İçeriğe atla

Pactyes

Lidyalı Pactyes, Pers Satrapı Tabalus'un yönetimi altında Lidya'nın sivil yönetiminin başına getirildi.

Pactyes Lidya, MÖ 546 civarında Persli Büyük Kiros tarafından fethedildiğinde sivil idareden ve Kroisos'un altınını toplamaktan sorumlu tutulan Lidyalı idi:

Halen, Sardis'i Tabalus adlı bir Pers'e emanet ederek ve bir Lidyalı olan Pactyes'i Kroesus ve Lidyalıların altınını üstlenmesi için görevlendirerek, kendisi (Büyük Kiros) Kroesus'u da yanına alarak ve ilk başta İyonyalıları hiç hesaba katmadan Ekbatana'ya doğru yola çıktı. Çünkü Babil, Baktriyalı ulus, Sakalar ve Mısırlılar onun ellerindeydi; kendisi bunlara karşı bir orduya liderlik etmeyi ve İyonyalılara karşı başka bir komutan göndermeyi düşünüyordu.

— Herodotus 1.153[1]

Kiros'a ve Kiros'un Lidya'nın başına getirdiği Pers askeri komutanı veya satrapı Tabalus'a karşı bir isyan başlattı:

Ancak Cyrus Sardis'ten ayrılır ayrılmaz Pactyes, Lidyalıları Tabalus ve Cyrus'a karşı ayaklandırdı; ve denize indi, orada Sardis'in tüm altınına sahip olduğu için asker tuttu ve kıyıdaki adamları ordusuna katılmaya ikna etti. Daha sonra Sardes'e yürüyerek Tabalus'u kaleye hapsetti ve orada kuşattı.

— Herodotus 1.154[1]

Pactyes, Cyrus'un kendisine karşı bir ordu göndermeyi düşündüğünü öğrendiğinde, vatandaşları onu Perslere teslim etmeyi düşünen ancak Kyme'li Aristodicus tarafından caydırılan Kyme'ye kaçtı, ardından onu Midilli'ye gönderdi, oradan da Sakız Adası'na kaçtı ve sonunda Persler tarafından yakalandı.[2][3]

Ayrıca bakınız

  • Anadolu Tarihi

Kaynakça

  1. ^ a b LacusCurtius • Herodotus — Book I: Chapters 141‑177. 
  2. ^ Herodotus, The Histories (I. 153-161)
  3. ^ Truesdell S. Brown, "Aristodicus of Cyme and the Branchidae" 19 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The American Journal of Philology Vol. 99, No. 1 (Spring, 1978), pp. 64-78.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lidya</span> Anadoluda Tunç Çağının sonlarından başlayarak MÖ VI. yüzyıla kadar hüküm süren Lidya medeniyetinin merkezini oluşturan tarihî bölge

Lidya, Anadolu'da Tunç Çağı'nın sonlarından başlayarak MÖ 6. yüzyıla kadar hüküm süren Lidya medeniyetinin merkezini oluşturan tarihî bölge. Esas olarak Gediz Nehri ve Küçük Menderes vadilerini kapsayan, günümüzde yaklaşık olarak Manisa ve Uşak illerine denk gelen bölgedir. Lidya medeniyetinin tarih sahnesinden çekilmesinden sonra da Roma İmparatorluğu dönemine kadar bu isimle anılmıştır. Kuzeyinde Misya, güneyinde Karya, doğusunda Frigya, batısında ise İyonya bölgeleri bulunmaktadır.

<i>Herodot Tarihi</i>

Histories, Herodot'un Batı edebiyatı'nda tarihin kurucu eseri olarak kabul edilir. Tamamen tarafsız bir kayıt olmasa da, Batı'nın bu konulardaki en önemli kaynaklarından biri olmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahameniş İmparatorluğu</span> MÖ 6. yy.-MÖ 4. yy. arasında hüküm sürmüş bir İran imparatorluğu

Ahameniş İmparatorluğu ya da Hehamenişiler, MÖ 6. yüzyılda Büyük Kiros tarafından kurulan, tarihteki ilk Pers devletidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Kiros</span> Ahameniş İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı

II. Kiros, yaygın olarak Büyük Kiros olarak bilinir, Ahameniş İmparatorluğu'nun kurucusudur. Persis kökenli olan bu hükümdar, Med İmparatorluğu'nu yenerek ve Antik Yakın Doğu'nun tüm önceki medeni devletlerini kucaklayarak Ahameniş Hanedanı'nı iktidara getirdi, geniş bir alana yayıldı ve sonunda Batı Asya'nın çoğunu ve Orta Asya'nın büyük bir bölümünü fethederek o dönemde insanlık tarihinin en büyük siyasi topluluğu haline gelecek bir yapı yarattı. Ahameniş İmparatorluğu'nun en geniş topraklarına ulaştığı dönem, Büyük Darius döneminde gerçekleşmiştir. Darius'un egemenliği batıda Balkanlar'dan ve Güneydoğu Avrupa'nın geri kalanından, doğuda İndus Vadisi'ne kadar uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kroisos</span> Lidya kralı

Kroisos, MÖ 585'ten, Pers kralı Büyük Kiros tarafından mağlup edildiği MÖ 547/546 yılına kadar hüküm sürmüş Lidya kralı. Mermnad Hanedanı'ndan gelmektedir ve Alyattes'in oğludur. Herodotus'un aktardığına göre 14 yıl hüküm sürmüştür. Zenginliğiyle bilinmekte olan Kroisos'un, Delphoi tapınağına gönderdiği armağanlar, Herodotus ve Pausanias tarafından aktarılmıştır. Daha önceki elektron sikke basımını bırakarak, altın ve gümüş olmak üzere, yani iki ayrı metalden sikke bastırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sardis</span> Türkiyede bir antik kent

Sardis, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve Lidya (Lydia) devletine başkentlik yapmış antik kent. MÖ 1300'de kurulup MS 1200'de yıkılmıştır. Salihli merkezine 9 km, İzmir'e 82 km uzaklıkta olup, İzmir-Ankara karayolunun iki yanına yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lidyalılar</span>

Lidyalılar Anadolu grubunun ayırt edici Hint-Avrupa Lidya dilini konuşan, batı Anadolu bölgesindeki Lidya'da yaşayan Anadolu kökenli bir halktı. Dilleri, Hitit dili ile benzerlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">I. Serhas</span> Ahameniş İmparatorluğunun beşinci kralı

I. Serhas veya Kserkses (خشايارشا)‎)(hükümdarlık: MÖ 486 – 465) Ahameniş İmparatorluğu'nun Pers kralıydı. Yunanca Eski Pers hükümdar adlarından Xšayāršā (Hşayarşa) sözcüğünden gelen Serhas, "kahramanlar kralı" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu tarihi</span> Anadolu bölgesinin geçmişten günümüze tarihi

Anadolu tarihi, Batı Asya yarımadası Anadolu etrafında yerleşen birçok milleti, devleti ve uygarlığı kapsamaktadır. Ayrıca Latince adıdır. Asia Minor, ''Ön Asya'' olarak da isimlendirilir. Coğrafi olarak modern Türkiye'nin, batıda Ege Denizi'nden doğuda Ermenistan sınırındaki dağlara ve kuzeyde Karadeniz'den güneyde Akdeniz'e kadarki kısmını oluşturur.

Larissa, Larisa Frikonis veya daha eski kaynaklarda çoğu kez Larisa, İzmir'in Menemen ilçesi, Buruncuk köyü yakınında bir antik kenttir. Ege Bölgesi'nin en eski kentlerinden biridir. Bir Helen boyu olan Aiollerin doğu Ege kıyısındaki on iki kentinden biri sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Nakşa Kuşatması (MÖ 499)</span>

Nakşa Kuşatması, MÖ 499 yılında Milet tiranı Aristagoras'ın, Akamenid İmparatoru I. Darius adına ve desteğiyle giriştiği bir kuşatma harekâtı olup başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Aristagoras'ın bu harekâtı, 50 yıl sürecek Grek – Pers Savaşları'nın hemen öncesinde, etkileriyle bu savaşlara yol açan bir gelişmeler dizisine yol açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İyonya Ayaklanması</span>

İyonya Ayaklanması Aiolis, Doris, Kıbrıs ve Karya'nın birleşmesiyle, Önasya üzerindeki Ahameniş İmparatorluğu hakimiyetine karşı geliştirdikleri, MÖ 499–493 tarihleri arasında gerçekleşen askerî bir ayaklanmadır. İyonya şehir devletlerini ayaklanmaya iten neden esas itibarıyla Önasya üzerindeki Pers hakimiyetiydi. Öte yandan Milet'in iki tiranının, Histiaeus ile Aristagoras'ın kişisel karar ve uygulamaları, ayaklanmayı başlatan ve sürükleyen görünürdeki ana dinamikler olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">I. Artaserhas</span> Ahameniş İmparatorluğunun Altıncı Kralı

I. Artaserhas (Antik İranca: Artaxšaça. Bu ismin antik Grek formu babasının I. Serhas ismini taşımasından ortaya çıkartılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Thymbra Muharebesi</span> Lidya Krallığı ile Ahameniş İmparatorluğu arasında muharebe

Thymbra Muharebesi Lidya Krallığı'ndan Kroisos ile Ahameniş İmparatorluğu'ndan II. Kiros arasındaki savaşta belirleyici olan muharebedir. Kiros, Kroisos'u Pteria Muharebesi'nden sonra Lidya'ya kadar takip ettikten sonra, MÖ 547 Aralık'ta Sardis'in kuzeyindeki ovadaki savaşta Kroisos'un kısmen dağılmış ordusunun kalıntılarıyla karşılaştı. Kroisos'un ordusu yaklaşık iki kat daha büyüktü ve birçok yeni asker ile takviye edilmişti, ancak Kiros yine de onu kesin olarak mağlup etti. Bu belirleyici oldu ve 14 günlük Sardis Kuşatması'ndan sonra şehir düştü ve Lidya, Persler tarafından fethedildi.

Pteria Muharebesi, MÖ 547'de II. Kiros'un Pers kuvvetleri ile Kroisos'un Lidya kuvvetleri arasındaki çatışmadır. Bu galibi olmayan muharebede her iki ordu da ağır kayıplar verdi.

<span class="mw-page-title-main">Babil'in Düşüşü</span> Yeni Babil İmparatorluğunun Sonu

Babil'in Düşüşü, Yeni Babil İmparatorluğu'nun M.Ö. 539 yılında Ahameniş İmparatorluğu tarafından fethedilmesiyle meydana gelen çöküşünü ifade eder. Bu olay, M.Ö. 556 yılında genç kral Labaşi-Marduk'u devirerek tahta çıkan Nabonidus'un (Nabû-na'id) saltanatının sonunu işaret ediyordu. Nabonidus yönetimi sık sık askeri yetenekleriyle tanınan ancak siyasi becerileri zayıf olan oğlu Belşazzar'a devretti. Sonuç olarak, rahipler ve askeri sınıf da dahil olmak üzere Babil toplumunun pek çok üyesi tarafından sevilmiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Nabonidus Kroniği</span> eski Babil metni, daha geniş bir Babil metni serisinin parçası

Nabonidus Kroniği, kil tabletler üzerine çivi yazısı ile yazılmış, daha geniş bir Babil Tarihi serisinin parçası olan eski bir Babil metnidir. Esas olarak Yeni Babil İmparatorluğu'nun son kralı olan Nabonidus'un hükümdarlığını, Pers Kralı II. Kiros'un Babil'i fethini ele alır ve Kiros'un oğlu II. Kambises'in MÖ 556'dan MÖ 539'dan sonraki bir zamana kadar süren hükümdarlığının başlangıcıyla sona erer. Kiros'un iktidara yükselişine dair nadir bir çağdaş anlatım sunar ve bu döneme dair bilginin ana kaynağıdır; Amélie Kuhrt bunu "Babil'in Düşüşü'ne dair en güvenilir ve ölçülü [antik] anlatım" olarak tanımlar.

Harpagos, ayrıca Harpagus olarak da bilinir, MÖ 6. yüzyılda yaşamış Med generaldir. Herodot tarafından Pasargad Muharebesi sırasında taraf değiştirerek Büyük Kiros'un tahta geçmesini sağlamasıyla tanınır.

Hyrba Muharebesi, Persler ile Medler arasında MÖ 552 civarında gerçekleşen ilk muharebedir. Bu aynı zamanda Perslerin ayaklanmasından sonraki ilk muharebedir. Bu eylemler (çoğunlukla) Büyük Kiros tarafından yönetilmiş ve antik Ortadoğu'nun güçlerini değiştirmiştir. Perslerin muharebedeki başarısı, Perslerin ilk imparatorluğunun kurulmasına yol açmış ve Kiros'un bilinen dünyanın hemen hemen tamamını on yıl sürecek fethetmesinin başlangıcı olmuştur. Muharebenin ayrıntılı bir anlatımını yapan tek otorite Şamlı Nikolaos olsa da, Herodot, Ktesias ve Strabon gibi diğer tanınmış tarihçiler de kendi anlatımlarında muharebeden bahsetmektedirler.

Bu madde Lidya'nın hem efsanevi hem de tarihi bilinen krallarını listeler. Lidya, MÖ 1. binyılda Batı Anadolu'da bulunan antik bir krallıktır. MÖ 2. binyılda bir ülke olarak ortaya çıkmış olabilir ve bir zamanlar Maeonia olarak adlandırılmış olabilir; Herodot, Lidyalılar olarak tanınmadan önce halkın Maeonlular olarak adlandırıldığını söyler. Herodot ve diğer kaynaklar Maeoniae, Heracleidae (Heraklidler) ve Mermnadae olmak üzere üç hanedandan söz eder. İlk iki hanedan efsanevidir, ancak Herakleid hanedanının sonraki üyeleri en azından yarı efsanevidir. Mermnadae tarihi bir topluluktur.