İçeriğe atla

Pönce

Pönce
Pön dili, Kartaca dili
𐤃𐤁𐤓𐤉𐤌 𐤐𐤍𐤉𐤌
Dabarīm Pōnnim
BölgeOrta ve Batı Kuzey Afrika, Malta, Güney İber Yarımadası, Batı Sicilya
EtnisitePönler
Dil ailesi
Afro-Asyatik
Dil kodları
ISO 639-3xpu
Glottologpuni1241[1]
neop1239  Neo-Punicguthrie[2]

Pönce, Pön dili veya Kartaca dili, Sami dil ailesinden bir Kenan dili olan Fenike dilinin soyu tükenmiş bir çeşididir. M.Ö. 12. yüzyıldan MS 5. yy'a kadar Klasik Antik Çağ boyunca Pönler tarafından Kuzeybatı Afrika'da ve birkaç Akdeniz adasında konuşulmuştur.[3][4][5][6][7][8]

Pönler, MÖ 146'da Roma Cumhuriyeti tarafından Kartaca'nın yıkılmasına kadar Fenike ile temas halinde kaldı. İlk başta, Fenikece ve Pönce arasında çok fazla bir fark yoktu, ancak zaman geçtikçe Pönce, Fenikeceden daha az etkilenmeye başladı ve eski Libyalıların Kartaca ve çevresinde konuştukları Berberi dilleri tarafından daha fazla etkilenmeye başladı.

Günümüz Berberi dillerde Pönce kökenli pek çok kelime vardır.[9]

Pönce, çoğu dini olan yazıtlardan ve kişi adlarından bilinmektedir. Plautus tarafından yazılan Poenulus oyunu, bazı araştırmalara konu olan birkaç tane yerel Pönce kelime de içermektedir.[10]

Fenikece gibi Pönce de sağdan sola, yatay çizgilerle ve ünlü olmadan yazılmıştır.[11]

Kaynakça

  1. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Punic". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  2. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Neo-Punicguthrie". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  3. ^ Moscati, Sabatino (2001). The Phoenicians (İngilizce). I.B.Tauris. s. 200. ISBN 9781850435334. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019. 
  4. ^ Palma, Salvatore Di (18 Kasım 2014). L'Histoire des marques depuis l'antiquité jusqu'au moyen âge (Fransızca). Société des Ecrivains. s. 139. ISBN 9782342031201. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019. 
  5. ^ Jouhaud, Edmond Jules René (1968). Historie de lA̕frique du Nord (Fransızca). Éditions des Deux Cogs dÓr. s. 22. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019. 
  6. ^ Camps, Gabriel (9 Ekim 2015). L'Afrique du Nord au féminin (Fransızca). Perrin (réédition numérique FeniXX). s. 45. ISBN 9782262057435. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019. 
  7. ^ Temporini, Hildegard (26 Eylül 2016). Politische Geschichte (Provinzen und Randvölker: Allgemeines; Britannien, Hispanien, Gallien) (Fransızca). Walter de Gruyter GmbH & Co KG. s. 664. ISBN 9783110882070. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019. 
  8. ^ Caruana, A. A. (1852). Report on the Phœnician and Roman Antiquities in the Group of the Islands of Malta (İngilizce). U.S. Government Printing Office. s. 50. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2019. 
  9. ^ Blažek, Václav (2014), "Phoenician/Punic Loans in Berber Languages and Their Role in Chronology of Berber" 22 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Folia Orientalia, Vol. 51, Masaryk University, Brno, Czech Republic.
  10. ^ Sznycer, Maurice (1967). Les passages puniques en transcription latine dans le Poenulus de Plaute [The Punic passages in Latin transcription in Poenulus by Plautus]. Paris: Fransızca: Librairie C. Klincksieck. 
  11. ^ "Punic". Omniglot. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kartaca</span> Tunusta arkeolojik bir sit alanı

Kartaca, MÖ 814 yılında, Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisidir. Kartaca, Fenike dilinde Kart-hadaşt yani "Yeni Kent" anlamına gelmektedir. Kart Hadaşt, 22 sessiz harften oluşan Fenike abecesiyle QRT-HDST olarak yazılmaktadır.

Venedikçe, Veneto bölgesine konuşulan bir Latin dilidir. Brezilya'da Rio Grande do Sul ve Santa Catarina eyaletlerinde, Meksika'da Chipilo kasabasında yaklaşık 2.210.000 kişi tarafından konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Kartacalılar</span>

Aynı zamanda Kartacalılar olarak da bilinen Pönler kökenleri Fenikelilere dayanan Antik Kartaca halkıydı. Halkın konuştuğu dil olan Pönce, Fenikece dilinin bir lehçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fenikece</span>

Fenike dili veya Fenikece, Fenikeliler tarafından kullanılmış tarihî bir Kuzeybatı Sami dili. Dil, Antik Mısırca Pūt; İbranice, Aramice ve Fenike dilinde Kenan Ülkesi; Yunanca ve Latince'de Fenike denen bir kıyı bölgesinde konuşulmuştur. Bu bölge, günümüzde Lübnan, Suriye kıyıları ve kuzey İsrail'i kapsar. Kuzeybatı Sami dilleri içerisinde bir Kenan dili olan Fenikece, kökensel açıdan İbranice ve Ugaritçe ile yakından ilişkilidir. Dilin Kartacalılar tarafından kullanılmış değişkesine Pönce denilmektedir.

Nauru dili ya da Nauruca, Nauru'nun resmî dili olan bir Mikronezya dilidir. Dilin 6,000 konuşuru bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hausaca</span>

Hausa veya Hevsa, çoğunlukla Nijer ve Nijerya'da kullanılan bir Afroasya dilidir. Çad dilleri grubuna bağlı Hausaca ayrıca Sudan, Kamerun, Gana, Çad gibi ülkelerde de konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ermenicesi</span>

Doğu Ermenicesi, bir Hint-Avrupa dili olan çağdaş Ermenicenin standartlaşmış iki biçiminden biridir. Kafkas Dağları'nda ve İran'daki Ermeni topluluğu tarafından konuşulmaktadır. Konuşanların bazılarının Ermenistan ve İran'dan Ermeni diasporasına göçünden dolayı diasporadaki bazı kişiler tarafından konuşulmaktadır; ancak Batı Ermenicesi diasporada daha yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Darice</span> Farsçanın bir lehçesi

Darice, Doğu Farsçası veya Afgan Farsçası olarak da bilinen dil, Farsçanın bir lehçesidir. Peştuca ile birlikte Afganistan'ın resmî dillerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Cava dili</span> Endonezyanın Cava Adasının orta ve batı kısımlarında konuşulan dil

Cava Dili, Endonezya'nın Cava Adasının orta ve batı kısımlarında konuşulan dildir. 75 milyon kadar insanın anadilidir. Avustronezya dil ailesine ait olup Endonezce ve Sunda dili ile akrabadır. Endonezya dışında Doğu Timor, Malezya, Singapur, Avustralya gibi komşu ülkeler ile Hong Kong ve Tayvan gibi yerlerde de konuşulmaktadır. Ayrıca, Surinam, Hollanda ve Yeni Kaledonya'da da konuşulmaktadır.

Evenki, Solon veya Suolun Tunguz dillerinin Kuzey grubuna ait ve bu dil ailesinin en büyük üyesi olan dil grubu. Dil, Negidal ve Oroçen dilleri ile de yakın ilişkilidir. Evenki dili Rusya'da (Sibirya), Moğolistan'da ve Çin'in kuzeyinde konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Sundaca</span>

Sunda dili Endonezya'nın Sunda adası ve çevresinde konuşulan bir dildir.35 milyona yakın konuşanı vardır.Avustronezya dil ailesine ait olup Endonezce ve Cava dili ile akrabadır. Endonezya dışında Malezya'nın güney eyaletleri ve Singapur'da konuşulur. Sunda dili Sunda alfabesi ve Latin alfabesi olmak üzere iki alfabeyle yazılır. Sundaca dört ana diyalekte ayrılır ;

<span class="mw-page-title-main">Talışça</span>

Talışça veya Talişçe, İran ve Azerbaycan'da konuşulan bir Kuzeybatı İran dilidir. Tatça ve Zazaca ile yakından ilişkili dil, İran'ın Hazar Denizi kıyılarındaki Gilan ve Erdebil eyaletleri ile Azerbaycan'ın güney illerinde yaklaşık 220.000 kişi tarafından konuşulmaktadır. Konuşurlar Hazar Denizi'nin batı ve güneybatı kıyı bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Glottolog Talişçeyi Türkiye'de konuşulan Zazaca ile Hazar Denizi'nin güney kıyılarında konuşulan Tatça ve lehçeleri ile birlikte Eski Azerice'den türeyen Azeri dilleri grubu içinde sınıflandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bamum dili</span>

Bamum, or Bamun, ayrıca Fransızca 'Bamoun' , Kamerun'un bir Doğu Grassfields dilidir, bu dili konuşan yaklaşık 420,000 kişi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Permyakça</span>

Permyakça Perm Krayı'nda yaşayan Permyaklar tarafından konuşulan bir dildir.

Kerandí dili Arjantin devletinde yaşamış Kerandi halkı tarafından konuşulmuş ve ve 17. yüzyıl sonlarında soyu tükenmiş olan bir ölü dildir. Glottolog, dili sınıflandırılamayan diller arasında listelemektedir.

Cezayir Arapçası, Arapçanın Cezayir'de konuşulan bir lehçesidir. Cezayir Arapçası, diğer Mağrip lehçeleri olan Fas Arapçası ve Tunus Arapçası bir dereceye kadar anlaşılabilmektedir. Yaklaşık 42 milyondan fazla kişi tarafından konuşulmakta olup ülkenin günlük iletişim ve eğlence dilidir. Cezayir'in resmi dili olan Fasih Arapça ise genellikle resmi kullanım ve eğitim için ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mukasir</span>

Mukasir, Tunus'un Silyana ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir. Belediye, başkent Tunus'un 140 km güneybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 343,8 km² olan belediyenin nüfusu 2022 yılı itibarı ile 29.021'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tanit</span>

Tanit bir Pön tanrıçasıydı. Eşi Baal-Hamon ile birlikte Kartaca'nın baş tanrısıydı.

Alamutça ya da Güzarhanca, İran dilleri'nin Kuzeybatı İran dilleri kolunun Azeri dilleri grubuna bağlı bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Hachijō dili</span> Japonyanın Izu ve Daitō adalarında konuşulan bir Japon dilidir

Hachijō dili, Japonya'nın Izu ve Daitō Adaları'nda konuşulan bir Japon dilidir. Kimi zaman Japoncanın bir lehçesi olarak kabul edilsede karşılıklı anlaşılırlık kriterine dayanarak ayrı bir Japon dili olarak da kabul edilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.