İçeriğe atla

Pîremêrd

Pîremêrd
(Tevfik Mahmut Hamza)
Pîremêrd
Doğum1867
Gwêje
Ölüm1950
Süleymaniye
Takma adPîremêrd
TürŞair, Yazar, Gazeteci

Pîremêrd ya da Tevfik Mahmut Hamza (1867-1950), Kürt şair, yazar ve gazeteci.[1]

Hayatı

Süleymaniye şehrine komşu olan Gwêje'de doğdu. Bane ve Süleymaniye'de Arapça ve fıkıh eğitimi aldı. 1882-1895 yılları arasında, Süleymaniye, Halep gibi farklı yerlerde, devlet dairelerinde işçi olarak çalıştı. 1898 yılında Osmanlı sultanı II. Abdülhamit tarafından İstanbul'a davet edildi ve burada bir yıl kaldı. Daha sonra haca gitti ve sultan tarafından kendisine Bey unvanı verildi. Bu unvandan sonra Hacı Tevfik Bey diye anıldı. Hac sırasında Vefayi adlı Kürt şair ile bir araya geldi. 1899 yılında İstanbul Yüksek meclis üyesi olarak atandı. Aynı süre içinde, İstanbul Hukuk Fakültesi'ne başvurdu. 1907 yılında İstanbul'da Kürt organizasyonu olan Komela Kürt üyesi oldu. 1909-1923 arasında da Türkiye ve Kürdistan'ın çeşitli bölgelerinde vali olarak görev aldı.[2][3] 1925 yılında Süleymaniye'ye döndü. 1926 yılında, Kürt gazetesi Jîyan'ın editörü, 1932 yılında derginin müdürü oldu. 1938 yılında gazetenin adı Jin olarak değiştirildi ve gazete 1950 yılına kadar yayına devam etti. Ayrıca Kürdistan'da ilk özel Kürtçe okul Qutabxaney Zanistî (Bilim Okulu) kurulması için çalıştı.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2014. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2014. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Fikret</span> Türk şair, öğretmen, yayıncı

Tevfik Fikret, Osmanlı Türkü şair ve öğretmen. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma sürecinde Servet-i Fünûn topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, devrimci ve idealist fikirleriyle Mustafa Kemal başta olmak üzere dönemin pek çok aydınını etkiledi. Türk edebiyatının Batılılaşmasında öne çıkan isimlerden birisi oldu. Farsçada "kuş yuvası" anlamına gelen Aşiyan ismini verdiği semt, yaşamının son yıllarını geçirdiği ve eserlerini kaleme aldığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Rıza Tevfik Bölükbaşı</span> Osmanlı-Türk filozof

Rıza Tevfik Bölükbaşı, Türk şair, filozof ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Celal Talabani</span> 6. Irak cumhurbaşkanı

Celal Talabani, Iraklı Kürt siyasetçi. 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev almıştır. Irak'ın ilk Arap olmayan cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Halit Fahri Ozansoy</span> Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmen (1891-1971)

Halit Fahri Ozansoy, Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye</span> Irakta bir şehir

Süleymaniye, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Süleymaniye İline bağlı şehir ve ilin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Barzani</span> Kürt siyasetçi ve KDP genel başkanı

Mesud Barzani, Kürt siyasetçi. 2005-2017 yılları arası Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı olarak görev aldı. 1 Nisan-30 Nisan 2004 tarihleri arasında Irak Başbakanlığı görevinde bulunan Barzani, Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlık görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Neyzen Tevfik</span> Türk neyzen ve şair

Tevfik Kolaylı [24 Mart 1879 ; Bodrum, Muğla - 28 Ocak 1953; İstanbul] ya da yaygın bilinen adıyla Neyzen Tevfik, taşlamalarıyla tanınan Türk neyzen ve şairdir. Taşlama kitaplarının yanı sıra, çeşitli taksimler ve saz semailerinin bestecisi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Cibranlı Halid Bey</span> Kürt siyasetçi

Miralay Cibranlı Halid Bey, Osmanlı Devleti ve Türkiye'nin subayı. Kürt İstiklal Komitesine başkanlık ettiği ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cigerxwîn</span> Kürt şair (1903-1984)

Cigerxwîn ya da Cegerxwîn, Kürt Marksist şair, edebiyatçı, yazar ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Taşçı</span> Türk futbolcu

Tevfik Haccar Taşçı, Fenerbahçe'nin 5 numaralı kurucu üyesi ve 1909-10 yılında kulübün başkanlığında bulunmuş spor adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Krallığı</span> Kısa süreli kurulmuş krallık

Kürdistan Krallığı, Süleymaniye'de kurulmuş kısa ömürlü krallık.

<span class="mw-page-title-main">Nalî</span> Kürt matematikçi ve şair

Nalî veya tam adı Mullah Xidir Ehmed Şawaysî Mîkayalî, Kürt matematikçi, şair ve alim.

Abdullah Goran, Kürt şair. Kürt şiirine farklı bir yaklaşım getirdi. Bu dönemlerde Kürt şiiri özellikle Arapça olmak üzere birçok kültürün etkisindeydi ve Goran, bu etkiyi devam ettirmek yerine şiirlerinde Kürt folklorüne, Kürt geleneklerine bağlı kalarak asıl Kürt ritimlerini, biçimlerini ve dilini kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Fuad Masum</span> 7. Irak cumhurbaşkanı

Fuad Masum tam adı ile Muhammed Fuad Masum Havrami, Iraklı Kürt politikacı ve 7. Irak Cumhurbaşkanı. 24 Temmuz 2014'te Irak Temsilciler Konseyi'nde yapılan oylama sonucu 211 milletvekilinin oyunu alarak yeni Irak Cumhurbaşkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Kanate Kurdo</span> Kürt yazar

Kanate Kurdo,, Sovyet Kürdü yazar, dilbilimci, akademisyen, Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Kürdoloji bölümü başkanı.(1961-1985)

<span class="mw-page-title-main">Mahvi</span> Kürt şair

Mehvi veya Mehwi, klasik Kürt şiirinin ve sufiliğin temsilcilerindendir. Günümüzdeki Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içerisinde doğmuştur. Eğitimini İran Kürdistanı'nda Mahabad ve Senendec şehirlerinde aldı. O zamanlar Osmanlı İmparatorluğu olan ve günümüzde Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırlarındaki Süleymaniye şehrinde kadılık görevinde bulundu. 1883 yılında İstanbul'a gelerek II. Abdülhamid ile görüştü. Ardından Süleymaniye'ye dönerek tekke ve cami kurdu. Şiirlerinde sadece sufilik değil ayrıca hayatı anlamada kuşkuculuk ve varoluşçuluk üzerine mesajlar verdi.

Mehmed Emin Zeki Kürt tarihçisi, edebiyatçı ve yazar. Ayrıca Çanakkale, Filistin, Irak ve Kafkas gibi cephelerinde savaşmış bir Osmanlı subayı ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Baba Şeyh</span> Mahabad Kürt Cumhuriyetinin başbakanı

Hacı Baba Şeyh, Mahabad Cumhuriyeti'nin tek (Serokwezîr) başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mevlânzâde Rifat</span> Osmanlı Kürt gazeteci ve şair

Mevlânzâde Rifat Bey, Osmanlı Kürt bir gazeteci ve şairdi, ailesi Süleymaniye kökenliydi ve Hâlid Bağdâdî'nin soyundan gelir.