İçeriğe atla

Oz Diyarı

Oz Diyarı veya Oz Ülkesi, L. Frank Baum tarafından yazılan ve W.W. Denslow tarafından çizilen 1900 yılı çocuk romanı The Wonderful Wizard of Oz'da tanıtılan kurgusal büyülü bir ülkedir.

Oz, kuzeyde Gillikin Ülkesi, güneyde Quadling Ülkesi, doğuda Munchkin Ülkesi ve batıda Winkie Ülkesi olmak üzere dört geniş alandan oluşur. Her eyaletin kendi hükümdarı vardır ancak krallığın kendisi her zaman tek bir hükümdar tarafından yönetilmiştir. The Marvelous Land of Oz'a göre bu hükümdar Prenses Ozma'dır.

Baum, Harika Oz Büyücüsü'nün herhangi bir devam kitabı olmasını düşünmedi ancak Oz diyarı Baum'un bir yıl sonra yazdığı çocuk romanı Dot and Tot in Merryland'daki Merryland diyarı da dahil olmak üzere yarattığı diğer peri diyarlarından daha fazla popülerlik kazandı. Oz'un dünya çapındaki başarısı nedeniyle Baum, The Wonderful Wizard of Oz yayınlandıktan dört yıl sonra ona geri dönmeye karar verdi. Sonraki yirmi yıl boyunca birçok kurgusal karakter ve yaratığı tanıtan bir seri olan Oz Books'ta burasını tanımladı ve genişletti.[1] Baum, Oz'un sonsuza kadar mühürlendiği ve dış dünyaya görünmez hale getirildiği altıncı Oz kitabı The Emerald City of Oz (1910) ile seriyi bitirmeyi amaçladı ancak bu hayranlarda tepki oluşturduğundan bu fikirden hemen vazgeçti. Sekiz başarılı Oz kitabı daha yazdı ve kendisine "Oz Kraliyet Tarihçisi" adını verdi.[2]

Oz Ülkesi; harita "gerçek" konumların ayna görüntüsüdür, ancak pusula gülü sağ tarafta doğuyu gösterir.
Dorothy and the Wizard in Oz'da açıklandığı gibi Oz Kraliyet bayrağı

Kaynakça

  1. ^ James Thurber, "The Wizard of Chittenango", in Fantasists on Fantasy, edited by Robert H. Boyer and Kenneth J. Zahorski, New York, Avon, 1984; pp. 64–65. 0-380-86553-X
  2. ^ Thurber, "The Wizard of Chittenango", p. 66.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roman</span> bir kişi ya da bir grup insanın başından geçenleri, onların iç ve dış yaşantılarını belli bir kronolojik, mantıksal, duygusal ya da sanatsal ilişkiyi gözeterek öyküleyen uzun kurgusal anlatı

Roman, genellikle düzyazı biçiminde yazılan, kurgusal, görece uzun, insanın (ya da insan özellikleri atfedilen varlıkların) deneyimlerini bir olay örgüsü içinde aktaran ve genellikle kitap halinde basılan bir edebî tür. Uluslararası ve akademik platformlarda beşinci sanat olarak kabul gören edebiyatın bir alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Orta Dünya</span> Tolkienin kurguladığı Orta Dünya evreninde, yazarın eserlerinin büyük bir kısmına mekân olan hayalî kıta

Orta Dünya kıtası, J. R. R. Tolkien'in kurguladığı Orta Dünya evreninde, yazarın eserlerinin büyük bir kısmına mekân olan hayalî kıtadır. Bu eserlerin en meşhurları Hobbit romanı ve Yüzüklerin Efendisi roman üçlemesidir. Tolkien'in öykülerinde, meleksi varlıklar valar, elfler ve bunlarla ittifak halindeki insanlarla, şeytani Melkor ya da Morgoth ve onun yolundan giden büyük çoğunluğu orklardan, ayrıca ejderhalar ve köleleştirilmiş insanlardan oluşan iki büyük gücün Arda'yı ele geçirmek için yaptıkları savaşlar anlatılır. Sonraki çağlarda, Morgoth'un yenilmesi ve Arda'dan sürülmesi sonucunda kötülüklerin efendisi rolünü, baş yardımcısı Sauron devam ettirir. Morgoth'un defedilmesinden sonra valar, Orta Dünya'nın işlerine doğrudan karışmaktan tamamen el çekerler ve Sauron'a karşı süren mücadelede valar safındaki halklara yardım etmesi için Orta Dünya'ya Istari olarak bilinen maiaları yollarlar. Bunların en önemlileri Boz Gandalf ve Ak Saruman olmuştur. Gandalf, görevine sadık kalarak Sauron'un yok edilişinde kritik görevleri yerine getirir, Saruman ise mutlak egemenlik kurmak amacıyla Sauron'a rakip olarak ortaya çıkar. Kötülüğe karşı mücadeleye katılan diğer ırklar ise cüceler, elfler ve hobbitlerdir. Orta Dünya üzerinde hakimiyet tesis etmek için karanlık güçler ile aydınlık güçler arasında yaşanan mücadelenin başlangıcı ve ilk devreleri Tolkien'in Silmarillion adlı eserinde hikâye edilir. İyilik ile kötülüğün son mücadelesi, sırasıyla Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi romanlarında ele alınır.

<span class="mw-page-title-main">Bram Stoker</span> İrlandalı yazar (1847–1912)

Abraham Bram Stoker, İrlandalı yazar. Drakula romanının yazarıdır. Yaşadığı dönemde, oyuncu Henry Irving’in kişisel asistanı ve yine Irving'in sahibi olduğu Lyceum Tiyatrosu'nun yöneticisi olarak tanınmıştır

<span class="mw-page-title-main">Wounded Knee Katliamı</span> Lakota Siyuları ile Birleşik Devletler arasındaki son büyük çatışma

Wounded Knee Katliamı , Lakota Siyuları ile Birleşik Devletler arasındaki son büyük çatışma. Güney Dakota'da Pine Ridge Kızılderili Rezervasyonunda Wounded Knee Deresi yakınlarında 29 Aralık 1890'daki olaylarda 62'si kadın ve çocuk en az 153 Kızılderili öldürülmüştür. General Nelson A. Miles tarafından Yerli İşleri Komisyonu'na yazılan bir mektupta çatışma sonrasındaki olaylar katliam olarak nitelendirilmiştir.

Unutulmuş Diyarlar Zindanlar ve Ejderhalar oyunu için Kanadalı yazar ve oyun tasarımcısı Ed Greenwood tarafından yaratılmış hayali bir ortamdır. Genelde sadece Diyarlar olarak bilinen bu ortam, 1990'lı yıllarda en popüler Zindanlar ve Ejderhalar ortamı haline geldi. Özellikle yazar R.A. Salvatore'un yarattığı Drizzt Do'urden karakteri ve Baldur's Gate, Neverwinter Nights oyunları ile popülerleşti.

<span class="mw-page-title-main">R. A. Salvatore</span> Amerikalı yazar

Robert Anthony Salvatore Amerikalı fantezi kurgu ve bilimkurgu yazarıdır. En çok Unutulmuş Diyarlar romanları, İblis Savaşları Destanı ve Yıldız Savaşları romanları ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Neil Gaiman</span>

Neil Richard MacKinnon Gaiman, öykü, roman, çizgi roman, grafik roman, kurgu-dışı, radyo tiyatrosu ve senaryo alanlarında eserler üreten İngiliz yazar. Eserleri arasında Yıldız Tozu (Stardust), Amerikan Tanrıları, Koralin (Coraline), Mezarlık Kitabı gibi romanları ve çizgi roman serisi Sandman yer alır. Hugo, Nebula ve Bram Stoker ödüllerinin yanı sıra Newbery ve Carnegie madalyaları gibi birçok ödüle layık görüldü. Aynı kitapla hem Newbery hem de Carnegie madalyalarını kazanan ilk yazardır. Yolun Sonundaki Okyanus kitabı, 2013 yılında İngiliz Ulusal Kitap Ödülü'ne layık görüldü. Daha sonra Londra'daki Royal National Theatre'da sahnelenen, eleştirmenlerce beğenilen ve The Independent gazetesi tarafından “...en iyi tiyatro” olarak nitelendirilen bir sahne oyununa uyarlandı. Ailesinin kökenleri Polonya ve diğer Doğu Avrupa yahudilerine dayanmaktadır. Büyük büyükbabası 1914'ten önce Belçika'nın Antwerp kentinden İngiltere'ye göç etti. Büyükbabası ise İngiltere'nin güneyindeki Hampshire'a yerleşti ve orada bir bakkallar zinciri kurdu. Chaiman olan soyadı büyükbabası tarafından Gaiman olarak değiştirildi. Babası David Bernard aynı işi devam ettirdi. Annesi Sheila ise eczacıydı. Claire ve Lizzy adında iki de kız kardeşi vardır.

<i>Húrinin Çocukları</i>

Húrin'in Çocukları, J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreninin tarihinden bir bölümü anlatan epik fantastik romandır. Yazar, kitabı 1910'larda yazmaya başlamıştır, daha sonraları birkaç defa kitabı gözden geçirmişse de 1973'te öldüğünde kitap taslak halinde kalmıştır. Yazarın oğlu Christopher Tolkien, babasının ilgili notlarını düzenleyerek tutarlı bir hikâye oluşturmuştur ve 2007'de kitap yayımlanmıştır. Christopher Tolkien, kitabı yayıma sunmadan önce babasının kitabın konusuyla ilgili taslakları üzerinde yaklaşık otuz yıl çalışma yaptı.

<i>Alice Harikalar Diyarında</i> Lewis Carrollun 1865 tarihli romanı

Alice Harikalar Diyarında, Lewis Carroll takma adını kullanan Charles Lutwidge Dodgson'ın 1865 yılında yayımlanan fantezi türündeki romanıdır.

<i>The Wiz</i> (film)

The Wiz, 1978 yapımı Amerikan müzikal filmidir. Universal Pictures tarafından yapılmıştır, Motown Productions tarafından dağıtılmıştır. L. Frank Baum'un filmi The Wonderful Wizard of Oz filminin Afro-Amerikan oyuncularla müzikal hâle getirilmiş hâlidir.

<span class="mw-page-title-main">Ngũgĩ wa Thiong'o</span> Kenyalı yazar

Ngũgĩ wa Thiong'o İngilizce ve son zamanlarda Gĩkũyũ dilinde eserler veren Kenyalı yazar. Sanatçının çalışmaları arasında romanlar, oyunlar, kısa öyküler, denemeler, eleştiriler ve çocuk öyküleri yer almaktadır. Sanatçı, Gikuyu dilindeki Mutiiri adlı gazetenin kurucusu ve editörüdür. Bunun yanında Kenya'da kaldığı hapishaneden 1977'de çıktıktan sonra sürgüne yollandı. Gittiği Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Yale Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Daha sonraları ise New York Üniversitesi'nde de aynı görevde çalıştı. Öyle ki bir süre sonra bu üniversitede karşılaştırmalı edebiyat ve performans çalışmaları dalında profesörlük düzeyine yükseldi.

<i>Adventure Time</i> Amerikan bir TV serisi

Adventure Time, Cartoon Network için Frederator Studios ve Cartoon Network Studios ile Pendleton Ward tarafından yapılmış olan bir Amerikan çizgi dizisidir. Seri, Finn adındaki bir insan çocuk ve esneyerek büyüyebilme, şekil değişebilme gibi sihirli güçlere sahip en iyi arkadaşı ve üvey kardeşi olan köpek Jake'in maceralarını anlatmaktadır. Finn ve Jake post apokaliptik Ooo Diyarı'nda Prenses Ciklet, Buz Kralı, Marceline, BMO ve diğer karakterlerle birlikte yaşamaktadır.

<i>Oz Büyücüsü</i> (film, 1939) Aynı isimli kitabından uyarlanan filmde ana karakter Dorothydir.Kitap L.Frank Baum tarafından yazılmıştır

The Wizard of Oz, 1939 yapımı Amerikan fantastik müzikal film. Victor Fleming tarafından yönetilmiştir ve senaryosunun büyük çoğunluğu Florence Ryerson ve Edgar Allan Woolf tarafından yazılmıştır. Ayrıca kapanış jeneriğinde ismi geçmeyen bazı kişilerin işbirliğiyle yazılmıştır. Metro-Goldwyn-Mayer yapım şirketi tarafından yapılmış ve piyasaya çıkmıştır. Yazar L. Frank Baum'un 1900 senesindeki kitabı Oz Büyücüsü'nden filme uyarlanmıştır. Yazar film yayınlanmadan 20 sene önce ölmüştür. Filmin oyuncuları Judy Garland, Ray Bolger, Jack Haley, Bert Lahr, Frank Morgan, Billie Burke, Margaret Hamilton, Charles Grapewin, Clara Blandick ve the Munchkins rolünde oynayan Singer Midgets'dir. Technicolor tarafından üretilen özel efektlerin kullanımı kayda değerdir. Fantastik hikâyesi ve alışılagelmedik karakterleriyle, The Wizard of Oz yıllar boyunca tüm zamanların en çok bilinen filmlerinden biri ve gerçek bir klasik olmuştur. Bununla beraber, fazla sayıda olumlu eleştiri toplaması ve Akademi Ödülü kazanmasına rağmen, film başlangıçta gişe geliri olarak başarı elde edememiştir.

<i>Oz Büyücüsü</i> Frank Baunun 1900 tarihli çocuk romanı

Oz Büyücüsü, L. Frank Baum tarafından yazılıp W. W. Denslow tarafından resimlendirilen bir çocuk romanı. Yedi kitaplık Oz serisinin ilk kitabıdır. Serinin aynı evrende geçen spin-off romanları da vardır. Kansaslı Dorothy Gale'in bir hortuma kapılan eviyle geldiği Oz Diyarı'nda yaşadıkları ve evine geri dönme çabasını anlatır. Roman ayrıca Dorothy'e yardım eden yıllar önce Oz'a bir balonla gelen Oz Büyücüsü Oscar Diggs'ten de bahsetmektedir. Dorothy, büyücüye doğunun ve batının kötü cadılarıyla mücadelesinde yardım eder, kuzeyin iyi cadısı Glinda'nın yardımıyla evine döner ama devam kitaplarında Oz'un başı ne zaman derde girse Oz'a geri döner. Seri defalarca tiyatroya, radyoya, filme ve televizyona aktarılmıştır. En meşhur uyarlaması 1939'da çekilen, başrollerinde Judy Garland ve Frank Morgan'ın yer aldığı Oz Büyücüsü'dür. Türkiye'de çekilen Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde adlı film bu filmin ve romanın yerli uyarlamasıdır. 2013'te çekilen Muhteşem ve Kudretli Oz filmiyse serinin devam kitaplarında değinilen, ilk kitabın öncesinde yaşanmış olayları anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yerdeniz Büyücüsü</span>

Yerdeniz Büyücüsü, Amerikalı yazar Ursula K. Le Guin tarafından 1968'de yazılan roman. Yerdeniz adlı kurgusal bir takımadada geçmektedir. Konusu büyümek, büyü ve büyücülük üstüne olup daha sonra altı kitap haline gelmiş serinin ilk kitabıdır

Alice (<i>Alice Harikalar Diyarında</i>) Lewis Carrollun yarattığı kurgu karakter

Alice, Lewis Carroll'un Alice Harikalar Diyarında ile devam kitabı Aynanın İçinden adlı çocuk romanlarında yer alan kurgusal bir karakteri ve romanların protagonistidir. Victoria devrinin ortalarında yaşayan bir çocuk olan Alice, ilk romanda bir tavşan deliğinden Harikalar Diyarı'na düşmesiyle istemeden de olsa kendini bir yeraltı macerasında bulurken devam romanında bir ayna ile alternatif bir dünyaya adım atar.

<span class="mw-page-title-main">İslam edebiyatı</span>

İslam edebiyatı, herhangi bir dilde İslâmî bakış açısıyla yazılmış edebiyattır.

Dorothy Gale, Amerikalı yazar L. Frank Baum'un Oz romanlarının çoğunda ana kahraman olarak yarattığı kurgusal bir karakterdir. İlk olarak Baum'un klasik 1900 çocuk romanı Muhteşem Oz Büyücüsü'nde yer alır ve devamının çoğunda tekrar ortaya çıkar. Kansaslı yetim bir kız olan Dorothy, köpeği Toto'yla beraber Em teyzesi ve Henry eniştesinin çiftliğinde yaşarken kazara bir hortum sonucu başka bir dünyada yer alan Oz ülekesine gider. Kansas'a geri dönmeye çalışır ve Oz Büyücüsü Oscar Diggs ve Kuzeyin İyi Cadısı Glinda'nın yardımıyla başarır, ama ne zaman Oz'da bir sorun çıksa durumu düzeltmek için oraya geri döner. Bu arada Oz'da çeşitli dostlar edinir. Doğunun ve Batının Kötü Cadılarını yener. 1939 tarihli Oz Büyücüsü filminde Judy Garland tarafından canlandırılmıştır. Defalarca değişik oyuncular tarafından sinema, televizyon, tiyatro, animasyon ve bilgisayar oyunlarında canlandırılmıştır. Türk filmi Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde filminde ismi Ayşecik olarak geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Oz Büyücüsü (karakter)</span>

Oz Büyücüsü, gerçek adıyla Oscar Zoroaster Phadrig Isaac Norman Henkle Emmannuel Ambroise Diggs, Amerikalı yazar L. Frank Baum tarafından yaratılan Oz Diyarından kurgusal bir karakter. İlk olarak 1900 yılında yazılan Oz Büyücüsü romanı ve devam romanlarında görülmüştür. Karakter, bir sahne oyunu ve klasik 1939 filmi ve 2013 prequel uyarlaması da dahil olmak üzere çeşitli filmler tarafından daha popüler hale getirildi. Frank Morgan ve James Franco onu canlandıran aktörlerden ikisidir. Omahalı bir sirk sihirbazı olan Diggs, balonuyla geldiği Oz ülkesinde lider gibi görülmüştür. Kendi yarattığı dev bir kafa ilüzyonunun arasına saklanarak düşmanlarından yıllarca gerçek kimliğini saklamıştır. Yıllar sonra foyası, evi Kansas'a geri dönmek isteyen Dorothy Gale ve köpeği Toto tarafından meydana çıkarılmıştır. Diggs de Dorothy ve arkadaşlarının dileklerinin yerine gelmesine yardım etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Batının Kötü Cadısı</span>

'Batı'nın Kötü Cadısı, Amerikalı yazar L. Frank Baum tarafından yaratılan klasik çocuk romanı Oz Büyücüsünde (1900) yer alan kurgusal bir karakterdir. Baum'un sonraki Oz romanlarında, asıl kötü adam Nome Kralıdır; Batı'nın Kötü Cadısı, ilk kitapta ölümünden sonra nadiren tekrar anılır.