İçeriğe atla

Palenque

Koordinatlar: 17°29′2.32″K 92°2′46.78″B / 17.4839778°K 92.0463278°B / 17.4839778; -92.0463278
Kolomb Öncesi Dönemin Palenke Şehri
UNESCO Dünya Mirası
Palenke harabelerinden Haç tapınağı
Konum Meksika
KriterKültürel: i, ii, iii, iv
Referans411
Tescil1987 (11. oturum)
BölgeLatin Amerika ve Karayipler

Palenque ya da Palenke (Yukatek Mayacası Baak), Meksika Federal Cumhuriyeti'nin Çiyapas eyaletinde Usumasinta ırmağı yakınındaki eski bir Maya kentidir. 1987 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.[1]

Sit alanı

Saray
Yaprak Haçı Tapınağı'ndan Palenk meydanı görünüşü

Bu kültürün en etkileyici kentlerinden biridir. Kentin kurulma alanı pek büyük olmamasına karşın, içerdiği yapı ve yontular muhteşemdir. Kentin 2005'e kadar keşfedilen kısmı 2,5 km2’dir ; bu keşfedilmiş kısım kentin gün ışığına çıkarılamamış kısmının % 10’u bile değildir. Kentin keşfedilmemiş kısmı ormanla kaplıdır ve bu sık ağaçlı orman yüzünden kentin bini aşkın yapısına ulaşılamamaktadır. Palenke kenti Unesco tarafından 1987’de Dünya Mirası listesine alınmıştır. Eserleri bakımından Meksika'nın güneyindeki en zengin sitlerinden biri olan Palenke, Yucatan yarımadasının sınırında bulunur. Kentteki mimari tarz Maya mimari tarzının batı varyantı olarak nitelendirilebilir.

Adı ve tarihi

Büyük Pakal kabartması

Kentin Maya dilindeki adı olan Lakam Ha "Büyük Sular" ya da "Yüce Sular" anlamına gelir. 16. yüzyıldaki İspanyol işgalinden çok daha önce terkedilmiş durumdaydı. Palenke'de bulunan ilk Avrupalı rahip Pedro Lorenzo de la Nada olmuştur (1567). O dönemde "güçlü evler toprağı" anlamına gelen Otolum adını taşıyan bölge Çol adındaki kavimce yurt tutulmuştu. De la Nada, bu adı İspanyolcadaki palenque (sağlamlaştırma) sözcüğüyle karşılamayı tercih etti. Palenke zamanla bölgedeki antik kentin adı haline geldi. Bir başka varsayıma göreyse, Palenke sözcüğünün kökeni Maya dilinde "jaguar güneş" anlamına gelen balam kin adıydı. Bu ad, Güneşin bir başka aleme daldığı yeri ifade etmek üzere kullanılıyordu. Kentin klasik dönemden önceki çağda (MÖ 2500-MS 300) kurulduğu sanılmaktadır. Palenke klasik dönemde Bakaal devletinin başkenti olmuştur. Bakaal hükümdarları soylarını çok eski bir geçmişe bağlarlar. Hatta bazılarının sözleri dikkate alınacak olursa bu köken tarih öncesi çağlara uzanır. Fakat arkeolojik varsayımlar ilk hükümdar sülalesini Olmekler'e dayandırır.

Bulunuşu

Kentin ilk planları 1807'de Luciano Castañeda tarafından yapılmıştır. Bernasconi ve Castañeda'nın bilgilerinden yararlanılarak, Palenke üzerine ilk kkitap 1822'de Londra'da yayımlandı. 20. yüzyıl başlarına dek Palenke'deki heykel ve kabartmaların Mısırlılar'ı, Polinezyalılar'ı ya İsrail kabilelerini temsil etikleri sanılıyordu. Askeri kâşif Juan Galindo bunların mahalli halkları temsil ettiğini ortaya atan ilk kişi oldu. 1832'de aynı zamanda haritacı ve antikacı olan Fransız kâşif Jean Frédéric Waldeck bölgede iki yıl kaldı ve incelemelerini 1866'da yayımladı. Palenke üzerinde ilk bilimsel çalışmalar 1840'ta başladı, 1858'de Fransız Désiré Charnay tarafından ilk fotoğrafları çekildi. Nihayet 1942 ile 1949 yılları arasında Meksika hükûmeti Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü aracılığıyla siteye Meksikalı arkeolog Alberto Ruz L'Huillier başkanlığında bir kazı ekibi gönderdi.Bu ekip birçok keşifte bulunmuştur. 1970'li yıllarda aynı Enstitü'den Jorge Acosta başkanlığında bir başka ekip sit alanında çalışmalar yapmıştır. Bu ekip sit alanında mahalli bir müze açmıştır (Dr. Alberto Ruz L'Huillier Müzesi). 1973'te Merle Green Robertson'ın keşifleri olmuştur. 1983'te Juan Lorenzo del castillo ve Sergio Juarez Biñol'un çalışmaları Burña (Burnya) denilen heykeldeki ünlü sembolleri çözmeleriyle tamamlandı. Sit alanındaki son çalışmalar 1995'te yapılmıştır.

Yapılar

1787'de Del Rio keşif seferine katılan Ricardo Almendáriz tarafından çizilen Palenke'nin sarayındaki Stucco (Sutuko) kabartmasının taslağı
Arslan Tapınağı'nın bir kabartmasını betimleyen bir Waldeck çizimi

Günümüzde ulaşılabilir anıtları olarak şunlar sıralanabilir:

  • Yazıtlar Piramidi ya da Tapınağı: Piramidal yapı adını doğu yönünde bulunan bir tapınaktan ve bu tapınağın içindeki hiyeroglifik yazıtlar içeren üç kayadan almıştır. Tapınakta piramidin içine inen bir merdiven bulunur. Merdiven piramidin kalbinde bulunan lahit odasına açılır. Pakal'ın lahit odası duvarları ve lahit Pak al'ın öte aleme göçünü, atalarını, ilahları betimleyen kabartmalarla süslüdür.
  • Saray: Yapay bir teras üzerine kondurulmuş, birbirine bağlı binalardan oluşan bir komplekstir.
  • Haç tapınakları grubu: Üzerinde tapınaklar bulunan basamak piramitlerinden oluşan bir kompleks söz konusudur. Bu grup adını haça benzetilen, Maya mitolojisindeki yaşam ağacı tasvirinden alır. Maya mitolojisine göre de bu ağaç Asya şamanizminde olduğu gibi yerin göbeğindedir. Bu gruptaki tapınaklar Haç Tapınağı, Yaprak Haçı Tapınağı, Güneş Tapınağı olarak adlandırılmıştır.
  • Arslan Tapınağı: Ana grubun 200 m. güneyinde yer alır. Tapınak adını iki başlı jaguar biçimindeki bir tahta oturmuş kral kabartmasından almıştır.
  • Kont tapınağı: Tapınağa bu adı Waldeck vermiştir. Tapınak beş basamaklı bir teras üzerinde yükselir. Üst kısımdaki tapınak özgün mimari unsurları halen tümüyle korumaktadır.
  • Top oyunu sahası: Birbirine paralel iki platformdan oluşur. Tam anlamıyla görülebilmesi için kazı ve onarım çalışmalarına ihtiyaç vardır.

Palenke hükümdarları

Kiniç Kaan Balam
Upakal Kiniç kabartması

Palenke hükümdarlarından bazıları, hükümdarlık yıllarıyla, şunlardır:

  • 2. Kiniç Kaan Balam
  • 1. Kuk Balam (11 Mart 431 - 435)
  • Butz Ah Sak Çiik (29 Temmuz 487 - 501)
  • 1. Akal Mo Naab (5 Haziran 501 – 1 Aralık 524)
  • 1. Kaan Hoy Çitam (25 Şubat 529 - 8 Şubat 565)
  • 2. Akal Mo Naab (4 Mayıs 565 - 23 Temmuz 570)
  • 1. Kaan Balam (8 Nisan 572 - 3 Şubat 583)
  • Yol İknal (kadın) (583-604)
  • Ah Ne Ol Mat (605-612)
  • 1. Pakal (612)
  • Sak Kuk (kadın) (612-615)
  • Kiniç Hanaab Pakal (ya da 2. Pakal ya da Büyük Pakal, 615-683)
  • 2. Kiniç Kaan Balam (ya da 2. Çan Balam, 683-702)
  • 2. Kiniç Kaan Hoy Çitam (702-711)
  • Ksok (711?- 722)
  • 3. Kiniç Akal Mo Naab (3. Çaakal, 3 Ocak 722 - 729)
  • Kiniç Hanaab Pakal (ya da 3. Pakal, 742)
  • 2. Kiniç Kuk Balam (8 Mart 765 - ?)
  • Vak Kimi Hanb Pakal (ya da 4. Pakal, 17 Kasım 799-?)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2017. 

Başvurular

Berlin, Heinrich (1963) The Palenque Triad. Journal de la Société des Américanistes, n.s. 5(52):91-99. Paris.
Carrasco, Michael D. (2005). The Mask Flange Iconographic Complex [electronic resource]: The Art, Ritual, and History of a Maya Sacred Image. Doctoral dissertation, The University of Texas at Austin. Available electronically from http://hdl.handle.net/2152/1027.
Carrasco, Michael D. and Kerry Hull (2002) The Cosmogonic Symbolism of the Corbeled Vault in Maya Architecture. Mexicon Volume XXIV, No. 2, April.
Fields, Virginia M. (1991) Iconographic heritage of the Maya Jester God. In Sixth Palenque Round Table, 1986. Virginia M. Fields, ed. pp. 167 - 174 Palenque Round Table (6 session, 1986) University of Oklahoma Press Norman.
Freidel, David and Barbara Macleod (2000) Creation Redux: new thoughts on Maya cosmology from epigraphy, iconography, and archaeology. PARI Journal 1(2):1-8,18.
Guenter, Stanley (n.d.). "The Tomb of K'inich Janaab Pakal: The Temple of the Inscriptions at Palenque" (PDF). Mesoweb Articles. Mesoweb. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2008. 
Houston, Stephen (1996) Symbolic Sweatbaths of the Maya: Architectural Meaning in the Cross Group at Palenque, Mexico. Latin American Antiquity, 7(2), pp. 132-151.
Kelley, David (1965) The Birth of the Gods at Palenque. In Estudios de Cultura Maya 5, 93-134. México: Universidad Nacional AutÛnoma de Mexico.
Lounsbury, Floyd G. (1976) A Rationale for the Initial Date of the Temple of the Cross at Palenque. In The Art, Iconography, and Dynastic History of Palenque, Part III: Proceedings of the Segunda Mesa Redonda de Palenque, ed. Merle Greene Robertson, 211-224.Pebble Beach, Ca.: Robert Louis Stevenson School.
Lounsbury, Floyd G. (1980) Some Problems in the Interpretation of the Mythological Portion of the Hieroglyphic Text of the temple of the Cross at Palenque. In The Third Palenque Round Table, 1978, Part 2, ed. Merle Greene Robertson, 99-115. Palenque Round Table Series Vol. 5. Austin: University of Texas Press.
Lounsbury, Floyd G. (1985) The Identities of the Mythological Figures in the "Cross Group" of Inscriptions at Palenque. In Fourth Round Table of Palenque, 1980, vol. 6, gen. ed. Merle Greene Robertson; vol. ed., Elizabeth P. Benson, 45-58. San Francisco: Pre-Columbian Art Research Institute.
Martin, Simon; Nikolai Grube (2000). Chronicle of the Maya Kings and Queens: Deciphering the Dynasties of the Ancient Maya. Londra and New York: Thames & Hudson. ISBN 0-500-05103-8. OCLC 47358325. 
Martin, Simon; Nikolai Grube (2008). Chronicle of the Maya Kings and Queens: Deciphering the Dynasties of the Ancient Maya (2.2isbn=9780500287262 bas.). Londra and New York: Thames & Hudson. OCLC 191753193. 
Mesoweb. "Muwaan Mat". Mesoweb Encyclopedia. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009. 
Rands, Robert L. and Barbara C. Rands (1959) The Incensario Complex of Palenque, Chiapas. American Antiquity, 25 (2):225-236.
Rands, Robert L., Ronald L. Bishop, and Garman Harbottle (1979) Thematic and Compositional Variation in Palenque Region Incensarios. In Tercera Mesa Redonda de Palenque, Vol. IV, edited Merle Greene Robertson and Donnan C. Jeffers, 19-30. Palenque: Pre-Columbian Art Research, and Monterey: Herald Printers.
Ringle, William M.; Thomas C. Smith-Stark (1996). A Concordance to the Inscriptions of Palenque, Chiapas, Mexico. MARI Publications, no. 62. New Orleans, Louisiana: Middle American Research Institute, Tulane University. ISBN 0-939238-93-4. OCLC 25630088. 
Robertson, Merle Greene (1991) The Sculpture of Palenque Vol. IV. Princeton University Press, Princeton.
Ruz, Alberto Lhuillier (1958) Exploraciones arqueológicas en Palenque: 1953. Anales del Instituto Nacional de AntropologÌa e Historia. Vol. 10(39):69-116. Mexico.
Sáenz, César A. (1956) Exploraciones en la Pirámide de la Cruz Foliada. Informe 5. Dirección de Monumentos Prehispánicos. Instituto Nacional de AntropologÌa e Historia, Mexico.
Scarre, Chris (1999) The Seventy Wonders of the Ancient World. Thames and Hudson.
Schele, Linda (1976) Accession Iconography of Chan-Bahlum in the Group of the Cross at Palenque. In The Art, Iconography, and Dynastic History of Palenque, Part III. Proceedings of the Segunda Mesa Redonda de Palenque, ed. Merle Greene Robertson, 9-34. Pebble Beach, Ca.: Robert Luis Stevenson School.
Schele, Linda (1979) Genealogical Documentation in the Tri-Figure Panels at Palenque. In Tercera Mesa Redonda de Palenque, Vol. IV, edited Merle Greene Robertson, 41-70. Palenque: Pre-Columbian Art Research, and Monterey: Herald Printers.
Schele, Linda (1985) "Some Suggested Readings of the Event and Office of Heir-Designate at Palenque". In Phoneticism in Mayan Hieroglyphic Writing, 287-307. Albany: Institute of Mesoamerican Studies, State University of New York at Albany.
Schele, Linda (1986) "Architectural Development and Political History at Palenque". In City-States of the Maya: Art and Architecture, edited Elizabeth P. Benson, 110-138. Denver: Rocky Mountain Institute for Pre-Columbian Studies.
Schele, Linda (1992) Notebook for the XVIth Maya Hieroglyphic Writing Workshop at Texas. Austin, Texas: University of Texas at Austin.
Schele, Linda; David Freidel (1990). A Forest of Kings: The Untold Story of the Ancient Maya. New York: William Morrow. ISBN 0-688-07456-1. OCLC 21295769. 
Skidmore, Joel (2010). The Rulers of Palenque (PDF) (Fifth bas.). Mesoweb Publications. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ekim 2015. 
Stuart, David (2005) The Inscriptions from Temple XIX at Palenque. Pre-Columbian Art Research Institute. ISBN 0-934051-10-0
Stuart, David and Stephen Houston (1994) Classic Maya Place Names Studies. Pre-Columbian Art and Archaeology, 33. Washington, D.C.: Dumbarton Oaks Research Library and Collection.

Archaeology of Native North America, 2010, Dean R. Snow, Prentice-Hall, New York. pp.

Robert Sharer (1983) "The Ancient Maya" Stanford, California: Stanford University

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Palenque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Palenque.
Vikigezgin'de Palenque ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sparta</span> Yunan anakarasında yer alan antik kent

Sparta Antik Yunanistan'ın Lakonya bölgesindeki öne çıkan bir şehir devletiydi. Söz konusu şehir devleti, antik dönemde Lakedemon olarak bilinirken, Sparta ismi Peloponez'in güneydoğusunda bulunan Lakonya bölgesindeki Evrotas Nehri'nin kıyısındaki ana yerleşim bölgesi için kullanılan bir isimdi. Sparta, MÖ 650'lerde Antik Yunanistan'daki baskın askeri kara kuvveti hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maya uygarlığı</span> Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biri (y. 250–1700)

Maya uygarlığı, Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan Mezoamerika bölgesinde hüküm sürmüştür. Meksika'nın güneydoğusunda beş devlet kurmuş Mayalar, tarihleri boyunca yüzlerce lehçe üretmişlerdir ve bu lehçelerden bazıları günümüzde hâlen konuşulan 21-44 Maya dilinin oluşumunu sağlamıştır. Bu uygarlık MÖ 600 dolaylarında yükselişe geçmiş, MS 3. yüzyılda altın çağına adım atmış, kent-devletlerinin siyasi kargaşalar sonucunda çöktüğü MS 900'e dek, geniş bir alanda varlığını sürdürmüş ve İspanyol işgaliyle de sona erme sürecine girmiştir. Maya uygarlığı birçok bakımdan sona ermişse de, yaygın inanışın aksine Mayalar yok olmamışlardır, hâlen bu ülkelerde yaşamakta ve Maya dillerinden bazılarını konuşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Apaçiler</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yerli halklarından oluşan birkaç grup

Apaçiler ya da Apaşlar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona, New Mexico ve Oklahoma eyaletlerinde yaşayan, Güneybatı Kızılderilileri kültür grubundan, Atabaskların Güney Atabaskları bölümünden ve Güney Atabask dillerine giren Ova Apaçicesi, Hikarilaca, Lipanca, Meskalero-Çirikavaca ile Batı Apaçicesi adlı dilleri konuşan Kızılderilileri topluca niteleyen ortak addır. Kendilerini Apaçi olarak nitelendiren kişi sayısı 2000 yılı rakamlarına göre 56.060 olup en yakın akrabaları Navaholardır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan aborjinleri</span>

Tayvan aborjinleri, Tayvan'da nüfusları 444.000'i bulan etnik grup.

<span class="mw-page-title-main">Anunnaki</span> Antik Mezopotamya geleneğinde bir ilah grubu

Anunnaki, antik Sümer, Akad, Asur ve Babillerin mitolojik geleneklerinde ortaya çıkan bir tanrı grubudur. Kaç Anunnaki olduğu ve hangi rolü üstlendiklerine dair açıklamalar hem değişkenlik gösterir hem de çoğu zaman tutarsızdır. Akad öncesi dönemden kalma en eski Sümer yazılarına göre Anunnaki, panteondaki en güçlü tanrılardır; gök tanrısı An ile yer tanrıçası Ki'nin torunlarıdır, asıl işlevleriyse insanlığın yazgısını belirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ziggurat</span> Antik Mezopotamya ve İranda piramitlere benzeyen tapınak kulesi

Ziggurat, Antik Mezopotamya vadisinde ve İran'da terası bulunan piramitlere benzeyen tapınak kulesidir.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sanders Peirce</span> Amerikalı filozof, mantıkçı ve matematikçi (1839–1914)

Charles Sanders Peirce, pragmatizm akımının isim babası olmuş, daha sonra da pragmatist yöntemin ana hatlarını çizmiş olan Amerikalı filozoftur. Felsefede bilgi konusuna öncelik vermiş başlamış ve Aristoteles'in düzeni doğada bulan nesnel yaklaşımı ile Kant'ın bilgideki düzenin zihnin eseri olduğunu dile getiren öznel yaklaşımının bir sentezini yapmıştır. Kavram, fikir ve kuramlarımızın doğruluklarını, onların yararlılıklarıyla özdeşleştiren Peirce'e göre, yöntem öncelikle düşüncelerimizi açık ve seçik hale getirmekten oluşur ve bu yöntem sayesinde felsefe bir bilime dönüşecektir.

<span class="mw-page-title-main">Stoacılık</span> felsefi sistem

Stoacılık, MÖ 3. yüzyılın başlarında Atina Agorası'nda Kıbrıslı Zenon tarafından kurulan bir Helenistik felsefe ekolüdür. Mantık sistemi ve doğal dünya hakkındaki görüşleriyle beslenen bir kişisel erdem etiği felsefesidir ve erdem pratiğinin eudaimonia'ya ulaşmak için hem gerekli hem de yeterli olduğunu savunur: Kişi etik bir yaşam sürerek gelişir. Stoacılar eudaimonia'ya giden yolu erdemi uygulayarak ve doğaya uygun yaşayarak geçirilen bir hayatla özdeşleştirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Teotihuacan</span>

Teotihuacan günümüzde Kolomb öncesi Kuzey Amerika'nın en ünlü kenti olarak kabul edilmektedir. Kimler tarafından kurulduğu ve niçin aniden terk edildiği hâlen açıklığa kavuşmamış bu kadim şehrin kuruluş tarihi hakkında da farklı görüşler ileri sürülmektedir. Kentten söz eden -hiyeroglifik olmayan- hiçbir metin ve belge bulunmamaktadır. 1987 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tikal</span>

Tikal, bugünkü Guatemala'daki yağmur ormanlarındaki Peten ilinin kuzeybatısında bulunan en büyük Maya kenti ve tören merkezidir. Güney düzlüklerindeki öteki Maya merkezleri gibi Tikal da orta oluşum döneminde küçük bir köydü. Geç oluşum döneminde büyük piramit ve tapınakların yapılmasıyla önemli bir tören merkezi haline geldi. Klasik dönemde büyük saraylar, piramitler, alanlar yapıldı. Maya hiyeroglif yazısı ve karmaşık takvim sistemi ortaya çıktı, anıtsal heykeller ve vazo resimleriyle üstün bir Maya sanatı gelişti.

<i>Chinchilla</i>

Chinchilla, Chinchillidae familyasının bir cinsi olan kemirgenlerdir. Güney Amerika'ya özgüdür.

<span class="mw-page-title-main">İnanna</span> Sümer tanrıçası

İnanna ; aşk, güzellik, seks, savaş, adalet ve siyasi güçle ilişkilendirilen antik Mezopotamya tanrıçasıdır. Sümerlerde kendisine "İnanna" adıyla ibadet edilirken daha sonraki dönemlerde Akad, Babil ve Asurlular tarafından İştar olarak tanımlanmış ve "Cennetin Kraliçesi" olarak anılmıştır. Ana tapınma merkezi Uruk'taki Eanna Tapınağı'dır ve buranın koruyucu tanrıçası kabul edilmiştir. Venüs gezegeniyle ilişkilendirilmiş ve aslan ile sekiz köşeli yıldız, en belirgin sembolü olmuştur. İştar'ın kocası, daha sonraki dönemlerde Tammuz olarak anılacak olan Tanrı Dumuzid iken yardımcısı (sukkal) ise sonraki dönemlerde erkek tanrılar İlabrat ve Papsukkal ile bir tutulacak olan Ninşubur'dur.

Mandanca ya da Mandan dili, ABD'nin Kuzey Dakota eyaletinde Mandanlar (Rų́ʔeta) tarafından konuşulan Siyu dilleri ailesinin Batı Siyu dilleri grubundan tek başına bir grup oluşturan bir Kızılderili dilidir. Son konuşanı olan Edwin Benson 9 Aralık 2016'da ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Tano dilleri</span>

Tano dilleri, Amerika Birleşik Devletlerinib New Mexico, Kansas, Oklahoma ve Teksas eyaletleri ile Meksika'da konuşulan Amerind Kızılderili dil ailesi.

<span class="mw-page-title-main">I. Harold</span> İngiltere Kralı

Tavşanayak Harold ya da I. Harold, 1035 ile 1040 yılları arası İngiltere Kralı. "Tavşanayak" lakabı hızına ve av yeteneklerini vurgular. İngiltere, Danimarka ve Norveç Kralı Büyük Knud'un ilk karısından doğan en küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ellora Mağaraları</span>

Ellora, dünyanın en büyük kaya-oyma-manastır-tapınak mağaraları komplekslerinden biridir ve Hindistan'ın Maharashtra kentinde yer alan bir UNESCO Dünya Mirası'dır. Sit alanı M.S. 600-1000 dönemine ait Budizm, Hinduizm ve Jainizm anıtlarını ve kaya resimlerini barındırmaktadır. Ellora'daki 16 numaralı mağara, dünyadaki en büyük monolitik kaya kazısı özelliğini göstermektedir. Buradaki Kailaşa Tapınağı, Şiva'ya adanmış araba biçimli bir anıt özelliğindedir. Kailasha Tapınağı kazısında iki büyük Hint destanı olan Vaishnavizm, Shaktizm destanlarını özetleyen tanrı, tanrıçalar ve mitolojik çizimleri de barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Xochicalco</span>

Xochicalco, Meksika'nın Morelos Eyaleti'nin batısındaki Miacatlán şehrinde yer alan Kolomb öncesi bir arkeolojik alanıdır. Xochicalco ismi Nahuatl dilinde "çiçeklerin evi" anlamına gelmektedir. Sit alanı, Cuernavaca'nın 38 km güneybatısında, Meksiko'dan yaklaşık 76 km uzaklıkta yer almaktadır. Sit alanı, her gün 10: 00-17: 00 saatleri arasında ziyaretçilere açık olmasına rağmen, gözlemevine girişe sadece öğleden sonraları izin verilmektedir. Xochicalco, Teotihuacan'ın düşüşünden sonra ortaya çıkmıştır ve Xochicalco'nun Teotihuacan İmparatorluğu'nun düşüşünde rol oynadığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Miguel León-Portilla</span>

Miguel León-Portilla, Meksikalı tarihçi antropolog, yazar ve filozof.

MÖ 4. yüzyılın Atinalı mimarı Philon, iki önemli eserin planlayıcısı olarak bilinir: Eleusis'teki büyük Gizemler Salonuna on iki Dor sütununun portikosu ve Lycurgus'un yönetimi altında, Atina'da bir cephanelik. Son olarak, bir yazıttan kesin bilgiye sahibiz. E. A. Gardner, "belki de bizim için antik çağın diğer kayıp anıtlarından daha ayrıntılı olarak bilindiğini" gözlemler. Kadırgaların donanımını tutmaktı; ve öylesine tasarlanmıştı ki, tüm içeriği merkezi bir salondan görülebiliyordu ve bu yüzden Atina demokrasisinin denetimine açıktı. Atina cephaneliği ve tapınak binalarının oranları üzerine kitaplar yazdığı biliniyor, ancak bunlar günümüze ulaşmadı.

<span class="mw-page-title-main">Mesannepada</span> Sümer kralı

Mesannepada, Mesh-Ane-pada ya da Mes-Anne-pada, Sümer kralları listesinde Birinci Ur Hanedanı için listelenen ilk kraldır. Uruk'lu Lugal-kitun'u devirerek 80 yıldır hüküm sürdüğü kaydedilmiştir: "Sonra Unug (Uruk) yenildi ve krallık Urim'e (Ur) alındı." Ur Kraliyet Mezarlığı'nda bulunan mühürlerinden birinde Kiş kralı olarak da tanımlanmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.