İçeriğe atla

Palden Gyatso

Palden Gyatso Temmuz 2000'de Fransa'da

Palden Gyatso (d. 1933 – ö. 30 Kasım 2018), Tibetli Budist keşiş, aktivist ve yazardır.[1] Kendisi 1933'te Panam, Tibet'te doğdu.[2]

Yaşamı

Çin'in Tibet'i işgali sırasında yaptığı protestolar nedeniyle tutuklandı ve 33 yılını işkence gördüğü Çin hapishaneleri ve çalışma kamplarında geçirdi.[2][3] 1992'de serbest bırakıldıktan sonra sürgündeki Dharamsala, Himachal Pradesh'e (Kuzey Hindistan) kaçtı.[4] Daha sonraki dönemde 1988'den itibaren Tibet'te yaşanan sorunları yansıtmak üzere seyahat eden bir keşiş ve politik eylemci olarak faaliyetlerini 2018'de ölümüne kadar sürdürmüştür.[4][5]

Ölümü

Tibet'li keşiş, aktivist ve yazar Palden Gyatso 30 Kasım 2018'de Dharamshala, Hindistan'da 84–85 yaşlarındayken ölmüştür.[6]

Kaynakça

  1. ^ Wartofsky, Alana; Jenkins, Mark; Freedom, Justice and a Little Rap and Reggae, 4 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Washington Post, June 15, 1998
  2. ^ a b "Palden Gyatso bio". 28 Şubat 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  3. ^ Rosenthal, A. M. On My Mind; You Are Palden Gyatso, The New York Times, April 11, 1995
  4. ^ a b Palden Gyatso bio 9 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Free Tibet Campaign
  5. ^ 3 Tibetans Continue Hunger Strike 28 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Washington Post, February 26, 2006, Page E18
  6. ^ "Former Political Prisoner Palden Gyatso dies". 1 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

1933 bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Bhutan</span> Güney Asyada bir ülke

Bhutan veya Butan, resmi adıyla Bhutan Krallığı, Güney Asya'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu Himalayalarda bulunan ülkenin batısında ve güneyinde Hindistan, kuzeyinde ise Çin'in Tibet bölgesi yer alır. Çok yakın olmalarına rağmen Bangladeş ve Nepal'le sınırdaş değildir. 754.000'in üzerinde nüfusa sahiptir, 38.394 km²'lik alanıyla 133. büyük ülkedir. Tarihî İpek Yolu üzerinde, Hint altkıtası, Güneydoğu Asya ve Tibet'in kesişim noktasında yer alan Bhutan meşrutiyetle yönetilir ve Mahayana Budizmini baz alan bir ulusal kimliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet</span> Asyada bir yayla bölgesi

Tibet Orta Asya'da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle "Dünyanın Çatısı" diye tanınır. Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan vardır. Başkenti Lhasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Tibet Özerk Bölgesi</span> Çinde özerk bir bölge

Tibet Özerk Bölgesi ya da Çince ismiyle Xizang Özerk Bölgesi, kısaca Tibet veya Xizang, Güneybatı Çin'de, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'ne bağlı eyalet düzeyinde bir özerk bölgedir. Toprakları, geleneksel Tibet bölgesine ait Ü-Tsang ile Kham bölgeleriyle örtüşür.

<span class="mw-page-title-main">Tenzin Gyatso</span>

Tenzin Gyatso, 1950'den beri görevde bulunan 14. Dalay Lama'dır.

Vajrayana Budizmi, farklı kaynaklarda Tantrik Budizm, Tantrayāna, Mantrayana, Mantranaya, Gizli Mantra, Ezoterik Budizm ve Elmas Taşıt adlarıyla da tanınır. Vajrayana Mahayana Budizminin bir uzantısıdır; felsefesinden çok benimsediği uygulamalarla ayrılır. Mahayana'da uygulamalar kabaca iki yola ayrılır: iyi niteliklerin mükemmelleştirilmesi metodu olan Sutrayana ve nihai Budalık hedefini yol olarak benimseyen Vajrayāna metodu. Vajrayana tam aydınlanmaya ulaşılmadan önce Buda-doğasının mistik tecrübe ile deneyimlenmesini gerektirir. Bu tecrübelerin aktarılması için, bir ezoterik bilgi kümesinin Budist tantrik yogiler tarafından toplanmış ve nesilden nesile aktarılmış olması gerekir. Uygulayıcı öncelikle yetkin bir ruhani öğretmen ya da guru tarafından kabul edilmelidir.

<span class="mw-page-title-main">Amartya Sen</span>

Amartya Kumar Sen, Hint ekonomist. Açlık, insani kalkınma teorisi, refah ekonomisi ile yoksulluk, cinsiyet ayrımcılığı ve liberalizmin altında yatan mekanizmalar hakkındaki çalışmalarıyla refah ekonomisine büyük katkıda bulunmuştur. Bunun neticesinde 1998 yılında "refah ekonomisi konusundaki katkıları için" Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Enes Kanter Freedom</span> Amerikalı basketbolcu

Enes Kanter Freedom İsviçre doğumlu Amerikalı-Türk basketbolcudur. 2.11 m boyundaki Enes, Pivot pozisyonunda görev alsa da gerektiğinde uzun forvet olarak da oynayabilmektedir.

<i>Songs for Tibet</i>

Songs for Tibet: The Art of Peace, tüm dünyadan müzisyenlerin katılımıyla derlenmiş bir müzik albümüdür. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Güney Afrika ve Kanadalı sanatçıların bir araya geldiği albümde Sting, Garbage, Rush, Suzanne Vega, Jonatha Brooke ve Alanis Morissette gibi isimler yer aldı. Albüm Tibet'e, barışa, temel insan haklarına, konuşma ve inanç özgürlüğü ile Dalai Lama Tenzin Gyatso'ya bir destek ifadesidir. Songs for Tibet, Washington temelli Art of Peace Foundation'ın bir projesidir. Vakfın baş yöneticisi Michael Wohl, albümün de yönetici yapımcısı oldu. Yapımcı Rupert Hine, albüm ünmüzik direktörlüğünü üstlendi.

Thomas William "Tom" Shales, Amerikalı televizyon programları eleştirmeni. The Washington Post'daki televizyon eleştirili ile tanınır. Shales, 1998 yılında Pulitzer Ödülü'nü kazandı.

Bney Menaşe Hindistan'ın kuzey doğusundaki Manipur ve Mizoram eyaletlerinde, İsrail'in kayıp kabilelerinden geldiklerini iddia eden 9000'i aşkın kişiden oluşan topluluktur. Bu iddia, bir Pentakostalistin 1951'de, rüyasında Hristiyanlık öncesi dinleri olan Yahudiliğe ve anavatanları İsrail'e dönmesini görmesiyle ortaya çıkmıtır. Bney Menaşe dilsel olarak Tibet Burma dil grubunun ve halk olarak Mizo, Kuki ve Çin halklarının bir parçasıdır. Bu kişilere Myanmar'da Çin denir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de insan hakları</span>

Çin'de insan hakları, Çin hükûmeti, diğer ülkeler, uluslararası sivil toplum kuruluşları ve iç muhalifler arasındaki bir tartışma konusudur. ABD Dışişleri Bakanlığı, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi kuruluşlar Çin hükûmetini vatandaşlarının ifade, hareket ve din özgürlüklerini kısıtlamayla suçlamaktadır. Çin hükûmetiyse ülkenin "ulusal kültürü" ve gelişmişlik düzeyi bağlamında siyasi hakların yanı sıra ekonomik ve sosyal hakları da içeren "daha geniş" bir insan hakları tanımını savunmakta ve buna dayanarak ülkede insan hakları alanında gelişme olduğunu iddia etmektedir. Çin bunların yanı sıra anayasasında sadece vatandaşlık haklarını değil, "Dört Ana İlke"nin de yer aldığını; yasal açıdan Dört Ana İlke'nin vatandaşlık haklarından üstün olduğunu, bu nedenle de kendilerine göre bu ilkeler için tehdit oluşturan kişilerin tutuklanmasının yasal zemini olduğunu belirtmiştir. Çin hükûmetine göre bu ilkelere uyan herkes tüm Çin vatandaşlık haklarından yararlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hindistan Savaşı</span>

Çin-Hindistan Savaşı diğer bilinen adıyla Çin-Hindistan Sınır Çatışması, 1962 yılında Çin ile Hindistan arasında yaşanan sınır savaşı.

<span class="mw-page-title-main">Çin çay kültürü</span>

Çin çay kültürü, Çin kültürünün önemli bir parçasıdır ve dünya çapında bilinen olan bir kültürdür. Japon çay kültürünün kökeni de Çin'e dayanır, fakat zamanın akışıyla bu iki kültür birbirinden ayrılmıştır. Japon çay seremonisi olarak dünyada meşhur olan merasim, Çin'de de çay kültürünün bir parçası olarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Ni Yulan</span> Çin asıllı avukat, insan hakları savunucusu

Ni Yulan, insan hakları konusunda çalışmalarıyla tanınan Çinli avukat. Ni hukuk çalışmalarına 1986 senesinde başladı. Çin Tehciri, Weiquan Hareketi gibi marjinal grupları insan hakları ekseninde savunarak kendisini bu alanda ispat etti. Ni insan hakları konusundaki çalışmalarına 2001 yılında, 2008 Pekin Olimpiyatları dolayısıyla Pekin'deki bazı mahallelerin yıkılması sürecinde başladı. Ni komşularını, evlerini kurtarmaya çalışmak ya da en azından adil bir tazminat talebinde bulunmak için örgütledi. 2002 yılında Ni, komşusunun evinin yıkımını filme çekerken tutuklandı. Yargılanması sonucunda bir yıl hapis cezası aldı. 2002 yılında cezaevinde yapılan işkence sonucunda Ni sakatlandı ve bu tarihten itibaren tekerlekli sandalye kullanmaktadır. 2008 Pekin Olimpiyatları'ndan kısa süre sonra Ni mahallelerinden olmuş sakinler adına yaptığı çalışmalardan dolayı tekrar tutuklandı ve iki yıl hapis cezasına çarptırıldı. Serbest kaldıktan sonra artık kendi evi de yıkıldığı için bir çadırda yaşamaya başladı. 7 Nisan 2011'de, Ni ve kocası Çin Hükûmetinin muhalefete karşı ülke çapında yaptığı baskıya yönelik yaptıkları çalışmalar dolayısıyla polis tarafından gözaltına alındı. Çin yetkilileri, 29 Aralık 2011'de Yulan'ın hilekarlık davasında yargılanmasına karar verdiler. Nisan 2012'de Ni, "sorun yaratmak" ve "dolandırıcılık" nedeniyle iki buçuk yıl hapse mahkûm edildi. Kocası Dong Jiqin, benzer şekilde "sorun yaratmak" suçlamasıyla iki yıl hapse çarptırıldı. 2011 yılında Ni, Hollanda Hükûmeti tarafından verilen İnsan Hakları Lalesi Ödülü'ne layık görüldü. 2016 yılında Ni, Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Woeser</span>

Woeser, Tibet asıllı Çinli aktivist, yazar ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Ba Jin</span> Çinli roman yazarı ve anarşist aktivist (1904-2005)

Ba Jin, 20. yüzyılda The Family adlı romanı yazan Çinli yazar ve politik aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hindistan ilişkileri</span>

Çin-Hindistan ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Hindistan Cumhuriyeti devletleri arasında sürdürülen ikili ilişkilerdir. Binlerce sene öncesine dayanan bu ilişkiler, tarih boyunca barışçıl bir şekilde sürdürülmüştür, ancak modern çağda, özellikle de Çin Komünist Partisi'nin Çin'de iktidara gelmesinden beri, bu ilişki kimi zaman aksiliklere uğramıştır. İki ülke birbiriyle ekonomik işbirliği girişimlerinde bulunmaya çalışırken, sınır anlaşmazlıkları ile iki ülkede var olan ekonomik milliyetçilik eğilimleri, bu iki ülke arasında gerilim üretmiş unsurlar teşkil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Michael Gerson</span>

Michael John Gerson, Amerikalı köşe yazarı, hükûmet görevlisi ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Nyingma</span> Tibet Budizminin büyük okullarından bir tanesi

Nyingma Tibet Budizmi'nin dört büyük okulundan biridir ve kelime olarak Tibetçe'de "eski okul" anlamına gelir. Ngangyur, yani "antik çeviri cemiyeti" olarak da bilinir. Nyingma okulu, sekizinci yüzyılda, Kral Trisong Detsen'in (710-755) hükümdarlığı sırasında, Budist kutsal metinlerinin ilk defa Sanskritçe'den Tibetçe'ye çevrilmesi ile kurulmuştur.