İçeriğe atla

PSLV

PSLV
Fırlatma rampasındaki PSLV-C35
AmaçFırlatma aracı
ÜreticiISRO
Menşei ülkeHindistan
Fırlatma başına maliyet130₹ - 200₹ crore[1]
Boyut
Yükseklik44 metre (144 ft)
Çap2,8 metre (9 ft 2 in)
AğırlıkPSLV-G: 295.000 kilogram (650.000 lb)
PSLV-CA: 230.000 kilogram (510.000 lb)
PSLV-XL: 320.000 kilogram (710.000 lb)[2]
Kademeler4
LEO (200 km @ 30° eğim) için yük
Ağırlık
  • G: 3.200 kilogram (7.100 lb)
  • CA: 2.100 kilogram (4.600 lb)
  • XL: 3.800 kilogram (8.400 lb)
[3][4]
SSO (620 km dairesel) için yük
Ağırlık
  • G: 1.600 kilogram (3.500 lb)
  • CA: 1.100 kilogram (2.400 lb)
  • XL: 1.750 kilogram (3.860 lb)
[2][3][5]
alt-GTO (284 × 20650 km) için yük
Ağırlık1.425 kilogram (3.142 lb)
(PSLV-XL) [2][5]
GTO için yük
Ağırlık
  • G: 1.150 kilogram (2.540 lb)
  • XL: 1.300 kilogram (2.900 lb)
[3][6]
İlgili roketler
BenzerVega, Nuri
Fırlatma geçmişi
DurumAktif
Fırlatma yerleriSatish Dhawan Uzay Merkezi
Toplam fırlatmalar56
Başarı(lar)53
Başarısızlık(lar)2
Kısmi başarısızlık(lar)1
İlk uçuş
  • PSLV-G: 20 Eylül 1993
  • PSLV-CA: 23 Nisan 2007
  • PSLV-XL: 22 Ekim 2008
  • PSLV-DL: 24 Ocak 2019
  • PSLV-QL: 1 Nisan 2019
Son uçuş
  • PSLV-G: 26 Eylül 2016
  • PSLV-CA: 30 Haziran 2022
  • PSLV-XL: 26 Kasım 2022
  • PSLV-DL: 28 Şubat 2021
  • PSLV-QL: 11 Aralık 2019
Taşıdığı yolcu veya kargo türüChandrayaan-1, Mars Orbiter Mission, Astrosat, SRE-1, NAVIC
Ek motorlar (PSLV-G) – S9
Ek motor sayısı6
Gücünü verenkapalı
Maksimum itme kuvveti510 kN (110.000 lbf)
Özgül itici kuvvet262 s (2,57 km/s)
Yanma süresi44 saniye
YakıtHTPB
Ek motorlar (PSLV-XL/QL/DL) – S12
Ek motor sayısı6 (XL)
4 (QL)
2 (DL)
Yükseklik12 m (39 ft)[7]
Çap1 m (3 ft 3 in)
Yakıt ağırlığıher biri 12.200 kg (26.900 lb)
Gücünü verenkapalı
Maksimum itme kuvveti703,5 kN (158.200 lbf) [8]
Toplam itme kuvveti4.221 kN (949.000 lbf) (XL)
2.814 kN (633.000 lbf) (QL)
1.407 kN (316.000 lbf) (DL)
Özgül itici kuvvet262 s (2,57 km/s)
Yanma süresi70 saniye
YakıtHTPB
Birinci kademe
Yükseklik20 m (66 ft)[7]
Çap2,8 m (9 ft 2 in)
Yakıt ağırlığıher biri 138.200 kg (304.700 lb)[2][7]
Gücünü verenS139
Maksimum itme kuvveti4.846,9 kN (1.089.600 lbf) [8]
Özgül itici kuvvet237 s (2,32 km/s) (deniz seviyesi)
269 s (2,64 km/s) (vakum)
Yanma süresi110 saniye
YakıtHTPB
İkinci kademe
Yükseklik12,8 m (42 ft)[7]
Çap2,8 m (9 ft 2 in)
Yakıt ağırlığıher biri 42.000 kg (93.000 lb)[7]
Gücünü veren1 Vikas
Maksimum itme kuvveti803,7 kN (180.700 lbf) [8]
Özgül itici kuvvet293 s (2,87 km/s)
Yanma süresi133 saniye
YakıtN2O4/UDMH
Üçüncü kademe
Yükseklik3,6 m (12 ft)[7]
Çap2 m (6 ft 7 in)
Yakıt ağırlığıher biri 7.600 kg (16.800 lb)[7]
Gücünü verenS-7[9]
Maksimum itme kuvveti250 kN (56.000 lbf)
Özgül itici kuvvet295 s (2,89 km/s)
Yanma süresi113,5 saniye [10]
YakıtHTPB
Dördüncü kademe
Yükseklik3 m (9,8 ft)[7]
Çap1,3 m (4 ft 3 in)
Yakıt ağırlığıher biri 2.500 kg (5.500 lb)[7]
Gücünü veren2 x L-2-5[9]
Maksimum itme kuvveti14,66 kN (3.300 lbf) [8]
Özgül itici kuvvet308 s (3,02 km/s)
Yanma süresi525 saniye
YakıtMMH/MON

PSLV (Polar Satellite Launch Vehicle), Hindistan yapımı dört kademeli bir fırlatma roketidir. Roket Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) geliştirilmiş olup önceki Sovyet yapımı roketlerin yerini almıştır. PSLV, küçük boyutlu uyduları yer durağan aktarım yörüngesine fırlatma özelliğine sahiptir.[11]

Kaynakça

  1. ^ "SURPLUS MISSILE MOTORS: Sale Price Drives Potential Effects on DOD and Commercial Launch Providers". gao.gov. U.S. Government Accountability Office. 16 Ağustos 2017. 13 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2018.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  2. ^ a b c d "Polar Satellite Launch Vehicle". 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2016. 
  3. ^ a b c "Access to Space" (PDF). 2011. 22 Kasım 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  4. ^ "Galileo Galilei (GG) Launcher Identification And Compatibility Analysis Report" (PDF). 8 Haziran 2009. s. 27. 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  5. ^ a b "The Polar Satellite Launch Vehicle (PSLV)". 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  6. ^ "PSLV". Space Launch Report. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2020. 
  7. ^ a b c d e f g h i "PSLV-C37 Brochure". ISRO. 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2017. 
  8. ^ a b c d "PSLV_C41_Brochure" (PDF). 9 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2018. 
  9. ^ a b "PSLV Launch Vehicle Information". Spaceflight 101. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015. 
  10. ^ "PSLV-C25: the vehicle that launched the Indian Mars Orbiter" (PDF). Current Science. 25 Eylül 2015. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  11. ^ "Welcome To ISRO :: Launch Vehicles". 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

İTÜpSAT1, 23 Eylül 2009 tarihinde Hindistan'ın güney Sriharikota bölgesindeki Satish Dhawan Uzay Merkezi'nin, PSLV C-14 roketi ile (TSİ) saat 09:21'de uzaya fırlattığı, İTÜ Uzay Mühendisliği bölümünde öğrenim gören öğrencilerin yapımı ilk deneysel bir mini yapay uydudur. İTÜpSAT1 yanı sıra, PSLV C-14 roketinin diğer yolcuları, Oceansat 2, UWE 2, SwissCube, BeeSat, RUBIN 9.1 ve RUBIN 9.2 uydularıdır.

<span class="mw-page-title-main">SpaceX</span> Amerikan özel havacılık şirketi

SpaceX, merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. SpaceX; Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır.

Hint Bölgesel Uydu Konumlandırma Sistemi Hindistan Uzay Araştırmaları Örgütü (ISRO) tarafından geliştirilen bir özerk bölge uydu konumlandırma sistemidir. Hindistan hükûmetinin tam kontrolü altında olacaktır. IRNSS yetkili kullanıcılar (askeri) için şifreli Standart Konumlandırma Hizmeti ve sivil kullanıma açık Kısıtlı Hizmet gibi iki hizmet, sağlayacaktır.

Vega, Avrupa Uzay Ajansı'nın kullandığı, İtalya Uzay Ajansı ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ortaklaşa geliştirdiği ArianeSpace tarafından kullanılan bir harcanabilir fırlatma sistemidir. Geliştirilmesi 1998'de başladı ve 13 Şubat 2012 tarihinde Guyana Uzay Merkezi'nde ilk fırlatma gerçekleşti. ArianeSpace 2018'in sonuna kadar Vega'yı kullanmak istediğini belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 1</span> SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir harcanabilir fırlatma sistemi

Falcon 1, SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir 'harcanabilir fırlatma sistemidir. Yörüngeye-iki-aşamalı-çıkan türdeki roket her iki aşama için de yakıt olarak LOX/RP-1 karışımını kullanmaktadır, ilk aşamada tek bir Merlin motoru ve ikinci aşamada ise tek bir Kestrel motoru kullanılmaktadır. Roket baştan sona SpaceX tarafından tasarlandı ve özel sermaye ile geliştirilerek yörüngeye çıkabilen ilk başarılı sıvı-yakıt-itkili fırlatma aracı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Falcon (roket ailesi)</span>

Falcon roket ailesi, Space Exploration Technologies (SpaceX) şirketi tarafından geliştirilen ve işletilen bir dizi fırlatma aracıdır. Tamamen 21. yüzyılda tasarlanmış ilk yörüngesel fırlatma araçlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon Heavy</span>

Falcon Heavy, SpaceX tarafından tasarlanmış ve üretilmiş, kısmen yeniden kullanılabilen bir ağır yük fırlatma aracıdır. Falcon Heavy, Falcon 9 fırlatma aracının bir uyarlamasıdır ve Falcon 9 roket çekirdeğinin yanı sıra, Falcon 9 ilk aşamasından türetilmiş olan, fazladan iki adet sonradan eklenen roketten oluşmaktadır. Bu yapılandırma Alçak Dünya yörüngesine (ADY) çıkarılabilen görev yükü miktarını yaklaşık 54 tona yükseltecektir, bununla karşılaştırılacak olursa Falcon 9 v1.1 aracı 13 ton'a kadar görev yükünü ADY'ye çıkarabilmektedir. Falcon Heavy için ilk fırlatma 6 Şubat 2018 tarihinde başarılı olarak gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fırlatma aracı</span> uzaya bir obje taşımayı sağlayan roket

Uzay yolculuğu alanında fırlatma aracı ya da taşıyıcı roket bir görev-yükünü Dünya'nın yüzeyinden uzaya taşımak için kullanılan bir rokettir. Bir fırlatma sistemi fırlatma aracından, fırlatma rampasından ve diğer çeşitli altyapı bileşeninden oluşmaktadır. Genelde taşıyıcı roketler yörüngeye yapay uydu yerleştirmek için kullanılırken, araştırma roketi gibi bazı uzay uçuşları Yörünge-altı uzay uçuşu olarak sınıflandırılır. Bazı roketler ise bir uzay aracının Dünya'nın yörüngesinden tamamen kurtulamasını sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Naro-1</span>

Naro-1 veya daha önceki adıyla Korea Space Launch Vehicle (KSLV), Güney Kore yapımı iki kademeli katı yakıtlı bir fırlatma roketidir. Naro-1, Güney Kore'nin ilk fırlatma roketi olup aynı zamanda yörüngeye ulaşan ilk Güney Kore yapımı fırlatma aracıdır.

Bu yörünge fırlatma sistemlerinin bir karşılaştırmasıdır. Aşağıda geleneksel yörünge fırlatma sistemlerinin tam listesi sunulmuştur. Geleneksel fırlatıcı aileleri kısa, basit listesi için bkz: Yörünge fırlatma aileleri karşılaştırması.

<span class="mw-page-title-main">Mars Orbiter Mission</span>

Mars Orbiter Mission (MOM) veya Mangalyaan, Mars'ın yörüngesinde araştırma yapmak için tasarlanmış bir uzay sondasıdır. Araç Hindistan Uzay Araştırma Örgütü tarafından 5 Kasım 2013 tarihinde fırlatılmış olup 24 Eylül 2014 tarihinde Mars yörüngesine girmiştir. Araç Hindistan'ın ilk gezegenler arası misyonu olup ISRO, Sovyet uzay programı, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı'ndan sonra Mars'a ulaşan dördüncü uzay ajansı haline geldi. Aynı zamanda Hindistan Mars yörüngesine ulaşan ilk Asya ülkesi ve ilk girişiminde bunu gerçekleştiren ilk ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Space Launch System</span>

Space Launch System (SLS), NASA tarafından geliştirilen tek kullanımlık aşırı ağır yük fırlatma aracıdır. SLS, 2022 itibarıyla operasyonel hizmetteki herhangi bir roketten daha fazla yük taşıma kapasitesine ve aynı zamanda daha fazla havalanma itiş gücüne sahiptir. Artemis aya iniş programının ana fırlatma aracı olan SLS, mürettebatlı Orion uzay aracını ay ötesi yörüngeye fırlatmak için tasarlanmıştır. İlk mürettebatsız görev olan Artemis 1, 16 Kasım 2022'de fırlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu</span>

Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu merkezi Bengaluru şehrinde bulunan Hint hükümeti'nin uzay ajansıdır. Vizyonu, uzay bilimi araştırması ve gezegensel araştırmayı takip ederken "ulusal kalkınma için uzay teknolojisini kullanmaktır".

<span class="mw-page-title-main">Epsilon (roket)</span>

Epsilon, Japon yapımı bir fırlatma roketidir. Roket, JAXA tarafından 2007 yılında geliştirilmiş olup M-V roketinin yerini almıştır. Alçak Dünya yörüngesine 1,2 ton yük yükleyebilecek şekilde tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">H-IIA</span>

H-IIA (H2A), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek, ay yörüngesine uzay aracı göndermek ve Venüs'e gezegenler arası bir uzay sondası göndermek amacıyla kullanıldı. H-IIA, güvenilirliği artırmak ve maliyetleri en aza indirgemek için büyük ölçüde yeniden tasarlanan daha önceki H-II roketinin bir varyantıdır.

<span class="mw-page-title-main">H-IIB</span>

H-IIB (H2B), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek ve H-II Transfer Araçları'nı Uluslararası Uzay İstasyonu'na göndermek amacıyla kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Şavit</span>

Şavit, İsrail yapımı bir fırlatma roketidir. Roket, Israel Aerospace Industries tarafından 1982 yılında uyduları yörüngeye fırlatmak amacıyla geliştirilmiş olup ilk uçuşunu 1988 yılında gerçekleştirdi ve İsrail uzaya araç fırlatma kabiliyeti bulunan sekizinci ülke haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Chandrayaan-2</span>

Chandrayaan-2 (Sanskrit: चन्द्रयान-२; kelime anlamı ile 'Ay aracı'

<span class="mw-page-title-main">GSLV Mk III</span> Fırlatma aracı

Geosenkronize Uydu Fırlatma Aracı Mark III ya da diğer bir adıyla Fırlatma Aracı Mark 3 (LVM3), Hint Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO) tarafından geliştirilen üç aşamalı orta kaldırma fırlatma aracıdır. Öncelikle iletişim uydularını jeostasyonel yörüngeye fırlatmak için tasarlanmış olup, Hint İnsan Uzay Uçuşu Programı kapsamında mürettebatlı misyonlar ve Chandrayaan-2 gibi özel bilim misyonları için fırlatma aracı olarak tanımlanmıştır. GSLV Mk III, benzer şekilde adlandırılan GSLV Mk II'den daha yüksek bir yük kapasitesine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Firefly Aerospace</span>

Firefly Aerospace, Austin, Teksas merkezli, yörüngeye ticari fırlatmalar için fırlatma araçları geliştiren bir Amerikan özel havacılık firmasıdır. Şirket, DADA Holdings tarafından yönetilen 75 milyon dolarlık A Serisi yatırım turunu Mayıs 2021'de tamamladı. Mevcut şirket, eski Firefly Space Systems şirketinin varlıklarının Mart 2017'de EOS Launcher tarafından satın alınmasıyla kuruldu ve daha sonra Firefly Aerospace olarak yeniden adlandırıldı.