İçeriğe atla

Palaeognathae

Palaeognathae
Yaşadığı dönem aralığı: 60-0 myö
Tiffaniyen-Günümüz[1][2][3] 
Koşucu kuşlar biyoçeşitliliği
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Aves
İnfra sınıf:Palaeognathae
Pycraft, 1900
Takımlar
  • Struthioniformes
  • Rheiformes
  • Apterygiformes
  • Aepyornithiformes
  • Casuariiformes
  • Tinamiformes
  • Dinornithiformes
  • Lithornithiformes (parafiletik?)

Palaeognathae kuşlar sınıfının ana alt sınıflarından birisidir. Struthioniformes, Rheiformes, Tinamiformes, Casuariiformes ve Apterygiformes takımlarını bir araya getirir. Bu alt sınıf içinde yaşayan 60 tür ile 5 familya ve 14 cinsi kapsar.[4] Deve kuşları haricindeki diğer tüm takımlar Notopalaeognathae kladı içinde sınıflandırılır. Deve kuşları ise kendi alt kladlarına sahiptir.[5]

Neognathae alt sınıfından özellikle farklı damak yapılarıyla ayrılırlar. Deve kuşu gibi çoğu takımı uçma yeteneklerini kaybetmiş olup, tinamular da kuvvetli uçucu kuşlardan değildir. Diğer yandan uçmayan kuşların hepsi, Palaeognathae alt sınıfının üyeleri değildir. Mesela uçamayan penguenler Neognathae alt sınıfına dahil edilirler.

Günümüzde soyları tükenmiş olan Moa (Dinornithiformes), Lithornithiformes, Aepyornithiformes takımları da bu alt sınıfının üyeleridir. Yaşamış en büyük ve en ağır kuşlar bu takımların içinde bulunur.

Palaeognathae alt sınıfı kuşların sistematik pozisyonları konusunda belirsizlik vardır. Geleneksel görüş, bunların daha çok önceden diğer tüm kuş türlerinden ayrıldığı yönündedir. Yeni moleküler genetik araştırmalar, kazsılar (Anseriformes) ve tavuksular (Galliformes) ile beraber bir gruplandırmadan bahseder. Diğer taraftan başka çalışmalar, Palaeognathae ve Neognathae alt sınıflarının daha geç bir zamanda ayrıldığından yola çıkarak, ötücü kuşları (Passeriformes) diğer tüm kuşlardan, erken zaman ayrılması olarak görür.

Kladistik Sınıflandırma

Palaeognathae

Struthioniformes (Devekuşları)

Notopalaeognathae

Rheiformes (Nandu)

Tinamiformes (Tinamular)

Dinornithiformes† (Moa)

Novaeratitae

Apterygiformes (Kiwi)

Aepyornithiformes† (Fil kuşu)

Casuariiformes

Casuariidae (Casuarius)

Dromaiidae (Emu)

Mitchell (2014),[6] Yuri et. al (2013)[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Mayr, Gerald (2009). Paleogene Fossil Birds. Springer. 
  2. ^ Kuhl., H.; Frankl-Vilches, C.; Bakker, A.; Mayr, G.; Nikolaus, G.; Boerno, S. T.; Klages, S.; Timmermann, B.; Gahr, M. (2020). "An unbiased molecular approach using 3'UTRs resolves the avian family-level tree of life". Molecular Biology and Evolution. s. 143. doi:10.1093/molbev/msaa191. PMID 32781465. 
  3. ^ Yonezawa, T.; Segawa, T.; Mori, H.; Campos, P. F.; Hongoh, Y.; Endo, H.; Akiyoshi, A.; Kohno, N.; Nishida, S.; Wu, J.; Jin, H.; Adachi, J.; Kishino, H.; Kurokawa, K.; Nogi, Y.; Tanabe, H.; Mukoyama, H.; Yoshida, K.; Rasoamiaramanana, A.; Yamagishi, S.; Hayashi, Y.; Yoshida, A.; Koike, H.; Akishinonomiya, F.; Willerslev, E.; Hasegawa, M. (15 Aralık 2016). "Phylogenomics and Morphology of Extinct Paleognaths Reveal the Origin and Evolution of the Ratites". Current Biology. 27 (1). ss. 68-77. doi:10.1016/j.cub.2016.10.029. PMID 27989673. 
  4. ^ Clements, J. C. et al. (2010)
  5. ^ Mitchell, Kieren J.; Llamas, Bastien; Soubrier, Julien; Rawlence, Nicolas J.; Worthy, Trevor H.; Wood, Jamie; Lee, Michael S. Y.; Cooper, Alan (23 Mayıs 2014). "Ancient DNA reveals elephant birds and kiwi are sister taxa and clarifies ratite bird evolution". Science (İngilizce). 344 (6186): 898-900. doi:10.1126/science.1251981. ISSN 0036-8075. PMID 24855267. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021. 
  6. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Mitchell2014 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  7. ^ Yuri, T (2013). "Parsimony and model-based analyses of indels in avian nuclear genes reveal congruent and incongruent phylogenetic signals". Biology. 2 (1): 419-44. doi:10.3390/biology2010419. PMC 4009869 $2. PMID 24832669. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuş</span> kanatlı, iki ayaklı, sıcakkanlı, yumurtlayan ve tüylü omurgalı hayvanlar

Kuş; tüyleri, dişsiz gagaları, yumurtladıkları sert kabuklu yumurtalar yoluyla üreyen, yüksek metabolizma hızına sahip, dört odacıklı kalpleri ve hafif ama güçlü bir iskelet yapısına sahip, Aves sınıfını oluşturan sıcakkanlı omurgalı hayvanlar grubudur. Tüm dünyada yaygın olarak yaşayan kuşların boyutları arı sinek kuşunda 5 cm ila deve kuşunda 2,75 m arasında değişir. On bin kadar yaşayan kuş türü bulunur ve bunların yarısından fazlasını ötücü kuşlar oluşturur. Kuşların türlere göre farklılık gösteren kanatları vardır ve kanatsız olduğu bilinen tek grup kivi kuşu ve soyları tükenmiş olan moa ile fil kuşudur. Ön ayakların evrimleşerek kanatlara dönüşmesi kuşlara uçma yeteneği sağlamış ancak daha sonra yine evrimin devam etmesiyle penguenler, deve kuşları ve adalarda endemik olan bazı türler uçma yeteneğini kaybetmişlerdir. Kuşların sindirim ve solunum sistemleri de uçma yeteneğine uyum sağlamıştır. Özellikle deniz kuşları ve bazı su kuşları gibi kuşlar ayrıca evrimleşerek yüzme yeteneği de kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eulipotyphla</span>

Eulipotyphla, filogenetik yapılandırmanın moleküler yöntemlerine daynark önerilmiş ve içinde artık geçerli olmayan polifiletik Lipothphla takımının Laurasiatheria kladında bulunan üyeleri içeren ama Afrotheria kladında bulunan üyelerini içermeyen memelilerden oluşan bir takımdır. Lipotyphla takımı da yine artık geçerli olmayan Insectivora takımından bir grup memelinin çıkarılmasıyla oluşturulmuş bir takımdı. Eulipotyphla, Latince "gerçek şişman ve kör" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Gündüz yırtıcı kuşları</span>

Gündüz yırtıcı kuşları veya kartalsılar, kuşlar (Aves) sınıfından gündüzcül yırtıcı kuşları kapsayan bir gayriresmi grup. Yaklaşık 290 türü kapsar. Daha önce tüm gündüz yırtıcı kuşları tek bir takımda (Falconiformes) sınıflandırılırdı. Artık Falconidae (doğangiller) familyası dışındaki tüm familyalar farklı takımlarda sınıflandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazsılar</span>

Kazsılar, kuşlar sınıfına ait, ördekler, kazlar ve kuğuları kapsayan bir takımdır.

<span class="mw-page-title-main">Falconiformes</span> kuş takımı

Falconiformes, halen mevcut Falconidae (doğangiller) familyası ile birlikte birkaç Paleojen türünü içeren bir kuş takımıdır. Geleneksel olarak diğer gündüz yırtıcı kuşları Cathartidae, Sagittariidae, Pandionidae ve Accipitridae familyaları da Falconiformes takımı içinde sınıflandırılırdı. 2008 yılından beri yayımlanan çeşitli genomik araştırmalar ise Avustralaves kladının varlığını öne sürdü. Avustralaves kladı içinde Falconiformes'in en yakın akrabası Psittacopasserea kladıdır ve birlikte Eufalconimorphae kladını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Neognathae</span>

Neognathae kuşlar sınıfının iki alt sınıfından birisidir. Yaklaşık 10.000 türü vardır. Geç Kretase'den beri fosilleri bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuşların evrimi</span> kuşların kökeni ve çeşitlenme süreci

Kuşların evrimi, Jura döneminde başlamış, en eski kuşlar Paraves adlı bir teropod dinozor kladından evrimleşmiştir. Kuşlar, biyolojik olarak Aves sınıfında yer alır. Yaklaşık 150 yıl önce, Geç Jura dönemine yaşamış theropod cinsi dinozor Archaeopteryx lithographica, uzun bir süre en eski kuş olarak kabul edilmiştir. Modern soy bilimciler, kuşları bir dinozor kladı olan Theropoda'ya dahil etmiştir. Yaygın kanıya göre, Aves ve yakın akrabası olan Timsahlar takımı, Archosauria (arkozor) olarak bilinen bir "sürüngen" kladının yaşayan tek üyeleridir. 66 milyon yıl önce yaşanan Kretase-Tersiyer yok oluşundan dört farklı kuş soyu hayatta kaldı ve deve kuşlarına ve akrabalarına (Paleognathae), ördeklere ve akrabalarına (Anseriformes), uçamayan kümes hayvanlarına (Galliformes) ve "modern kuşlara" (Neoaves) hayat verdi.

<span class="mw-page-title-main">Neoaves</span>

Neoaves, Paleognathae ve Galloanserae hariç tüm modern kuşları içeren bir kladdır. Bilinen yaklaşık 10.000 modern kuş türünün neredeyse %95'i Neoaves kladına dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Notopalaeognathae</span>

Notopalaeognathae, Rheiformes (Nandugiller), Tinamiformes (Tinamular), Casuariiformes (Emular), Aepyornithiformes†, Dinornithiformes† (Moalar) ve Apterygiformes (Kiwiler) takımlarından oluşan bir gruptur. Palaeognathae alt sınıfının bir bölümüdür. Notopalaeognathae'nin kardeş grubu ise Struthioniformes'dir. Üyeleri Avusturalya, Afrika ve Güney Amerika'ya yayılmıştır. Uçamayan koşucu kuşlardan oluşur. Üyelerinin bir kısmının soyu tükenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avialae</span> tüm modern kuşları içeren dinozor kladı

Avialae, yaşayan tek dinozorlar olan mevcut kuşları (Aves) ve yakın akrabalarını içeren bir kladdır. Genellikle tüm teropod dinozorların çağdaş kuşlarla deinonychosaurlardan daha yakın akraba olanlarını sınıflandırmada kullanılır. Aves sınıfından olmayan Avialae üyelerine de sıklıkla kuş denir.

<span class="mw-page-title-main">Sauropsida</span> dört üyeli omurgalılar grubu

Sauropsida, büyük ölçüde Reptilia sınıfına eşdeğer olan bir amniyot grubudur. Sauropsida, memelileri içeren amniyotların kladı olan Synapsida'nın kardeş taksonudur. Erken sinapsidler tarihsel olarak "memeli benzeri sürüngenler" olarak anılsa da, tüm sinapsidler, herhangi bir modern sürüngenden çok memelilerle daha yakından ilişkilidir. Sauropsidler ise memelilerden çok modern sürüngenlerle daha yakından ilişkili tüm amniyotları içerir. Buna, Linnaean taksonomisinde başlangıçta ayrı bir sınıf olarak adlandırılmasına rağmen, şu anda arkosauriyen sürüngenlerinin bir alt grubu olarak tanınan Aves (kuşlar) dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Opisthokont</span>

Opisthokontlar, hem hayvan hem de mantar alemlerini içeren geniş bir ökaryot grubudur. Daha önce "Fungi / Metazoa grubu" olarak adlandırılan opisthokontlar, genellikle bir sınıf olarak tanınır. Opisthokontlar, Apusomonadida ve Breviata ile birlikte daha büyük Obazoa kladını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Galloanserae</span>

Galloanserae anatomik ve moleküler özellikleri birbirine benzer olan Galliformes ve Anseriformes takımlarının oluşturduğu kladtır. İlk olarak Galloanseri olarak adlandırılan grubun adı Latince "horoz" anlamına gelen gallus ve "kaz" anlamına gelen ānser sözcüklerinden oluşturulmuştur. Bu klad morfolojik ve DNA dizileme verileri ile olduğu kadar retrotranspozon varlık/yokluk verisi ile de desteklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mesitornithidae</span> Kuş familyası

Mesitornithidae içinde yer aldığı Mesitornithiformes takımı ile birlikte Columbiformes ve Pterocliformes takımlarının oluşturduğu Columbimorphae kladında sınıflandırılan bir kuş familyasıdır. Küçük boyutlu uçamayan ya da çok zayıf uçma yeteneğine sahip, Madagaskar'a endemik kuşlardır.

<i>Leptosomus discolor</i>

Leptosomus discolor Leptosomidae familyasında sınıflandırılan tek kuş türüdür. Önceden Coraciiformes takımında sınıflandırılan bu tür artık yalnızca kendisinin bulunduğu Leptosomiformes takımında sınıflandırılır. Bu tür Trogoniformes, Bucerotiformes, Piciformes ve Coraciiformes gruplarının köküdür.

<span class="mw-page-title-main">Bucerotiformes</span>

Bucerotiformes boynuzgaga ve ibibikleri içeren bir kuş takımıdır. Bu takım içinde yeralan kuşlar önceden Coraciiformes takımı içinde sınıflandırılmaktaydı. Klad Afrika, Asya, Avrupa ve Melanezya'ya dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Malaconotoidea</span>

Malaconotoidea Passeriformes takımında yer alan bir kuş üst familyasıdır. Afrika ve Avustralya'ya dağılmış hepçil ve etçil kuşlardan oluşur. 2004 yılında Cacraft ve meslektaşları tarafından tanımlanmış bir kladtır.

<span class="mw-page-title-main">Corvoidea</span>

Corvoidea Passeriformes takımı içinde sınıflandırılan bir kuş üst familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muscicapida</span>

Muscicapida, Passeriformes takımı içerisinde bir kuş kladdıdır. Oliveros, C.H. et al. (2019) bu soyun Avustralya'dan Avrasya'ya Gondvana kıtası zamanında göçtüğünü önerir. Önceden Muscicapoidea üst familyası olarak bilinirdi

<span class="mw-page-title-main">Accipitrimorphae</span>

Accipitrimorphae, Cathartiformes ve Accipitriformes takımlarını içeren bir yırtıcı kuş kladıdır. DNA temelli sınıflandırma ve NACC ile IOC sınıflandırmaları Yeni Dünya akbabalarını Accipitriformes'e dahil eder, ancak SACC, Yeni Dünya akbabalarını Cathartiformes adlı ayrı bir takım olarak sınıflandırır. Yeni Dünya akbabalarının yerleştirilmesi 1990'ların başından beri belirsizdir.