İçeriğe atla

Paleoproterozoyik

Paleoproterozoyik
2500 - 1600 myö 
Paleoproterozoyik Zaman'dan stromatolitler
Kronoloji
Önerilen yeniden tanımlamalar2420–541 myö
Gradstein ve diğerleri, 2012
Önerilen alt bölümlerOksijeniyen Dönemi, 2420–2250 myö

Gradstein ve diğerleri, 2012
Jatuliyen/Ökaryan Dönemi, 2250–2060 myö
Gradstein ve diğerleri, 2012
Kolumbiyen Dönemi, 2060–1780 myö

Gradstein ve diğerleri, 2012
Etimoloji
Diğer telaffuz(lar)Paleoproterozoik
Kullanım bilgisi
Gök cismiDünya
Bölgesel kullanımKüresel (ICS)
Kullanılan zaman çizelgesiICS Zaman Cetveli
Tanım
Kronolojik birimZaman
Stratigrafik birimEratem
Zaman aralığının resmîyetiResmî
Alt sınırını belirleyenKronometrik olarak belirlenmiştir
Alt sınır KSKNYok
KSKN onayıYok
Üst sınırını belirleyenKronometrik olarak belirlenmiştir
Üst sınır KSKNYok
KSKN onayıYok
Atmosfer ve iklim verileri

Paleoproterozoyik, 2,5 milyar yıl öncesinden, 1,6 milyar yıl öncesine uzanan, Proterozoyik Üst Zaman'ın üç bölümünden ilki olan jeolojik zamandır. Paleoproterozoyik yerkürenin jeolojik tarihindeki en uzun zamandır. Kıtalar ilk kez bu zamanda stabilize oldu.

Paleontolojik bulgular Dünya'nın kendi etrafında dönme hızının ~1,8 milyar yıl önce 20 saat olduğunu ve bir yılda 450 gün olduğunu göstermektedir.[1]

Ökaryotların ortaya çıkışı

Pek çok taç boğumlu ökaryot (günümüzün ökaryot soylarının kendisinden türemiş olduğu ökaryotlar), yaklaşık olarak Paleoproterozoyik Zaman'a tarihlenmiştir.[2][3] Ökaryotların tam olarak ne zaman evrimleştiği konusunda bazı tartışmalar olsa da,[4][5] mevcut görüşler ökaryotların ilk kez ortaya çıkışını bu jeolojik zamanda bir yere yerleştirmektedir.[6][7]

Kaynakça

  1. ^ Pannella, Giorgio (1972). "Paleontological evidence on the Earth's rotational history since early precambrian". Astrophysics and Space Science. 16 (2): 212. Bibcode:1972Ap&SS..16..212P. doi:10.1007/BF00642735. 
  2. ^ Hedges, S Blair; Chen, Hsiong; Kumar, Sudhir; Wang, Daniel YC; Thompson, Amanda S; Watanabe, Hidemi (12 Eylül 2001). "A genomic timescale for the origin of eukaryotes". BMC Evolutionary Biology. 1: 4. doi:10.1186/1471-2148-1-4. ISSN 1471-2148. PMC 56995 $2. PMID 11580860. 
  3. ^ Hedges, S Blair; Blair, Jaime E; Venturi, Maria L; Shoe, Jason L (28 Ocak 2004). "A molecular timescale of eukaryote evolution and the rise of complex multicellular life". BMC Evolutionary Biology. 4: 2. doi:10.1186/1471-2148-4-2. ISSN 1471-2148. PMC 341452 $2. PMID 15005799. 
  4. ^ Rodríguez-Trelles, Francisco; Tarrío, Rosa; Ayala, Francisco J. (11 Haziran 2002). "A methodological bias toward overestimation of molecular evolutionary time scales". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 99 (12): 8112-8115. Bibcode:2002PNAS...99.8112R. doi:10.1073/pnas.122231299Özgürce erişilebilir. ISSN 0027-8424. PMC 123029 $2. PMID 12060757. 
  5. ^ Stechmann, Alexandra; Cavalier-Smith, Thomas (5 Temmuz 2002). "Rooting the eukaryote tree by using a derived gene fusion". Science. 297 (5578): 89-91. Bibcode:2002Sci...297...89S. doi:10.1126/science.1071196. ISSN 1095-9203. PMID 12098695. 
  6. ^ Ayala, Francisco José; Rzhetsky, Andrey; Ayala, Francisco J. (20 Ocak 1998). "Origin of the metazoan phyla: Molecular clocks confirm paleontological estimates". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 95 (2): 606-611. Bibcode:1998PNAS...95..606J. doi:10.1073/pnas.95.2.606Özgürce erişilebilir. ISSN 0027-8424. PMC 18467 $2. PMID 9435239. 
  7. ^ Wang, D Y; Kumar, S; Hedges, S B (22 Ocak 1999). "Divergence time estimates for the early history of animal phyla and the origin of plants, animals and fungi". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 266 (1415): 163-171. doi:10.1098/rspb.1999.0617. PMC 1689654 $2. PMID 10097391. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jeolojik zaman cetveli</span> jeolojik yapıları zamanla ilişkilendiren kronolojik tarihleme sistemi

Jeolojik zaman cetveli, Dünya'nın jeolojik kayıtlarına dayanan bir zaman temsil şeklidir. Jeolojik zaman cetveli, kronostratigrafiyi ve jeokronolojiyi kullanan bir kronolojik tarihleme sistemidir. Özellikle yer bilimciler tarafından jeolojik tarihteki olayların zamanlamasını ve ilişkilerini tanımlamak için kullanılır. Zaman cetveli, kayaç katmanlarının incelenmesi, bu katmanların ilişkilerinin gözlemlenmesi, litoloji, paleomanyetik özellikler ve fosiller gibi özelliklerin tanımlanmasıyla geliştirilmiştir. Standartlaştırılmış uluslararası jeolojik zaman birimlerinin tanımlanması, birincil amacı jeolojik zaman bölümlerini gösteren Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge'deki (ICC) global kronostratigrafik birimleri kesin olarak tanımlayan Uluslararası Jeolojik Bilimler Birliği'nin (IUGS) kurucu organı Uluslararası Stratigrafi Komisyonu'nun (ICS) sorumluluğundadır. Kronostratigrafik bölümler ise jeokronolojik birimleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Whippomorpha</span> memeli kladı

Whippomorpha, su aygırları ve balinaları içeren bir çift toynaklı memeli grubu. İlk kez Waddell ve arkadaşları tarafından 1999 yılında bilimsel olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Archaeplastida</span>

Archaeplastida, kırmızı algler (Rhodophyta), yeşil algler ve kara bitkilerini ve glokofitler gibi bazı küçük grupları içeren önemli bir ökaryot grubudur. Archaeplastida'nın tüm soyları, fotosentetik olmayan ökaryotrofik bir kamçılı olan Rhodophyta'nın kardeş taksonu Rhodelphidia dışında fotoototrofiktir. Archaeplastida üyeleri, iki zarla çevrili kloroplastlara sahiptir, bu özellikleri bu canlıların bir siyanobakteri ile beslenerek endosimbiyoz olayı yoluyla doğrudan elde edildiğini düşündürür. Amoeboid Paulinella chromatophora'nın yanı sıra kloroplastlara sahip diğer tüm gruplar, ikincil olarak kırmızı veya yeşil alglerden elde edildiklerini düşündüren üç veya dört zarla çevrili kloroplastlara sahiptir. Kırmızı ve yeşil alglerin aksine, glokofitler hiçbir zaman ikincil endosimbiyoz olaylarına dahil olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ecdysozoa</span>

Ecdysozoa, bir protostom hayvan grubu olup Arthropoda'nın da içinde bulunduğu, Nematoda ile birkaç küçük şubeyi içerir. İlk olarak Aguinaldo ve ark. 1997'de, esas olarak 18S ribozomal RNA genleri kullanılarak inşa edilen filogenetik ağaçlara dayanıyordu. Dunn ve ark. tarafından 2008'de yapılan büyük bir çalışma, Ecdysozoa'yı bir klad, yani ortak bir atadan ve onun tüm soyundan gelen bir grup olarak güçlü bir şekilde destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Unikonta</span>

Amorphea veya Unikonta, Amoebozoa ve Obazoa'yı içeren taksonomik bir grupdur. Bu sınıfın üyelerinin taksonomik yakınlıkları ilk olarak 2002 yılında Thomas Cavalier-Smith tarafından açıklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Opisthokont</span>

Opisthokontlar, hem hayvan hem de mantar alemlerini içeren geniş bir ökaryot grubudur. Daha önce "Fungi / Metazoa grubu" olarak adlandırılan opisthokontlar, genellikle bir sınıf olarak tanınır. Opisthokontlar, Apusomonadida ve Breviata ile birlikte daha büyük Obazoa kladını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Viridiplantae</span>

Viridiplantae, yaklaşık 450.000-500.000 tür içeren ve hem karasal hem de sucul ekosistemlerde önemli roller oynayan ökaryotik canlılar grubudur. Öncelikle sucul olan yeşil algler ve içlerinden çıkan kara bitkilerinden oluşurlar. Yeşil algler, geleneksel sınıflandırmada kara bitkilerini içermez ve bu da yeşil algleri parafiletik bir grup yapar. Kara bitkilerinin yeşil alglerin içinden çıktığının anlaşılmasından bu yana, bazı yazarlar bitkileri de yeşil alglere atıyorlar. Hücre duvarlarında selüloz bulunan hücrelere ve klorofil a ve b içeren ve fikobilin içermeyen siyanobakterilerle endosimbiyozdan türetilen birincil kloroplastlara sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Lepidosauromorpha</span> sürüngen kladı

Lepidosauromorpha, kertenkelelere arkozorlardan daha yakın olan tüm diapsidleri içeren bir sürüngen kladıdır. Yaşayan tek alt grubu Lepidosauria'dır.

<span class="mw-page-title-main">Filozoa</span>

Filozoa, Opisthokonta içindeki monofiletik bir gruptur. Bunlar hayvanları ve onların en yakın tek hücreli akrabalarını içerir.

Hücrelerin evrimi, hücrelerin evrimsel kökenini ve daha sonraki evrimsel gelişimini ifade eder. Hücreler ilk olarak en az 3,8 milyar yıl önce, dünya oluştuktan yaklaşık 750 milyon yıl sonra ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Cetancodontamorpha</span> memeli kladı

Cetancodontamorpha, Spaulding ve diğerlerine göre "Whippomorpha artı tüm Whippomorpha'nın mevcut üyeleriyle diğer herhangi bir canlı türünden daha yakından ilişkili soyu tükenmiş taksonlar." olarak tanımlanan çift toynaklı kladıdır. Whippomorpha soyunu Cetancodonta olarak yeniden adlandırmak için girişimlerde bulunuldu, ancak eski ismini koruyor.

<span class="mw-page-title-main">Percomorpha</span>

Percomorpha, ton balığı, denizatı, kaya balığı, çiklit, yassı balık, lapina, levrek, fener balığı ve kirpi balığını içeren ışınsal yüzgeçli balık grubu.

<span class="mw-page-title-main">Pinnipedimorpha</span>

Pinnipedimorpha, Phoca ve Enaliarctos'un son ortak atasını ve bu atasal taksonun tüm torunlarını içerecek şekilde tanımlanan arctoid etçillerin bir kök kladıdır. Bilim insanları, ya ayılarla ya da musteloidlerle daha yakından ilişkili olduklarından, hangi arktoid etobur soyunun pinnipedimorflara en yakın akraba olduğu konusunda hala tartışıyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Laurasiatheria</span> memeli üst takımı

Laurasiatheria, Eulipotyphla takımı ile Scrotifera kladını içeren bir plasentalı memeliler üst takımıdır. Kardeş grubu Euarchontoglires ile birlikte Boreoeutheria magna takımını oluşturur. Laurasiatheria taksonu içinde sınıflandırılan hayvanların benzer gen dizilimlerine dayanarak keşfedildi. Grubu birleştirmek için ortak anatomik özellikler henüz ortaya konmadı. Laurasiatheria kladı DNA dizilim analizleri ve retrotranspozon varlık/yokluk verilerine göre temellendirildi. Üst takım, Pangea bölünmeye başladıktan sonra Gondvana'dan ayrılan Lavrasya süperkıtasında ortaya çıktı. En son ortak atasının yaklaşık olarak 76 ila 90 milyon yıl önce soyunun ayrıldığı varsayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tenrecomorpha</span>

Tenrecomorpha, Afrika'nın ekvator kuşağına ve Madagaskar'a endemik hayvanların oluşturduğu ve Afrosoricida takımında sınıflandırılan bir memeli alt takımıdır. Yaklaşık 47 ila 53 milyon yıl önce soylarının ayrıldığı düşünülen ve günümüzde de yaşayan Potamogalidae ve Tenrecidae familyalarını içerir. Potamogalidae familyası önceleri Tenrecidae'nin alt familyası olarak kabul ediliyordu. Aynı zamanda bu alt takımın içinde aardvarka benzeyen böcekçil, soyu tükenmiş Plesiorycteropus cinsinin de yer aldığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sideriyen</span>

Sideriyen, Paleoproterozoyik Zaman'daki ilk jeolojik dönemdir ve 2500 milyon yıl öncesinden 2300 milyon yıl öncesine kadar sürmüştür. Bu tarihler stratigrafiye dayalı değildir, kronometrik olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lophotrochozoa</span>

Lophotrochozoa, Spiralia'daki bir protostom hayvan sınıfıdır. Taksonu moleküler kanıtlara dayalı olarak monofiletik bir grup olarak kurulmuştur. Sınıf: annelidler, yumuşakçalar, bryozoanlar, brachiopodlar ve platyhelminthes gibi hayvanları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Chromista</span>

Chromista, Plastit adı verilen fotosentetik organellerinde benzer özellikleri paylaşan tek ve çok hücreli ökaryotik türlerden oluşan, görünüşte polifilik ileri sürülen biyolojik bir alemdir. Bazı algler, diyatomlar, oomycetes ve protozoanlar gibi plastidleri klorofil içeren tüm protistayı içerir. Üyeleri muhtemelen son ökaryotik ortak atadan ayrı evrimsel gruplar olarak bağımsız olarak ortaya çıktı. O atada zaten kırmızı alg kökenli kloroplastlara sahip olduğu varsayıldığından, fotosentetik olmayan formlar, fotosentez yapabilen atalardan evrimleşmiştir. Plastidleri dört zarla çevrilidir ve tek bir endosimbiyoz olayıyla kırmızı bir algden elde edildiğine inanılır.

Charophyta; charophytes olarak da adlandırılan bir tatlı su yeşil alg grubudur. Bazen bir bölüm olarak ele alınır ancak aynı zamanda bir süper bölüm veya sıralanmamış bir klad olarak da gösterilmektedir. Karasal bitkiler Charophyta'dan, muhtemelen karasal tek hücreli charophyte'lerden kardeş grup olarak Zygnematophyceae sınıfıyla birlikte ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Bakterilerin evrimi</span>

Bakterilerin evrimi, bundan yaklaşık 3,2-3,5 milyar yıl önce, Prekambriyen dönemde, arkeal/ökaryotik soydan koptukları ilk büyük ayrımlarından bu yana milyarlarca yıldır süregelmektedir. Bu, filogenilerini oluşturmak için bakteriyel nükleoitlerin gen sekansının çıkarılması suretiyle keşfedildi. Üstelik, Avustalya'nın Apex Chert kayalarında, yaklaşık 3,5 milyar yıl öncesinde, Prekambriyen zamanda yaşamış ilkin prokaryotlara ait mikrofosil örnekleri keşfedilmiştir. Bu, Thermotogota şubesinde yer alan bir canlının, modern bakterilerin en son ortak atası olduğunu ileri sürüyor.