı zaman oluşmuştur. Oluşan diğer levha ise Rivera levhası'dır. Cocos Levhası birkaç farklı plaka ile sınırlandırılmıştır. Kuzeydoğusu Kuzey Amerika levhası ve Karayip levhası ile sınırlanmıştır. Batısı Pasifik levhası ve güneyi Nazca levhası ile sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antarktika levhası</span>

Antarktika levhası, Antarktika kıtasını içeren ve çevresindeki okyanusların dışına uzanan levha hareketleri. Antarktika levhası, Gondwana'dan ayrıldıktan sonra kıtanın bugünkü izole edilen güneyine taşınmaya başlamış ve kıtanın daha soğuk bir iklime dönüşmesine neden olmuştur. Antarktika levhası neredeyse tamamen genişleyen okyanus ortası sırtı sistemleri ile sınırlandırılmıştır. Bitişiğindeki levhalar; Nazca levhası, Güney Amerika levhası, Afrika levhası, Hint-Avustralya levhası, Pasifik levhası ve bir transform sınırının karşısındaki Scotia levhasıdır.

<i>Protungulatum</i> plasentalı memeli cinsi

Protungulatum, ilk olarak kuzeydoğu Montana'daki Bug Creek Anthills Oluşumunda bulunan, geç Kretase ile erken Paleosen dönemleri arasında yaşamış, bazal bir toynaklı veya Pan-Euungulate olduğu düşünülen, bilinen en eski plasentalı memeli cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Esvatini-Türkiye ilişkileri</span>

Esvatini-Türkiye ilişkileri, Esvatini ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Güney Afrika'daki Pretoria Büyükelçisi Esvatini'ye akredite edilmiştir. Esvatini'nin Brüksel Büyükelçiliği de Türkiye'ye akredite edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gambiya-Türkiye ilişkileri</span>

Gambiya-Türkiye ilişkileri, Gambiya ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Öztürk (jeolog)</span>

Hüseyin Öztürk, Türk jeolog, akademisyen, yazar. Günümüzde İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Maden Yatakları-Jeokimya Anabilim Dalı Başkanı olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya jeolojisi</span>

Finlandiya'nın jeolojisi, jeolojik olarak çok genç ve çok eski malzemelerin bir karışımından oluşur. Yaygın kaya türleri ortognays, granit, metavolkanik ve metasedimanter kayaçlardır. Bunların üzerinde, örneğin eskerler, til ve deniz kili gibi, Kuvaterner buzul çağlarıyla bağlantılı olarak oluşmuş, yaygın olarak ince bir konsolide olmayan tortu tabakası bulunur. Dağ masifleri uzun zaman önce bir peneplene kadar aşındığı / erozyona uğradığı için topografik kabartma oldukça düzleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşiltaş kuşağı</span>

Yeşiltaş kuşağı, granit ve gnays kütleleri arasındaki Arkeen ve Proterozoyik kratonlarında meydana gelen, ilişkili tortul kayaçlara sahip, değişen düzeylerde metamorfik mafik veya ultramafik volkanik serilerden oluşan bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Kriyojeniyen</span>

Kriyojeniyen 720 milyon yıl öncesinden 635 milyon yıl öncesine kadar sürmüş jeolojik bir dönemdir. Neoproterozoyik Zaman'ın ikinci jeolojik dönemini oluşturur, öncesinde Toniyen Dönemi ve sonrasında Ediyakaran Dönemi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Allegheniyen Orojenezi</span>

Allegheniyen Orojenezi veya diğer adıyla Apalaş Orojenezi, Apalaş Dağları ve Allegheny Dağları'nı meydana getiren jeolojik dağ oluşum olaylarından biridir. Allegheniyen Orojenezi terimi ilk olarak 1957'de H.P. Woodward tarafından ortaya koyuldu.

<span class="mw-page-title-main">Kaledoniyen Orojenezi</span>

Kaledoniyen Orojenezi, Britanya Adaları'nın kuzey kesimlerinde, İskandinav Dağları'nda, Svalbard'da, Doğu Grönland'da ve kuzey ve orta Avrupa'nın bazı bölgelerinde görülen bir dağ oluşum süreciydi. Kaledoniyen Orojenezi, Ordovisiyen'den Erken Devoniyen'e kadar, kabaca 490 milyon yıl öncesinden 390 milyon yıl öncesine kadar meydana gelen olayları kapsar. Kaledoniyen Orojenezi, Laurentia, Baltika ve Avalonya kıta ve mikrolevhaları çarpıştığında Iapetus Okyanusu'nun kapanmasıyla gerçekleşti, Akadiyen Orojenezi ile oluşumu tamamlandı.

Geological Observations on South America, İngiliz doğa bilimci Charles Darwin tarafından yazılmış bir kitap. 1846 yılında yayımlanan kitap, Darwin'in, Robert FitzRoy'un kaptanlığını yaptığı HMS Beagle'ın ikinci yolculuğu sırasındaki gezilerini anlatıyor. HMS Beagle, Kraliyet Donanması için bölgedeki kıyı şeritlerinin ve adaların haritasını çıkartmak üzere Güney Amerika'ya geldi. Yolculuk esnasında Darwin, fosil ve bitki topladı ve kıtanın jeolojik özelliklerini kaydetti.