İçeriğe atla

Palmiro Togliatti

Kontrol Edilmiş
Palmiro Togliatti
İtalyan Komünist Partisi Genel Sekreteri
Görev süresi
1927-1964
Yerine geldiğiAntonio Gramsci
Yerine gelenLuigi Longo
Kişisel bilgiler
Doğum 26 Mart 1893(1893-03-26)
Cenova, İtalya
Ölüm 21 Ağustos 1964 (71 yaşında)
Yalta, Sovyetler Birliği
Partisi İtalyan Komünist Partisi
Evlilik(ler) Rita Montagnana (1924-1948)
Nilde Iotti (1948-1964)
Çocuk(lar) Aldo Togliatti (1925-2011)
Marisa Malagoli (d.1944)
Mesleği Gazeteci, siyasetçi
İmzası

Palmiro Togliatti (26 Mart 1893 - 21 Ağustos 1964), İtalyan siyaset adamı ve komünist önder. Yaklaşık 40 yıl yöneticiliğini yaptığı İtalyan Komünist Partisi'ni (PCI) Batı Avrupa'nın en büyük komünist partisi durumuna getirmiştir.

Orta sınıftan bir ailenin oğluydu. Torino Üniversitesi'nde hukuk öğrenimi gördü. I. Dünya Savaşı'na subay olarak katıldı, çarpışmalar sırasında yaralandı. Daha sonra Torino'da öğretmenlik yaptı. 1919'da sol eğilimli L'Ordine nuovo dergisini çıkaranlar arasında yer aldı; 1921'de Sosyalist Parti'den ayrılan komünist kanat bu derginin çevresinde toplandı. Togliatti 1922'de Il Comunista 'nın yayın yönetmenliğini üstlendi. Nisan 1924'te Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi oldu. 1926'da III. Enternasyonal (Komintern) toplantısına katılmak üzere Moskova'da bulunduğu sırada, Mussolini İtalyan Komünist Partisi'ni (PCI) yasakladı ve Togliatti dışında partinin bütün yöneticilerini tutuklattı. Siyasal çalışmalarını sürgünde sürdüren Togliatti 1926'da Lyon'da, 1931'de de Köln'de partisinin toplantılarını düzenledi. 1935'te Ercoli adıyla Komintern sekreterliğinin üyeliğine getirildi. II. Dünya Savaşı sırasında İtalya'ya yönelik radyo konuşmaları yaparak faşist yönetimi destekleyen kitleleri direniş hareketine katılmaya çağırdı. İtalya'ya dönüşünün ardından, Nisan 1944'te Mareşal Pietro Badoglio'nun hükûmetinde devlet bakanı, 1945'te Alcide de Gasperi'nin hükûmetinde de başbakan yardımcısı olarak görev yaptı. 1948 seçimlerinde öteki sol gruplarla iş birliği çizgisini sürdürerek partisinin 135 milletvekilliği kazanmasını sağladı. 14 Temmuz 1948'de genç bir faşist eylemcinin saldırısına uğrayarak ağır biçimde yaralandı; bunun üzerine işçiler İtalya'nın her yanında grevler düzenleyerek olayı protesto ettiler.

Togliatti devrime ulaşmada şiddet yöntemi yerine, İtalya'ya özgü, barışçıl bir yol geliştirmeye çalıştı. Uluslararası komünist hareketin tek merkezden yönetilmesini öngören stalinist görüşe karşı çıkarak, demokratik yönelimli ulusal bir hareketin oluşturulmasını savundu. ateist propagandaya karşı çıktı ve Katoliklere iş birliği çağrısında bulundu. Ölümünden sonra, geliştirmiş olduğu görüşler siyasal bir platform biçiminde yayımlandı; bu görüşlerile sosyalist ülkelerdeki demokratikleştirme sürecine katkıda bulundu.1964'te SSCB'deki Stavropol kentine onun anısına Tolyatti adı verildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şefik Hüsnü Deymer</span> Türk siyasetçi ve yazar

Mehmet Şefik Deymer, tarihsel Türkiye Komünist Partisinin ilk kuruluş yıllarından 1959 yılına dek liderliğini üstlenen komünist siyasetçi, tıp doktoru, gazeteci, yazar ve çevirmen.

Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası (THİF), Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu'da komünist faaliyet yürüten bir partidir.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Gramsci</span> İtalyan düşünür, siyasetçi ve sosyalist kuramcı

Antonio Francesco Gramsci, İtalyan düşünür, siyasetçi, dilbilimci ve sosyalist kuramcı.

<span class="mw-page-title-main">Faşizm</span> Aşırı sağcı, otoriter, aşırı milliyetçiliği savunan ideoloji

Faşizm, ilk olarak İtalya'da Benito Mussolini tarafından oluşturulan, otoriter devlet üzerine kurulu radikal bir aşırı milliyetçi politik ideolojidir. İlkeleri ve öğretileri, La dottrina del fascismo adı altında Giovanni Gentile tarafından yazılmıştır. Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu Ulusal Faşist Parti'nin İtalya'da iktidara gelmesinin ardından, faşizm birçok milliyetçi ideolojiye örnek olmuştur. Hitler'in nasyonal sosyalizmi ve Franco'nun falanjizmi, faşizmden çok etkilenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Dördüncü Enternasyonal</span> Uluslararası Komünist Birlik

Dördüncü Enternasyonal, kapitalizme ve stalinizme karşı Troçki önderliğinde kurulmuş olan uluslararası örgüt. Öncülleri Sol Muhalefet ve Uluslararası Komünist Birlik'tir. Troçki ölümünden önce Dördüncü Enternasyonal'in zaferinin kesin olduğunu söylemiştir.

Avrupa komünizmi ya da Avrokomünizm, 1970'li yıllarda kimi Batı Avrupa ülkelerindeki komünist partilerin izledikleri, politik ve kuramsal yenilenme hareketi. Hareketin arka planını Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) 1956 yılında yaptığı 20. Kongre ve sonrasında gündeme gelen Destalinizasyon süreci ile Doğu Avrupa'daki ayaklanmalar, Çin-Sovyet ayrılığı gibi uluslararası komünist hareketi geniş çaplı etkileyen tarihsel olaylar belirliyordu.

Üçüncü görüş, II. Dünya Savaşı sırasında Batı Avrupa'da gelişmiş milliyetçi bir politik pozisyondur. Bir ırk veya millet içerisinde yer alan insanlar arasındaki sosyal adalet gibi konulara önem vermektedir. Üçüncü görüş genellikle aşırı milliyetçiliğe ve ırkçılığa varan örneklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Clara Zetkin</span> Alman politikacı (1857–1933)

Clara Zetkin, devrimci sosyalist ve Marksist-Leninist Alman politikacı ve kadın hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Komünist Partisi</span>

Hollanda Komünist Partisi Hollanda’da faaliyet gösteren komünist bir siyasi partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Komünist Partisi</span>

Yunanistan Komünist Partisi, daha çok kısaltma adıyla bilinir, ΚΚΕ, Yunanistan’daki komünist siyasi partidir. Yunanistan siyasetindeki en eski partidir.

Kurtuluş Hareketi, 1971'deki örgütsel yenilgiden sonra hapisten çıkan bir kısım Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kadrolarının, THKP-C'nin aynı isimli haftalık yayın organı Kurtuluş dergisinin ismini alarak 1976'da aylık olarak yayımlamaya başladıkları Kurtuluş Sosyalist Dergi çevresinde oluşturdukları Marksist-Leninist siyasi harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Ferruccio Parri</span>

Ferruccio Parri, 1945 yılında birkaç ay için İtalya'nın 43. Başbakanı olarak görev yapmış bir İtalyan Partizan ve politikacı. Direniş sırasında Maurizio olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik merkeziyetçilik</span> sosyalist partilerin uyguladığı liderlik yöntemi

Demokratik merkeziyetçilik, siyasi bir partide çeşitli kararların alınması amacıyla yapılan tartışmalar sırasında, her konunun herhangi kısıtlama olmaksızın tartışılabileceğini fakat çoğunlukça hemfikir olunan bir kararın alınmasından sonra bu kararın uygulanmasında birlik sağlanması gerektiğini savunan Marksist-Leninist ilkeyi ifade eden terimdir. Bu ilke, dünyadaki pek çok komünist partinin parti genel çizgisi olarak kabul görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Salerno Olayı</span>

Salerno Olayı veya Salerno dönüm noktası, 1944 yılı Nisan ayında İtalyan Komünist Partisi lideri Palmiro Togliatti öncülüğünde başlayan uzlaşı sürecinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya Komünist Partisi</span> Polonyada siyasi parti

Polonya Komünist Partisi, 1918 yılında Polonya Sosyalist Partisi - Sol ve Polonya Krallığı ve Litvanya Sosyal Demokrasisi'nin birleşmesiyle Polonya'da kurulan komünist parti. Troçkist görüşlere kayması sebebiyle Büyük Temizlik sonrası 16 Ağustos 1938 tarihinde kapatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Amadeo Bordiga</span>

Amadeo Bordiga, İtalyan Marksist, komünist ideolojiye katkıda bulunan, İtalyan Komünist Partisi'nin kurucusu, Üçüncü Enternasyonal'ın lideri ve daha sonra Uluslararası Komünist Partisi'nin önde gelen isimlerinden biriydi. Bordiga aslen İtalya Komünist Partisi ile ilişkiliydi, ancak Troçkizm ile suçlandıktan sonra 1930'da kovuldu.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan Komünist Partisi</span>

İtalyan Komünist Partisi ya da İtalyanca kısaltmasıyla söylemek gerekirse PCI (Partito Comunista Italiano), İtalya'da kurulmuş komünist bir siyasi partiydi. 21 Ocak 1921'de İtalyan Sosyalist Partisi'nden ayrılarak Livorno'da İtalya'nın Komünist Partisi (PCdI) adıyla kuruldu. Öncül partiden ayrılık sürecini, komünist liderler Amadeo Bordiga ve Antonio Gramsci yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Federasyonu</span>

Balkan Federasyonu projesi, Yugoslavya, Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya'yı birleştirerek Balkanlar'da bir ülke kurmaya yönelik sol görüşlü bir siyasi hareketti.