İçeriğe atla

Palto (hikâye)

Palto
Шинель
Kitabın 1890'larda dizayn edilen kapağı
YazarNikolay Gogol
Ülke Rusya
DilRusça
KonuYoksulluk
TürUzun öykü
Yayım1842
Sayfa50

Palto (Rusça: Шинель - Şinyeľ), ünlü Rus yazar Nikolay Vasilyeviç Gogol'un 1842 yılında yayımlanan bir hikâyesidir.[1]

Yazar, gerçekçi bir üslupla kaleme aldığı bu hikâyesinde küçük adam temasını ele almaktadır. Sıradan insanların çektiği sıkıntıları, maruz kaldığı eşitsizlikleri ve çektikleri acıları, hikâyesinin baş kahramanı olan Akaki Akakiyeviç'in yaşantısıyla tüm çıplaklığı ile gözler önüne serilir. Bu yapıtı dönemin Çarlık Rusyası'nda büyük tepki alır ve Gogol, Rus insanını aşağılamakla suçlanır.

Gogol, hikâyeyi bir toplantıda anlatılan bir olaydan esinlenerek yazmıştır. Anlatılan olay, av meraklısı sıradan bir memurun yıllarca para biriktirerek aldığı tüfeğini dereye düşürmesi ve sonrasında yaşadığı üzüntü ve bunalımla ilgilidir. Bu bunalımdan ancak arkadaşlarının aldığı yeni bir tüfekle kurtulmuştur.

Bu yapıt "Gerçekçi Rus Edebiyatı"nın mihenk taşı olarak nitelendirilebilir. Hatta ünlü Rus yazar Dostoyevski'nin Gogol'un bu eserine ilişkin söylemiş olduğu düşünülen "Hepimiz Gogol'un Palto'sundan çıktık." sözü, eserin önemini gözler önüne sermiştir.[2]

Konusu

Nikolay V. Gogol'ün 200. doğum yıldönümüne ithaf edilen hatıra sayfasından Palto'yu tasvir eden pul, 2009, Rusya.

Gogol'un, Rusya'da yaşanılan sosyal sınıf baskısının alt sınıf insanların üzerinde bıraktığı etkiyi anlattığı bu hikâyesinde, kahramanımız Akakiy Akakiyeviç binbir zorlukla yeni bir palto alır ve kısa zamanda paltosu çalınır. Bunun üzerine Akakiyeviç, nüfuzlu bir bakandan yardım ister. Bu yardım üzerine işittiği azar, onun üzerinde büyük bir etki yapar. Akakiyeviç'in hastalanıp ölmesine kadar giden bu hikâye, aslında bitmemiştir. Akakiyeviç'in ölümünden sonra hayalet olarak kasabada görüldüğüne ve geceleri insanların paltolarını aldığına dair çıkan söylentiler, en son olarak bakanın paltosunun çalınmasıyla sona erecektir. Akakiy Akakiyeviç biraz da olsa huzura ermiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Nikolay Vasilyeviç Gogol'un ünlü hikâyesi: Palto". www.ensonhaber.com. 13 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 
  2. ^ "Kısa Kısa: Gogol'un Paltosu Nedir?". Geekyapar!. 28 Eylül 2020. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roman</span> bir kişi ya da bir grup insanın başından geçenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir kronolojik, mantıksal, duygusal ya da sanatsal ilişkiyi gözeterek öyküleyen uzun kurgusal anlatı

Roman, genellikle düzyazı biçiminde yazılan, kurgusal, görece uzun, insanın (ya da insan özellikleri atfedilen varlıkların) deneyimlerini bir olay örgüsü içinde aktaran ve genellikle kitap halinde basılan bir edebî tür. Uluslararası ve akademik platformlarda beşinci sanat olarak kabul gören edebiyatın bir alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Puşkin</span> Rus yazar (1799-1837)

Aleksandr Puşkin, Rus şair ve yazardır. Rusya'nın "ulusal şair"i ve modern Rus edebiyatının kurucusu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Gogol</span> Ukrayna asıllı Rus roman ve oyun yazarı

Nikolay Vasilyeviç Gogol, Ukrayna asıllı Rus roman ve oyun yazarı. En çok tanınan eserleri Palto, Bir Delinin Hatıra Defteri ve Ölü Canlar’dır.

<span class="mw-page-title-main">Hikâye</span> gerçek ya da tasarlanmış olayları ilgiyi çekecek bir biçimde anlatan, genellikle beş on sayfadan oluşan düzyazı türü

Hikâye ya da öykü, gerçek ya da gerçeğe yakın bir olayı aktaran kısa, düzyazı şeklindeki anlatıdır. Kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, genellikle önemli bir olay ya da sahne aracılığıyla tek ve yoğun bir etki uyandırması ve az sayıda karaktere yer vermesiyle roman ve diğer anlatım türlerinden ayrılır.

Alman edebiyatı, Orta Avrupa'da yaşayan Almanca konuşan toplulukların edebi yaratısıdır. Almanya, Avusturya, İsviçre ve bunların yanındaki Alsas (Fransa), Bohemya (Çekya) ve Silezya (Polonya) gibi bölgelerdeki çalışmaları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Andreyev</span>

Leonid Nikolayeviç Andreyev Ulusal edebiyatta, dışavurumcu hareketin önderlerinden olan Rus Oyun ve kısa hikâye yazarı. 1905 ve 1917 Devrimleri arasında kalan zaman diliminde etkindi.

Sosyalist gerçekçilik, sosyalizm ideolojisinin sanat ve edebiyata yansıması olarak 1930'lu yıllarda ortaya çıktı. Özellikle SSCB'de ve Çin'de ön plana çıktı ve komünistlerden de destek gördü. Sosyalist ideolojinin idealizmini ortaya çıkarmayı hedefleyen bu akımın etkisinde edebiyat eserlerinde devrimci kahramanlarla, halka örnek olacak kişiler yaratılması hedeflendi. Maksim Gorki'nin Ana romanı bu akımın ilk örneklerinden sayılır. Resim sanatında ise devrimci ruhun ön plana kuvvetli bir imajla çıktığı eserler desteklendi. Sosyalist gerçekçi akımın ana konuları arasında devrim, işçi sınıfı ve sanayi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Georg Lukács</span> Macar siyasetçi, filozof ve edebiyat eleştirmeni (1885-1971)

Georg Lukács, Batı Marksizminin ünlü isimlerinden Macar Marksist filozof ve edebiyat bilimcisidir. Marksizmi Hegelci anlamda yeniden değerlendirmiş ve geliştirmiştir. Ernst Bloch, Antonio Gramsci, Karl Korsch ile birlikte Lukacs, 20. yüzyılın ilk yarısında, Marksist felsefe ve Marksist teorinin yeniden oluşturulmasında en önemli isimlerden biri olmuştur.

<i>Yeraltından Notlar</i> Dostoyevskinin kısa romanı

Yeraltından Notlar, Dostoyevski'nin, Camus dahil olmak üzere birçok Batılı düşünürü varoluşçu anlamda etkilemiş bir klasik olarak kabul edilen kısa romanıdır. 1864 yılında Sankt-Peterburg'da basılmıştır.

<i>İnsancıklar</i> Dostoyevski romanı

İnsancıklar, 19. yüzyıl Rus yazarlarından Dostoyevski'nin ilk romanı (1846). İlk Rus toplumsal romanı sayılır. Romanın ana teması diğer Dostoyevski romanlarında olduğu gibi "acıma"dır. Eserin ortaya çıkışı ilginçtir:

<span class="mw-page-title-main">Sergey Aksakov</span>

Sergey Timofeyeviç Aksakov, Rus yazar.

Rus Edebiyatı, 11. yüzyılda Ruslar'ın Hristiyanlığı benimsemesinden sonra yazılan yapıtlarla başlar. Doğu Slav toplulukları ilk kez 10. yüzyılın hemen başında Kiev'de merkezi bir yönetim altında bir araya gelmişlerdi. Aynı yüzyılın sonlarında Kiev prensi tarafından benimsenen Hristiyanlığın halkın arasında yayılmasıyla okuryazarlık gelişebilme olanağı buldu. Bu yeni dinle birlikte Rusya'ya Yunanca ya da Slavca dinsel yapıtlar girdi. Yunancadan çeviriler yapılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Denis Fonvizin</span>

Denis İvanoviç Fonvizin, komedya türünde eserler veren Rus oyun yazarı. diplomat, çevirmen

<i>Vişne Bahçesi</i> Rus yazar Anton Çehov tarafından 1904 yılında yayınlanan trajikomedi

Vişne Bahçesi, Anton Çehov'un yazdığı ve ilk kez 17 Ocak 1904 tarihinde Moskova'daki Moskova Sanat Tiyatrosu'nun Konstantin Stanislavski yönetmenliğinde sahnelediği oyun.

<span class="mw-page-title-main">Mark Donskoy</span>

Mark Semyonoviç Donskoy,, gerçekçi filmleriyle ve özellikle Gorki uyarlamalarıyla tanınmış Ukraynalı Sovyet sinema yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Abdulla Kahhar</span> Özbek yazar, şair, oyun yazarı ve çevirmen

Abdulla Kahhar, Özbek yazar, şair, oyun yazarı ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Realizm (sanat)</span>

Realizm veya Gerçekçilik, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Bu yüzyılda gerçekleşen endüstriyel gelişmeler, toplumsal sınıfların belirginleşmesi, insanları duygular dünyasından gerçekler dünyasına itmiştir. Sanatçılar da bu gelişmelere tepki olarak Realist (gerçekçi) çalışmalar gerçekleştirmeye başladılar. Realizm, konuların idealist bir tarzda ele alındığı Romantizm’e bir tepki olarak başladı. Realistler sıradan veya gerçekçi temaları ortaya koyabilmek için teatral dramadan ve sanatın klasik formlarından uzaklaşma eğiliminde oldular.

" Portre " Nikolay Gogol'un 1835 yılında yayımlanan kısa öyküsüdür.

Türkiye'de Siyasi Partiler 1859-1952, Tarık Zafer Tunaya'nın Türkiye'de partileşmeleri ele aldığı 1952 tarihli kaynak eseridir. Türkiye'nin 100 yıllık siyasal parti geleneği etraflı bir bibliyografya ile ele alınmaktadır. Osmanlı-Cumhuriyet sürekliliğinin vurgulandığı eser, Türkiye'de bu alanda yapılmış en kapsamlı eserdir. Mete Tunçay kendi kuşağı ve Sina Akşin, Selim İlkin, Zafer Toprak ve Şükrü Hanioğlu gibi sonraki tarihçilerin bu eserden çıktığı benzetmesini yapmaktadır. Tunçay ve Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi'nde bu eseri kritik eden Tarih Vakfı başkanı Mehmet Ö. Alkan, Tunaya'nın bu eserinin Türk tarihçileri üzerindeki etkisini Nikolay Gogol'un Palto'sunun Rus edebiyatçıları üzerinde yaptığı etkiye benzetmektedir. Zafer Toprak da eseri opus magnum olarak nitelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pigmalion</span> Heykeltıraş

Pygmalion, Yunan mitolojisinde Kıbrıs’ta geçen bir söylencenin kahramanı olan yontu sanatçısı.