İçeriğe atla

Palmira İmparatorluğu

Koordinatlar: 34°33′36″K 38°16′2″D / 34.56000°K 38.26722°D / 34.56000; 38.26722
Palmira İmparatorluğu
260-273
Palmira MS 271'de en geniş halini almıştır. Palmira, doğudaki Roma eyaletlerini ilhak etti: Mısır, Suriye, Fenike, Suriye Palaestina, Arabistan, Mezopotamya ve Ankara'ya kadar olan Anadolu bölgeleri ve Galatya dahil.
Palmira MS 271'de en geniş halini almıştır. Palmira, doğudaki Roma eyaletlerini ilhak etti: Mısır, Suriye, Fenike, Suriye Palaestina, Arabistan, Mezopotamya ve Ankara'ya kadar olan Anadolu bölgeleri ve Galatya dahil.
BaşkentPalmira
Yaygın dil(ler)
HükûmetMonarşi
Hükümdar 
• 267/270-272
Vaballathus
• 272-273
Zenobia
• 273
Septimius Antiochus
Tarihçe 
• Kuruluşu
260
• Dağılışı
273
Öncüller
Ardıllar
Roma İmparatorluğu
Roma İmparatorluğu

Palmira İmparatorluğu (260–273) Palmira merkezli, 3. yüzyılın ikinci yarısında kurulan; Suriye, Filistin, Lübnan, Mısır ve Anadolu'nun bir kısmını kapsayan kısa ömürlü imparatorluktur.

Roma İmparatorluğu'nun Suriye eyaleti valisi Odaenathus, yeğeni Maconius tarafından öldürülünce, yönetim karısı Zenobia ve oğlu Vabalathus'a geçti. Zenobia Roma yönetiminden bağımsız hareket ederek, Palmira'nın etki alanını güney Suriye'de bulunan Busra kentine ve Mısır'ın batı kesimlerine kadar taşıyarak, kısa süren Palmira İmparatorluğu'nu kurdu.

Daha sonra kuzeyde Antakya'yı aldı. Kısa sürede Anadolu'nun güneyi ve doğusunu, Fırat ve Dicle havzasının bir bölümünü, Suriye, Filistin, Sina yarımadası ve Mısır'ın önemli bir bölümünü yönetimi altına alan imparatorluğun, Roma yönetiminin dikkatini çekmesi uzun sürmedi. 272 yılında İmparator Aurelian kaybedilen toprakları almak üzere, Palmira üzerine sefere çıktı. Doğuda kapsamlı bir harekâta girişen imparator, kısa sürede Antakya ve Humus şehirlerini zaptedip, Palmira'ya ulaştı ve Sasanilere sığınmak üzere olan Kraliçe Zenobia ve oğlunu sağ olarak ele geçirdi ve esir alarak İtalya'ya götürdü. Bu sırada yıkıma uğramayan şehirde, 273 yılında ayaklanmalar başlayınca İmparator Aurelian tekrar Palmira'ya geldi ancak bu kez askerlerin şehri yağmalamalarına izin verdi. Bu yıkım Palmira şehrinin çöküşüne yol açtı, şehir bundan sonra eski günlerine geri dönemedi. Şehir imparatorluk tarafından Romalı asker lejyonlarının kalacağı askeri bir üsse çevrildi. İmparator Diocletianus ise Sasanilerden korunmak amacıyla lejyon sayısını arttırarak Palmira'nın yalnızca bir askeri üs olma konumunu pekiştirmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikomedia</span> Bitinya bölgesinde bir antik kent

Nikomedya Marmara Denizi'ne açılan İzmit Körfezi'nin ucunda Bitinya Kralı I. Nikomedes tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İmparatorluğu</span> İslamın gelişinden önceki son Fars imparatorluğu, dördüncü büyük İran hanedanı (224–651)

Sasani İmparatorluğu, dördüncü büyük İran Hanedanı ve ikinci Pers İmparatorluğu'nun adıdır. Sasani İmparatorluğu, son Arşaklı hanedanı (Partlar) kralı IV. Artabanus'u yenmesinin ardından I. Ardeşir tarafından kurulmuş, son Sasani hükümdarı Şehinşah III. Yezdigirt'in (632-651), erken Halifelik'le yani ilk İslam Devleti ile girdiği 14 senelik mücadeleyi kaybetmesiyle sona ermiştir. İmparatorluğun sınırları bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Afganistan, Türkiye'nin doğu bölgesi, Suriye'nin bir kısmı, Pakistan, Kafkaslar, Orta Asya ve Arabistan'ın bir kısmını kapsıyordu. II. Hüsrev'in hükümdarlığı (590-628) sırasında Mısır, Ürdün, Filistin ve Lübnan da kısa süreli olarak imparatorluğa dahil oldu. Sasaniler, imparatorluklarını 'İranşehr' ايرانشهر (Iranshæhr) 'İranlıların (Aryanların) memleketi' diye adlandırırlardı.

<span class="mw-page-title-main">Philippus</span> 244-249 yılları arasında Roma imparatoru

Marcus Julius Philippus, ailesinin köklerinden dolayı "Arap" Philip olarak tanınan ve 244 - 249 yılları arasında tahta çıkan Roma imparatoru. Arabistan'ın Havran şehrinde, günümüz Suriye'sinde bulunan bir şehirde doğdu.

<span class="mw-page-title-main">II. Claudius</span>

Marcus Aurelius Claudius Augustus Gothicus Genelde Claudius II adıyla tanınan Roma imparatoru. yılları arasında iki yıldan daha az bir süre için Roma İmparatorluğunu yönetmiş ve saltanatının kısalığına rağmen bazı başarılar elde etmiştir. Daha sonra kutsal bir konuma yükseltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aurelianus</span> Roma İmparatoru (MS 270-275)

Lucius Domitius Aurelianus, Aurelian olarak bilinen ve 3. yüzyıl sonu - 4. yüzyıl başında Roma İmparatorluğunun gücünü tekrar toparlamasına yardım eden birkaç başarılı "asker imparator"dan ikincisi olan Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Phocas</span>

Phocas (547-610) Bizans imparatoru (602-610). Lejyon gedikli subaylarındandı. İmparator Mauricius'a karşı bir askeri ayaklanmaya elebaşılık yapıp isyan başarılı olunca imparatorluk görevini gaspedip meşru İmparator Mauricius'un boynunu vurdurdu. Hükümdarlığı zamanında Pers-Sasani istilaları ve içeride ardı arkası gelmeyen suikastler oldu. 610'da Herakleios tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Diocletianus</span> 284ten 305e kadar hüküm süren Roma İmparatoru

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus 20 Kasım 284 ile 1 Mayıs 305 tarihleri arasında görev yapmış, Roma imparatorluğunu Doğu Roma ve Batı Roma olarak paylaştıran ve Doğu kısmının imparatorluğunu üstlenen bir Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Carus</span>

Marcus Aurelius Carus 282-283 yılları arasında Roma imparatoruydu. Kısa süren hükümdarlığı sırasında Aurelian ve Probus'un izinden giderek imparatorluğun gücünü yeniden kazandırmaya çalıştı. Oğulları Carinus ve Numerian ile birlikte dirilen imparatorluğa istikrar sağlayan kısa ömürlü bir hanedan kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Julianus</span> 331-363 yılları arasında yaşamıştır. 361-363 yılları arasında Konstantin Hanedanına mensup son pagan Roma imparatoruydu.

Flavius Claudius Iulianus ya da Julianus Apostata, 361-363 yılları arasında Konstantin Hanedanı'na mensup Roma imparatoruydu. Kendisi son pagan Roma imparatoruydu ve imparatorluktaki çöküşü durdurmak amacıyla geleneksel ibadeti geri getirmeye çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. İoannis</span>

I. İoannis Çimiskes, Bizans imparatoru. 969-976 yılları arasında hüküm süren Çimiskes Balkanlar ve Suriye'yi egemenliği altına alarak imparatorlukta düzeni sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Valens</span> 364-378 yılları arasında Doğu Roma imparatoru

Flavius Iulius Valens (Latince: Imperator Caesar Flavivs Ivlivs Valens Avgvstvs) 364-378 yılları arasında Doğu Roma imparatoru. İmparatorluğun doğusu kendisine abisi I. Valentinianus tarafından verilmişti. Zaman zaman Son Gerçek Romalı olarak da anılan Valens Roma İmparatorluğu'nun çöküşünü başlatan Hadrianapolis Muharebesi'nde yenilmiş ve öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Humus, Suriye</span> Humus ili, Suriyede şehir

Humus veya Hıms, eski adıyla Emesa, Batı Suriye'de bulunan, aynı zamanda, Humus ilinin ve Humus ilçesinin merkezi olan şehirdir. 509 metrelik (1673 ft.) bir rakıma sahiptir ve ülkenin başkenti Şam'ın 162 kilometre (101 mi.) kuzeyinde yer alır. Asi Nehri üzerine kurulmuştur. Ayrıca Humus, ülkenin iç yerleşkeleri ile Akdeniz kıyısı yerleşkelerini birbirine bağlayan merkezi bir bağlantı şehri olarak da görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">Palmira</span>

Palmira orta Suriye'de antik zamanların önemli dini ve ticari merkezi olan, UNESCO tarafından 1980 yılında Dünya Mirası listesine alınan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Zenobia</span> Suriyedeki Palmira İmparatorluğunun 3. yüzyıldaki kraliçesi

Zenobia, 3. yüzyılda Suriye'de hüküm süren Palmira İmparatorluğu'nun kraliçesi ve Kral Septimius Odaenathus'un ikinci karısı. Kralın ölümüyle yönetimi ele geçirdi ve esir düşene kadar imparatorluğu yönetti. Suriye, Lübnan, Filistin, Mısır ve Anadolu'nun güney ve doğu bölgelerini kontrolü altına aldı. Roma İmparatoru Aurelian tarafından imparatorluğu yıkılarak, esir alındı ve İtalya'nın Tibur (Tivoli) şehrinde ikamete mecbur edildi.

<span class="mw-page-title-main">Thema</span>

Thema, yaklaşık yedi yüz yıllık bir dönem için Bizans İmparatorluğu'nun ana yerel idare birimi idi. Thema sistemi yedinci yüzyılda Bizans topraklarının Müslüman orduları tarafından zaptedilmeye başlanması ile kurulmuş ve daha önceki ana yerel birim olan ve Roma imparatorları Diocletianus ve I. Konstantin tarafından kurulmuş olan Roma diakos sistemi yerine geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arvad</span> Tartus, Suriyede bir şehir

Arvad, Ervad ya da Arado, Arados, Arpad, Arfad, takma ad olarak Pieria'daki Antakya bazen Ruad Adası olarak da kullanılır, Akdeniz'de 0,20 kilometrekare yüzölçümüne sahip, Suriye'nin Tartus İlçesi ve Tartus İli'ne bağlı, Arvad Adası üzerinde bulunan şehir. Suriye'de yerleşim olan tek adadır. Şehir, adanın tamamını kaplar. Şehir ve ada, Suriye'nin en büyük liman kenti Tartus'un sadece 3 km batısındadır. Arvad, bugün tamamiyle, balıkçılıkla geçinen bir şehirdir.

Theon İskenderiye, Mısır'da yaşamış Yunan bilgin ve matematikçidir. Öklid’in elementleri ve Klaudyos Batlamyus'un el çizelgeleri ile ilgili çeşitli yorumlar yazdığı gibi üzerlerinde eklemeler ve düzeltmeler de yapmıştır. Ayrıca matematik üzerine ün kazanmış olan Hypatia'nın da babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antakya (antik kent)</span> Türkiyede bir antik kent

Antakya, Asi Nehri kıyısına kurulmuş bir antik kent. Kalıntıları günümüz Antakya şehrinde bulunur ve modern şehre ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye tarihi</span> Suriyenin tarihi

Suriye tarihi, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarında ve Suriye bölgesinde meydana gelen olayları kapsar. Antik çağlar boyunca, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti toprakları, Sümerler, Mitanniler, Asurlular, Babiller, Mısırlılar, Hititler, Kenanlılar, Fenikeliler, Aramiler, Amoriler, Persler, Yunanlar ve Romalılar dahil olmak üzere çeşitli medeniyetler tarafından işgal edildi ve yönetildi. Suriye, ilk kez 24 Ekim 1945'te, Suriye hükûmeti tarafından Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın imzalanmasıyla bağımsız bir ülke olarak ortaya çıktı ve Nisan 1946'da Fransa'nın Milletler Cemiyeti tarafından verilen Suriye'nin "nüfusa idari tavsiye ve yardım sağlama" yetkisi fiilen sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.