İçeriğe atla

PHIGS

PHIGS (Programcının Hiyerarşik Grafik Sistemi) 1980'lerden 1990'ların başlarına kadar kabul görmüş bir uygulama programlama arayüzü (API) standardıdır. Daha sonra OpenGL'de bulunan özelliklerden ve güçten dolayı OpenGL'nin yükselmesine neden olmuştur.

Büyük satıcılar genelde PHIGS'in kendi versiyonlarını kendi platformları için sunmaktaydı, bunlardan bazıları ise DEC PHIGS, IBM graPHIGS, SUN SunPHIGS'tir. ayrıca X Penceresi sisteminde de PEX kullanılabilimekteydi. PEX X için bir eklenti sayılabilirdi, eklenen komutlar X sunucusundan PEX sistemine render almak için yönlendirilmekteydi. İş istasyonları genellikle pencereler ortamındaydı ancak istenirse ekranın tamamını da kaplayabilirdi veya başka çıkış cihazlarına gönderilebilirdi.

PHIGS 1980'lerde tasarlanmış ve pek çok özelliğini 1970'lerde geliştirilmiş Grafiksel Sistem Çekirdeği (ing: Graphical System Kernel) (GKS)'den almıştır.

1988 yılında ise: ANSI (ANSI X3.144-1988), FIPS (FIPS 153) ve ISO (ISO/IEC 9592 and ISO/IEC 9593) standardı olmuşlardır.

Standart daha yeni olduğu için sadece basit 3 Boyutlu grafikleri (Basit geometri, temel Gouraud, "Dot", Phong ışık modellerini sahne işleme için desteklemiştir.

PHIGS genel olarak 90'lara doğru daha gelişmişse de (daha doğru phong ışıklandırma ve veri haritalandırma), standartta olan ancak çoğunlukla desteklenmeyen (özellikle doku haritalama) gibi özellikler vardı ki desteklense bile genel olarak o dönemin makinaları gerçek zamanlı doku haritalama için yetersizdi ve sonuç olarak doku haritalama yapılamazdı.

Teknik detaylar

Hiyerarşik burada PHIGS'IN genel özelliğini belirtmektedir, çoğu grafik sisteminin aksine PHIGS sahne grafiği sistemini barındırmaktaydı, her şey genel olarak "dünyayı" içeren bir veri tabanında (Merkezi Yapısal Depolama) basit geometrik şekiller ve bunların özellikleri (renk, çizgi şekli vb) saklamaktaydı ve bir şey gönderildikten sonra hafızadan alınıp geri düzenlenebilirdi. MYD'ler pek çok sanal cihaz arasında paylaşılabilirdi, PHIGS standart dokümasyonu bunlara iş istasyonu demekteydi.

PHIGS ışıklandırma yapamıyordu bundan dolayı sonradan PHIGS+ çıkmıştır. PHIGS+ PHIGS ile aynı şekilde çalışmıştır, Ancak PHIGS+ ışıklandırma ve yüzeyleri doldurmak için fonksiyonlar eklemiştir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">C (programlama dili)</span> programlama dili

C, yapısal bir programlama dilidir. Bell Laboratuvarları'nda, Ken Thompson ve Dennis Ritchie tarafından UNIX işletim sistemini geliştirebilmek amacıyla B dilinden türetilmiştir. Geliştirilme tarihi 1972 olmasına rağmen yaygınlaşması Brian Kernighan ve Dennis M. Ritchie tarafından yayımlanan "C Programlama Dili" kitabından sonra hızlanmıştır. Günümüzde neredeyse tüm işletim sistemlerinin yapımında %95'lere varan oranda kullanılmış, hâlen daha sistem, sürücü yazılımı, işletim sistemi modülleri ve hız gereken her yerde kullanılan oldukça yaygın ve sınırları belirsiz oldukça keskin bir dildir. Keskinliği, programcıya sonsuz özgürlüğün yanında çok büyük hatalar yapabilme olanağı sağlamasıdır. Programlamanın gelişim süreciyle beraber programlamanın karmaşıklaşması, gereksinimlerin artması ile uygulama programlarında nesne yönelimliliğin ortaya çıkmasından sonra C programcıları büyük ölçüde nesne yönelimliliği destekleyen C++ diline geçmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Unix</span>

UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.

MPEG tarafından geliştirilen ve geliştirilmesine devam edilen çoklu-iletişim görüntü kodlama standardı. MPEG-4 standardı, şu anda kullanılan MPEG-2 standardına göre daha yüksek sıkıştırma olanakları ve yeni kodlama araçları sunmayı amaçlamaktadır. MPEG-4 sesli ve görsel(İngilizce: Audio Visual, "AV") sayısal verilerin görüntü sıkıştırmasını tanımlayan metotlar bütünüdür. İlk olarak 1998 yılı sonlarında yayınlanmıştır ve ISO/IEC ile MPEG 'in ISO/IEC 14496 standardı olarak üzerinde uzlaştıkları bir grup ses ve görüntü kodlama formatı ile, ilgili teknolojilerin standardizasyonunu ifade eder. Kullanım alanları arasında AV web dosyaları, kompakt disk (CD), ses ve televizyon yayınları sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">UTP kablo</span>

Unshielded Twisted Pair, dokuz tür olarak üretilen analog veri iletim kablolarından biridir. Kablo içinde bir plastik ile koruma sağlanan türüne STP kablo adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">OpenGL</span> grafik uygulama geliştirme arabirimi

OpenGL, gelişmiş donanım desteğini kullanarak hem iki hem de üç boyutlu grafikleri ekrana çizmek için kullanılan ücretsiz bir grafik uygulama geliştirme arabirimidir. Windows, Linux, MacOS ve Solaris gibi birçok işletim sisteminde yaygın olarak ve Playstation 3 başta olmak üzere bazı oyun konsollarınca desteklenir. Donanım tarafında ise SGI, ATI, Nvidia veya Intel gibi büyük üreticiler her ekran kartında OpenGL desteği sunar.

<span class="mw-page-title-main">NFC</span> Yakın Alan İletişim Sistemi

NFC yani Near Field Communication ve Türkçe ismiyle Yakın Alan İletişimi, iki elektronik cihaz arasında 4 cm (1,57 inç) veya daha kısa bir mesafe üzerinden iletişim kurulmasını sağlayan bir dizi İletişim protokolü'dür. NFC, daha yetenekli kablosuz bağlantıları önyüklemek için kullanılabilecek basit bir kurulum aracılığıyla düşük hızlı bağlantı sunar. Diğer "yakınlık kartı" teknolojileri gibi NFC de, 106 ila 848 kbit/s aralığındaki veri hızlarında ISO/IEC 18000-3 hava arayüz standardını kullanan, küresel olarak mevcut lisanssız radyo frekansı ISM bandı'nda 13,56 MHz'lik frekansını kullanarak bir veya her iki yönde iletişim kuran NFC özellikli cihazlardaki iki anten arası endüktif bağlantıya dayanır.

Grafik işlemci biriminde genel amaçlı hesaplama ya da sıkça kullanılan İngilizce kısaltmasıyla GPGPU, alışılagelmiş yöntemlerde merkezî işlem birimi (CPU) üzerinde yapılan hesaplamaların, alışılagelmiş yöntemlerde sadece grafik hesaplamalarını yapan bilgisayarın grafik işlemci birimi (GPU) üzerinde yapılmasıdır. Ekrana grafik çizilmesi işleminin doğası gereği, modern grafik işlemcileri çok çekirdeklidir ve yüksek bir paralelliğin açığa çıkartılmasına olanak sağlayabilirler. Grafik işlemcisi üzerinde hesaplama yapılması; paralel doğadaki algoritmalarda çok ciddi performans artışları sağlayabilmektedir. Özellikle heterojen işlem teknikleriyle GPGPU ve diğer platformlar arası işbirliği sağlanıp çok daha etkin programlar yazılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">VRML</span>

VRML 3 boyutlu etkileşimli vektör bilgisayar grafiklerini tanımlamak için bir standart dosya biçimidir. VRML basit bir metin dosyası içerisine 3B sahneyi oluşturmak için gerekli olan tüm bilgilerin uygun biçimde yazılmasıyla kullanılmaktadır. Bu VRML dosyası bir HTML sayfası içerisine gömülmektedir. Daha sonra VRML görüntüleme eklentileri yardımıyla bu içerik web üzerinden görüntülenmektedir. Kullanıcı oluşturulan sahnelerle VRML'in sağladığı ses, canlandırma, ışıklandırma, klavye fare vb. şekillerde etkileşim kurabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Enlightenment</span>

Enlightenment, basit, hızlı, sade ve kullanışlı bir masaüstü ortamı yaratmak için başlatılan bir projedir. EFL adı verilen pek çok parçadan oluşmuş bir grup kütüphane üzerine inşa edilmiştir.

Office Open XML ya da bilinen adıyla OOXML, XML tabanlı bir dosya sistemi olup, elektronik belgelerin saklanmasını amaçlar.

GLSL, C tabanlı yüksek seviye bir programlama dilidir.OpenGL ARB tarafından,geliştiricilerin grafik işhattına assembly veya donanım-bağımlı bir dil bilmeden direkt erişim sağlaması için yaratılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">OpenSceneGraph</span>

OpenSceneGraph açık kaynaklı, geçişli platformlarda uçuş simülasyonu, oyun, sanal gerçeklikler ve bilimsel sanallaştırmalar gibi yüksek performansta grafik uygulamaları geliştirebilmek için kullanılan grafik araçlarıdır. SceneGraph kaynağının temelini, OpenGL’nin üzerinde bulunarak geliştiriciyi düşük seviyeli grafik çağırımlarını uygulama ve uyumlaştırma gibi işlemlerden kurtaran nesneye yönelik bir framework ile desteklemektedir. Ayrıca grafik uygulamasında hızlı geliştirme için birçok ek özellikleri (utilities) de desteklemektedir.

Karesel gölgelendirme anlamına gelen Pixel Shader DirectX 9 ve üzeri oyun grafik kütüphanesinde bulunan grafik işleme komut fonksiyonudur. Yeni nesil olarak tanımlanan birçok oyunda bu özellik şartı aranıldığı için bir önceki nesil ekran görüntü kartları bu özelliği desteklemediği için birçok oyun yazılımı çalışmama durumu yaşanmaktadır.

Khronos Group, Inc., 3D grafikler, sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, paralel hesaplama, görüntü hızlandırma ve makine öğrenimi için telifsiz birlikte çalışabilirlik standartları geliştiren, yayınlayan ve sürdüren 160 kuruluştan oluşan açık, kar amacı gütmeyen, üye odaklı bir konsorsiyumdur. Açık standartlar ve ilgili uygunluk testleri, yazılım uygulamalarının ve ara katman yazılımının, çok çeşitli platformlarda ve cihazlarda dinamik medyanın yazılmasını ve hızlandırılmasını sağlar. Grubun merkezi Beaverton, Oregon'dadır.

<span class="mw-page-title-main">OpenCL</span>

OpenCL,, Apple tarafından 2008 yılında kâr amacı gütmeyen teknoloji şirketleri birliği Khronos Group'a önerilen, kabul gördükten sonra spesifikasyonu pek çok şirketin katkılarıyla hazırlanan heterojen hesaplama platformudur. OpenCL; destekli grafik işlemcileri, genel amaçlı işlemciler ve FPGA ler gibi farklı platformlarda hesaplama yapılmasına olanak sağlar. OpenCL AMD, Intel, NVIDIA ve ARM tarafından desteklenmektedir. Ayrıca OpenCL kullanılarak Sony Playstation cihazlarında kullanılan Cell işlemcilerde de hesaplama yapılabilmektedir.

Bir açık dosya biçimi, sayısal verileri saklamak için genellikle standart organizasyonları tarafından yayımlanmış ve herkesçe kullanılıp uyarlanılabilicek belirtimlerdir. Örneğin açık biçimler hem sahipli hem de ücretsiz ve özgür yazılımlarda her birinde kullanılan tipik yazılım lisanslarıyla birlikte kullanılabilir. Açık biçimlerin aksine kapalı biçimlerde ticari sırlar olduğu kabul edilir. Açık biçimler eğer telif hakkı, patent, ticari marka ve benzeri diğer kısıtlamalar içermiyor ve herkes istediği amaçla maddi bir maliyet olmaksızın kullanabiliyorsa özgür dosya biçimleri olarak anılır.

Vulkan düşük maliyetli ve Çapraz platform 3D grafik ve işlem API-sidir. İlk kez Khronos Group tarafından GDC 2015'te açıklandı. Vulkan API başlangıçta, Khronos tarafından yeni nesil "OpenGL girişimi" veya "OpenGL-in sonrakısı" olarak sevk edildi. Vulkan, AMD'nin Mantle API bileşenleri üzerine türetilmiş ve inşa edilmiştir. Khronos'a, bir vakıf niyetiyle AMD tarafından bağışlanmıştır. OpenGL gibi, Vulkan da yüksek performanslı video oyunu ve interaktif medya gibi, gerçek zamanlı 3D grafik uygulamalara hedeflenir ve Direct3D 12 ve Mantle gibi, daha yüksek performans ve daha düşük CPU kullanımı sunuyor. Vulkanın ayrıca 2D grafik uygulamaları işlemek için yeteneği vardır, ancak genellikle 3D için uygundur. Alt CPU kullanımı yanı sıra, Vulkan da daha Çok çekirdekli işlemciler arasında eser yapabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Metin tabanlı kullanıcı arayüzü</span> bir metin ekranına çıktı vermeye veya onu kontrol etmeye dayalı arabirim türü

Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.

3D grafikler, özellikle video oyunlarında o kadar popüler hale geldi ki, bilgisayar grafiği üretiminin tüm aşamalarında süreçleri kolaylaştırmak için özel API'ler oluşturuldu. Bu API'ler, programcıların donanıma soyut bir şekilde erişmeleri için bir yol sağlarken, herhangi bir belirli grafik kartının özel donanımından yararlanmaya devam ettikleri için bilgisayar grafik donanımı üreticileri için de hayati önemde olduklarını kanıtladılar. İlk 3D grafik çerçevesi, muhtemelen 1977'de ACM tarafından yayınlanan Core idi.