İçeriğe atla

Paşa Yiğit Bey

Paşa Yiğit bey
DoğumSaruhanoğulları Beyliği
Ölümca. 1413
Defin yeriMeddah Cami, Üsküp
Bağlılığı Osmanlı İmparatorluğu
Hizmet yıllarıca. 1390–1413
Çatışma/savaşlarıKosova Muharebesi, Üsküp'ün ele geçirilmesi
Ailesi
Çocuklarıİshak Bey ve Turahan Bey

Paşa Yiğit Bey ya da Saruhanlı Paşa Yiğit Bey[1] (Boşnakça: Pašait-beg, ayrıca Pasaythus ya da Basaitus ö. 1413) 14. yüzyılın sonları ve 15. yüzyılın başlarında Osmanlı Yörük sivil ve askeri subaydır.

Hayatı

Saruhanoğulları Beyliği'nde doğdu. Yiğit, Üsküp Sancağı'nın ikinci hükümdarı İshak Bey'in vasisi[2] ve Turahan Bey'in babası,[3] Osmanlı genarali, Tesalya'nın fatihi ve ilerleyeşin lideridir. Sultan, büyük arazileri Paşa Yiğit Bey'e ve İshak Bey'e yararlılıkları için verdi.[4]

Üsküp'te öldü ve ünlü Meddah camiinin avlusuna gömüldü.[5] Cami ve türbe, II. Dünya Savaşı'nda yıkıldı.[6]

Askeri kariyeri

Paşa Yiğit Bey, 1389 Kosova Savaşı'nda Osmanlı komutanlarından biriydi.[7] 1390'da Osmanlılar, muhtemelen Yiğit Bey ile akraba olan Saruhanlı Yörükler ile Makedonya'nın bazı kısımlarına (günümüzde kuzey Yunanistan) yerleştiler.[8] Paşa Yiğit Bey de Yörük göçebe kökenli olduğu için (Saruhanoğulları Beyliği'nden) aynı uç bölgesine yerleşti ve sorunlu aşiret arkadaşlarının lideri olarak atandı.[9][10] 1392'de Paşa Yiğit Bey, Üsküp'ü ele geçiren orduya komuta etti ve kendisine Osmanlı Devleti tarafından Üsküp'ün fatihi unvanı verildi.[11]

Paşa Yiğit Bey, Osmanlı İmparatorluğu'nun uç bölgesi Skopsko Krajište'nin ilk uç beyi oldu ve 1392'den 1413'e kadar 21 yıl görev yaptı.[12] Kosova Savaşı'ndan sonra 1390 baharında Yiğit, Sultan I. Bayezid tarafından iki sefer düzenleyerek Bosna'yı işgal etmesi için gönderildi.[13][14][15] Paşa Yiğit Bey, bir savaşta II. Đurađ Balşa'yı yakalamayı başardı ve fidye ödendikten sonra serbest bıraktı.[16]

Aile ağacı

Encyclopedia of Islam'da Franz Babinger belirttiği üzere:[17]

Paşa Yiğit Bey
İshak BeyTurahan Bey
Isa Bey IsakovićAhmed BeyÖmer Bey
Hasan BeyIdris Bey

Kaynakça

Özel
  1. ^ Dominik Mandić (1978). Sabrana djela Dr. O. Dominika Mandića: Bosna i Hercegovina: povjesno kritička istraživanja. Ziral. s. 152. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. Saruhanli paša Jigit-beg 
  2. ^ Владимир Бабић (1960). Историја народа Југославије. Просвета. s. 48. 11 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2013. 
  3. ^ Babinger (1987), p. 876
  4. ^ Ljubiša Doklestić (1964). Kroz historiju Makedonije: izabrani izvori. Školska knj. s. 54. 11 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. ... paSa Jigit-beg i njegov nasljednik Ishak-beg, dobili velike zem- ljisne posjede. 
  5. ^ Evliya Çelebi; Hazim Šabanović (1996). Putopisi: odlomci o jugoslovenskim zemljama. Sarajevo-Publishing. s. 280. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. Paša Jigit-beg je umro u Skoplju i sahranjen je u posebnom turbetu u dvorištu Meddah-džamije. 
  6. ^ MacHiel Kiel (1990). Studies on the Ottoman Architecture of the Balkans. Variorum Publishing Group. s. 136. ISBN 978-0-86078-276-6. 11 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. The mosque and turbe of the ancestor of the family, Pasha Yigit Bey, was destroyed during the Second World War. 
  7. ^ Evliya Çelebi; Hazim Šabanović (1996). Putopisi: odlomci o jugoslovenskim zemljama. Sarajevo-Publishing. s. 280. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. Paša Jigit- -beg, koji se prvi put pominje kao jedan između turskih komandanata u kosovskoj bici. 
  8. ^ Apostolos Euangelou Vakalopoulos (1970). Origins of the Greek nation: the Byzantine period, 1204-1461. Rutgers University Press. s. 163. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2013. These were probably kin to the warlord Pasha Yigit Bey, father of Turahan Bey of Thessaly, and were probably also moved there from Saruhan. 
  9. ^ Halil İnalcık (1978). The Ottoman Empire: Conquest, Organization and Economy. Variorum Reprints. ss. 119, 125. ISBN 978-0-86078-032-8. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2013. Considering also the fact that « the Turkish emigrants from Anatolia who accompanied Evrenos Bey and Turahan Bey » (x), as well as the men led by the famous uc-beyi of Uskiip, Pasha-yigit Bey, who had been transferred to Uskiip at the 
  10. ^ Malcolm, Noel (10 Temmuz 2020). "Turahan Bey, who died in c.1456, inherited large land-holdings in Thessaly from his father, Yiğit Bey, a prominent Yürük commander.". Rebels, Believers, Survivors: Studies in the History of the Albanians (İngilizce). Oxford University Press. s. 163. ISBN 978-0-19-259922-3. 30 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2024. 
  11. ^ Babinger 1993, s. 876.
  12. ^ Öztuna, Yılmaz (2005). Devletler ve hânedanlar: Türkiye : 1074 - 1990. Kültür Bakanlığı. s. 802. Manisalı Paşa Yiğit Bey (ölm. Üsküb 1413), Üsküb fâtihi ve ilk s.b. 6.1.1392 - 1413 = 21, med. Üsküb. 
  13. ^ Mustafa Spahić (1996). Povijest Islama. Borac. s. 564. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. Poslije kosovske bitke 1389. godine šalje Bajezid i jigit pašu sa vojskom na Bosnu. 
  14. ^ Mehmed H. Handžić (1940). Islamizacija Bosne i Hercegovine i porijeklo bosansko-hercegovačkih muslimana. Islamska dionička štamparija. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. 
  15. ^ Zagreb (Hırvatistan). Leksikografski zavod FNRJ.; Ivo Cecić; Jugoslavenski leksikografski zavod; Igor Gostl (1955). Enciklopedija Jugoslavije. Jugoslavenski leksikografski zavod. s. 420. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. Istovremeno je Pasa Jigit provalio u dva maha u Bosnu 
  16. ^ Anto Babić; Bogo Grafenauer (1953). Historija naroda Jugoslavije. Skolska knjiga. s. 492. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2013. U jednom sukobu s Turcima Đurđa je zarobio skopski sandžak-beg Paša Jigit, a Radič Crnojević je tada zauzeo okolinu Kotora i proglasio se »gospodarem Zete, Budve i t. d.« Đurađ je uspio da se iskupi iz... 
  17. ^ Babinger (1987), p. 877
Genel

Konuyla ilgili yayınlar

  • Skopski Isakovici i Paşa-jigit beg, GSND XI. (1932)
Yeni makamÜsküp
1392-1415 		Sonra gelen
İshak Bey

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Mehmed</span> 5. Osmanlı padişahı (1413–1421)

I. Mehmed veya Mehmed Çelebi, beşinci Osmanlı padişahı. Tarihî kaynaklarda ismi, Mehmed isimli diğer padişahlarınki gibi, Muhammed şeklinde geçer. Babası I. Bayezid, annesi cariye olan Devlet Hatun'dur.

Turahan Bey. Osmanlı Devleti'nde 15. yüzyılın ikinci yarısında Rumeli'de Teselya'da sancak beyi ve Mora'da akıncı olarak görev yapmış asker ve devlet adamıdır. Teselya sancak beyi iken emri altında bulunan akıncı birlikleri ile Mora'ya akınlar düzenlemişti. Korint Körfezi'ne birkaç kez hücum ederek oradaki surları tahrip etmişti. Mora'ya yaptığı akınlarla Mora Despotluğu Osmanlı Devleti'ne yıllık tazminat ödeyen tabi devlet haline gelmiş ve Mora'nın daha sonra Osmanlı toprağı olmasına giden süreci başlatmıştır. 10 Kasım 1444 tarihinde, Papalık önderliğinde Macar, Leh, Eflak ve çeşitli Balkan milletlerinden oluşan, Kral I. Ulászló komutasındaki Haçlı ordusu ile II. Murad'in yaptığı Varna Muharebesi'ne kendi sancak askerleri ile katıldı. Teselya Sancakbeyi iken bu bölgeye Türklerin yerleşmesine önem vermiş; Teselya Tırnova'sı kentini kurmuş; yerel ekonomiyi yeniden diriltmiş ve bu bölgede yüzyıllarca sürecek olan Osmanlı idaresine sağlam bir temel atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Üsküp</span> Kuzey Makedonyanın başkenti

Üsküp, Kuzey Makedonya'nın başkenti ve en büyük kentidir. Ülkenin politik, kültürel, ekonomik ve akademik merkezi olan kent, ortasından geçen Vardar Nehri tarafından ikiye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Rum Mehmed Paşa</span> 14. Osmanlı sadrazamı

Rum Mehmed Paşa II. Mehmed saltanatı sırasında, 1466-1469 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mora Yarımadası</span>

Peloponez veya Mora Yarımadası, bugünkü Yunanistan'ın güneyinde, ülkenin bir kısmını oluşturan, Avrupa kıtasına bağlı olan ve Ege Denizi'nde bulunan yarımadadır. Adanın ismi Yunancada Peloponnesos (Πελοπόννησος) 'tur. Bu isim Yunancada Pelops'un Adası anlamına gelmektedir. Günümüzde Mora'nın kuzeybatı kesimi Batı Yunanistan bölgesine dahil edilmiştir. Resmi yüzölçümü toplam 15,511 m², bütün yarımada ise toplamda 21,550 m²'dir. Buna göre Mora, Yunanistan'ın Orta Makedonya ve Orta Yunanistan bölgelerinden sonra en geniş arazi yapısına sahip üçüncü bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Paşa Camii</span>

Mustafa Paşa Camii Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp’te bulunan eski Osmanlı camiîdir.

<span class="mw-page-title-main">Hersek Sancağı</span>

Hersek Sancağı, 1470 yılında kurulmuş bir Osmanlı idari birimidir. Merkez, 1572 yılında Taşlıca'ya taşınana kadar Foca'daydı. Sancak başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçasıydı. ancak daha sonra Bosna Eyaleti'ne eklendi.

<span class="mw-page-title-main">II. Mehmed</span> 7. Osmanlı padişahı (1444–1446; 1451–1481)

II. Mehmed veya bilinen adıyla Fatih Sultan Mehmed ya da kısaca Fatih, Osmanlı İmparatorluğu'nun 7. padişahıdır. İlk olarak 1444–1446 yılları arasında kısa bir dönem, daha sonra 1451'den 1481 yılındaki ölümüne kadar 30 yıl boyunca hüküm sürdü. 29 Mayıs 1453 tarihinde İstanbul'u fethetti ve yaklaşık bin yıllık Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'na son verdi. Fetihten sonra "Fâtih" ünvanıyla anılmaya başladı. Bu olay, birçok uzman kişi tarafından Orta Çağ'ın sonu ve Yeni Çağ'ın başlangıcına neden olan tarihî olaylardan biri olarak görülmektedir. Ayrıca bu vesileyle İslam peygamberi Muhammed'in konuyla ilgili "Konstantiniyye elbet fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden ordu ne güzel ordudur." hadisine nâil olduğu için günümüzde Müslüman dünyasının bir kesiminde "kahraman" olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Vilayeti</span>

Kosova Vilayeti 1877 yılında kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayeti. Vilayetin merkezi önce Priştine sonra Üsküp olmuştur.

Aşıkpaşazade Derviş Ahmet Âşıkî, Vefai dervişi ve Osmanlı tarihçisi. Asıl adı Derviş Ahmed ve mahlası Aşıkî'dir. Fakat büyük dedesi Âşık Paşa olduğu için "Aşıkpaşazade" adıyla anılmaktadır.

Niş Muharebesi Kasım 1443'ün başlarında János Hunyadi komutasındaki Haçlılar ile Osmanlı kuvvetleri arasında yapılmıştır. Sonuçta Niş kalesi ele geçirilip bölgedeki 3 farklı Osmanlı birliği yenilgiye uğratılmıştır. Niş Muharebesi Hunyadi'nin Uzun Sefer'inin bir parçasıdır. öncü birliklerin başında Trajan Geçidine dayanan Hunyadi, 3 farklı paşanın komutasındaki 3 Osmanlı ordusunu yenilgiye uğratmıştır. Ardından öncü haçlı kuvvetleri Macar Kralının Ordusu ile birleşip Sofya'yı ele geçirmiştir. Bu arada Macar Kralı ile birlikte sonucu tartışmalı çeşitli kaynaklara göre Osmanlı zaferi ile biten ama Osmanlıları Edirne-Segedin Antlaşmasına zorlayacak kadar ağır Osmanlı kayıpları ile sonuçlanan; diğer bir kaynağa göre ise Macar zaferi ile biten ama bastıran kış koşulları, kralın sabırsızlığı neticesinde Haçlı ordusunun bu muharebeden bir süre geri dönmek zorunda kaldığı, sonrasında Osmanlıların yeniden barış antlaşmasına zorlandığı İzladi Derbendi (Kustinitza) Muharebesi'ni sultan II. Murad'la yapmıştır. Bir başka görüşe göre ise Osmanlıların ağır kaybına karşı kendileri de ağır kayıplar verip İzladi'de bozguna uğrayan Macarlar kış şartları altında geri çekilmeye zorlandılar ancak beklenmedik bir olay savaşın gidişini değiştirdi, Dragoman'da bu orduyu takip eden Osmanlı kuvvetleri, pusuya düşürülüp yenilgiye uğratıldı ve sultan II. Murad'ın damadı ve veziriazam Çandarlı 2. Halil Paşa'nın kardeşi Mahmud Bey esir alındı. Bu da Osmanlılar üstünde moral bozukluğuna neden oldu; Haçlılarınsa bu seferi başarılı bir sefermiş gibi göstermelerini sağladı. İzladi Muharebesi'nin sonucu ne olursa olsun, Haçlılarla yapılan bu muharebeler ve Niş muharebesi Bosna, Hersek, Sırbistan ve Arnavutluk'ta geçici süreliğine Osmanlı egemenliğinin zayıflamasına ve sarsılmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İshakoğlu İsa Bey</span>

İshakoğlu İsa Bey, 15. yüzyıl ortalarında yaşamış Osmanlı uç beyi.

<span class="mw-page-title-main">Üsküp Sancağı</span>

Üsküp Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Üsküp idi.

<span class="mw-page-title-main">Pakrac Sancağı</span>

Pakrac Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın il merkezi Çazma, sonra Pakrac olup son olarak Cernik olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tırhala Sancağı</span>

Tırhala Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi.

1689 Üsküp yangını, 26 Ekim 1689'de başlayıp 2 gün süren tarihi bir olaydır. Yangın neticesinde şehrin büyük bir kısmı yanmış; yalnızca kale ile bazı kilise ve camiler gibi taştan yapılmış yapılar nispeten hasarsız kalmıştır. Yangının Üsküp üzerinde yıkıcı bir etkisi olmuştur. Kentin nüfusu 60.000'den 10.000 civarına düşmüş ve bir ticaret merkezi olarak bölgesel önemini yitirmiştir. Şehirde ikamet eden Müslümanların birçoğu başkent İstanbul'a yerleşerek burada Üsküp mahallesini meydana getirmişler, kentin gayrimüslim sakinleri ise Sofya ve Belgrad'a göçmüşlerdir.

Himmetioğlu Nesuh Bey veya kısaca Nesuh Bey, Muvekit tarafından 1452 Latin köprüsünün yakınında Eski Saraybosna'da inşa edilen Bosna Hersek topraklarındaki ilk camilerden birinin kurucusu için verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Morića Han</span>

Morića Han, aslen 1551 yılında Osmanlı İmparatorluğu toprakları olan Sarajevo'da inşa edilmiş bir kervansaraydır. 1697'de çıkan yangından sonra bugünkü haliyle yeniden inşa edildi. Morića Han, Gazi Hüsrev Bey'in vakfına (vakıf) ait olan ve bu vakıf tarafından finanse edilen binalardan biridir. Saraybosna'da hayatta kalan tek handır. Stari Grad'daki Sarači caddesindeki Başçarşı'da yer almaktadır.

Turahanoğulları, 15-16. yüzyıllar arasında Osmanlı İmparatorluğu'nda akıncı birliğine liderlik eden ailelerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Dıraç Kuşatması (1501)</span>

Dıraç Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. 1501 Ağustos ayı başında Arnavutluk'taki bu son Venedik kale ve limanını karadan kuşatan Osmanlı ordusu kaleyi kısa sürede fethetti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.