İçeriğe atla

Pön Savaşları kronolojisi

Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen Pön Savaşları'nın ve bu savaşlar sırasında gerçekleşen Paralı Askerler Savaşı'nın zaman dizinidir.

Birinci Pön Savaşı

Roma cumhuriyeti donanma inşa etme kararı aldı.
  • MÖ 260 - Savaşın ilk deniz muharebesi olan Lipari Adaları Muharebesi, Konsül Cnaeus Cornelius Scipio komutasındaki[1] Roma Donanması'nın yenilgisiyle sonuçlandı.
Aynı yıl, Scipio yerine geçen diğer Konsül Gaius Dailius komutasında[2] Mylae Deniz Muharebesi'ni ise Roma Donanması kazandı.
Kuzey Afrika'da karaya çıkan Roma kuvvetleri Kartaca üzerine ilerledi. Adys Muharebesi'ni Roma kuvvetleri kazandı. Kartaca, barış istedi ancak Roma Cumhuriyeti'nin ileri sürdüğü koşulların çok ağır olması nedeniyle savaşa devam etme kararı alındı.
  • MÖ 255 - Kartaca, spartalı paralı asker General Xanthippus'la, Kartaca kuvvetlerini eğitmek ve savaşta yönetmek üzere anlaşma yaptı. Xanthippus komutasındaki Kartaca kuvvetleri Tunis Muharebesi'ni kazandı. Yenilen Roma kuvvetleri İtalya'dan gönderilen bir filoyla Kuzey Afrika'dan tahliye edildi. Ancak filo dönüş yolunda yakalandığı bir fırtınada tümüyle battı.
  • MÖ 254 - Kartaca kuvvetleri Agrigentum'u geri aldı ve yağmaladı.
Roma Cumhuriyeti, yeni bir filo teşkil etti ve yeni bir ordu için asker topladı. Bu ordu ve donanma Panormus'u kuşattı. Panormus Kuşatması sonunda kent teslim oldu.
  • MÖ 253 - Roma'nın bu donanmayla izleyeceği strateji, Kartaca'nın doğu kıyılarına akınlar düzenlemek olmuştur. Ancak zaten beklenen başarıyı elde edemeyen filo, dönüş yolunda yine bir fırtınaya yakalanmıştır. Kaybedilen gemi sayısı 150'dir.
  • MÖ 251 - Hasdrubal komutasındaki Kartaca kuvvetleri Panormus'a saldırdı. Panormus Muharebesi Roma Cumhuriyeti zaferiyle sonuçlandı. Sicilya'daki son kayıplar ardından Kartaca buradaki garnizonlarını güçlendirdi.
  • MÖ 250 - Roma kuvvetleri, M.Ö. 241 yılına dek sürecek olan Lilybaeum Kuşatması'na başladı.
  • MÖ 249 - Roma Cumhuriyeti, Drepana Deniz Muharebesi'nde donanmasının büyük bir parçasını kaybetti.
Aynı yıl uğranılan bir başka fırtına felaketinde, donanmanın hemen hemen kalan tüm gemiler batmıştır. Bu arada Hamilcar Barca sicilya'da başarılı baskınlar düzenledi.
  • MÖ 248 - Yedi yıl boyunca sürecek sakin bir dönemin başlangıcı. Bu dönemde önemli bir deniz muharebesi yapılmadığı gibi, sicilya'daki kara çatışmaları da küçük çaplı çatışmalar olarak kalmıştır.
  • MÖ 244 - Kartaca, çok yüksek olan giderleri düşürmek için donanmanın önemli bir bölümünü tasfiye etti.
  • MÖ 242 - Roma Cumhuriyeti yeniden büyük bir donanma teşkil etti. Bu donanma ile getirilen birlikler Drepana'yı kuşattı.
  • MÖ 241 - Roma Cumhuriyeti zaferiyle sonuçlanan Aegates Adaları Deniz Muharebesi kesin sonuçlu bir muharebe olarak Birinci Pön Savaşı'nın sonunu tayin etti. Kartaca, barış istemek zorunda kaldı.

Paralı Askerler Savaşı

İkinci Pön Savaşı

Üçüncü Pön Savaşı

Kaynakça

  1. ^ "historyofwar.org - Battle of Lipera Island, (260 B.C.)". 8 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2011. 
  2. ^ "historyofwar.org - Battle of Mylae, 260 BC". 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2011. 

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pön Savaşları</span> Kartaca Savaşları

Pön Savaşları, Kartaca Savaşları olarak da bilinir. Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında, MÖ 264-146 yılları arasında, Akdeniz deniz ticaretini ele geçirmek ve elde tutmak için yapılan ve üç evre olarak gerçekleşen savaşlardır. Döneminin bilinen en geniş çaplı savaşlarıdır. Pön sözcüğü, Latince'deki Punicus sözcüğünden türetilmiş bir sözcük olup "Kartacalı" anlamına gelmektedir ve Kartacalıların Fenike kökenini belirten bir sözcüktür.

Agrigentum Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşının ilk meydan savaşıdır. Muharebe MÖ 262 yılında başlayan uzun bir muhasaranın ardından Sicilya'da yaşanmış ve Roma'nın adada artan hakimiyetinin başlangıcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lipari Adaları Deniz Muharebesi</span>

Lipari Adaları Muharebesi, Birinci Pön Savaşı sırasında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca donanmaları arasındaki ilk silahlı çatışmadır. Bir muharebeden çok bir pusudan oluşan çatışmada Kartaca zafer kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mylae Deniz Muharebesi</span>

Mylae Deniz Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında yapılan ilk gerçek deniz muharebesidir. Muharebe, MÖ 260 yılında, Birinci Pön Savaşı'nın bir çatışmasıdır. Bu muharebe, Mylae'nin ele geçirilmesi kadar, Roma Cumhuriyeti'nin Sicilya üzerinde hakimiyet kurması yönünden de önemliydi. Aynı zamanda bir Roma filosunun ilk muharebe başarısı olmuştur.

Panormus Muharebesi, MÖ 251 yılında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında gerçekleşen Birinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Roma kuvvetlerine Lucius Caecilius Metelius, Kartaca kuvvetlerine ise Hasdrubal komuta etmiştir. Muharebe sonucu ortaya çıkan Roma zaferi, Sicilya'daki Panormus'un savaşın sonuna kadar Roma Cumhuriyeti hakimiyeti altında kalmasını sağlamıştır. Panormus Muharebesi, Birinci Pön Savaşı'nın en büyük kara muharebesidir.

Drepana Deniz Muharebesi, MÖ 249 yılında Birinci Pön Savaşı'nın bir parçası olarak Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın batısında bugünkü Trapani yakınlarında yapılmıştır.

Ecnomus Burnu Deniz Muharebesi, Birinci Pön Savaşı'nda Sicilya'daki Ecnomus Burnu açıklarında Kartaca Donanması ile Roma Cumhuriyeti Donanması arasında, MÖ 256 yılında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe esasen Roma Cumhuriyeti'nin, Kuzey Afrika topraklarında, doğrudan Kartaca üzerine bir harekât başlatmaya karar verilmesinin bir sonucu olmuştur. Muharebenin sonucunda Kartaca Donanması, gemilerinin yaklaşık yarısını kaybederek yenilgiye uğramıştır. Bu zaferin ardından Roma Donanması Kuzey Afrika kıyılarına doğru hareketine devam etmiştir.

Aspis Kuşatması ya da Clupea Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nın Kuzey Afrika'daki ilk kara muharebesi olarak MÖ 255 yılında Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir kuşatma muharebesidir.

Adys Muharebesi, MÖ 255 yılında Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında yapılan bir muharebedir. Birinci Pön Savaşı içinde değerlendirilen muharebede Roma kuvvetlerine Marcus Atilius Regulus komuta etmiştir. Regulus savaş sonunda Kartaca kuvvetlerini ezici bir yenilgiye uğrattı ve Kartaca barış istemek zorunda kaldı. Ancak Kartaca'nın bu yenilgisi Birinci Pön Savaşı'nın sonunu getiremedi. Çünkü Regulus'un Kartaca ile yapılan müzakerelerde direttiği barış koşulları öylesine ağırdı ki Kartacalılar savaşa devam etmeye karar vermişlerdir.

Tunus Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında MÖ 255 yılı bahar aylarında gerçekleşen, Birinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Muharebe kesin Kartaca zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aegates Adaları Deniz Muharebesi</span>

Aegates Adaları Deniz Muharebesi ya da Aegusa Adaları Deniz Muharebesi MÖ 10 Mart 241 tarihinde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın doğu açıklarındaki Aegadian Adaları civarında gerçekleşmiş olup Birinci Pön Savaşı'nın son muharebesidir. Kesin sonuçlu bir muharebe olması yanında Birinci Pön Savaşı'nın sonunu da belirlemiş, savaşın Roma tarafından kazanılmasında tayin edici muharebe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Pön Savaşı</span> I. Pön Savaşı

Birinci Pön Savaşı, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında MÖ 264 - 241 yılları arasında gerçekleşmiş olan muharebelerdir. Bu muharebeler, iki devlet arasında yaşanan üç büyük savaştan ilkidir. Bu iki güç 23 yıl boyunca Batı Akdeniz hakimiyeti, öncelikle Sicilya Adası'nın ve civar suların kontrolü için mücadele etti. Kendi esas hakimiyet alanları olan İtalya Yarımadası ve Kuzey Afrika'dan daha küçük ölçekteki bu bölge için mücadele, Akdeniz ticareti açısından stratejik önemdeydi. Savaş başladığında, bugünkü Tunus sınırlarında yer alan Kartaca, Batı Akdeniz'de hakim güç durumundaydı. Ancak savaşın sonunda zafer Roma Cumhuriyeti'nin oldu ve Kartaca'ya son derece ağır antlaşma şartları ile büyük bir mali savaş tazminatını kabul ettirdi.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Kartaca</span> Fenikeli şehir devleti ve imparatorluğu

Kartaca İmparatorluğu veya daha bilinen şekilde Kartaca,, MÖ 814 yılında Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisi ve şehir devletidir. Bu şehir devletinin siyasî etki alanı MÖ 7. yüzyıldan MÖ 3. yüzyıl kadarki dönemde Kuzey Afrika sahillerinin büyük bir kısmı ile İber yarımadasının sahillerinin büyük bir kısmını ve batı Akdeniz adalarını ihtiva etmekte idi.

Lilybaeum Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki MÖ 249'de yapılan bir kuşatma muharebesidir. Bu muharebede Roma Cumhuriyeti'nin o yılki iki konsülü, "Publius Claudius Pulcher" ve "Lucius Junius Pullus" ile "Gaius Atilius Regulus Serranus" ve "Lucius Manlius Vulso Longus" komutalarındaki yaklaşık 100.000 kişilik bir donanma ve ordu, Kartacalı general Himilco komutasında Lilybaeum kalesini savunan yaklaşık 10.000 kişilik nispeten çok küçük bir Kartaca ordusunu bu kalede kuşattı. Bu kuşatma devam etmekte iken Drepana Deniz Muharebesi yapıldı; bu deniz muharebesini Kartaca donanması kazandı ve galip gelen Kartacalılar Roma ordusunu Sicilya'ya getiren donanma filosunu tahrip ettiler. Bunun üzerine Romalı ordusu Lilybaeum Kuşatması'nı kaldırıp geri çekilmek zorunda kaldı.

Gnaeus Cornelius Scipio Asina, Birinci Pön Savaşı'nda savaşan Romalı bir general ve devlet adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Drepana Kuşatması</span> MÖ 249dan 241e kadar süren Birinci Pön Savaşı kuşatması

Drepana Kuşatması, Birinci Pön Savaşı sırasında MÖ 249'dan 241'e kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Lutatius Catulus (MÖ 242 konsülü)</span>

Gaius Lutatius Catulus, Birinci Pön Savaşı'nda Romalı bir devlet adamı ve amiraldi. Pleb gensi Lutatius'un bir üyesi olarak doğdu. Onun lakabı "Catulus" "köpek yavrusu" anlamına gelir. Konsüllükten önceki hayatına dair hiçbir tarihsel kayıt yok, ancak kariyeri bir ihtimal atlı birliğinde hizmetle başlayıp askeri tribün ve quaestor pozisyonlarıyla devam ederek standart cursus honorum'u takip etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.