İçeriğe atla

Paaliaq

Paaliaq
Paaliaq'ın yörüngesinde hareket ederken keşfedilmesine yol açan zaman atlaması.
Keşif[1]
KeşfedenJ. J. Kavelaars vd.
Keşif tarihiEkim 2000
Adlandırmalar
MPC belirtmesiSaturn XX
Alternatif adlar
S/2000 S 2
SıfatlarPaaliapian, Paaliaqian[2]
Yörünge özellikleri[3]
Dönem 2000 Şub. 26.00
Yarı büyük eksen
15.200.000 km
Dış merkezlik0,3631
686,9 g
(1,88 yıl)
Eğiklik45,083°
Doğal uydusuSatürn
GrupInuit grubu
Fiziksel özellikler
Tayf tipi
kırmızı
B−V=0,86, R−V=0,40[4]
D[4]
Ortalama çap
25+50%
-30%
 km
[5]
18,79 ± 0,09 sa[5]
Albedo0,04[6] varsayılan
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Paaliaq, Satürn'ün ters yön yörüngede hareket eden düzensiz uydusudur. Ekim 2000'in başlarında J. J. Kavelaars, Brett J. Gladman, Jean-Marc Petit, Hans Scholl, Matthew J. Holman, Brian G. Marsden, Philip D. Nicholson tarafından keşfedilmiş[7][8][9] ve geçici olarak S/2000 S 2 adı verilmiştir.

Ağustos 2003'te, diğer Satürn uyduları için de kullanılan Inuit mitolojisinden devlerin isimlerini Kavelaars'a veren Michael Kusugak tarafından yazılan The Curse of the Shaman (Şamanın Laneti) adlı kitaptaki kurgusal bir şamanın adını almıştır.[10]

Paaliaq'ın yaklaşık 22 kilometre çapında olduğu düşünülmektedir ve 687 günde ortalama 15,2 milyon km mesafede Satürn'ün yörüngesinde dönmektedir. Inuit düzensiz uydular grubunun bir üyesidir. Ayrıca, her birinden on mil kadar ulaşan diğer 9 uydu ile yakınlığı vardır.

Açık kırmızı renktedir ve kızılötesindeki tayfı, Inuit grubunun daha büyük bir cismin parçalanmasında olası bir ortak kökeni olduğu tezini destekleyen Inuit grubu uyduları, Kiviuq ve Siarnaq'a çok benzer.[4][11]

23 Eylül 2000'de CFHT tarafından görüntülenen Paaliaq

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Keşif Koşulları (JPL) 14 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ "Inuktitut morphology". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2022. 
  3. ^ Ortalama yörünge parametreleri from NASA JPL 3 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ a b c Tommy Grav ve James Bauer; A deeper look at the colors of Saturnian irregular satellites 21 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ a b Denk, T.; Mottola, S. (2019). Cassini Observations of Saturn's Irregular Moons (PDF). 50th Lunar and Planetary Science Conference. Lunar and Planetary Institute. 31 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Nisan 2022. 
  6. ^ "Scott Sheppard pages". 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2022. 
  7. ^ Kavelaars, J.J.; Holman, M.J.; Grav, T.; Milisavljevic, D.; Fraser, W.; Gladman, B.J.; Petit, J.-M.; Rousselot, P.; Mousis, O.; Nicholson, P.D. (2004). "The discovery of faint irregular satellites of Uranus". Icarus. 169 (2): 474-481. Bibcode:2004Icar..169..474K. doi:10.1016/j.icarus.2004.01.009. 
  8. ^ IAUC 7512: S/2000 S 1 ve S/2000 S 2 28 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 25 Ekim 2000 (keşif)
  9. ^ MPEC 2000-Y15: S/2000 S 1, S/2000 S 2, S/2000 S 7, S/2000 S 8, S/2000 S 9 24 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 19 Aralık 2000 (keşif ve gök günlüğü)
  10. ^ Petten, Cheryl. "Naming Saturn's moons". Ammsa.com (İngilizce). Aboriginal Multi-Media Society. 24 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Dördüncü isim olan Paaliaq, Kusugak'ın şu anda yayınlanmaya çalıştığı son kitabı Marble Island-Şamanın Laneti adlı kitabında yarattığı bir karakter. Kiviuq ve Siarnaq karakterleri de kitapta bulunur. 
  11. ^ Gladman, B. J.; Nicholson, P. D.; Burns, J. A.; Kavelaars, J. J.; Marsden, B. G.; Holman, M. J.; Grav, T.; Carl W. Hergenrother; Jean-Marc Petit; Robert A. Jacobson; and William J. Gray; Discovery of 12 satellites of Saturn exhibiting orbital clustering 20 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Nature, 412 (July 12, 2001), pp. 163–166

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stephano (uydu)</span> Uranüsün düzensiz uydularından biri

Stephano, Uranüs'ün ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. 18 Temmuz 1999'da Brett J. Gladman, Matthew J. Holman, John J. Kavelaars, Jean-Marc Petit ve Hans Scholl tarafından Hawaii adasındaki Mauna Kea Gözlemevi'nde Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu kullanılarak keşfedildi ve geçici olarak S/1999 U 2 adı verildi. Prospero ve Setebos da aynı anda keşfedilmiştir.

Trinculo, Uranüs'ün düzensiz uydularından biridir ve geçici adı S/2001 U1 idir, ayrıca Uranüs XXI olarak da bilinir. 1986 yılında Matthew J. Holman tarafından keşfedilmiştir. Adını William Shakespeare'in The Tempest oyunundan alır.

<span class="mw-page-title-main">Harpalyke (uydu)</span>

Harpalyke, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. 2000 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir grup astronom tarafından keşfedilmiş ve geçici olarak S/2000 J 5 adı verilmiştir. Ağustos 2003'te, bazı anlatılarda Zeus (Jüpiter) ile de sevgili olan, Clymenus'un ensest kızı Harpalyke'nin adını almıştır.

Ijiraq, Satürn'ün düzensiz uydularından biridir. 12 km genişliğindedir ve Satürn XXII olarak da bilinir. Brett Gladman ve John J. Kavelaars'ın takımı tarafından 2000 yılında keşfedildi. Geçici adı S/200 S6'dır, daha sonra 2003 yılında İskandinav mitolojisinden Ijiraq olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">S/2003 J 10</span> Jüpiter uydusu

S/2003 J 10, 2003 yılında Hawaii Üniversitesi'nden Scott S. Sheppard liderliğindeki bir gök bilimci ekibi tarafından keşfedilen, Jüpiter'in ters yön yörüngeye sahip düzensiz uydusudur. Uluslararası Astronomi Birliği tarafından kesin bir isim ilan edilmediğinden hala geçici tanımıyla bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Skathi (uydu)</span> Satürnün bir uydusu (Saturn XXVII)

Skathi, Satürn'ün İskandinav uyduları grubundaki düzensiz uydularından biridir. 23 Eylül 2000'de Brett Gladman liderliğindeki bir grup gökbilimci ekip tarafından keşfedildi. Ekip, 7 Aralık 2000'de Satürn'ün diğer yedi uydusu olan Tarvos, Ijiraq, Thrymr, Siarnaq, Mundilfari, Erriapus ve Suttungr ile birlikte keşiflerini duyurdu. Uydu, astronomik cisimlerin büyük ölçüde Yunan ve Roma isimleri ile adlandırılma çabasının bir parçası olarak, İskandinav mitolojisindeki bir figür olan Skaði'nin adını aldı.

Bebhionn, Satürn'ün küçük, düzensiz bir doğal uydusudur. Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 12 Aralık 2004 ve 9 Mart 2005 tarihleri arasında yapılan gözlemlerle keşfedildi ve keşfi 4 Mayıs 2005 tarihinde açıklandı. Voyager 2 uzay aracının geçişinden 23 yıl sonra keşfedilen birkaç Satürn uydusundan birisidir.

Jarnsaxa veya Saturn L, Satürn'ün düzensiz uydularından biridir. Keşfi, Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 5 Ocak - 29 Nisan 2006 tarihleri arasında yapılan gözlemler sonucunda 26 Haziran 2006'da duyuruldu ve geçici olarak S/2006 S 6 adı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Helene (uydu)</span> Satürnün bir uydusu

Helene, Satürn'ün doğal uydusudur. 1980 yılında Pierre Laques ve Jean Lecacheux tarafından Pic du Midi Gözlemevi'nde yer tabanlı gözlemlerle keşfedildi ve S/1980 S 6 olarak adlandırıldı. 1988 yılında resmi olarak Yunan mitolojisinde Kronos'un (Satürn) torunu olan Truvalı Helen'in adını aldı. Helene ayrıca, 1982'de verilen Saturn XII (12) veya Dione B olarak da adlandırılır, çünkü Dione ile birlikte eş-yörüngededir ve önde olan Lagrange noktasında (L4) bulunur. Bilinen dört truva uydusundan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tarvos (uydu)</span>

Tarvos veya Saturn XXI, Satürn'ün doğrusal yönlü bir düzensiz uydusudur. B. J. Gladman ve arkadaşları tarafından 23 Eylül 2000 tarihinde keşfedildi ve geçici olarak S/2000 S 4 adı verildi. Ağustos 2003'te verilen ad, Galya mitolojisinde sırtında üç turna kuşu taşıyan bir boğa tanrısı olarak tasvir edilen Tarvos'tan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Düzensiz uydu</span> Uzak, eğimli ve genellikle eksantrik ve retrograd yörüngeyi takip eden doğal uydu

Astronomide düzensiz uydu veya düzensiz doğal uydu, uzak, eğik ve genellikle dış merkezli, ters yön yörünge izleyen bir doğal uydudur. Bunlar, oluşumunu yörüngelerinde gerçekleştiren düzenli uydulardan farklı olarak ana gezegenleri tarafından yakalanmışlardır. Düzensiz uydular, genellikle benzer şekilde düzensiz yörüngelere sahip olan fakat sonunda uzaklaşarak ayrılacak olan geçici uyduların aksine sabit bir yörüngeye sahiptir. Terim, şekle atıfta bulunmaz; örneğin Triton yuvarlak bir uydudur, fakat yörüngesi nedeniyle düzensiz olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Himalia grubu</span>

Himalia grubu, Himalia'ya benzer yörüngeleri takip eden ve ortak bir kökene sahip olduğu düşünülen Jüpiter'in düzensiz uydular grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Tarqeq</span>

Tarqeq, Satürn'ün doğal uydusudur. Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 5 Ocak 2006 ve 22 Mart 2007 tarihleri arasında yapılan gözlemler sonucunda keşfedildi ve 13 Nisan 2007 tarihinde duyuruldu. Adını İnuit ay tanrısı Tarqeq'ten almıştır ve İnuit grubunun bir üyesidir. Çapı yaklaşık yedi kilometredir. Cassini uzay aracı Tarqeq'i 15-16 Ocak 2014 tarihlerinde 1,5 gün boyunca gözlemlemişti.

<span class="mw-page-title-main">Eupheme (uydu)</span> Jüpiterin doğal uydusu

Eupheme,, Jüpiter'in 2 km çapındaki dış doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Pasithee (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Pasithee,, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Chaldene (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Chaldene,, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Jupiter LV</span> Jüpiterin uydusu

Jupiter LV, Jüpiter'in düzensiz bir doğal uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">Pasiphae grubu</span> Pasiphaeye benzer yörüngeleri takip eden ve ortak bir kökene sahip oldukları düşünülen, Jüpiterin ters yön yörüngeye sahip düzensiz uyduları grubu

Pasiphae grubu, Pasiphae'ye benzer yörüngeleri takip eden ve ortak bir kökene sahip olduğu düşünülen, Jüpiter'in ters yön yörüngede hareket eden düzensiz uydularından oluşan bir gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Galyalı grubu</span> Satürnün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır.

Galyalı grubu, Satürn'ün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır. Yarı büyük eksenleri 16 ile 19 Gm arasında, yörünge eğiklikleri 36° ile 41° arasında ve dış merkezlikleri 0,46 ile 0,53 arasında değişir. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) bu uydular için Galya mitolojisinden alınan isimleri saklı tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnuit grubu</span> Satürnün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır.

İnuit grubu, Satürn'ün benzer yörüngeler izleyen doğrusal düzensiz uydularının dinamik bir gruplamasıdır. Yarı büyük eksenleri 11 ile 19 Gm arasında, yörünge eğiklikleri 45° ile 50° arasında ve dış merkezlikleri 0,11 ile 0,39 arasında değişir. Satürn'ün yörüngesinde dönüşleri ortalama 2 yıl sürer. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) bu uydular için İnuit mitolojisinden alınan isimleri saklı tutmaktadır.