İçeriğe atla

PSR B1257+12 B

PSR B1257+12 c, Celestia'da.

PSR B1257+12 c (eski adı: PSR B1257+12 B), Poltergeist olarak da bilinir, Virgo takımyıldızında bulunan ve Dünya'ya yaklaşık 2300 ışık yılı uzaklıkta olan bir ötegezegendir.[1] PSR B1257+12 c, 1992'de keşfedilmiştir ve keşfedilen ilk ötegezegenlerden biri olma özelliğine sahiptir, ayrıca PSR B1257+12 atarcası yörüngesinde olduğu bilinen 3 nesneden biridir. Gezegen, Yer'in 4 katı büyüklüğündedir.

Kaynakça

Özel

  1. ^ Yan, Zhen; Shen, Zhi-Qiang; Yuan, Jian-Ping; Wang, Na; Rottmann, Helge; Alef, Walter (27 Mayıs 2013). "Very long baseline interferometry astrometry of PSR B1257+12, a pulsar with a planetary system". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 433 (1): 162-169. doi:10.1093/mnras/stt712. ISSN 0035-8711. 

Genel

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gezegen</span> bir yıldız veya yıldız kalıntısının yörüngesinde dolanan gök cismi

Gezegen; genellikle bir yıldız, yıldız kalıntısı ya da kahverengi cücenin yörüngesinde bulunan, yuvarlak hâle gelmiş bir astronomik cisimdir. Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) tanımına göre Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen bulunur. Bunlar, karasal gezegenler Merkür, Venüs, Dünya ve Mars; dev gezegenler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Gezegen oluşumu için bilimsel açıdan mevcut en iyi teori, bir bulutsunun kendi içine çökmesi sonucu bir yıldızlararası bulut meydana getirdiğini ve yıldızlararası bulutun da bir önyıldız ve bunun yörüngesinde dönen bir öngezegen diski oluşturduğunu öne süren bulutsu hipotezidir. Gezegenler bu disk içinde, kütleçekiminin etkisiyle maddelerin kademeli olarak birikmesi sonucu, yığılma (akresyon) olarak adlandırılan süreçte büyürler.

<span class="mw-page-title-main">Ganymede (uydu)</span> Jüpiterin uydusu

Ganymede, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Jüpiter'in ve aynı zamanda Güneş Sistemi'nin en büyük uydusudur. Merkür gezegeninden çap olarak daha büyüktür, ancak kütlesinin yalnızca yarısı kadardır. Ganymede'nin yoğunluğu çok daha azdır. 7 Ocak 1610 tarihinde Galileo Galilei tarafından bulunmuş ve o dönemde tanımlanan 4 Galilei uydusu arasında gezegene yakınlık açısından üçüncü sırada bulunması nedeniyle Jüpiter'in 'III' numaralı uydusu olarak adlandırılmıştır. Galile Uyduları grubuna Io, Europa ve Callisto da dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Amalthea (uydu)</span>

Amalthea, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Düzenli iç yörünge grubunun üyesidir. Galilei uydularından sonra ilk bulunan Jüpiter uydusudur. Bu nedenle 'Jüpiter V' adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Elara (uydu)</span>

Elara, Jüpiter'in doğal uydularından biridir. Yörüngesi açısından Himalia düzensiz grubunun üyelerindendir. Charles Dillon Perrine tarafından 1905 yılında keşfedilmiştir. Jüpiter'in 8. en büyük uydusudur. İsmi Zeus'un sevgililerinden Elera'dan gelmektedir. 1975'e dek Jüpiter VII olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pulsar</span> yüksek oranda manyetize olmuş ve hızlı dönen bir nötron yıldızı veya beyaz cüce

Atarca ya da pulsar [İngilizce: pulsating radio source'dan ], mıknatısal kutuplarından elektromanyetik ışınım yayan, oldukça mıknatıslanmış, dönen bir nötron yıldızıdır. Bu ışınım, yalnızca bir ışın Dünya'ya doğrultulduğunda gözlemlenebilir ve bu, yayınımın titreşimli (atımlı) görünümünden sorumludur. Nötron yıldızları çok yoğundur ve kısa, düzenli döngülere sahiptir. Bu, tek bir atarca için milisaniyeden saniyeye kadar değişen atımlar arasında çok kesin bir aralık oluşturur. Atarcalar, yüksek enerjili evrensel ışınların olası kaynaklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">PSR B1919+21</span>

PSR B1919+21 darbe periyodu 1.337 sn. olan bir pulsardır. Pulsarlar manyetik kutuplarından ışınım yapan ve bu ışınım dünya üzerindeki bizlerin görüş eksenimizi kestiğinde gözlemlenebilen nötron yıldızılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegen</span> Güneş Sistemi dışındaki gezegenler.

Ötegezegen veya Güneş dışı gezegen, Güneş'in baskın kütleçekim etkisinin dışında başka bir yıldızın veya kahverengi cücenin kütleçekim etkisi içinde olan gezegensel bir gök cismidir. Bir ötegezegenin ilk muhtemel kanıtı 1917 yılında kaydedilmiş, fakat o zamanlar bu şekilde kabul edilmemişti. Tespitin ilk teyidi 1992 yılında gerçekleşmiştir. 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen ise 2003 yılında doğrulandı. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) daha fazla ötegezegen keşfetmesi ve bunların bileşimleri, çevresel koşulları ve yaşam potansiyelleri gibi özellikleri hakkında daha fazla fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">51 Pegasi b</span>

51 Pegasi b, Bellerofon olarak da bilinir, 51 Peg b diye kısaltılır, Kanatlıat takımyıldızında 50 ışık yılı uzaklıkta bir güneşdışı gezegendir. 51 Pegasi b, Güneş-benzeri bir yıldızın çevresinde yörüngede keşfedilen ilk gezegendir ve astronomik araştırmada bir atılım olarak işaretlenmiştir. Sıcak Jüpiter denilen gezegen sınıfının bir prototipidir.

<span class="mw-page-title-main">Dev Dünya</span>

Dev Dünya veya süper Dünya, astronomide Dünya'dan daha fazla kütleye sahip, fakat Güneş Sistemi'nin buz devleri olan Uranüs ve Neptün'den çok daha az kütleye sahip olan bir tür ötegezegendir. Bu terim yalnızca gezegenin kütlesine işaret eder ve yüzey koşulları ya da yaşanabilirlik konusunda bir şey ima etmez. Kütle ölçeğinin üst ucundaki gezegenler için alternatif olarak "gaz cüceleri" terimi daha doğru olsa da, yaygın olarak "mini-Neptün" terimi kullanılır.

Lysithea, Jüpiter'in düzensiz uydularından birisidir ve 16 km çapındaki küçük uydu 259 günde bir tur atar. Seth Barnes tarafından 1938 yılında keşfedildi. Adını Zeus'un sevgilisi mitolojik karakter Lysitha'dan almıştır. Jüpiter'e uzaklığı Elara ile aynıdır. Jüpiter X olarak da bilinir. 1975 yılına kadar Jupiter X ve Demeter olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Epimetheus (uydu)</span> Satürn uydusu

Epimetheus, Satürn'ün düzensiz uydularından biridir ve çapı 119 km genişliğindedir. Satürn XI olarak da bilinir. Satürn'ün en büyük 11'inci uydusudur. Adını bir mitolojik karakter olan Prometheus'un kardeşi Epimetheus'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rosalind (uydu)</span>

Rosalind, Uranüs'ün iç uydularından biridir. 13 Ocak 1986'da Voyager 2 tarafından çekilen görüntülerden keşfedilmiş ve geçici olarak S/1986 U 4 adı verilmiştir. William Shakespeare'in Size Nasıl Geliyorsa adlı oyununda sürgüne gönderilen Dük'ün kızı olan Rosalind'in adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Wolszczan</span>

Aleksander Wolszczan, Polonyalı gök bilimcidir. Kendisi ilk defa Güneş Sistemi dışında bulunan gezegenler ve pulsar (atarca) gezegenlerini keşfedenlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Gliese 876 d</span>

Gliese 876 d, yaklaşık 15 ışık yılı uzaklıktaki Kova takımyıldızında bulunan bir güneşdışı gezegendir. Gezegen kırmızı cüce Gliese 876'nın yörüngesinde keşfedilen üçüncü gezegendir. Gliese 876 d keşfedildiğinde PSR B1257 + 12'nin yörüngesindeki pulsar gezegenler dışında bilinen tüm güneşdışı gezegenler arasında en düşük kütleye sahip gezegendi. Gezegen, düşük kütlesi nedeniyle Dev Dünya olarak kategorize edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Milisaniye pulsarı</span>

Milisaniye pulsarları, yaklaşık 1-10 milisaniye aralığında dönel periyotları olan pulsarlardır. Milisaniye Pulsarları elektromanyetik spektrumun radyo, X-ışını ve gama ışınları kısımlarında saptanmıştır. Milisaniye Pulsarlarının kökeni hakkındaki en baskın teori yaşlı olmaları ve çok hızlı dönen, ikili sayı sistemine yakın çift yıldızlardan gelen maddelerin toplanması aracılığıyla “geri dönüşümlü” veya hızlanmış nötron yıldızları olmalarıdır. Bu yüzden, Milisaniye pulsarlarına bazen Geridönüşmüş Pulsarlar denebilir.

Hulse-Taylor çifti veya Hulse-Taylor ikilisi ya da diğer adlarıyla PSR B1913+16, PSR J1915+1606, PSR 1913+16, başka bir nötron yıldızı ile ortak bir kütle merkezi etrafına sahip olan ve bu nedenle bir çift yıldız sistemi oluşturan, Kartal takımyıldızında yer alan pulsardır. 1974'te, Russell Hulse ile Joseph Taylor tarafından Massachusetts Amherst Üniversitesi'nde keşfedilmiş olup, keşfedilen ilk çift pulsar olma özelliğini taşır. Hulse ile Taylor bu keşifleriyle, 1993 yılında Nobel Fizik Ödülü'nün sahibi olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">PSR J0108-1431</span>

PSR J0108-1431, Balina takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 424 ışık yılı (130 pc) uzaklıkta bulunan bir atarcadır. 1994 yılında Avustralya'daki Parkes Gözlemevi'ndeki araştırmada (The Parkes Southern Pulsar Survey) keşfedildi. Tahmini yaşı 166 milyon yıl ve dönme süresi 0,8 saniye olan çok yaşlı bir atarca olarak kabul edilir. Bu atarcanın dönüşündeki yavaşlamayla üretilen dönme enerjisi 5,8 × 1023 W ve yüzey manyetik alanı 2,5 × 107 T'dir. 2008 yılı itibarıyla bilinen en zayıf atarcadır.

<span class="mw-page-title-main">Yengeç Atarcası</span>

Yengeç Atarcası, nispeten genç bir nötron yıldızıdır. Bu yıldız, 1054 yılında Dünya'da yaygın olarak gözlemlenen SN 1054 süpernovasının kalıntısı olan Yengeç Bulutsusu'nun merkezinde yer alır. 1968 yılında keşfedilen atarca, bir süpernova kalıntısıyla ilişkilendirilmiş ilk yıldızdır.

PSR B1257+12, Başak takımyıldızında, Güneş'ten 2.300 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve saniyede yaklaşık 161 kez dönen milisaniye pulsarıdır. Aynı zamanda aynı adı taşıyan güçlü, kurgusal ve ölümsüz bir yaratık olan Lich olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">PSR B1257+12 A</span> ötegezegen

PSR B1257+12 b, Başak takımyıldızında yaklaşık olarak 2.300 ışık yılı (710 pc) uzaklıkta bulunan bir ötegezegendir. Gezegen, Lich atarcası etrafında dönen en içteki cisimdir ve bu nedenle ölü bir yıldız sisteminde bulunan atarca gezegeni olarak sınıflandırılır. Ay'ın yaklaşık iki katı kütleye sahip olan Draugr, Güneş Sistemi'ndeki gezegenler de dahil olmak üzere bilinen en düşük kütleli gezegen olarak listelenmiştir.