İçeriğe atla

PSR B1620-26 b

Koordinat:Sky map 16sa 23d 38s; -26º 31' 53″
PSR B1620-26 b
Sanatçı izlenimiyle PSR B1620-26 b
Keşif
Keşfeden(ler)Backer vd...
Keşif yeriAmerika Birleşik Devletleri
Keşif tarihi30 Mayıs 1993
Keşif yöntemi
Atarca zamanlaması
Keşif durumuYayımlanmış
Ana yıldız özellikleri
TakımyıldızAkrep
YıldızPSR B1620-26 AB
Sağ açıklık (α)16sa 23d 38s
Dik açıklık (δ)-26° 31′ 53″
Görünür büyüklük (V)24
Tayfsal sınıf
Atarca / DB
Kütle (m)1,35 / 0,34 M☉
Yaş? / 13 Milyar yıl
Uzaklık12.400 Iy (3.800 pc)
Yörünge öğeleri
Yarı büyük eksen (a)
23 AU
Dış merkezlik (e)düşük
Yörünge süresi (P)
36.525 g (~100 y)
Yörünge eğikliği (i)55°
Açısal uzaklık ()
6 mys
Fiziksel özellikler
Kütle (m)2,5 ± 1 MJ
Katalog belirtmeleri
Methuselah • PSR B1620-26 b • PSR J1623-2631 c
Ayrıca bakınız: Ötegezegen, Liste

PSR B1620-26 b gezegeni Dünya'dan yaklaşık 12400 ışıkyılı uzaklıkta Akrep takımyıldızında bulunur. Resmi olmayan rumuzuyla "Methuselah" ya da "Genesis planet" (doğuş gezegeni) olarak da bilinir. Buna sebep ölçüsüz yaşıdır. Gezegenin iki yıldız PSR B1620-26 (bir atarca PSR B1620-26 A ve bir beyaz cüce WD B1620-26) çevresinde ikili çevresi yörüngesi vardır. Gezegenin yaşının 12,7 milyar yıl olduğu sanıldığından bilinen en eski güneşdışı gezegendir.[1]

İsim

PSR B1620-26 b adı hiçbir bilimsel dokümanda kullanılmazken, gezegen SIMBAD veritabanında PSR B1620-26 b olarak listelenmiştir.[2]

Resmî olarak tanınmadığı halde methuselah ismi popüler makalelerde gezegen için kullanılır. İsim, İncil'deki en eski yaşayan insan olan Methuselah karakterinden gelmektedir.[3] Bu isim gayriresmî olarak bizim Güneş Sistemi'mizdeki gezegenlere olan benzerlikleri göstermek için kullanılır, diğeri gök bilimsel olarak kullanılır. İki gezegene daha mitolojik isimler olarak Bellerofon ve Osiris adı da verilmiştir.

Saptama ve keşif

Bugüne kadar keşfedilmiş neredeyse bütün güneşdışı gezegenler gibi PSR B1620-26 da Doppler kayması metoduyla keşfedildi.

Fiziksel özellikleri

Sistemin bulunduğu konum (sağdaki yeşil daire içinde).

PSR B1620-26 iki yıldız çevresinde döner. Biri bir atarcadır, bir saniyede 100 devir yaparak dönen bir nötron yıldızıdır. İkincisi 0,34 Güneş kütlesine sahip bir beyaz cücedir. Bu yıldızlar birbirlerinin çevresinde 1 AU'luk uzaklıkta altı ayda bir dönerler. İlk gezegen keşfedildiğinde gezegene PSR B1620-26 b dendi, gezegenin kütlesi jüpiterin 2,5 katı kadar olup, 23 AB (3,4 milyar km) uzaklıktaki yörüngesinde dolaşmaktadır. Bu uzaklık, Uranüs'ün Güneş'ten uzaklığından biraz daha fazladır. Gezegenin her yörüngesi 100 yıl alır.

Evrimsel tarih

Atarca gezegenin başlangıcı hâlâ kesin değilse de ihtimalle şu anda bulunduğu yerde oluşmamıştır. Azalmış çekim kuvvetinden dolayı yıldızın çekirdeği bir nötron yıldızına bozulduğunda ve kütlesinin çoğunu bir süpernova patlamasıyla fırlattığında bir gezegenin yörüngede olma ihtimali pek yoktur. Büyük ihtimal gezegen beyaz cüceye evrimleşen yıldız çevresinde oluştu, yıldız ve gezegen de nötron yıldızının çevresinde yörüngeye sonradan yakalandı.

Kaynakça

  1. ^ Britt, Robert Roy. "Primeval Planet: Oldest Known World Conjures Prospect of Ancient Life". Space.com. 27 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2007. 
  2. ^ "NAME PSR B1620-26 b -- Extra-solar Planet Candidate". SIMBAD. CDS. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2008. 
  3. ^ Gary Denke (2003). "Planet 'Methuselah' Discovered!". 10 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2008. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta PSR B1620-26 b ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi</span> Güneş ve Güneş merkezli astronomik cisimler

Güneş Sistemi, Güneş'in kütleçekim kuvvetiyle yörüngede tutulan ve çeşitli gök cisimlerinden oluşmuş bir sistemdir. Güneş ve 8 gezegen ile onların doğruluğu onaylanmış 150 uydusu, 5 cüce gezegen ile onların bilinen toplam 8 uydusu ve milyarlarca küçük gök cisminden oluşur. Küçük cisimler kategorisine asteroitler, Kuiper Kuşağı cisimleri, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve gezegenler arası toz girer.

<span class="mw-page-title-main">Dış merkezlik (astronomi)</span>

Astrodinamikte, bir astronomik cismin yörünge eksantrikliği, başka cisim etrafındaki yörüngesinin mükemmel bir daireden ne kadar saptığını belirleyen boyutsuz bir parametredir.

<span class="mw-page-title-main">Puppis (takımyıldız)</span>

Puppis ya da Pupa takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Güney gökkürededir. Puppis adı Latince'de geminin kıç güvertesi anlamına gelir. Bu isim, daha önceki takımyıldız adlandırmalarında bir gemi olarak tasavvur edilen Argo Navis takımyıldızının kıç güvertesini oluşturan parçası olmasından ötürü verilmiştir. Argo Navis takımyıldızındaki yıldızlar günümüzde Karina, Yelken ve Pupa takımyıldızlarına dağılmıştır. Pupa bu üçünün en büyüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Vulpecula (takımyıldız)</span>

Vulpecula ya da Tilkicik takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Kuzey gökkürededir ve belirgin değildir. Vulpecula adı Latince'de küçük tilki, tilkicik anlamına gelmesine rağmen genel olarak yalnızca tilki olarak kullanılır. On yedinci yüzyılda yaratılmıştır ve Yaz Üçgeni'nin ortasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">HD 209458 b</span>

HD 209458b, Dünya'dan 150 ışıkyılı uzakta bir Güneşdışı gezegendir. Bulucuları tarafından Mısırlıların verimlilik ve ölüm tanrıçası Osiris adıyla gayriresmî olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegen</span> Güneş Sistemi dışındaki gezegenler.

Ötegezegen veya Güneş dışı gezegen, Güneş'in baskın kütleçekim etkisinin dışında başka bir yıldızın veya kahverengi cücenin kütleçekim etkisi içinde olan gezegensel bir gök cismidir. Bir ötegezegenin ilk muhtemel kanıtı 1917 yılında kaydedilmiş, fakat o zamanlar bu şekilde kabul edilmemişti. Tespitin ilk teyidi 1992 yılında gerçekleşmiştir. 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen ise 2003 yılında doğrulandı. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) daha fazla ötegezegen keşfetmesi ve bunların bileşimleri, çevresel koşulları ve yaşam potansiyelleri gibi özellikleri hakkında daha fazla fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eris (cüce gezegen)</span> Güneş Sistemindeki 2. en büyük cüce gezegen

Eris, Güneş Sistemi'nde bilinen en kütleli ve ikinci en büyük cüce gezegendir. Dağınık diskte bulunan bir Neptün ötesi cisimdir (TNO) ve yüksek bir yörünge dışmerkezliğine sahiptir.

Gezegen bilimi, gezegenlerin, gök cisimlerinin ve gezegen sistemlerinin ve bunların oluşum süreçlerinin bilimsel olarak incelenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegenler listesi</span>

Bu bir ötegezegenler listesidir. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. İlk kez 1984 yılında görece genç ve sıcak bir yıldız olan Vega çevresinde gözlenen Toz diski daha sonra yakınlardaki 100 kadar yıldızın çevresinde de gözlendi. Ancak gezegenlerin bu disk içinde oluşmak için fazlaca bir zamanları yoktur. Uluslararası bir gökbilim ekibince 84 yıldız üzerinde yapılan bir araştırma, 400 milyon yıldan daha genç yıldızların %60'ının toz diskine sahip olduğunu, yaşları 1 milyar yılı aşan yıldızlardaysa bu oranın %10'a düştüğünü ortaya koymuştur. Sonuç: Bir gaz ve toz diskinin ömrü, yalnızca 300 - 400 milyon yıl. Daha sonra toz diski çeşitli öğelerin etkileşimiyle dağılıyor. Disk içindeki toz zerrecikleri, başka zerreciklerle çarpışarak iyice ufalıyor. En küçükleri yıldızdan gelen ışınım basıncıyla uzaya atılıyor. Daha büyükleriyse yıldız ışığıyla etkileşim sonucu sarmal hareketlerle yavaş yavaş yıldızın içine düşüyorlar.

<span class="mw-page-title-main">OGLE-2005-BLG-390Lb</span> Güneş Dışı Gezegen

OGLE-2005-BLG-390Lb, Samanyolu Gökadamızın merkezine yakın OGLE-2005-BLG-390L yıldızının yörüngesinde ve Dünya'dan yaklaşık olarak 21,500 ± 3,300 ışık yılı uzaklıkta bulunan Güneş dışı gezegen.

<span class="mw-page-title-main">51 Pegasi b</span>

51 Pegasi b, Bellerofon olarak da bilinir, 51 Peg b diye kısaltılır, Kanatlıat takımyıldızında 50 ışık yılı uzaklıkta bir güneşdışı gezegendir. 51 Pegasi b, Güneş-benzeri bir yıldızın çevresinde yörüngede keşfedilen ilk gezegendir ve astronomik araştırmada bir atılım olarak işaretlenmiştir. Sıcak Jüpiter denilen gezegen sınıfının bir prototipidir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876 b</span>

Gliese 876 b, kırmızı cüce yıldız Gliese 876 çevresinde yörüngede dönen bir güneşdışı gezegendir ve bir turunu 61 günde tamamlar. Haziran 1998 de keşfedildiğinde, Gliese 876 b kırmızı bir cüce yıldızın çevresinde keşfedilen ilk gezegendi.

<span class="mw-page-title-main">Kepler-10b</span>

Kepler-10b, NASA'nın Kepler uzay teleskobu tarafından bulunmuş bilinen ilk kayalık güneşdışı gezegendir. Ocak 2011 itibarı ile bilinen en küçük geçişli güneşdışı gezegendir. Kütlesi 4,6 Dünya kütlesi, çapı ise 1,4 Dünya çapıdır. Kepler'den gelen verileri kullanan W. M. Keck Gözlemevi, HIRES aletiyle ışınsal hız ölçümleri yaparak gezegenin varlığını kanıtladı.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak Jüpiter</span>

Sıcak Jüpiterler, fiziksel olarak Jüpiter'e benzeyen ancak çok kısa yörünge periyotlarına sahip olan, gaz devi ötegezegen sınıfıdır. Yıldızlarına olan yakınlığı ve yüksek yüzey-atmosfer sıcaklıklarından dolayı, "sıcak Jüpiterler" olarak adlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Alpha Centauri Bb</span> ötegezegen

Alpha Centauri Bb Erboğa takımyıldızında K sınıfı yıldız Alfa Centauri B'nin etrafında dönen ve Dünya'dan yaklaşık 4,37 ışık yılı uzaklıkta olan Güneşdışı gezegen. Şimdiye kadar keşfedilen Dünya'ya en yakın ikinci gezegen ve Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde dolanan en küçük güneşdışı gezegendir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876 d</span>

Gliese 876 d, yaklaşık 15 ışık yılı uzaklıktaki Kova takımyıldızında bulunan bir güneşdışı gezegendir. Gezegen kırmızı cüce Gliese 876'nın yörüngesinde keşfedilen üçüncü gezegendir. Gliese 876 d keşfedildiğinde PSR B1257 + 12'nin yörüngesindeki pulsar gezegenler dışında bilinen tüm güneşdışı gezegenler arasında en düşük kütleye sahip gezegendi. Gezegen, düşük kütlesi nedeniyle Dev Dünya olarak kategorize edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Enkaz diski</span>

Bir enkaz diski, bir yıldız etrafındaki yörüngede toz ve enkazın çevresel bir diskidir. Bazen bu diskler, sağdaki Fomalhaut'un görüntüsünde görüldüğü gibi belirgin halkalar içeriyor. Evrimleşmiş bir nötron yıldızı çevresinde yörüngede en az bir tane enkaz diski olduğu gibi hem olgun hem de genç yıldızların çevresinde çöküntü diskleri bulunmuştur. Daha genç olan enkaz diskleri, yeryüzü gezegenleri büyümeyi bitirebildiğinde, öngezegensel disk fazını takiben bir gezegen sistemi oluşumunda bir evre oluşturabilir. Ayrıca, gezegenler arasındaki çarpışmaların kalıntıları olarak, aksi halde asteroitler ve kuyrukkucuları olarak üretilip korunabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi altcüce</span>

Kahverengi altcüce veya gezegen kütleli kahverengi cüce, yıldızlar ve kahverengi cücelerle aynı şekilde oluşan, ancak döteryumun termonükleer füzyonu için sınırlayıcı kütlenin altında bir kütleye sahip olan astronomik bir cisimdir.. Bazı araştırmacılar Kahverengi altcücelere serbest yüzen gezegenler de demektedir. Ancak çoğunlukla kabul edilen ismi gezegen kütleli kahverengi cücedir.

<span class="mw-page-title-main">Çift yörüngeli gezegen</span>

Çift yörüngeli gezegen veya İki-yörüngeli gezegen tek bir yıldız yerine iki yıldızın yörüngesinde dönen gezegendir. Çift yıldız sisteminde iki yıldız birbirinin yörüngesinde döner, gezegen ise tipik olarak sistemin merkezinden iki yıldızdan daha uzakta bir yörüngede döner.

HD 20782 b, Ocak takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 117 ışık yılı uzaklıkta bulunan HD 20782 yıldızının yörüngesindeki bir ötegezegendir. HD 20782, kendisi de bir gezegen sistemine sahip olan HD 20781 ile birlikte büyük bir ikili sistemin parçası olan Güneş benzeri bir sarı cüce yıldızdır. 2023 yılı itibarıyla e=0,97 değeriyle bilinen en dış merkezli yörüngeye sahip gezegendir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.